Þjóðviljinn - 25.01.1944, Blaðsíða 1

Aðalfundur Verklýðs-
félags Austur-Hún-
vetninga
Aðalfundur V erklýðsfélag»-
Austur-Húnvetninga á Blöndur
ósi var haldinn í desember s. L
Þessir voru kosnir í aðal-
stjóm:
Sígurdur Thóroddsen og Sígfús Sígurhjarfarson flutn-
íngsmenn frumvarps um breyfíngarnar
Formaður: Jón Einarsson.
Ritari: Guðmann Hjálmars-
son.
Gjaldkiri: Guðmundur Ragn-
ar Guðmundsson.
Þeir Sigrurður Thoroddsen og Sigfús Sigurhjárt-
arson flytja í neðri deild frumvarp um gagngerðar
breytinglar á framfærslulögunum, sem algerlega
kollvarpa því fyrirkomulagi, sem nú er og myndi
hafa í för með sér algera nýskipun á allri fátækra-
framfærslu landsins.
Helztu atriði frumvarpsins eru þessi:
1. Landið er gert að einu fram
færsluhéraði og allur hnotbýt-
ingur milli sveitafélaga og
duldir fátækraflutningar mundi
þar með úr sögunni. Fram-
færslukostnaður skiptist milli
sveita- og bæjarfélaga eftir
efnum og ástæðum.
2. Framfærsluburfar skulu
hafa rétt til ákveðins lágmarks
styrks, sem nægir til fram-
færslu þcirra, og skal hann
greiddur í peningum. Fram-
færslustvrkurinn verður þar
með ekki lensrur háður til-
viiiunum og dutiunenm sveita
stiórna. boFur ákveðinn laera-
lesmr RIÉTTTIR á sa*»a hátt og
réttur t,ii lífevris i hverium öðr
um hióðféiagstrvsre'inenm.
3. Skinun framfærslunefnda
er brevtt til hagsmuna fyrir
stvrkbega. Verkalýðsfélögin eða
fu’itriiaráð beirra skulu hafa
fulltnía í nefndinni.
4. Ríkið tekur að sér greiðslu
bamsmeðlaga.
5. Konur örvrkja og manna,
sem biást af langvinnum siúk-
dómi eða eru að öðm levti ó-
fænr til bess að siá heimilinu
farhorða, skuiu hafa sama rétt
til að fá greitt með’ag með
bömum sínum og ekkjur hafa
nú.
6. Öll ákvæði, sem skerða
freisi og mannréttindi stvrk-
þeea eða veita framfærslu-
nef"dnm va’d vfjr nersónulegu
l{fi he’rra fdvaiarstað o. s. frv.)
em feiid n’ð'ir. bar á meðal
v'taskiiid hin illræmdu bvingun
ará’^væði frá dögum ,.högg-
om»sin<;“. sem .Tónas frá Hriflu
var faðir að ng bióðstjómar-
lið^ð saweinaðist um.
*Vnmmm betta hefnr Brvnj
é*f<ir R'>*ji-nason flntt tvisva.r
áð’iv á bingi og er hað nú Iítið
þrertt.
Rev kA,;. á pftír kaflí >’r fram
jcSirnronJl', lio'rri, pr Signrðlir
Thoroddsen flutti við 1. umr.
málsins í gær, þar sem efni
þess er nánar skýrt.
ÚR RÆÐU SIGURÐAR
THORODDSEN
Eg skal þá að lokum verja
svolitlum tíma í að sýna fram
á að það er ekki að ófyrirsynju
að við nú flytjum frumvarp
þetta.
Því verður ekki neitað, að
einn allra svartasti bletturinn
á þjóðlífi voru voru sveitaflutn
ingarnir illræmdu. Þegarheilum
fjölskyldum var miskunnarlaust
sundrað, ef þær gátu ekki séð
sér farborða af eigin rammleik.
Það þurfti oft ekki mikið til
þess að slíkt dyndi yfir fjöl-
skyldur sem reiðarslag. Heilsu
missir fyrirvinnunnar og önnur
hendanleg óhöpp. Og svo var
almenningsálitið hér fyrrum
miskunnarlaust að alla jafna
var það talin skömm og hneisa
að þyggja af sveit og lagt þeim,
sem það gerðu út til lasts, þeir
taldir letingjar og ónytjungar.
Og þetta kom ekki síður niður
á börnum, sem fyrir þessu urðu.
Um meðferð hreppsómaga og
þurfalinga þarf ekki að tala.
Hún var auðvitað misjöfn, en
oft vildi við brenna að hún
væri neðan. við allar hellur.
Hinum beztu mönnum hryllti
við þessari lítilsvirðingu á al-
mennum mannréttindum, og
börðust löngum gegn henni. Eg
nefni ekki nein nöfn í sam-
bandi við þessa baráttu. Mörg
rimman var háð hér á hv. Al-
þingi, en þó munu skáldin okk-
ar hafa lagt einna drýgstan
skerfinn til. Fyrir þeirra að-
gerðir og annarra góðra manna
var svo komið, löngu áður en
þeim, sem af sveit þiggja var
sýnd lagaleg viðurkenning á
rétti þeirra, að meðvitund þjóð-
arinnar fordæmdi sveitaflutn-
inga sem forsmán sem ekki
væri sæmandi nokkurri þeirri
þjóð, sem siðmenntuð vildi telj-
ast.
Opíiéf nwtt IiiFirsiuð
ueona iip.liislip uip oihlelslp
IlsHlshipa
I
Greinar þær, er Þjóðviljinn hefur birt undanfarið
um ofhleðslu togaranna hafa vakið mikla athygli, og
önnur blöð tekið í sama streng.
í gær svaraði atvinnumálaráðherra fyrirspum frá
Stefáni Jóh. Stefánssyni um afstöðu ríkisstjórnarinnar
„í samhandi við orðróm sem gengi um ofhleðslu fiski-
skipa“, og var svar ráðherrans svohljóðandi:
Sigurður Thoroddsen.
Það leið þó furðu langur
tími þangað til sú barátta var
að öllu verulegu leyti til lykta
leidd hér á þingi og réttur
þeirra einstaklinga, sem af sveit
þiggja, viðurkenndur.
En fyrir þunga þeirra raka,
að það er ekki einstaklingnum
að kenna þótt hann verði ó-
sjálfbjarga, þegar einstöku aum
ingjum er sleppt, heldur því
þjóðfélagi, sem við lifum í, á-
vannst þetta smátt og smátt.
Hvert í ósköpunum átti fátæk-
ur verkamaður að snúa sér, ef
Framhald á 8. síðu.
í tíð núverandi ríkisstjórnar,
hefur sá háttur verið viðhafður,
þegar skipstapar liafa orðið, að at-
vinnumálaráðuneytið hefur lagt
fyrir sjódóminn í Reykjavík, að
hafa sjópróf, til þess að reyna að
fá upplýst hvað valdið hafi slys-
um, m. a. til þess að fyrirbyggja
að hið sama endurtaki sig.
Samkvæmt þessari venju, hefur
ráðuneytið, með bréfi 21. þ. m. til
Sjódóms Reykjavíkur, gert ráð fyr-
ir því, að sjópróf verði haldið í til-
efni af hvarfi b.v. Max Pemberton,
I til þess að leitast við að finna or-
I sök að hvarfi skipsins.
Var þess óskað að alfað væri m.
a. skýrslna um:
1. Hvort breytingar hafi verið
gerðar á skipinu, sem hafi rýrt það
sem sjóskip, og sérstaklega hvort
breytingar hafi verið gerðar á fiski-
rúmum skipsins, sem leitt gætu til
ofhleðslu þess.
2. Hvort loftvarna- og björg-
unariitbúnaður skipsins hafi verið
j þannig, að ætla megi að hann hafi
Framhald á 8. síðu.
Járnbrðutin frá Gatsjína fil Narva rotin
Stalín tilkynnti í dag'skipun í gærdag, að rauði her-
inn hefði tekið bæina Púskín (Tsarskoje Selo) og Slútsk
(Pavlovsk). Sú fyrri er 25 km. fyrir sunnan Leníngrad,
en sú seinni nokkru sunnar. Báðir bæimir vom þýðing-
armikil virki í varnarlínu Þjóðverja. Hersveitirnar, sem
tóku þá bera hér á eftir nöfn þeirra. Sigrinum var fagn-
að með fallbyssuskotum í Moskva. Herstjórnartilkynn-
ing Rússa í gærkveldi skýrði frá því, að 40 aðrir hæir
og þorp hefðu verið tekin á þessum slóðum í gærdag.
Þá var og tilkynnt að járbrautin frá Gatsjina til
Narva hefði verið rofin.
Púskín og Slutsk eru báðir sögu-
frægir bæir. Voru þar sumarhallir
kcisaranna, en eftir byltinguna var
höllunum breytt í söfn, skóla og
spítala. Voru þeir uppáhalds sum-
ardvalarstaðir Leningradbúa. Bæ-
irnir voru teknir með sameinuðum
árásum að framan og frá lilið.
Fyrir norðan Tosno voru marg-
ir staðir teknir, m. a. járnbrauta-
miðstöðin Sablino.
Allmörg þorp voru tekin fyrir
vestan og suðvcstan Novgorod.
Rússar eru komnir hálfa leið til
Simslc, meðfram þjóðveginum og
járnbrautinni.
Þar sem Rússar liafa rofið járn-
brautina til Narva í Eistlandi, hafa
Þjóðverjar ckki á valdi sínu nema
tvær járnbrautir til eða frá Lenin-
gradvígstoðvanna, og liggja báðar
til suður - og önnur þeirra, sú aust-
ari, cr i. k. í hættu fyrir fram-
sókn iui, a. — Þjóðverjar til-
kynna, að-þeir hafi yfirgefið mýr-
Framh. á 5. síðu.