Þjóðviljinn - 16.06.1945, Síða 1

Forsætisráðherra og frú hans
taka á móti gestum í ráðherrabú-
■ staðnum við Tjarnargötu 32, sunnu
daginn 17. júní kl. 4—6 e. h.
10. árgangnr.
Laugardagur 16. júní 1945
132. tölublað
Pii Bcrg
hlll Dlsl at mmitnlslalHMnir Rsms Iðl saell I siralnal
Foringjar stjórnmálaflokkanna og norsku heima-
vígstöðvanna hafa átt langar viðræður við Hákon kon-
ung og Paal Berg hæstaréttarforseti, sem falið hefur
verið að mynda stjórn í Noreg.i
Talið er víst, að kommúnistar fái sæti í stjórninni,
og að menn heimavígstöðvanna verði 'fjölmennastir
Franska síjórnin vii! aó hið nýja
þjóðabandalag taki Sýrlandsmálín
til meðferðar
Umræður urðu miklar í franska þinginu í gær, er Sýrlands-
málin komu á dagskrá.
Bidault utanríkisráðherra skýrði málið og kvað það rétt-
mætasta lausn að hlutlaus alþjóðastofnun rannsakaði deilumál
Frakka og Sýrlendinga, og væri hið nýja þjóðahandalag, sem
verið væri að stofna í San Francisco hezt til þess fallin.
Þtir menn sem nefndir hafa ver-
ið sem ráðherraefni eru Gunnar
Jahn hagstofustjóri, Osló; Nicolai
Schei forstjóri, Einar Gerhardsen
'forseti bæjarstjórnar í Osló og
Otto Ruge. sem var yfirhershöfð-
ingi Nörðmanna 1940, og nýkom-
inn er heim til Noregs eftir fimm
mánaða fangavist í Þýzkalandi.
Enn er ekki ákveðið hve marg-
ir ráðherranna úr stjórn Nygaards
volds taka sæti í nýju stjórninni.
Talið er víst að Tryggve Lie verði
áfram utanríkisráðherra. Aðrir
sem nefndir hafa verið, eru her-
málaráðherrann Oscar Torp og
kirkju- og menntamálaráðherrann
Hjelmtveit.
Kommúnistafl'okkur Noregs hef
ur farið þess á leit, að verkalýðs-
sambandið stuðli að því að nýi
forsætisráðherrann verði „fulltrúi
vinnandi stéttanna“. Þetta er ekki
talið neitt vantraust á Paal Berg,
sem nýtur einnig trausts kommún-
jstanna og róttæku hópanna.
NORSKIR SÓStALDEMÓ-
KIIATAR TELJA KOMMÚN-
ISTA EIGA RÉTT TIL ÞÁTT-
TÖKU t STJÓRNINNI
„Arbeiderbladet, aðalmálgagn
Yerkamanna'flokksins, ieggur á-
herzlu á að sú samvinna sem mynd
aðist hernámsárin eigi að halda
Pólsku stjórnmála-
mennirnir á leið frá
London til Moskva
Hinir tveir lýðræðissinnuðu
stjómmálaleiðtogar úr hópi Pól
verja í London, sem boðið heí-
ur verið á ráðstefnu í Moskva
varðandi endurskipulagningu
pólsku stjómarinnar, leggja af
stað í dag áleiðis til Moskva.
Annar þeirra er hinn kunni
pólski stjómmálamaður Miko •
lajzyk leiðtogi Bændaflokksins.
Hvorugur þeiira á sæti 1
pólsku „stjóminni“ í London.
áfram á hinum erfiðu breytiriga-
tímum og lcoma fram í stjórnar-
mynduninni. Þess vegna á stjórn-
in að verða samflokkastjórn. Þeg-
ar Stóiþingið er kvatt saman á
ríkisstjórnin að ha'fa þingmeiri-
hluta bak við sig, og til grund-
vallai verður að leggja úrslitin
frá síðustu kosningum. Það þýð-
ir að borgaraflokkarhir hafa
nokkurn, að vísu lítinn meiri-
hluta. Samkvæmt kosningum 1936
eiga kommúnistar ekki kröfu til
sætis í ríkisstjórninni, en Arbeider
bladet telur, að ekki eigi að binda
sig alltof stranglega við kosninga-
tölurnar. Blaðið segir: „Við teljum
það sé almennur og réttur skiln-
ingur, að kommúnistar eigi að fá
manii í rikisstjórnina. Samvinn-
an á að ná til allra neikvæðra og
jákvæðra afla þjóðarinnár“.
,,Dagbladet“, málgagn Vinstri-
flokksins, er því einnig fylgjandi
að kómmúnistar fái mann í stjórn-
ina.
Fær nýja stjórnin víð-
tæka valdaheimild?
1 fregn seint í gær frá Norsk
telegrambyraa segir, að samkomu
lag muni ha'fa náðst um Otto
Ruge hershöfðingja sem hermála-
ráðherra . hinnar nýju stjórnar
Paals Berg, auk þeirra sern áður
er getið nefna blöðin nú sem ráð-
herraefni Chr. L. Jensen hæsta-
réttarlögmann, Knut Markhús
sfeólastjóra, Roztad bónda frá Var
dal ■ Upplöndum, dr. Sven Ofte-
dal, Stavanger, og Erik Solem
hægtaréttardómara. Sem fulltrúa
verkalýðssam'bandsins hefur verið
minnzt á formann þess Konrad
Nordahl og varaformanninn Lars
Evensen. Sem fulltrúa kommún-
ista er nú einnig minnzt á Strand
Johansen ritstjóra.
Paal Berg telur að ekki sé rétt
að rjúfa Stórþingið nú þegar.
Ilann reiknar með víðtækum
valdaheimildum handa nýju stjórn
inni, en vill samt hafa Stórþingið
að baki sér.
(Norsk Úelegrambyraa)
Norskir kommúnist-
ar leggja til að
eignir stríðsglæpa
marnia séu gerðar
npptækar
Kommúnistaflokkur Noregs hef
ur krafizt þcss að allar eignir .stríðs
glæpamanna og föðurlandssvikara
og þeirra sem hafa auðgazt í sam-
vinnu viö Þjóðverja verði gerðar
upptækar og notaðai' til stuðnings
Jreim Norðmönnum, sem misst
hafa eignir sínar og tekjur her-
námsárin vegna aögQi'ða Þjóð-
verja. , <
Þess er ennfremur krafizt, að
rannsókn fari fram á utanríkis-
pólitík Noregs fyrir 9. apríl 1940.
(Norsk Telegrambyraa)
Bidault taldi brezku stjórn-
ina hafa farið lengra en henni
væri leyfilegt í þessu máli. Það
væri bæði Frökkum og Bret-
um ærið umbugsunarefni, ef
öflugt bandalag Arabaríkja yrði
allsráðandi við austanvert Mið
jarðarhaf.
Ribbentrop hand-
tekinn í Hamborg
Einn af fremstu stríðsglæpa-
mönnum nazista, Joachim Rib-
bentrop, er var utanríkisráð-
lierra Hitlers um langt skeið,
var í gær handtekinn í Ham-
borg.
Kibbentrop hafði falizt í
Hamborg frá 20. apríl. og sagð-
ist hafa ætlað að fara huldu
höfði, þar til bugir manna væru
orðnir rólegri, og þá ætlað að
gefa sig á vald Bandamanna'.
Ráðherann lýsti yfir að Frökk
um hefði aldrei komið til hug-
ar að taka aftur þá viðurkenn-
ingu á sjálfstæði Sýrlands og
Libanons sem jþeir hefðu gefiö.
Allir indversku sjálf
stæðisleiðtogarnir
lausir úr fðiigelsum
Bieta
Allir leiðtogar Kongress-
flokksins indverska hafa nú ver
ið leystir úr haldi, eftir að þeir
hafa árum saman orðið að sitja
í fangelsum Bretastjómar.
Qanahi hefur fyrir hönd Kon
gressflokksins tekið boði Wav-
ells landstjóra um þátttöku í
ráðstefnu til að ræða mál Ind-
verja og Breta.
Jinnah, foringi Múhameðs-
samhandsins hefur farið þess á
leit að ráðstefnunni verði frest-
að til bess að hann geti kallað
samian fulltrúaþing sambands-
ins.
a uiiii
Frá innrás Bandaríkjamanna á Ríúkiú.

Landsjundur S iálfstœðisflokJcsins var scttur i Lista.mannaskdla.num
i fyrradag og var honum hcddið áfram í gœr á Þingvöllum.
Öla.fur
Eormaður flokksins
Tlior-, forsætisráðherra, setti fund
inn og tilnefndi sem fundarstjóra
Jón Auðunn Jónsson. »
Óla'fur Thórs, formaður flokks-
ins flutti þvi næst ræðu um sfjórn
nrálaviðhorf síðu.stu -tveggja ára
og voru ka'flar úr 'æðunni oirtir
í Morgiurbiaðiriu í :ær. undir fyr-
irsöar.inni: „..Savvitarjið var, er
og verdur bjóðarnauðsyn“.
Um samstarf sljórnarflokkann:
þriggja sagði forsætisráðherra í
ræðu sinni að það hafi verið þeim [
..tiI Iieiðurs að fe-lla í bili niður
deilurnar nm -kipau þjóðfélags- ,
ins. cn éin'beifa í bess stað sam- J
eiginlegnm kröí'tum til að tryzaja i
það. að hinn -kjótfengni auður |
verður bjóðinni iil varanlegrar J
bl-é;siin:u'“.
Kosningaúrslitin verða
kunn 26. júlí
Brezka þingið var rofið í dag,
og hafði það setið allt að tíu
árum. Hefur ekkert þing setið
svo lengi frá því á 17. öld.
Kosningarnar fara fram 5.
júlí, en úrslit þeirra verða ekki
kunn fyrr en 26. júlí. — 1.
ágúst kemur hið nýkjörna þing
saman.
Á bví munu 640 þingmer.n
eiga sæti og er bað 15 mönnum
fleira en á hinu nýrofna þingi.
Verkamannaflokkurinn hefur
600 frambjóðendur, íhaldsflokk
urinn 580, Frjálslyndir 300.
Kommúnistaflokkurinn 22 og
aðrir flokkar færri.
Menntaskólanum
sagt upp á morgun
A morgun, sunnudaginn 17.
júni kl. 2 verður Menntaskólanwm
sogt upp. og stúdentar og gagn-
frœðingar Inirtskráðir að venju■