Þjóðviljinn - 06.05.1945, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 6. maí 1945.
✓-------:----------------1--------
þJÓÐVILJINN
Útgefandi: Sameininrjarflokkur alfnjðu — Sósíalúitaflokkurinn.
Ritstjóri úg ábyrgðarraaður: Stgurður Guðvmndsson.
Btjórmnálaritstjórar: Emar Olgdrsson, Sigfús Sigurhjartarson,
Ritstjómarskrifstofa: Austurstrœti 12, rími 2270.
Afgreiðsla og augiýsingar: Skólavörðustíg 19. aími 2181.
Áskriftarverð: I Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Preutsmiðja: Víkingsprent h.f., Garðastrœti 17.
Mannkynið ng véltsknin
Dachau - Belsen - Buchenwalde
Skelfingamar, sem í ljós koma í fangabúðum nazista, munu
hrista við fjölda fólks, sem þrátt fyrir allt, sem um nazismann
hefur verið sagt, hafa ekki áttað sig á því hvers konar steíir:
hér var um að ræða. Þau hraeðilegu grimmdarverk, sem þama
vom framin, voru ekki fyrst og fremst sprottin af kvalalosta
einstakra nazista. Það var þarna ákveðin stefna að verki, þýzka
yfirdrottnunarsteínan, sem ætlaði sér að gereyða pólitískum
andstæðingum sínum innanlands: uppræta sósíalismann í Þýzka-
landi með því að drepa þá, er berðust fyrir honum.
. Þessar fangabúðir, eins og t. d. Dachau, hafa verið notaðar
i tólf ár. Þama bafa þýzkir kommúnistar og aðrir lýðræðis-
sinnar Þýzkalands verið kvaldir og myrtir. Þegar andfasista'
sögðu sannleikann um þessar fangabúðir fyrir 10 árum síðan,
var því ekki trúað eða afturhald Bvrópu hafði ekkert á móti
því að „bolsjevisminn“ væri beittur þessum aðferðum.
Þýzka auðvaldið gerði með nazismanum hættulegustu til
raun sína til þess að leggja undir sig heiminn. Það sveifst einskis
til þess að þessi tilraun mætti takast. Engin grimmdarverk voru
því of ægileg, ef aðeins tilganginum yrði náð: yfirdrottnun þýzks
fjármagns í Evrópu og þvínæst í heiminum, alger drottnun
þýzkra herramanna yfir þrælkuðum vinnulýð og undirokuðum
þjóðum. Dachau — Belsen — Butíhenwalde biðu þeirra Þjóð-
verja, sem ekki beygðu sig; manndrápsverksmiðjumar í Maida-
nek eða fjöldagrafirnar í Karkoff og Kieff þeirra útlendinga,
sem ekki létu beygja sig.
Þýzku junkurunum og þýzku auðdrottnunum má ekki takast.
að þvö af sér höfuð sökina á hryllingum fasismans í blóði nokk
urra nazistabrodda. Ef Dachau, Belsen og Buchenwalde eiga
ekki að endurtaka sig, þá verður að útrýma drottnun junkar-
anna og stóriðjuhöldanna úr Þýzkalandi.
Skipulag og skólabyggingar
Málefni gagnfræðaskólanna báru á góma á síðasta fundi
bæjarstjórnar.
Það var upplýst, að hin óhæfilega bið, sem orðið hefur á
framkvæmdum í byggingarmóli Ingimarsskólans stafaði af því
að húsameistari ríkisins hafði í fyrstu gengið svo frá teikningu
skólans, að ekki var gert ráð fyrir neinu leikfimishúsi. Bæjar-
yfirvöldin töldu þetta óviðunandi, þeim þótti sjálfsagt að hverj-
um gagnfræðaskóla fylgdi fimleikahús. Þegar að því kom að
teikna þetta hús reis deila milli húsameistara bæjarins annars-
vegar og húsameistara ríkisins hinsvegar, um útlit þess og stað
setningu. Þessi deila hefur valdið margra mánaða drætti á
framkvæmdum, sem þegar höfðu beðið of lengi.
Það er ástæða til að minnast á þessa deilu af því að hún
er mynd af annarri enn stærri deilu, deilu, sem er svipaðs eðlis
og milli sömu aðila. Það er deilan um skipulagsmál bæjarins.
Þessi mál eru í því fádæma ástandi, sem raun ber vitni, af
því að um þau fjalla tveir aðilar, sem vægast sagt eiga mjög
erfitt með að koma sér saman. Það virðist ekki sæmilegt fyrir
löggjafarvaldið að halda þessum málum öllu lengur í þeirri
úlfakreppu, sem þau nú eru í. Það þarf eina skipulagsnefnd, skip-
aða sérfræðingum fyrir Reykjavík;' það er fjarstæða að ætla
vitamálastjóra, .vegamálastjóra og húsameistara ríkisins, hverjir
sem þessi embætti skipa, að annast skipulagningu allra bæja
á íslandi. Þessu verður að breyta án tafar.
Niðurlag.
Og á næstunni, á þeim árum
sem í hönd fara, munu fiugvéi-
ar í Bandaríkjunum veróa 300-
000 að tölu, yarlega áætlað. Bú-
izt er við, að 1950 muni meira
en 20 millj. farþega ferðast meó
flugvélum. Verið er að undir
búa smíði 200 flugvéla sem
eiga að fljúga yfir Atlanzhafið
með 500 km. hraða á klukku-
stund en burðarmagnið 10 tonn
Og á öllum sviðum, jafnt með
nýrri tækni til að hagnýta vé'a
aflið og í nýjum iðngreinum,
svo sem hinum „plastisku“ efn-
um, eða betri nýtingu hráefna.
vex vald vélanna, þessa ægilega
heimsveldis, — vald þeirra til
að skapa og leggja í rústir, jafn
vel meira en við getum gert
okkur í hugarlund.
Hefur þessi kynslóð skapað
sér úr heimi þessum helvui,
sem ógnar öllu því sem manns-
andanum hefur tékizt að ávinna
með langri og erfiðri baráttu7
Það er ömurlegt að setja sér
fyrir hugskotssjónir hve lítið
þarf ‘ til að bréyta þeim verk
smiðjum, sem framleiða nyt-
sama hluti handa milljónum
manna, í verkból fyrir morðtól.
Nú erum við staddir á vegamAt
um og eigum að velja um það
hvort við eigum að lifa á bví
landi þar sem innrás stáls og
véla táknar vald auðsins yfir
efninu, eða á landi sem tröllrið-
ið sé af skefjalausri samkeppní,
sem ekki takmarkast af öðru
en kreppum og stórið,naði, sem
á það á hættu að liðast sundur
af eintómum ofvexti, „krabbn-
meinstækni“, sem kæfir sumt
en eykur öðru vald fram úr
hófi.
Stál, olía, kol, þessi orð ríða
yfir Evrópu og þó einkum
Frakkland eins og hamar að
hálfgrónum meiðslum. Orðið
,smálest“ hefur annan hljóm í
eyra hins ríka. Þeir, sem völd-
in hafa og yfirráð yfir auðlind-
unum, flytja nú stjórnmála-
menn sína í hraðfleygum flug-
vélum yfir höfin, og framleiða
allar hugsanlegar vélar með
ótrúlegum flýti og í ótrúlegri
ógengd, fullkomnar að öllum á-
gætum. Hvað hef ég, hinn fá
tæki' maður, mér til vamar?
Herra Rafall spinnur þræði sm r
þéttar og þéttar, situr sjálfur
sem könguló í miðjum vefnum
albúinn að gleypa okkur hinar
vesælu flugur. Flugvélasveimm
og skipaflota ber við haf og
loft, þau verða þægt tæki í
höndum sigurvegara til að
auðga þá úr hófi fram en hinn
umkomulausi mun verða en.i
umkomulausari en áður. Þeim
sem auðgast á vélunum hættir
við að gleyma þakklætinu til
þeirra, sem með vinnu sinni
lögðu beim í hendur slíkar
auðsuppsprettur.
Eg hef þegar sagt, að nú e’
annaðhvort allt að vinna eða
eíga á hættu að fara.sí.
sjái að sér og láti ekki véla-
báknin vaxa svo úr sér, að bau
falli um koll og kremji sjálfr
vélamenninguna unair sér i
fallinu. Hvort mimdi hyggi-
legra, að leyfa vélunum a3
hnepþa manníólkið í dnauð, eða
að sjá svo til, að þeir sem íyrir
auðlindunum ráða, hafi rétt vi3
í viðskiptum við meðbræður
sína?
Það má virðast roluskapur að
sitja í skáldaþönkum eða heim-
spekiþönkum við fagurt útsýni
á meðan dreki véltækninnar er
að læsa sig um landið. Véltækn
in verður að stjórnast af tillits-
semi til velferðar mannkynsins,
sem geti tekið í taumana hvar
sem við þarf, annars mun illa
fara. Stofnun þessi verður að
stjórnast af ágætu hyggjuviti.
hinni fullkomnustu stjórnmála
tækni, svo að hún sé því hlut-
verki vaxin, að sigra tæknina,
koma í veg fyrir gönuhlaup
hennar og heimsku. Smáþjóðím
ar ættu ekki að þurfa að verða
peð í hendi stórveldanna, né
heldur fómarlömb fyrir gróða-
brask þeirra og náiðju.
Ef byggja skal á rústi^m Ev-
rópu með tilliti fil velferðar
fólksins, og varðveita það af
menningu sem lifað hefur af
styrjöldina, má ekki hafna
þeim blindu öflum sem skapað
hafa örlög þeirra álfa sem rík-
astar' voru af hugmyndum og
hyggjuviti. Von okkar er sú
að takast megi að gera mann-
fólkið óg véltæknina að vélum.
André I>abarthe.
Eg hygg það muni verða hlut-
verk Frakklands að koma vit-
inu fyrir mannkynið, svo það
Sýnikennsla Húsmæð-
rafélags Reykjavíkur
Sýnikcnnslunámskeið það er Hús
mœðrafélag Reykjavíkur gekkst
jyrir. laukx á laugard. og stóð yjir
í 6 deujo.
Daglegá var sýnd matreiðsla á
10-14 mism. réttum og elda-
mennskan einnig. Jafnframt skýröi
kennarinn frú Rannveig Kristjáns
dóttir hverja tegund fyrir sig og
um holhistu hennar fyrir líkamann
Hver kona fékk uppskrift fyrir
daginn. með inngangsorðum er fólu
í sér efnasamsetningu fæðitnnar,
og á hvern h;átt hún notaðist bezt.
Einnig - vorii töflur eða kort á
veggnúm andspienis nemendunum
er sögðu fil um vítamininnihald
fefnanna og merkt með litum.
Hafður var sá háttur á er mat-
urinn var tiíbúinn, að hver fékk
sinn skammt af réttunum og veitti
félagið kaffi til hressingar, því set-
ið var frá kl. 2—6
Seinasta dag námskeiðsins eða
laugardag, var slegið upp véizlu-
borði og haidið einskonar skiinað-
arsamsæti. Ræður voru fluttar og
óspart látin í ijós ánægja yfir
náinskeiðinu og þakklæti tii form.
fél.; fmí Jónínar Guðinundsd. og
kennarans fyrir góöa tilsögn og leið
beiningar. Vóru þeim færðar bióma
körfur í þakklætisskyni. Form. fél.
hafði góð orð um það, að Húsm.f.
beitti sér fyrir grænmetisnámsk
í haust ef mögulegt reyndist.

' Það má Alþýðublaðið hans
Stefán Pétursscnar og Co eiga,
að það getur skapao sér sínn eig-
inn hevm. Þessi heimur cr að vísu
býsna þröngur og ekkert í œtt við
heim raunveruleikans.
Alþýðublaðið sýnir enn þennan
hœfileika í leiðara sínum í fyrradag
um kátíðahöldin 1. maí. Afturhalds
Jdíkan sem gð Alþýðubktðinu stend
ur var því andvig að sendiherr-
um lýðveldistórveldanna þriggja
vœri vottað þakklteti íslenzka
perkalýðsins fyrir afrek þessara
þjóða í þágu frelsis og menningar.
Og klíkan var að vöna að henni
tœkist að œsa wpp gegn hátíða-
höldunum og krófugangan yrði
fámenn af þeim sökum. En reyndin
varð önnur. Reykvísk alþýða
sýndi á eftirminnilegan luitt að
hugur fylgdi máli í þéim ávórpum,
sem sendiherrum lýðrœðisstór-
reidanno vorii flutt, — með því
að fylkja sér.í glœsilegustu kröfu-
göngu sevi sézt /lefur í höfuðborg-
inni 1. maí.
En þá tekur við þessi hœfileiki
Stcfáns Péturssonar, scm vilcið
var að: Ótœtis vendeikinn vill
aldrei verða eins og Alþýðublað-
ið vill íiafa hann, og þá er ekki
um annað að gera en skapa sér
nýjan veruleika, nýjar jstaðreynd
ir“, þó þessi sköjnnuirverk verði
að atJúœgi, allstaðar utan ritstjórn
arskrífstofu Alþýðublaðsins (gott
cf að ekki er brosað að þeim þar
lika). Og sjá: Alþýðioblaðið jœr
út að kröfugangan 1. maí hafi
verið litil, og verið lítil af því að
alþýðan í Reykfavík vilji ekki
votta lýðrœðisþjóðunum þakklæti.
Það er þessi afstaða ver/calýðs-
hreyfingarínnar í Reykjavík sem\
Stcfán Pétursson kallar að , nudda
scr ujyp við' lýðrœðisríkin. Hann
verður áreiðanlegu >einn um þá
skoðun,.
Hitt mœtti Stefán Pétursson
muna að Alþýðublaðið hefur fyr-
ir nokkrum árum þakkað erlcnd-
um her fyrir það, að handteknir
i om og fluttir af landi burt, póli-
tískir andstœðingar þess blaðs,
og haft hefur vcrið við orð, að
.4Iþýðublaðsklíkan Jia.fi með því
að nudda sér upp við crlcnda em -
bœttismenn átti beinan þátt í að
hcmámsvöldin gripu til þess ráðs.
Það fer því ekki milli mála, að
nudd A Iþýðublaðsins utan í er-
le-nd yfirvöld hafi farið fram í
heimi vcfulcikans, — enda kostað
Alþýðuflokkinn talsvert af *fylgi
hans.
Máttíausar gremjugrcinar eins
cg leiðarinn um 1. maí hufa þau
áhríf ein að flýta enn hinni hröðu
vpp/aus-n Alþýðuflokksins.
Salazar einræðisherra í
Portúgal valtur í sessi
Frá vinnustöðvum
og verkalýðs-
Vi
-
Jarðakaup bæjarins
Bæjarstjórn hefur samþykkt að
heimila borgarstjóra að bjóða 100
þus. kr. í jarðirnar Bakka og
Bygggarð á Seltjarnarnesi. — Jarð
ir þessar eru kirkjujarðir scm
iallið hafa í hllut Neskirkju.
Salazar poriúgalski ,,einræðis-
herrann“, befur nú stjómað Port-
úga! í 13 ár. Carmona hershöfðingi
skipaði hann forsætLs-einræðis-
herra um líkt leyti og Hindenburg
forseti skipaði Hitler ríkiskansl-
ara.
Síðan hefur Salazar breyzt lít-
ilsháttar að sunm leyti, en iýð-
ræðisást hans er mjög ung.
SAMSERI HERS OG IÐJU
HÖLDA MISTEKST
Mótspyrnan gegn Salazar í
Portúgal hofur aukizt með vax-
andi mætt.i lýðræðisþjóðanna.
Hún náði liámarki í byrjun
marzmánaðar, þcgar helztu hers-
höfðingjar og iðjuhoidar Iandsins
fóru þess á leit við Carmona for-
seta, að hann setti Salazar af og
léti mynda lýðræðistjórn.
Leiðtogar samsærisins voru her
stjóri Lissabon-héraðs, da Cunha
hershöfðingji, og Tamanini Bar-
bossa flotaforingi. — Þeir stofn-
uðu ,.Þjóðfrelsisnefnd“ og reyndu
að afla sér stuðnings annarra hers
höfðingja.
Mótiei'kur Salazars var sniðug-
ur. Hann hækkaði mála hersins
um 15% og setti af-þá hershöfð-
ingja, sem höfðu gengið í lið með
, Þj óðfrelsisnefndinn i“, og skipaði
aðra í þeirra stað.
BROS TIL VINSTRI
Mótspyrna gegn einvæði Saia-
zars fcr vaxandi, enda þ<ítt hann
sé þegar búinn að brosa til vinstri
með því að taka aftur upp gerfi-
lýðræði.
Það vakti afar mikla eftirtekt
í Lissaibon, að hann kallaði þjóð-
þingið saman fynr nokkrum vik-
um síðan, — var það fyrsti fundur
þess síðan 1940.
Sunnudagur um hey-
annatímann
Framh. af 3. síðu.
una á eftir heyinu. En smám
saman fór ég að þreytast og
kom þá -húsbóndi minn til
skjalanna og hjálpaði méo.
Hann er líka í bezta skapi og
kjaftar á honum hver tuska, ef
svo ma að orði komast. Hann
reiðist jafnvel ekki þótt ég af
vangá stígi ofan á tána sef.
líkþornið er á. Stundum hefui
þó þurft minna til að gera
hann reiðan.
Þegar búið er að hirða, fara
allir jnn og drekka kaffi eða
mjólk og borða eins og þá lyst-
ir með. Þótt við séum öll orð-
in þreytt eftir vel unnið dags-
Verk, heillar sumarkvöldið
okkur yngri kynslóðina svo að
við förum út og leikum okkur
í boltaleik stutta stund. En nú
kemur „fullmegtugur11, út og
kallar: „Farið þið nú að hátta.
Ef gott veður verður í fyrra-
málið, þurfum við að fara
snemma upp í flóa að slá“. Og
við forum inn, og þótt við hefð-
nm kosið að fá að vera lengur
úti yfirbugar svefnirm okkur
svo að segja jafnskjótt og við
Þessi fundur þjóðþingsins á að
ieggja blessun sína víir hina nýju
stjórn Saiazars. í henni eru aðeins
iveir af meðiimum gömlu stjórn-
arinnar, fjárm'áIaráðherrann, Costa
Leite, og innanrí-kisráðherrann,
Moniz ofursti. — Costa Leite er
miðstjórnarformaður í portugai-
ska fasistaflokknum. — Salazar er
slægur stjómmálamaður og veit að
hann þarf að slá vopnin úr hönd-
um mótspyrnuhreyíingarinnar, en
ekki hefur hann treyst sér til að
iáta þennan fasistaforingja fara
úr fjármáiaráðherraembættinu.
ÖXULRÍKJUNUM HJÁLPAÐ
Brezka stjórnin hefur alltaf sýnt
por tú ga 1 ska ein ræð ish err anum
framúrskarandi nærgœtni, en hon-
um hefur oft verið sagt óþægilega
til syndanna. af ráðamönnum í
Kreml.
t opinberri, r-ússneskri tilkynn-
ingu hefur Salazar verið borinn
þeirri sök, að hann ha'fi sent Þjóð
verjum á árunum 1942 og 1943
um 3000 smálestur af tungsten,
1500 smálestir af tini, 20000 smá-
lestir af tjöru, 8000 smálestir af
-terpentínu, 10000 smáles-tir af
korki og 35000 smálestir af niður
soðnum fiski.
Það er ekki Iengra síðan en í
apsríl 1944, að portúgalska stjórnin
neitaði beiðni Breta og Banda-
ríkjamanna um að banna útflutn
ing á tungsten til Þýzkalands
(jafnvel Franco hafði ekki treyst
sér til að hafna samskonar kröfu
frá þeim).
Nú munu áhrifamiklar kiíkur
klerka og konungssinna í Portú-
gal gjarnan vilja láta fortíðina
vera gleymda og láta Salazar vera
sökudólginn.
(Cavalcade)
Bifvélavirkjar gera
nýjan samning
Nýlega voru undirritaðir samn
ingar um kaup og kjör bifvéla-
virkja, milli Félags bifvélavirkja
og bifreiðaviðgerðaverkstæðanna
í Reykjavík og Hafnarfirði.
Samningur þessi gengur í gildi
1. maí n. k., en samkvæmt hon-
um hækkar grunnkaup sveina úr
kr. 145,00 á viku í kr. 158,00. Ný-
sveinakaup fellur niður. Að öðru
leyti er samningur þessi að
mestu samhljóða eldri samningi
aðila.
Samtímis þessum- samningum
var og samið um kaup nemenda
í bifvélavirkjun og verður grunn
kaup nema sem hér segir:
1. námsár kr. 42,24 á viku.
2. námsár kr. 50,40 á viku.
3. námsár kr. 59,00 á viku.
4. námsár kr. 67,20 á viku.
Er þetta í fyrsta skipti, sem
samið er um kaup nema í þess-
ari iðngrein.
1 samninganefnd Fél. bifvéla-
virkja voru: Valdimar Leon-
hardsson formaður félagsins, Sig an'
urgestur Guðjónss. og Árni Jó-
hannesson, af hálfu meistara
sömdu: Egill Vilhjálmsson, Sig-
urjón Pétursson og Steingrímur
Arnórsson.
Togstreita milll
teikniyfirvalda má
ehki torvelda fram
kvæmd oauð^yaíegra
bygginga
Á siðasta bæjarstjórnarfundi'
vakti borgarstióri raáls á því)fk3t
ekki hcfði enn verið hafizt handa
með byggingu gagnfræðaskólans
(Ingimaa’sskólans), sem átii að vera
hafinn fyrir, löngu. Stafaði drátt-
ur þessi af því að í teikningu húsa
mei'stara ríkisins hefði vantao
leikfimisal fyrir skólann, sem bæj
arstjórn vildi að væri þar. Hefði
fckki náðst samkomulag um teikn
ingu af skólanum.
Sigfús Sigurhj'artarson vítti harð
lega togstreitu þá, sem ætti sér
stað milli skipulagsyfirvalda rík-
isins og skipulagsyfirvalda bæjar-
ins, þegar annar teíknaði í
austur, teiknaði hinn í vestur og
á þessu væru svo framkvæmdir
látnar stranda
Taldi hann nauðsynlegt að Al-
þingi hreytti lögunum um þessi
mál, svo bærinn fengi þar frjáls-
ari hendur og ekki væri hægt að
tefja framkvæmd nauðsynlegra
byggmga með togstreitu sem. þes's
Sunnudagur 6. maí 1945. — ÞJÓÐVILJINN

SÓSÍALISTAFÉLAG REYKJAVÍKUR
Hlutabréfakaup
bæjarins í flugfélög-
unum
Á bæja.rstjómarfundi s.l.
fimmtudag var rædd sú samþykkt
bæjarstjórnar að verja 100 þús. kr.
til hlutabréfakaupa í Flugfélagi
íslands. Sanvkomulag hafði ekki
náðst í bæjarráði um þessa á-
kvörðun þess/.
Urðu nokkrar umræður um
þetta mál. Jón Axel halfði viljað
skipta þessari upphæð jafnt miili
tveggja flugfélaganna, en flutti nú
varatillögu um að verja 100 þús.
kr. tii hiutabréfakaupa í hi. Loft
ieiðir.
Sigfús Siguáhjartarson lýsti
fylgi sýnu við að keypt yrði hluta
bréf fyrir 100 þús. kr. í hvoru fé-
lagrnu fyrir sig.
Samkvæmt tíllögu Gunnars
Thóroddsen var málinu frestað.
Trúlofun: f fyrradag opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Sigrun Vil-
hjálmsdóttir frá Seyðisfirði ogkand
mag. Bjami Einarsson Nýlendugötu
15. — Þjóðviljinn óskar hjónaefri-
urum til hamingju.
NYJA HÆÐ AUSTUR-
BÆJARSKÓLANS
Aðsetur Bæjarbóka-
safnsins og námsflokka-
starfsemi?
Þjóðviljinn hefur áður skýrt frá
því að Sigurður Guðmundsson
arkitekt hafi gert teikningu að
einni hœð til viðbótar ofan á
A usturbœj arskólann.
Á síðasta bœjarstjómarfundi
var samþykkt þessi bygging
samkvœmt uppdrœtti Sigurðar.
Fyrirthugað hefur verið að æt'la
Bæjarbókasafninu húsnæði þetta,
og hreyfði Sigfús Sigurhjartarson
fyrstur þeirri tillögu í bæjarráði.
Eins og nú standa sakir þarf safn-
ið ekki á öllu htisnæðinu að halda.
1 umræðunum um þetta mái
benti Sigfús Sigunhjartarson á að
þarna væri tilvalinn staður fyrir
írjálsa menningarstarfsemi eins og
nám.sflokka og lesstofur i sam-
bandi við þá. Ennfremur að heppi
legt myndi að I.afa þarna miðstöð
fyrir fræðsiumálastarfsemi bæjar
ins 100 sem skrifstofu fræðslufull
trúa og fundaherbergi skólafunda.
Jafnframt benti hann á að
nauðsyniegt væri að inngangur í
þessa nýju hæð væri með öllu að
skilinn frá umgangi í skólanum
sjálfum.
Sundkennslug j ald
hækkar
Bæjarstjórn hefur samþykkt,
framkomna tiil. frá forstjóra sund-
hallarinnar að hækka sundkennslu
giald vegna hækkunar sem orðið
hefur á kaupi sundkennara.
Þá hvað hann einnig bera
nauðsyn til þess að undirbúa
byggingu annars gagnfræðaskóla,
sem vantanlega yrði reistur á Mel
unum, og þyrfti að rísa næstur á
eftir honum eða næstum jafn-
hliða.
Taldi hann það nauðsynlegt að
þegar væri farið að teikna þennan
skóla á fyrirhugaðri lóð.
Borgarstjóri kvaðst sammála
Sigfúsi í þessu máli. Væri mjög
tímabært að fara þegar að teikna
gagnfræðaskólann á Melunum og
myndi heppilegast að gera það í
teiknisWfu bæjarins sjálfs.
Fisksölumiðstöð
fyrir Reykjavík
Fiskimálanefnd hefur nú fengið
umbeðna lóð fyrir fyrirhugaða
'hraðfrystihús og flökunarstöð við
höfnina.
Hefur nú verið ákveðið að þar
verði einnig fisksölumiðstöð fyrir
bæmn. Bæjarstjórn hefur ákveðið
að verja 200 þús. kr. sem framlagi
til fisksölumiðstöðvarinnar, en
upphæð þessi er sá hagnaður sem
varð aif útgerð Þórs árið 1941.
lifiRS ilríiilim l l'jriio
efnir Sósíalictafélag Reykjavíkur til fundar í
Tjarnarbíó, miðvikudaginn 9. maí 1945 kl. 9 e. h.
Dagskráin auglýst síðar.
STJÓRNIM
Kveðjuathöfn
BALDURS GUÐMUNDSSONAR
frá Seyðisfirði, fer fram í Dómkirkjunni 9. maí
'kl. 1.30 e. h. Athöfninni verður útvarpað.
Jóhanna Guðmundsdóttír.

HÚSNÆÐi
Eins eða tveggja herbergja íbúð með eldum
arplássi óskast strax, eða 14. maí. Þrennt fullorðið
í heimili — ágætri umgengni heitið. Mikil fyrir-
framgreiðsla ef óskað er. Tilboð sendist afgreiðslu
Þjóðviljans, merkt: ,,Ágæt umgengni“.
rtlOllll HÉ **■ ~ ■!,* 11'i.J‘i “'irwb'llfllLf*^
Skuldabréf tíl sölu
Elli- og hjúkrunarheimilið Grund hefur á-
kveðið að taka 500 þúsund króna lán til þess að
reisa starfsmannahús, og á þann veg að auka vist-
pláss fyrir gamalmenni allverulega.
Skuldabréfin eru að upphæð kr. 1000,00 hvert
og eru handhafabréf. Vextir eru 4% og endur-
greiðist lánið með jöfnum afborgunum á 20 árum,
í fyrsta skipti 1. janúar 1946. Söluverð bréfanna
er nafnverð,
Lánið er tryggt með veði í fasteignum stofn-
unarinnar og ábyrgð Bæjarsjóðs Reykjavíkur.
Skuldabréfin eru til sölu í Málflutningaskrif-
stofu Einars B. Guðmundssonar og Guðlaugs Þor-
lákssonar, sem og í skrifstofu vorri.
Reykjavík, 3. maí 1945.
F. h. Elli- qg hjúkrunarheimilisins Grund,
Gísli Sígurbíörnsson
Kjarvalshús
Bæjarstjórn hefur samþvkkt að
gefa kost á lóð undir fyrirhugaða
byggingu handa Jóhannesi Kjar-
val málara, við Mímisveg og Ei-
ríksgötu, enda verði byggingin
framvegis notuð fvrir safn og
þannig frá henni gengið að hún
verði í samræmi við aðrar fyrir-
hugaðar byggingar við Skóla-
vörðutorg.
Blaðajnaunafélag íslands heldur
framhaldsaðalfund í dag kl. 1% að
Hótel Borg. Á dagskrá eru m. a.
lagabreytingamar.
Suoigarpurinn, skopleikurinn sem
Leikfélag templara hefur verið að
sýna undanfarið, verður vegna á-
skorána sýndur einu sinni enn, i
dag kl. '3.
FRA NOREGI
því að mæla fyrir minni Hitlers.
Hann hvað stjórn s-ína vera einu
íög'legu stjórn Noregs , og skoraði
á Norðmenn að 'efna ekki tii borg
arastyrjaldar. Öllu'm utanáðkom-
andi árásum mnn verða hrundið,
sagði hann.
NORSKA STJÓRNIN
SKORAR Á NORDMENN
AÐ SÝNA RÓ OG
STILLINGU
í ailan gærdag var útvarpað
frá Londön áskorununi frá norsku
stjórniivii til Norðnianna ura að
sýna fylistu ró, ága og stiilingu
og tnia engum fluffnfregnuni né’ I

Stjórn Félags íslenzkra
iðnrekenda
Á aðalfundi Félags ísl. iðnrek-
cnda, scm haldinn var 2ý. f. m.
voru eftirtaldir menn kosnir í
stjórn félagsins:
Formaður: Kristján Jóh. Krist
jánsson; gjaldkeri: Sigurður
Waage; ritari: Bjarni Pétursson.
Meðstjórnendur: Sigurður Run-
ólfsson og Sigurjón Pétursson.
lausasögnum. Ef eitthvað ]
kæmi upp, sem Norðmönnum
á að vita mundi verða skýrt
því þegar í norska útvarpinu
London.