Þjóðviljinn - 27.01.1945, Side 4

ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur .27. janúar 1945
Laugardagur 27. janúar 1945 — ÞJÓÐVILJINN
blÓDVSlll
Útgefandi: Sameiningarjlokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Emar Olgeirsson, Sigjús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstrœti 12, sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingar: Slcólavörðustíg 19, sími 218ý.
Askriftarverð: I Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Víkingsprent h.f:, Garðastrceti 17.
Hvaða áform eru það?
Þeir eru skemmtilega vitlausir við Alþýðublaðið núna, eins og oft
áður. Þessa dagar^ myndar hin kátbroslega della þeirra uppistöðuna
í áróðrinum fyrir sameiginlegum lista Alþýðuflokksins, Framsókn-
ar og Vísis, í Dagsbrún. Hér eru sýnishorn tekin upp úr Alþýðublaðinu
í gær:
„Nú er hafin barátta þeirra gegn hættulegum áformum kommúnista
og það mun vera meira alvörumál en marga grunar nú. Þessir verka-
menn, sem nú mynda samtök á vinnustöðvunum gegn kommúnistum,
standa nú ef til vill fremstir í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar. Ef til vill
er mönnum þetta ekki ljóst, sem stendur, en það mun skýrast innan
skamms........Hvert einasta atkvæði á B-listann veikir þau hættu-
legu áform sem Kommúnistaflokkurinn hefur nú í undirbúníngi með
Dagsbrún og þau önnur verklýðsfélög, sem þeir ráða .... Það er
nú á valdi verkamanna sjálfra að afstýra stórhættulegum áformum
kommúnista“.
Þetta er sýnishorn af þeirri kátbroslegu dellu, sem Alþýðublaðið
fyllir dáfka sína með þessa dagana, um Dagsbrúnarmálin. En þessi
della gefur ástæðu til nokkurra athugasemda.
•
í fyrsta lagi, virðulegu herrar við Alþýðublaðið. Hver eru þessi
„hættulegu áform kommúnista?“ Vitið þið ekki í hvaða sveit þið skipið
ykkur með þessum og þvílíkum skrifum. Vitið þið ekki hvað þeir menn
heita og hvernig málstaður þeirra er, sem fara með svívirðilegar dylgj-
ur. Afsakið, herrar mínir, það er gáleysi að tala um að þið skipið
ykkur í þessa sveit, þið hafið ætíð verið þar til heimilis, og munið deyja
í ykkar sveit.
•
En við skulum snúa okkar að Dagsbiúnarkosningunum. Verkamenn
í Dagsbrún hafa á undanförnum árum verið að koma sér upp fullkomnu
trúnaðarmannakerfi. Á hverjum einasta vinnustað hafa þeir kosið
trúnaðarmenn úr sínum hópi. Þessir trúnaðarmenn hafa komið fram
fyrir hönd vinnuhópanna í öllum sameiginlegum málum, hver fyrir
sinn hóp. Þeir hafa í senn verið milligöngumenn milli verkamanna og
vinnuveitenda, og verkamanna og félagsstjórnar, eftir því hvað við
hefur átt í hverju tilfelli.
Það eru þessir trúnaðarmenn, sem eru á A-listanum. Það eru menn-
irnir, sem verkamenn sjálfir hafa kosið á vinnustöðum til að fara með
forystu í málum sínum. Við þessa menn, og þar með Dagsbrúnarmenn
almennt, sem hafa gert þá að trúnaðarmönnum, er Alþýðublaðið að
tala, þegar það talar um „hættuleg áform kommúnista“. Það eru þessir
menn sem að dómi Alþýðublaðsins eru með áform sem eru hættuleg
sjálfstæði landsins.
•
Nú vill svo vel til, að nokkur reynsla er fengin af starfi þessara
Dagábrúnarmanna. Þeir hafa hækkað kaup verkamanna úr 1,45 kr. í
2,45 kr. Þeir hafa fengið átta stunda vinnudaginn viðurkenndan, þeir
gerðu orlofið að verúleika.
Eru það ef til vill þessar framkvæmdir sem gefa Alþýðublaðinu
tílefni til að tala um að forystusveit Dagslbrúnar hafi í huga „stónhættu-
leg áform?“ Vel getur verið að svo sé, því allir vita nú orðið að Al-
þýðublaðsklíkan er fjandsamlegri verklýðssamtökunum en yfírlýstir
andstæðingar þeirra.
En það er ekki aðeins sagan, sem ber þessum Dagsbrúnarmönnum
vitni. Þeir hafa birt stefnuskrá við þær kosningar sem nú standa yfir.
Sú stefnuskrá var birt hér í blaðinu í gær.
Frá sjónarmiði verkamanna eru þar birt þrauthugsuð áform.trúnað-
armanna Dagsbrúnar, um það á hvern hátt hagsmuna verkamanna
verði bezt gætt í náinni framtíð.
Þetta kann að líta öðruvísi út í augum Alþýðublaðsmanna. Á þeirra
máli heita þessi áform víst „stórhættuleg áform kommúnista“, eða
Iivað er það annars sem þeir kalla þessu nafni?
Þeir ættu að gera tilraun til að svara, það sýndi þó alltaf einhvern
vott manndáðar.
Dagsbrútiarkosfiífigarnar
Hvert er „leynivopn“
Alpýðublaðsins?
Andstæðingar ríkisstjórnarinnar
í Alþýðuflokknum og Framsókn
hafa neytt nokkra fylgjendur sína
til að bera fram klofningslista í
Dagsbrún að þessu sinni. f>etta'er
áframhald sundrungarstarfsemi
sömu aðilja í sambandi við síðasta
Alþýðusambandsþing. Formaður
Framsóknarflokksins fyrirskipaði
þá öllum áhrifamönnum flokksins
í kauptúnum víðsvegar urn landið
að vinna að kosningum til Alþýðu-
sambandsþingsins eins og um líf
eða dauða Framsóknar væri að
tefla. Fyrir þingið talaði þessi sami
flokksformáður með drýldni um
að „nú yrði Alþýðusambandið tek-
ið“. Tónninn var sá sami og í
hernaði þegar óvinirnir sitja um
virki eða Imrgir hins stríðsaðiljans.
Hermanni Jónassyni og varaliði
hans í Alþýðuflokknum brást boga
listin. Verkalýðurinn var á verði.
Hættunni var afstýrt. Verkalýðs-
samtökin eru enn frjáls. En Her-
mann Jónasson og Alþýðub.'aðs-
menn eru ekki af baki dottnir.
Fjandskapurinn gegn núverandi
ríkisstjórn og áformum hennar um
nýbyggingu atvinnutækjanna er
báðum jafnt í huga, formanni
stjórnarandstöðunnar og mönnun-
um, sem urðu undir í Alþýðuflokkn
um.
Hitt er svo annað mál þvort
verkamenn í Dagsbrún eru nokk-
uð ginkeyptir fyrlr sprengitilraun-
um afturhaldsins. Þeir munu hafa
fullan hug á að afgreiða „sendingu“
þeirra með þeim hætti, sem mætti
verða henni og þeim minnisslæð-
ur.
Undir forystu þeirra manna, sem
eru á A-listanum hefur Dagsbrún
unnið sína stærstu sigra. Stjórn
Sigurðar Guðnasonar í Dagsbrún
átti höfuðþáttinn í að brjóta gerð-
ardómslögin á bak aftur 1942. í
kjölfarið fylgdi svo grunnkaups-
hækkunin úr kr. 1,45 í kr. 2.10 og
stytting vinnudagsins úr 10 klst.
í 8. 1944 hækkar svo grunnkaupið
enn úr kr. 2,10 í kr. 2,45. Samhliða
þessum áþreifanlegu kjarabótum
hefur svo félagið unnið merkilegt
menningar- og uppeldisstarf. Það
hefur hafið útgáfu félagsblaðs með
myndarlegum hætti, fest kaup á
ágætu landi og hafið þar iram-
kvæmdir með virkri þátttöku
verkamanna og áformar að koma
þar upp fyrsta hvíldar- og dv.dar-
heimili íslenzkra verkamanna. Á
þessum 3 árum, sem eining og fé-
lagsleg samlheldni hefur ríkt í Dags
brún, hefur félagsforystunni tekizt
að koma upp trúnaðarmannakerfi,
sem byggt er á fyllsta lýðræði með
kosningu hvers vinnuflokks á sín-
um trúnaðarmanni. Með þessu hef-
ur tekizt að skapa nauðsynlegt
samstarf og tengsl milli starfs-
manna félagsins og stjórnar og
hvers einstaks vinnuhóps. Á þessu
sama tímabili hefur ríkt meiri
stéttarlegur friður innan félagsins
en dæmi eru til áður, enda hefur
félagsforystan notið almerms
trausts meðlimanna, alveg án til-
lits til þess hvaða stjórnmála-
flokki þeir tilheyrðu við almennar
kosningar.
Með þetta starf að baki mætti
ætla, að sendingu Framsóknar-
flokksins og Alþýðublaðsmanna
væri örðugt um svör þegar hún er
innt eftir málefnalegum ágreiningi
við þá menn, sem uppstillingar-
nefnd og trúnaðarráð Dagsbrúnar
hefur valið til forystu fyrir féiagið
á yfirstandandi ári. Reyndin hef-
ur líka orðið sú. Hinsvegar hefur
Alþýðublaðið tekið upp þann hátt
að hefja árásir á félagið og nú-
verandi forystu þess fyrir einhver
dulin áform, sem það á að hafa í
huga í lok stríðsins. I gær talar
þetta umrædda blað um að hefja
þurfi viðnám „gegn skemmdar-
verkum“ og „hættulegum áform-
um“ Dagsbrúnar. Ennfremur segir
þetta sannleikselskandi málgagn,
að hér sé um að ræða „meiri al-
vörumál en rnarga grunar nú“, og
annað álíka gáfulegt. Leyfist nú
að spyrja eigendur þessa leyni-
vopns: Hversvegna þessar dylgj-
ur? Hvað knýr fjandmenn eining-
arinnar til að tala ekki hreint út?
Er ekki skylda þeirra, ef þeir vita
um einhverhættuleg áform að gera
þau uppíM? Hvað eiga þessar
Gróusögur eiginlega að þýða?
Hversvegna er ekki bent á eitt
einasta dæmi urn skemmdarverk,
sem stjórn Sigurðar Guðriasonar
á að hafa unnið, úr því veiið ér
að tæpa á því? Einfaldlega af þeirri
ástæðuna, að slíkt dæmi er ekki til.
Það er gripið til lyginnar þegar
rökin brestur. Alþýðublaðið er eng
inn viðvaningur á því sviði. Þar
hefur það reynsluna.
Freistandi væri að rifja upp
framkomu Alþýðublaðsins gagn-
vart Dagsbrún undanfarin ár, en
það er ljót saga eins og öllum
Dagsibrúnarmönnum er kunnugt.
Mætti kannski minna á framkomu
þess í skæruhernaði hafnarverka-
manna undir fargi gerðardómslag-
anna. Þá var þetta blað með sífellt
nöldur um lagabrot og kveinaði
undan birtingu bréfsins fræga, sem
atvinnurekendur gáfu út með fyr-
irskipun um að svelta verkamenn-
ina. Það var ekki að skapi Alþýðu-
blaðsins að svipta grímunni af bar-
áttuaðferðum andstæðinganna.
Tækifærið var gripið til að reka
rýtinginn í bak verkamanna í ör-
lagaríkri baráttu, sem þeir háðu
raunverulega fyrir alla launþega-
stétt landsins. Um sumarið 1943
linnti Alþýðublaðið ekki látunum.
Dagsbrún var að svíkja, af því
hún ákvað að segja ekki upp samn-
ingum í það sinn. Málið fékk fulla
lýðræðislega afgreiðslu í félaginu.
Enginn félagsmaður hreyfði upp-
sögn. Verkamenn skildu að rétti
tírninn var ekki kominn. Þeir
þurftu að tryggja sér betur víg-
stöðuna. En Alþýðublaðið vissi
betur. Svo þegar félagið sagði upp
og Ienti í kaupgjaldsbaráttu hálfu
ári seinna sýndi Alþýðublaðið fé-
laginu þá velvild að ráðast ekki
beint á það. Alþýðublaðið var hlut
laust í deilu Dagsbrúnar vetur-
inn 1944, alveg eins og Kirkju-
blaðið. Gott verkalýðsblað Alþýðu
blaðið. Verkamenn Reykjavíkur
væru ekki illa settir, eða hitt þó
heldur, ef þeir ættu slíkt blað að
einkavin.
Þeir verkamenn, sem kjósa að
votta Framsóknarflokknum og Al-
þýðublaðinu þakklæti fyrir unnin.
afrek í þágu stéttarinnar kjósa
auðvitað „sendingu“ þeirra B-list-
ann, þrátt fyrir það að hann hefur
enga stefnu í félagsmálunum aðra
en þjónustuna við afturhaldið i
landinu og andstæðinga framfara-
stefnu núverandi ríkisstjórnar. En
heiður stéttarinnar krefst þess að
þeir ólánssömu menn verði sem
fæstir. Starfsskrá A-Iistans hefur
verið birt öllum félagsmönnum. Á-
fram verður haldið á sömu braut
og undanfarin ár. En stærsta verk-
efnið, sem bíður félagsins, er trygg-
ing atvinnunnar og á það mun
stjórnarforysta Sigurðar Guðna-
sonar leggja höfuðáherzluna. Fram
kvæmd þess verkefnis verður ekki
skilin frá því hvernig ríkisstjórn-
inni tekst nýsköpun atvinnuveg-
anna. Að styrkja sendimenn Fram-
sóknarafturhaldsins í Dagsbrún er
því beint tilræði við lífsafkomu
verkamanna í framtíðinni. Það
munu Dagsbrúnarmenn gera sér
fyllilega Ijóst, og fylkja liði á kjör-
stað í dag og á morgun. Dagsbrún-
armenh! Verndið hina stéttarlegu
einingu og tryggið félagi ykkar
hæfa forystu til að mæta verkefn-
um framtíðarinnar. Og það er ekki
nóg að vera viss um sigur. Fylk-
ing A-listans þarf að verða það
fjölmenn að andstæðingar verka-
lýðsins geri ekki í bráð aðra tilraun
til að sundra stéttinni.
D agsbrúnarmenn!
Allir á kjörstad!
II G.V.
Prenfarínn
Framhald af 2. síðu.
það ekki að vera neinum torfær-
um bundið, ef vilji er fyrir hendi.
Prentiðnaðurinn hefur nálega
tvöfaldazt síðan í stríðsbyrjun.
Það lætur nærri, að setningarvél-
um í landinu hafi fjölgað um helm-
ing, pressum um nálega þriðjung,
auk þess sem þær eru allar af-
kastameiri, en áður þekktust, og
nemendum hefur fjölgað að mikl-
um mun, svo þeir eru nú 40 að
tölu í Reykjavík einni. Allt þetta
knýr á urn skjóta lausn í uppeldis-
málum stéttarinnar. Það gefur
einnig til kynna, að iðnaðurinn
hefur aldrei verið þess umkominn
að leggja eins ríkulega af mörk-
um til þessa nauðsynjamáls og ein-
mitt nú og þörfin aldrei eins mikil
á því að snúast þannig við breytt-
um tækniviðhorfum, að stéttin fái
með hinum nýju verkfærum skilað
auknum og bættum afköstum, sem
færi henni betri lífsafkomu og
meiri sköpunargleði af verkum sín-
um“. (Á morgun mun Þjóðviljinn
birta niðurlag þessarar greinar, þar
sem rætt verður um landnám
prentara í Laugardal).
Félag bifvélavirkja 10 ára
Viðtal við Vaidimar Leonhardsson, formann félagsins
Félag Bifvélavirkja var 10 ára 17. þ. m. og heldur félagið
10 ára afmælið hátíðlegt í kvöld.
Eldskím sina fékk félagið sumarið 1937 er það varð að
gera 5 vikna verkfall til þess að fá atvinnurekendur til að
viðurkenna félagið og semja við það um kaup og kjör stéttar-
innar, og stóðst félagið raunina sem bezt varð á kosið og hefur
stéttarleg eining félagsmanna verið hin bezta. Félagið hefur
verið frekar fámennt (rúmt hálft hundrað manna) en hefur þó
komið sér upp myndarlegum sjóðum.
Fréttamaður Þjóðviljans ræddi í gær við Valdimar Leon-
hardsson, formann félagsins, um starf og sögu þess þessi 10 ár.
FYRSTU SAMTÖKIN —
ÞEGAR BIFVÉLAVIRKJAR
UNNU AÐALLEGA Á
NÆTURNAR
— Hvað er að segja um að-
dragandann að stofnun félags-
ins?
— Þótt félagið væri ekki
stofnað fyrr en 1935 höfðu bif-
vélavirkjar myndað með sér
samtök áður.
Áður fyrr var unnið mest að
bifvélaviðgerðum á næturnar.
Bifreiðastjóramir komu með
bifreiðir sínar á viðgerðarverk-
stæðin á kvöldin þegar þeir
voru hættir vinnu, viðgerðir
fóru svo fram á nætumar.
Árið 1928 mynduðu bifvéla-
virkjar samtök til að fá þessu
breytt og vinnutíma ákveðinn.
Var þá gert samkomulag um
10 stunda vinnudag og að eftir-
vinna skyldi greidd með hærra
kaupi.
Úr þessum samtökum varð þó
enginn félagsskapur.
ENGIR SAMNINGAR —
EKKERT ÖRYGGI
— Gilti þetta samkomulag
sem samningar?
— Nei, það voru engir fastir
samningar, og vafasamt að sam
komulagið hafi verið haldið.
Ýmist munu hafa verið greidd
daglaun, viku- eða mánaðar-
kaup.
Á þessum árum var oft lítið
að gera í þessari starfsgrein og
tekjur því mjög rýrar, kannski
nokkurra stunda vinna á viku,
en það var ekki í annað hús að
venda.
FÉLAGSSTOFNUNIN
— Það er svo árið 1934 að
ný hreyfing hefst að stofna fé-
lag og átti hún aðallega upptök
sín hjá atvinnurekendum, held-
ur Valdimar áfram.
— Hvernig stóð á því?
— Þeir höfðu áhuga fyrir því
að fá iðngreinina viðurkennda,
en til þess svo gæti orðið þurftu
þeir sem í iðninni unnu að
stofna með sér samtök.
Byrjað var að starfa á þessu
ári og haldnir nokkrir fundir,
en það var ekki fyrr en 17. ján-
ar 1935 að félagið var formlega
stofnað og lög' samþykkt, og
var aðalmarkmið viðurkenning
iðnarinnar, enda fékkst hún við
urkennd sem iðngrein það sama
ár.
FÉLAGIÐ GERT AÐ
STÉTTARFÉLAGI
— Var ekkert hugsað um
kaup- og kjaramál?
— Jú, fljótt kom fram áhugi
fyrir því að ná fram kjara'bót-
um, hækka kaupið og ná samn-
ingum, en það gekk í töluverðu
þófi, því verkstæðiseigendur
reyndust ekki eins samvinnu-
þýðir í kaupgjaldsmálunum og
þeir voru í iðnréttindamálinu.
Þann 19. febrúar 1937 var fé-
lagslögunum breytt í það horf
að verkstæðiseigendumir gátu
ekki lengur verið 1 félaginu,
en þeir höfðu verið í félaginu
frá stofnun þess, en með þess-
ari lagabreytingu var félagið
gert að hreinu sveinafélagi.
— Hvað gerðist í kaupsamn-
ingamálinu?
— Fram að þessum tíma
hafði mikið verið talað og mik-
ið þjarkað um samninga og
kosin samninganefnd, en án ár-
angurs.
VERKFALL OG SAMNINGAR
— Stjóminni var nú falið að
sjá um samninga ásamt einum
manni til viðbótar.
Gekk erfiðlega að semja, a.t-
vinnurekendur vildu ekki láta
okkur fá neina samninga, auk
þess höfðum við orðið að gera
kröfur um allverulega hækkun
á kaupi, þar sem við vomm
orðnir langt fyrir neðan kaup
annarra hliðstæðra stétta.
Þegar ekki náðist samkomu-
lag var ákveðið að leggja niður
vinnu. Var verkfallið hafið 12.
júní 1937 og hafði okkur þá
verið heitið stuðningi Alþýðu-
sambandsins, en í það gengum
við 11. maí sama ár.
Rétt er að geta þess í þessu
sambandi, að Dagsbrún kom á-
kaflega vinsamlega fram við
okkur í þessari deilu og lán-
aði okkur skrifstofupláss allan
tímann.
— Hvemig gekk svo verk-
fallið?
— Verkfallið stóð 5 vikur og
gekk ágætlega.
Yfirleitt vom í félaginu menn
sem ekki höfðu verið í neinum
félagsskap áður, en þótt svo
væri þá reyndust samtök þeirra
ágætlega. Þeir stóðu verkfalls-
vaktir jafnt daga og nætur eftir
því sem þurfa þótti og vom
jafnákveðnir frá fyrsta til síð-
asta dags.
FÉLAGIÐ VIÐURKENNT
— Hver varð árangur verk-
fallsins?
— Árangurinn varð fyrsti
samningur félagsins, þar sem
það var viðurkennt samnings-
aðili í þessarL.starísgrein.
Samningurinn var gerður 15.
júlí 1937, og var samið bæði um
tímakaup og mánaðarkaup.
S. G. T. - dansleikur
í Listamannaskálanum í kvöld kl. 10.
Skemmtiatriði: Tvísöngur.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 5—7. — Sími 3008.
WVVUWWWVVAAAA/VVVVVWVVWVVMM/VWVSWVVVVVUVVVUVIÍ!
Stjórnin eins og hún var ■skipuð þegar jélagið varð 10 ára, 17. jan. s. I.
Fremri röð, talið jrá vinstri til hœgrj: Jón Guðjónsson gjaldkeri, Valdi-
mar Leonhardsson jormaður, Árni Stejánsson varajorm. Ajtari röð:
Sigurgestur Guðjónsson ritari, Gunnar Bjarnason varagjaldkeri.
Dagvinnukaup var ákveðið kr.
1,75 á klst. í stað kr. 1,50 og
eftirvinnukaup, fram að kl. 12
á miðnætti, kr. 2,50, og nætur-
vinnukaup kr. 3,50 á tímanum
frá kl. 12 á miðnætti til kl. 8 að
morgni.
Þá var í samningunum viður-
kenndur forgangsréttur félags-
manna til vinnu, ennfremur var
samið um viku sumarfrí. •—
Vinnuv-ika var ákveðin 54
stundir.
BARÁTTU FYRIR KJARA-
BÓTUM HALDIÐ ÁFRAM
— Þið hafið haldið áfram bar
áttu fyrir bættum kjörum?
— Já, auðvitað, þar sem við
vorum þá kauplægri en hlið-
stæðar stéttir. Á næstu árum
fór kaupið smáhækkandi, og
1942 náðum við öðrum stéttum.
Seinasti samningur okkar var
gerður 16. september 1942.
Nokkru áður fengum við 8
stunda vinnudag. Vikukaup var
ákveðið kr. 145,00 í þessum
samningi. Eftirvinnukaup var
ákveðið kr. 4,68 fram til kl. 9,
en næturvinnu- og helgidaga-
vinnkaup var ákveðið kr. 6,24
á kl.st.
Bæði járnsmiðir og blikksmið
ir hafa síðan fengið hærra
kaup og hyggjum við á að fá
nýja samninga í samræmi við
þeirra kjör.
Með þessum samningum feng
um við einnig hálfsmánaðar-
sumarfrí, ennfremur að atvinnu
rekandi skyldi í slysatilfelli
greiða viðkomandi manni kaup
í allt að 4 vikur í hverju til-
felli.
FÉLAGIÐ Á NÚ ALLMYND-
ARLEGA SJÓÐI
— Hvað er að segja um fé-
lagsgjöld og sjóði?
— Félagsgjald var upphaf-
lega 5 kr. á ári. Nú er það 6 kr.
á viku eða yfir 300 kr. á ári.
Félagið á nú myndarlegan
styrktarsjóð, sem er nú sam-
kvæmt reglugerð sinni orðinn
starfhæfur og fá félagsmenn
greitt úr honum í slysa- og
sjúkdómstilfellum.
Við höfum mikinn hug á því
að koma upp elllaunasjóði.
Menn í þessari iðngrein endast
mjög illa, þar sem vinnan er
með afbrigðum óholl.
ÁGÆT EINING UM
STÉTTARLEG MÁL
Hvemig hefur samheldni fé-
lagsmanna verið?
— Um hagsmunamál félags-
ins hefur alltaf verið ágæt ein-
ing.
Síðasta stjóm sat óbreytt í
5 ár og samkomulag innan henn
ar var ætíð hið bezta.
— Hverjir voru í henni?
— Formaður: Valdimar Leon-
hardsson, varaformaður: Ámi
Stefánsson, ritari: Sigurgestur
Guðjónsson, og hefur hann ver-
ið í stjóminni frá þvi á stofn-
ári. Gjaldkeri: Jón Guðjónsson,
varagjaldkeri: Gunnar Bjama-
son.
— Hverjir voru í fyrstu
stjóminni?
— í fyrstu stjóm vom: For-
maður: Eiríkur Gröndal, ritari:
Óskar Kristjánsson, og gjald-
keri: Nicolai Þorsteinsson —
þeir voru allir veúkstjórar.
— Hverjir em nú í stjóm-
inni?
— Aðalfundur félagsins var
haldinn í fyrradag. Varaformað
ur var kosinn Sveinbjöm Sig;
urðsson og gjaldkeri Guðmund
ur Þorsteinsson, aðrir í stjóm-
inni voru endurkosnir.
í félaginu em nú milli 50 og
60 félagsmenn.
FRÆÐSLU STARFSEMI
— Hvað er fleira að segja um
f élagsstarfsemina ?
— Félagið hefur ákveðið að
taka upp fræðslu- og fyrirlestra
starfsemi á félagsfundum og
hefur þegar einn slíkur fyrir-
lestur véríð fluttur á félags-
fundi. Jakob Gíslason flutti er-
indi um undirstöðuatriði raf-
magnsfræðinnar. Félagsmenn
hafa einnig haft námskeið í
hjálp í viðlögum. Við höfum
t. d. hugsað okkur að fá flutta
fyrirlestra í félaginu um at-
vinnusjúkdóma, félagsmál og
ýmislegt annað er stéttina varð
ar og félagsmönnum má að
gagni verða.
Þjóðviljinn óskar bifvélavirkj
unum til hamingju með 10 ára
afmælið. J. B.
Sókn Rússa
Framhald af 1. síðu.
ar að austan, en eru líka komn-
ar framhjá henni.
Poznan er síðasta virkisborg-
in á leið Súkoffs til Berlínar.
YFIR DÓNÁ
Þjóðverjar hafa að undan
förnu birt mótsagnakenndar
fréttir um tijraunir Rússa til
að komast yfir Oder. s— Nú
hefur verið tilkynnt í Moskvu,
að hersveitir Konéffs séu komn
ar yfir fljótið á allmörgum stöð
um. — Þjóðverjar höfðu grafið
þrefaldá röð skotgrafa á suð-
vesturbakkanum.
Hindenburg hefur um 130 000
íbúa og er því heldur stærri en
Gleiwitz, sem rauði herinn tók
1 gær.
MANNTJÓN ÞJÓÐVERJA
380 000
I gærkvöld var hin mikla
sókn rauða hersins orðin
tveggja vikna gömul.
Á þeim tíma hafa Rússar fellt
um 295 000 þýzka hermenn og
tekið rúmlega 86 000 höndum.
Meðal herfangs eru um 4000
fallbyssur og 870 skriðdrekar
og vélknúnar fallbyssur.
Eyðilagðir hafa verið meir
en 2000 skriðdrekar og vélknún
ar fallbyssur fyrir þýzka hern-
um og um- tvöfalt fleiri venju-
legar fallbyssur.
I. 0. G. T.
Sjóm.félag Hafnarfjarðar
Frainhald af 1. síðu.
jyrir borð úr hreyjingunni óhappa-
lýð þann sem styður núverandi
meiri hluta í stjórn Alþýðusam-
bandsins .... jyrr en ILLÞÝÐIÐ
sjáljt órar jyrir“.
Já, mikið stóð nú til!!
En kosningarnar í Sjómannafé-
lagi Hafnarfjarðar, Þrótti, Iðju o.
fl. félögum sýna greinilega hvert
straumurinn liggur í verklýðssam-
tökunum.
Verklýðsfélögin hafa þegar og.
munu áfram sýná samskriðningi
Framsóknarafturhalclsins, Vísislið-
ins og Alþýðuiblaðskiíkunnar verð-
uga lítilsvirðingu.
Þau munu jylkja sér um einingu
stéttarinnar og verja samtök sín
jyrir skemmdarvörgum ajturhalds-
ins.
Tveggia brezkra
tmgm&nna saknað
Ekki hejur jrétzt neitt ennþá
aj tveimur brezkum þingmönnum,
sem lögðu aj stað jrá Róm í jlug-
vél á leið til Brindisi á jimmtu-
daginn.
Kafaldsbylur var og hefur flug-
vélin farizt, þótt enn sé ekki úti-
lokað, að mennirnir séu á lífi.
Farþegarnir eru Robert H. Bern-
ays, þingmaður Nat. Liberalflokks
ins í Bristol; og sir Edward Camp-
bell, þingmaður íhaldsflokksins í
Bromley í Kent.
St. Unnur nr. 38.
Fundur á morgun kl. 10 f.
h. í G.T.-húsinu. Bamastúk-
an Svafa hemsækir. Ýms
skemmtiatriði.
Gæzlumenn.
Bamastúkan Jólagjöf nr. 107
Fundur sunnudaginn 28.
jan. í Templarahöllinni kl.
1.15. Barnastúkan Díana
heimsækir. — Fjölmennið!
Gæzlumenn.
NYKOMIÐ:
KJÓLASILKI kr. 10.90,
blátt, brúnt, vín-
rautt, svart.
SATIN, margir litir,
ERLA
Laugaveg 1Z.
Ungir Dagsbrúnarmenn!
Framh. af 3. síðu.
þá hefur sú barátta, sem feður
okkar hafa orðið að heyja á und-
anförnum áratugum fyrir ]ífi sínu
og tilveru og þau skilyrði sem aft-
urhaldið í þessu þjóðfélagi hefur
skapað þeim til að veita okkur
sómasamlegt uppeldi, gert nóg til
að sýna okkur á hverju við eigum
von ef við ekki svörnm þessari
grímuklæddu árás afturhaldsins á
samtök okkar á viðeigandi hátt.
Við skulum sýna það í þessum
kosningum, ungir Dagsbrúnar-
menn, að við kunnum að meta
það uppbyggingarstarf, sem unnið
hefur verið í félaginu á undan-
förnum þrem árum. Við skulum
sýna það, að við kunnum að meta
þá einingarstefnu, sem hefur ríkt
í félaginu á þessu tímabili, og enn-
fremur: Við skulum sýna það í
þessum kosningum, að æskulýður-
inn hefur ábyrgðartilfinningu
gagnvart stétt sinni og samtökum
sínum. Að hann ætlar að búa svo
um hnútana, að næsta kynslóð fái
að alast upp við betri vaxtarskil-
yrði en hin upprennandi kynslóð.
Alþýðuflokkurinn ætlar í liðs-
könnun í Dagsbrún. Lofum hon-
um að kanna liðið. Eldri menn-
irnir í Dagsbrún þekkja hann af
verkunum sem hann hefur unnið
og hafa smiið við honum bakinu.
Æskan fylgir honum ekki. Þess
vegna, ungir Dagsbrúnarmenn! y
Það er ekki vert að geyma það
morgundeginum, sem hægt er að
gera í dag. Þeir, sem ekki hafa
kosið í gær, munu í dag fara á
kjörstaðinn og þurrka áhrif sundr-
ungaraflanna út úr verkanianna-
félaginu Dagsbrún og það svö eft-
irminnilega, ‘ að þau sýni sig þar
ekki aftur.
Lárus Bjarnfreðsson.