Þjóðviljinn - 13.01.1945, Side 7

Laugardagur 13. janúar 1945.
Þ JÓÐVl LJINN
7
Flóttinn til Ameríku
(Þýtt).
og Árni og Birgir áttu ekki nema 13 krónur 75 aura —
og svo talsvert af hnöppum, sem þeir álitu, að hægt
væri að láta í staðinn fyrir peninga í Síberíu.
Þeir ætluðp að fara landveg sem allra lengst. Það
var að öllu leyti heppilegast.
Enginn fékk að vita neitt um þetta ferðalag, nema
Dóra og Signý. Ragnar hafði reyndar stundum hlustað
á, en hann var svo lítill og flónskur, að þau trúðu hon-
um ekki fyrir leyndarmálinu.
Þau voru öll borgarabörn en dvöldu í sveit þetta
sumar hjá Friðriki frænda drengjanna. Hann átti stórt
bú.
Árni og Birgir höfðu lesið Indíánasögur og kúreka-
ævintýri, þangað til þeir vildu óyægif fara til Ameríku
sjálfir. Þeir ætluðu að leita uppi þessa fáu Indíána,
sem enn voru eftir, gerast foringjar þeirra þegar þeir
væru orðnir stórir og vinna alla Ameríku. Það átti að
verða voldugt Indíánaríki.
„En eruð þið nú vissir um, að þetta sé hægt?“ spurðu
Dóra og Signý alveg hissa.
„Aiíðvitað er það hægt“, sagði Birgir. „Og þegar við
erúm búnir að vinni landið komið þið og heimsækið
okkur og við gefum ykkur perlur, loðskinn og eins
mörg höfuðleður og þið viljið“.
Telpurnar sögðust ekki vilja sjá höfuðleður. Svei
þeim! En perlur og loðskinn langaði þær til að eiga.
„En eruð þið ekki hræddir að fara svona langt?“
spurði Dóra.
„Karlmenn eru aldrei hræddir“, svaraði Birgir. „Og
svo verðum við auðvitað vopnaðir“.
„Vopn — “ sagði Dóra hálf hrædd.
„Við ætlum að hafa bæði búrhnífinn og hvellbyss-
una með okkur. Þá hugsa ég að enginn ráðist á okkur.
Þeir halda að við séum hermenn“, sagði Árni.
„Eruð þið vitlausir? Ætlið þið að taka búrhnífinn?“
spurði Signý hátt og reiðilega.
„Þegið þið stelpur. Þið hafið svo hátt, að frændi
getur heyrt til ykkar. Hvað haldið þið að hann segði,
ef hann vissi þetta?“
„Við þegjum eins og steinar“, sögðu báðar stúlkurn-
ar alvarlega. „En við erum bara að hugsa um á hverju
þið ætlið að lifa. Þið deyið úr hungri á leiðinni“.
„Ekki alveg. Við veiðum dýr og fugla í skógunum.
Þar eru líka kýr og kindur“. *
„Kindur! Æ, komið þið heim með lamb handa mér“,
sagði Ragnar. „Þá skal ég gera allt, sem þið biðjið mig
og ekki segja frænda, hvert þið ætlið að fara“.
Þeir lofuðu að færa honum mörg lömb, þegar þeir
kæmu aftur frá Ameríku. Ragnar varð glaður og sagð-
ist ætla að reyta gras handa lömbunum.
„Heyrðu, frændi“, sagði Ragnar einu sinni, þegar
verið var að borða. „Eg veit hVert Birgir og Árni ætla
að fara“. j
Hann komst ekki lengra, því að hann 'fékk bæði
olnbogaskot og spark í fótinn. Ragnar þagnaði og Frið-
rik frændi fékk ekki fréttirnar í það sinn.
--------Það var komið kvöld og heimilisfólkið géng-
ið til hvílu. Kötturinn læddist eftir hlaðinu. Fugl kvak-
aði inni í skóginum.
Þá var allt í einu opnaður gluggi og tveir drengir
smugu gætilega út. Að baki þeirra stóðu tvær telpur
og hölluðu sér út um gluggann, þegar þeir voru komnir
út.

VINIR
;

ERICH MARIA REMARQUE:
í aftursætjnu og hlúðum að
okkur með ábreiðu.
Köster ók snilldarlega. Bíll-
inn tók enga kippi, þó að
bugða væri á veginum. Hann
ók hratt, en jafnframt svo gæti
lega, að við urðum ekki vör við,
hvað hraðinn var mikill- Það
eina, sem við tókum eftir, var
hvernig ökuhljóðið breyttist
eftir því. hvers konar veg við
fórum- Á malbiki var það hátt
og hvellt, á steinlögðum vegi
dimmara. Götuljós þutu fram-
hjá eins og leiftur. Landslagið
við þjóðveginn þaut framhjá í
augnabliksmyndum, — birki-
göng — veðurbarinn símastaur
með glitrandi hvítum kúlum —
einmana hús í skógarjaðrinum.
Og yfir höfðum okkar hvelfdist
stjörnubjartur næturhimininn.
Hraðinn jókst. Eg fann það á
gustinum, og ég vafði ábreið-
unni betur utan um Pat. Hún
brosti og þakkaði mér fyrir.
„Er það víst, að þú elskir mig?“
hvíslaði ég.
Hún hristi höfuðið og svar-
aði ertnislega; ,,En elskar þú
mig?“
„Nei, sem betur fer“.
„Það er heppni“.
„Þá er okkur óhætt“.
„Já, áreiðanlega“, svaraði hún
og tók um hönd mína undir á-
breiðunni.
Vegurinn lá á hlið við járn-
braut- Það glampaði á teinana
í tunglsljósinu. Rauð ljós þutu
framhjá okkur, Köster lét bíl-
mn reka upp öskur og setti
hann á fulla ferð. Það var næt-
urhraðlestin sem var að fara
framhjá okkur með ljós í hverj
um glugga. Nokkrir farþegar
veifuðu til okkar höndunum.
Við svöruðum ekki í sömu
mynt. Köster beygði sig yfir
stýrishjólið og jók hraðann enn.
— Nú fórum við fram fyrir
eimvagninn, sem þeytti reykj-
armekki og rauðum gneistum
upp í loftið. Eftir litla stund
vorum við komin svo langt á
undan lestinni, að hún gat ekki
náð okkur.
Mér varð allt í einu þungt í
skapi. Við höfðum að vísu skot-
ið lestinni aftur fyrir okkur og
hún kom einhvers staðar á eft-
ir, stynjandi og spúandi reyk.
En við vorum á leið til bæjar-
ins. Þar beið skröltandi far-
þegabíll, hálftómt verkstæði,
þar sem lítið var að gera, leið-
inleg leiguherbergi og annar ó-
fögnuður. En Jiraðlestin hélt
áfram, lagði leið sína yfir slétt-
ur og skóga, alla leið- til Milano,
Neapel og Róm- Og þar beið
hennar sólskin og fegurð.
Áður fyrr hugsaði ég ekki
svona. En núna — af því að
Pat sat við hliðina á mér, gat
ég ekki annað. Eg varð að
reyna að vinna mér inn mikla
peninga, fara burt með hana —
til sólbjartra, fjarlægra landa
og lifa áhyggjulaus. Hún var
mér sjáíf sólskin og ævintýri
en aldrei — aldrei sky'ldi ég
biðja hana að taka þátt í kjör-
um mínum og flvtja hana inn
í umhverfi mitt.
Húsaraðir flugu framhjá.
Köster hægði ferðina og við
kirkjugarðinn nam hann staðar.
Hann vildi hvorki aka Pat né
mér heim. Hann gekk að því
vísu, að við vildum vera ein.
Við urðum því eftir, en þeir
tveir héldu áfram. Eg horfði á
eftir þeim og eitt augnablik
gramdist mér, að þeir báðir fé-
lagar mínir fóru og vildu ekki
hafa mig með sér.
En það var heldur ekki nema
eitt augnablik. „Komdu“. sagði
ég við Pat. Hún horfði á mig
eins og hún læsi hugsanir mín-
ar-
„Því fórstu ekki með þeim?“
spurði hún.
, Nei — “.
„En þig langaði til að fara
með þeim“.
„Nei, mig langar ekki með
þeim“, svaraði ég og það var
satt. „Korpdu“.
Við gengum framhjá kirkju-
garðinum, reikul í spori, eins
og gerist eftir langa ökuferð og
annan éins hraða. „Robby“,
sagði Pat. „Eg vil helzt fara
heim til mín“.
„Hvers vegna'?“ v
„Eg vil ekki, að þú neitir þér
um neitt mín vegna“.
„Neita mér um hvað?“
„Að vera með vinum þínum“.
„Eg. hitti þá strax.á morgun“
„Þú veizt, hvað ég á við. —
Þú ert svo vanur að vera með
þeim“.
„Já, auðvitað, en það var ann-
að áður en ég þekkti þig“, sagði
ég og stakk lyklinum í útidyra-
hurðina-
„Það er samt sem áður allt
annað“, sagði Pat og hristi höf-
uðið.
„Já, það er allt annað. Guði
sér lof“, svaraði ég, tók hana
í fang mitt og bar hana upp
stigann“.
„En þú þarft þess með, að
umgangast félaga þína“. Eg
fann andardrátt hennar á vanga
mínurp.
„Þig líka“ sagði ég.
„Ekki eins“. Hún tók fast um
báðar hendur mínar: „Eg er og
verð alltaf ómerkilegur félagi
handa þér“.
„Það vona ég. Mér er engin
þægð í stúlku fyrir félaga. Eg
vil stúlkú, sem þykir vænt um
mig“.
„Eg er engin ástmey heldur“
hvíslaði hún.
„Hvað ertu þá?“
„Hvorugt- — Hvorttveggja. —
>Brot af hvorttveggja".
„En það er einmitt það góða
við þig, Pat. Þú gefur mér
hugmyndaflug. Stúlku eins og
þig er hægt að elska alla sína
ævi. Fullkomnar konur eru
þreytandi, þó að þær séu heppi-
legar eiginkonur.
é
— ftlukkan þrjú um morgun-
inn hafði ég fylgt Pat heim
og gekk sjálfur heimleiðis eft-
ir regnvotum götunum. Það var
að birta. Morgunloftið var
hressandi en svalt“.
Eg gekk framhjá kirkjugarð-
inum og Kafé International.
Allt í einu opnuðust dyrnar að
litlu bílstjóraknæpunni rétt hjá
Verklýðshúsinu og ung stúlka
kom út. Hún hafði apahúfu á
höfðinu, var í slitinni, rauðri
kápu og í háum, gljáandi stig-
vélum. Eg var þegar koroinn
framhjá henni, þegar ég þekkti
hana. „Góðan daginn. Lísa“
„Það er nýtt ao s.já þig“,
sagði hún.
„Hvaðan kemur þú?“ spurði
ég. Hún yppti öxlum. „Eg hef
setið hérna inni og beðið. Hélt
að þú gengir kannski framhjá.
Er það ekki oftast um þetta
leyti, sem þú ferð heim?“
„Það kemur fyrir“
„Kemurðu með mér?“ spurði
hún.
„Það get ég nú eiginlega
ekki“, svaraði ég seinlega.
„Það gerir ekkert, þó að þú
sért peningalaus“, sagði hún
fljótmælt.
„Eg á p.eninga. Það er ekki
þess vegna“; svaraði ég í hugs-
unarleysi.
„Jæja, svo að skrlja“, sagði
hún, og beizkjudiættir fóru um
andlitið- Hún gekk eitt skref
aftur á bak.
Eg“rétti henni höndina: „Nei,
Lísa. Þú misskilur mig“ sagði
ég til að bæta úr því, sem ég
hafði sagt.
Hún stóð á auðri götunni föl
og beygjuleg. Þannig hafði hún
staðið, þegar ég hitti hana fyrst
fyrir rúmu ári síðan. Það var
um það leyti, sem ég var sjálf-
ur algerlega kominn í hundana
og flæktist um, vonlaus og
viljalaus og hugsaði ekki vit-
und um framtíðina. Lísa hafði
heldur ekki meira álit á mér
en öðrum mönnum af mínu
tagi. Stúlkur í hennar stöðu
verða að taka öllu með kald-
lyndi og kæruleysi. En smám
saman gleymdi hún allri tor-
tryggni og varð einlæg og auð-
sveip í viðmóti.
Það hafði verið einkennilegt
samband milli okkar Lísu.
Stundum liðu svo vikur, að við
sáumst ekki. En allt í einu gat
hún fundið upp á því, að bíða
mín á götuhorni. Við vorum
jafn fátæk og einmana bæði
Þess vegna varð vinfengi okkar
hlýrra og annars eðlis, en það
hefði orðið, ef öðruvísi hefði á
staðið.
En nú var orðið langt síðan
ég hafði séð Lísu. •— Eg hafði