Þjóðviljinn - 06.05.1945, Blaðsíða 1

10. árgangur.
Sunnudagur 6. maí 1945.
101. tölublað.
t------------------------'
Sósíalistar!
Munið eftir fundinum í
Tjamarbíó á miðvikudaginn.
Nánar auglýst á öðrum
stað í blaðinu.
m
Vörnum Þjóðverja í Suður-Þýzkalandi er nú
lokið. Tveir þýzkir herir, 1. og 19., gáfust upp
fyrir Bandamönnum þar í gær. Einn þýzkur her
enn gafst upp fyrir 1. franska hernum í gær. Er
Vestur-Tékkoslóvakía, eina varnarsvæðið auk Nor
egs sem I’jóðverjar hafa á valdi sínu, nú algerlega
umkringd af Bandamönnum. Fréttir hafa borizt
um uppreisn í Tékkoslóvakíu og talið að höfuð-
borgin, Prag, sé, á valdi tékkneska þjóðfrelsishers-
ÖFLUGASTIR
EN SAMT —
Eins og áður er sagt eru öfl-
ugustu herir Þjóðverja í Tékko-
slóvakíu, en samt hörfa þeir
skjótt undan hersveitum Banda
manna sem sækja fram úr öll-
um áttum. Þýzka herstjórnin
sagði í gær. að þýzkar hersveit-
ir í Moravíu hefðu hörfað und-
an samkvæmt áætlun. Hersveit
ir Pattons sækja hratt fram
að vestan og stefna til Pitzen
og Prag á 170 km. víglínu og
hafa sótt 25 km. inn yfir landa-
mærin.
ms.
.Til dæmis um það, hve þýzka
herstjórnin er gersamlega búin
að missa alla stjórn á hemum
er það, að þýzki hershöfðinginn
sem gafst upp fyrir Bandamönn
um í gær, hafði ekki hugmvnd
um hve herir þeir, sem upp gáf
ust voru fjölmennir. Hann
taldi þá vera eitthvað milli 200
—400 þús. — 3. herinn hefur tek
ið Linz, og talið líklegt að hann
muni hafa sameinazt hersveit-
um rauða hersins sem sóttu að
borginni að sunnan.
TÉKKOSLÖVAKÍA
Útvarpið í Prag sendi síðdeg-
is í gær dularfulla beiðni um.
hjálp. Skömmu áður sendi út-
varpsstöð nálægt Prag út áskor
un til Bandamanna á iensku
rússnesku og tékknesku um að
senda flugvélar til aðstoðar
tékkneska þjóðfrelsishernum’
sem ætti í vök að verjast gegn
Þjóðverjum.
Fulltrúi tékknesku stjórnar-
innar sem hélt ræðu í útvarpið
í London í gær, þar sem hann
sagði að Prag væri nú aftur orð
in höfuðborg tékkneska ríkis
ins. Mátti skilja af orðum hans.
að borgin væri nú þegar í hönd-
um þjóðfrelsishersins.
Álitið er að uppreisnin :
Tékkoslóvakíu hafi hafizt 1.
maí með verkfalli í Skodavopna
verksmiðjunni sem síðar ha+'ði
breiðzt út um allt land.
Er þýzki herinn í
Noregi að gefast
upp?
Talið er líklegt að þýzki
lierinn í Noregi muni gef-
ast upp á hverri stundu,
Sumar fréttir segja að á-
kvörðunin um uppgjöfina
hafi þegar verið tekin,
Kvisling hélt ræðu í „t-
varpið í Osló í gær og sagði
þá, að öllum árásum utan-
að frá mundi verða hrund-
ið.
Fréttirnar uxn uppgjö'f þýzka
liersins í Noregi hafa aðallega
komið frá Svíþjóð, og segir Nor-
man Mac Donald fréttaritari
•brezka útvarpsins þar; að þær
séu eftir heimiklum sem jafnan
hafi reynzt áreiðanlegar. Þegar
emibættismaður i sænska utan-
rí'kisiiáðuneytinu var spurður að
því í gær, hvort þessar fréttir
myndu háfa við rök að stvðjast,
svaraði hann aðeins: Þær koma
of fljótt.
RÆÐA KVISLINGS
Ekki var það þó að heyra á
ræðu Kvislings sem hann hélt í
nors'ka útvarpið í gærkvöld, að upp
gjöf þýzka hersins í Noregi væri
væntanleg. Hann hctf mál sitt með
Framhald á 5. síðu.
Póllandsdeilan
Enn gengur ekkert né rekur í
PóHandsdeil'unni. Stettinius og Ed
en hafa neitað að ræða frekar að
sinni ti’llögur Sta'lins um mvndun
nýrrar stjórnar í Póllandi. — Kont
ið hefur í ljós. að ’fulltrúarnir sem
pólska afturhaldsstjórnin sendi til
viðræðna við sovétstjórnina hafa
notað tækifærið til að vinna
skemmdarverk gegn rauða hern-
um í Póllaudi og hafa þeir verið
settir í varðhald meðan mál þeirra
er í rannsókn.
Síðasta varnarsvæðið - auk Noregs
ýDRESDEN 'Co0z%
^Oiemnitz^ .
■^SSi
, BRESi

'Zatec
\ ^^Kortjófdu^^itomerice Trutnovs:% jGlafe
’Mtada < m «
.JHradec \
mmr %Miœ ^ftfyM
%Hn' •Chrudim ^
K A I A U‘1 UU/trt^
aenesm
JKJLöEN i \\ rt, ^

L.
t >

KOR Ti!) >S YNIR cinn varnarsvœðið, sem Þjóðverjdr eiga eftir auk
Noregs, Vestur-Tékkoslovakíu, Rauði herinn sœkir að hersveitum Þjóð-
verja að sunnan og austan en h-er Pattons aS vestan.
Martin Nielsen ■*>.
Axel Larsen
Axel Larsen, helzti leiðtogi
danska Kommúnistaflokksms
er komin til Danmerkur eftir
langa dvöl í fangabúðum Þjóð
verja. Hann var leystur úr
haldi af rauða hernum.
Larsen ior lengi huldu höfði í
Danmörku áður en Þjóðvérjum
tókst að ná í hann. Iíann átti við
tál við dönsku fréttaþjónustuna í
Svíþjóð áður en hann kom til
Danmerkúr. Sagði hann, að allar
innbyrgðisdeihir milli flokka yrðu
að víkja fyrir raunhæfu uppbygg
ingarstarfi og lagði áherzlu á það,
að það væri fyrst og fremst Þjóð-
frelsishreyfingin h'eima fyrir, sem
barizt hefði gegn Þjóðverjum her
niámsárin, sem ætti að ráða málum
Danmerkur þangað til danska
þjóðin hefur fengið að láta vilja
sinn í ijós í almennum kosning-
um.
í gær bárust einnig þær frétt
ir, að Martin Nielsen, annar að-
alleiðtogi danskra kommúnista
hefði verið leystur úr fangabúð
um Þjóðverja. Hann er nú í
Moskva.
imel imi UDnlnn til laapnanna-
Mn - Nirlli melsia i Mestui
Brezlv fallhlífahersveit komin til
K áupmannahaf nar
Fyrstu brezku hermennirnir eru komnir til Kaup-
mannahafnar. Var það fallhiífasveit sem lenti þar síð-
degis í gær. Einnig er hernaðarsendinefnd Bandamanna
komin til Kaupmannahafnar til að ræða við yfirforingia
þýzka hersins í Danmörku
arskilmálanna. Til nokkurra
höfn í gær.
Nokkrir þýzkir hermenn hafa
ncitað að láta vopn sín af hendi
og kom til smábardaga víðs vegar
um borgina. Enu fremur hafa sjó-
liðar á þýzkum skipum í höfninni
skotið alf loftvarnábyssum á borg
ina. Óstaðfestar fréttir segja að
34 manns hafi látizt a’f afleiðing-
um þessara vopnaviðskipta en 100 :
særzt.
varþdfélagsins í Bandaríkjunum
útvarpaði í gær frá Kaupmanna-
höfn, en þangað kom hann hálf-
tima áður en uppgjöf þýzka hers-
ins átti að fara fram. Ilann sagði !
að þýzku hermennirnir hefðu stað
ið kyrrir á varðstöðum sínum og
beðið einungís eftir merki um að j
um framkvæmd uppgjaf-
bardaga kom í Kaupmanna
íara til herbúða sinna. Svipur
þeirra var þrjóskulegur eins og
þeir æ'ttu bágt með að trúa því,
að hinn „ósigrandi“ þýzki her
liefði verið sigraður. Ljósmyndari,
sem með honum var spurði þýzk-
an hermann, sem var með vél-
byssu hvort hann mætti taka
mynd áf honum. Þjóðverjinn
neibaði. Ljósmyndarinn sagðist
þá bíða þangað til klukkan væri
orðin 8. Þjóðverjinn fór. Þýzkur
varðmaður varnaði konu að kom
ást inn i byggingu. Hún sýndi
honirm úr sitt og sagði: Ivlukkan
er orðin 8. Hún komst inn. Nokkr
ir þýzkir hermenn neituðu þó að
I.vist döniku þjóðfrelsrssinnana
Frh. á 8. síðu.