Þjóðviljinn - 19.09.1945, Blaðsíða 1

10. árgangur
Miðvikurdagur 19. sept. 1945
209. tölublað.
Stærzta verkalýðsfé-
lag Svíþjóðar segir sig
úr Sósíaldemó-
krataflokknum
Molotoff skýrir frá afstöðu Sovétríkj-
anna til alþjóðamála
Ræddi við blaðameím í London í gær
FÉLAGAR!
Funáur verður haldinn í
Kaupþingssalnum (í kvöld)
miðviltudaginn 19. þ. m. kl.
9 e. h.
Dagskrá:
Félagsmál,
Æskulýðsráðsteínan.
Kosningavnar.
Félagar fjölmennið og
mætið stundvíslega.
Stjórnin.
Aðilfundur Málmiðnaðar-
mannafélags Stokkhólms, fjöl
mennasta verkalýðsfélags Sví
þjóðar, samþykkti 6. þ. ui- að
félagið skyldi segja sig úr
Sósíaldemókrataflokki Sví-
þjóðar, en það hefur verið í
flokknum sem heild. Ákvörð-
un þessi var samþykkt með
212 atkvœðum gegn 164.
Ástæðan til þessa er hin
fjandsamlega afstaða for-
-ystu sósíaldemókrata til
verkamanna í málmiðnaðar-
verkfallinu í vor. Fulltrúar
sósíaldemókrata í stjórn
Málmiðnaðarmannasam-
bandsins og talsmenn þeirra
Molotoff, utanríkisþjóðfuUtrúi SovétríkjÁ
anna, átti fund með blaðamönnum í London
í gær. Skýrði hánn fyrst frá afstöðu Sovét-
ríkjanna til ýmissa alþjóðamála, sem koma
munu til úrlausnar á næstunni. Síðan svaraði
hann spurningum, er blaðamennirnir lögðu
fyrir hann.
Afstaðan til Suðaustur-
Evrópurík j anna.
Molotoff lýsti afstöð'u sov
étstjórnarinnar til stjórn-
anna í Ungverjalandi, Rúm
eníu og Búlgaríu. Sovét-
r.tjórnin telur þær lýðræðis
í blöðunum tóku afstöðu stjórnir, sem njóti trausts
gegn hagsmunum málmiðnað
armanna og sósíaldemókratar
á þingi neituðu að nota að-
stöðu sína þar til að styðja
málmiðnarmennina.
Málmiðnaðarmannafélagið
mun framvegis veita verka-
lýðsflokkunum í Svíþjóð fjár
hagslega aðstoð í samræmi
við baráttu þeirra fyrir hags
munum íélaganna.
þjóða sinna. í öllum þess
um löndum ættu bráölega
að geta farið fram frjálsar
kosningar, ef stjórnir þeirra
færu að ráðum Breta um
kosnirigafyrirkomulagiö. í
öllum þesstan löndum séu
flokkar til, sem andvígir
séu stjórnum þeirra og
þeim sé gefinn kostur á að
Stríðsglæparéttarhöldin í Luneburg
héldu áfram í gær
Brezkur herlæknir lýsir aðkomunni í Belsen
Stríðsglæparéttarhöldunum yfir fangavörðun- væri 1 ^V1
um frá Belsen var haldið áfram í Liineburg í gær.
Brezkur herlæknir, brigadier Huges, skýrði rétt-
inum frá ástandinu í fangabúðunum, er brezki
herinn tók þær í apríl síðastliðnum.
Huges sagðist hafa séð all-
ar þær, skelfingar, sem ófrið-
ur hefði í för með sér, en
ekkert af því kæmist í hálf-
kvisti við það, sem hann
hefði séð í Belsen.
FANGARNIR FEN&U
ENGA LÆKNISHJÁLP.
í þeim hluta fangabúðanna,
sem átti að heita spítali, voru
475 rúm, en þar var hrúgað
saman 17000 manns. Lá sjúkt
fólk þar innan um rotnandi
lík. Dómarinn spurði Huges,
hvort hann teldi að meira
hefði verið hægt að gera til
að hjúkra sjúkum föngum
en gert var. Svaraði hann, að
tvímælalaust hefði mátt veita
þeim mikla hiáln með því
starfsliði er fyrir hendi var,
ef vilii hefði verið til þess. 1 vera.
Hann sagðist einnig hafa séð
sjúkrahús það, sem ætlað var
SS-mönnum og öðrum fanga-
vörðum. Kvað hann það hafa
verið svo fullkomið sem
sjúkrahús framast gæii ver-
ið.
ÓSKAMMFEILNI
FANGAVARÐANNA.
Huges kvaðst hafa séð
fangavörð einn skjóta fanga,
eftir að Bretar höfðu tekið
fangabúðirnar. Gaf hann
fanganum það að sök, að
hann hefði stolið súpu, en
gat engar sönnur fært á það.
Yfirmaður fangabúðanna,
Jósef Kraemer, var hinn ró-
legasti og var ekki annað að
sjá, en að honum þætti á-
standið eins og það ætti að
bjóða fram
bjóðendum
anna.
á móti fram-
stjórharflokk
Nýlendur Itala.
Um hvað gera skyldi við
nýlendur ítala sagði Molo-
toff að á San Franciscoráö-
stefnunni ha.fi verið ákveð-
iö, nýlendur þeirra rikja,
sem börðust gegn Samein-
uðu þjóðunum, skyldu
fengnar 1 hcndur einhverju
einstöku ríki eöa fleiri ríkj-
um saman til umboðsstjórn
ar. Molotoff kvað Sovétríkj-
in hafa töluverða reynslu í
stjórn landa, ser] skammt
væru á veg komin og eftir
þeirri reynslu væri hann
vantrúaður á, að heppilegt
væri, aö mörg ríki færu
sameiginlega með stjórn
einnar nýlendu.
Blaöamaður einn spurði
Molotoff, nvort þaö væri
rétt, aö Sovétríkin vildu
taka að sér stjórn einhverr
ar nýlendu ítala. Molotofí
svaraöi, að sannleiksvottur
Kröfur Júgóslava.
Annar bla'ðamaður spurði,
lrær væri afstáða Sovét-
rikjanna Lil kröfu Júgó-
slava um Trieste. Svaraði
Mololoff, aZ hann vildi sem
minnst um það segja, þar
sem utanríkisráðherra
nefndin myndi >aka afstöðu
til þessa máls næstu daga.
en þó ^æti hann sagt það’,
að hánn teldi rétt, að’ þau
héruö’, sem byggð væru
Slóvenum og Króötum til-
heyrðu Júgóslavíu en ítalía
héldi þeim, sem Italir
byggöu.
Sósíalistafélag
Hafnarfjarðar
heldur fund á föstudag, 21.
þ. m. í Goodtemplarahús-
inu uppi.
Mjög áríðandi að allir
mæti.
Stjórnin.
Júgóslavar og ítalir flytja mál sitt
fyrir utanríkisráðherranefndinni
Nefndin hélt þrjá fundi í gær
Utanríkisráðherranefndin hélt áfram störfum
í Lcndön í gær. Umræðuefni nefndarinnar var
enn landakröfur Júgóslava á hendur ítölum. Hafa
sendimenn Júgóslava, ítala og brezku samveldis-
landanna sagt nefndinni álit sitt á þeim málum.
Nefndin hélt þrjá fundi í
gær. D'r. Kagieli, varafor-
sætisráð'herra Júgóslavíu,
skýrði sjónarmið Júgóslava
á fyrsta fundinum, á öðrum
fundinum lýsti Gaspari, ut-
anríkisráðherra Ítalíu afstöðu
ítala og á þriðja fundinum
voru settar fram skoðanir
brezku samveldislandanna.
GRIKKIR ÓÁNÆGÐIR.
Gríska stjórnin er óánægð
yfir því, að henni skyldi ekki
vera boðið að senda fulltrúa
til London, þar sem hún eigi
í stríði við Ítalíu. Hefur
Damaskinos, ríkisstjóri Grikk
lands, kvartað yfir þessu við
Bevin utanríkisráðherra Bret
lands, en hann sagði, að full-
trúarnir hefðu aðeins verið
kallaðir vegna krafa Júgó-
slavíu á hendur Ítalíu. Ef
gríska stjórnin vildi leggja
etthverr mál fyrir utanríkis-
ráðherranefndina, væri henni,
eins og öðrum ríkjum, heim-
ilt að gera það skriflega.
MOSKV AÚTV ARPIÐ
UM UTANRÍKISRÁÐ-
HERRAFUNDINA.
Fyrir nokkru ræddi blaða-
maðurinn Karl Hoffmann um
utanríkisráðherrafundinn í
Moskvaútvarpið. Hann lét m.
a. svo um mælt: „Þjóðirnar
treysta því, að ákvNarðanir
Londonfundarins verði tekn-
ar 1 sama einingar- og sam-
starfsanda og réði á ráðstefn-
um sameinuðu þjóðanna á
stríðsárunum. Vér vitum, að
afturhaldsöfl í Vestur-Evrópu
reyna að breyta þeim ákvö.rð
unum, sem teknar voru á
Krímskaga- og Berlínarráð-
stefnunum, til þess að hindra
framgang lýðræðisins í Ev-
rópu, og koma á því ófremd-
arástandi, sem var fyrir styrj
öldina, þegar fasisminn, sveip
aður 1 skikkju lýðræðisins,
réði í f jölda landa. Þau reyna
að koma því svo fyrir, að
hinir fasistisku árásarsegg-
ir geti safnað kröftum og
búa sig undir þriðju heims-
styrjöldina. Enn kveður við
hið gamla óp um valdarán
og ólýðræðislega harðstjórn
í Búlgaríu og Rúmeníu. Til-
gangurinn er að æsa til vand-
ræða í þessum löndum, með
því að ýta undir starfsemi
hinna fasistisku afla“.
Bréfaskipti Franco
og Churchill
Reutersfréttastofan hefur
birt texta bréfa, sem fóru
Franco og Churchill á milli
í október 1944.
Stakk Franco upp á þvi
að Vesur-Evrópuríkin mynd
uðu meö sér öflugt sam-
band gegn „bolsévíkahætt
unni“, sem myndi flæða yf-
ir eftir ósigur Þýzkalands.
Churchill sagöi í svari
sínu, að ekki kæmi til mála
aö Bretland gerðist aðili í
nokkru því bandalagi, sem
beindist gegn Sovétríkjun-
um.
4461 fyrirtæki á svarta
lista Bandaríkja-
manna
Á hinum svarta lista Banda
ríkjamanna um fyrirtœki,
sem skiptu við Möndulveldin,
eru samtals 4461 fyrirtæki.
Af þeim eru flest eða 1053
svissnesk, Spánn kemur næst
með 1048 og þriðja sæti skip-
ar Svíþjóð með 457 'i: —>tæsi.
Bandaríkjamenn ’’ ’ fa að-
eins sett þau fyrirtæki á list-
ann, sem Möndulvelilin réðu
yfir eða stóðu í nánu við-
skiptasambandi við þau.