Þjóðviljinn - 23.12.1945, Blaðsíða 6

. 22
Selma Lagerlöf:
ÞJÓÐVILJ I N N Sunnudagur 23. deacmber 1945
John Galsworthy:
Bræðralag
Bernskuminningar
En hvað er þetta? Hvernig getur þetta átt sér
stað?
Eg hljóða hátt, verð dauðhrædd og hleyp í burtu.
En nornin kemur hlaupandi á eftir mér og
hún þrífur fjöðrina úr Kýrhorninu og ætlar að
smyrja mig með galdrasmyrslum. Hún hleypur
yfir pollana á hlaðinu og gusurnar ganga um
hana.
Það er ekki nóg með að ég sé hrædd, heldur er
þetta svo óskiljanlegt, að heypokinn skuli geta
hreyft sig. Þegar ég sá kerlinguna standa upp af
stólnum, fannst mér verða endaskipti á heimin-
um. Og hugsanirnar hringsnúast í höfðinu á mér
á meðan ég hleyp. Það eru skelfilegar hugsanir:
Ef heypoki getur allt í einu orðið bráðlifandi, er
alveg eins líklegt, að dauðir menn rísi upp úr
gröfunum. Þá getur líka vel verið, að tröll og for-
ynjur séu til. Og þá er ekkert svo ljótt og ægilegt,
að það geti ekki verið satt.
Eg hleyp hljóðandi upp dyraþrepin. Eg treys'ti
því, að mér sé óhætt hjá fullorðna fólkinu. Anná
Úóhann og Gerða hlaupa framhjá mér. Þau eru
jafn hrædd og ég.
En fullorðna fólkið stendur í dyrunum og skelli-
hlær.
„Verið þið ekki svona hrædd, börnin góð. Þe'tta
ér bara hún Maja“.
Þá sjáum við, hvað við höfum verið heimsk.
Þetta er þá bara Maja barnfóstra, sem hefur klætt
sig eins og páskanom. En að við skildum ekki
skilja það undir eins! Það er svo leiðinlegt, að
við skulum hafa látið hræða okkur.
Það ér sérstaklega gremjulegt fyrir þann, sem
hefur verið að reyna að venja sig á hugrekki í
mörg ár.
En það er enginn tírni til að vera hvorki sjálfum
Sér né öðrum reiður, því að nú kemur páskanorn-
in hlaupandi upp þrepin, ryðst að Wachenfeldt
irænda og faðmar hann og kyssir. Wachenfeldt
frændi er logandi hræddur við kvenfólk. Hann
blótar og reiðir stafinn sinn. En ekkert dugir.
Við sjáum svartan sótblétt á hvítu skegginu á
hönum.-
Páskanornin lætur ekki við svo búið standa.
Hún sezt á bak á eldskörunginn, ríður burt og að
éldhúsdyrunum. Dúfurnar sem hafa. verið að tína
baunir og eru ákaflegat gæfar, verða logandi
hræddar og flögra upp á þakið, þegar þær sjá
páskanornina. Kötturinn hleypur upp þakrennuna
ög Neró, sem er nærri því eins stór og bjarndýr,
laumast burt með lafandi skottið.
| • En ráðskonan, hún leggur ekki á flótta, eins og
við hin. Hún hraðar sér að eldavélinni, grípur
sjóðandi kaffiketilinn, veður á móti ófreskjunni,
jum leið og hún kemur í dyrnar, og ætlar að
steypa heitu kaffinu yfir hana.
Galdranornin sér ekki annað ráð vænna en að
snúa við, og fer á harða spretti íyrir húshornið.
Sá fyrsti, sem sér hana að húsabaki, er Brúnn.
Það er nýbúið að spretta af honum ’aktýgjunum
og hann kemur labbandi í hægðum sínum að
hesthúsdyrunum. Þá sér hann kerlinguna koma
fyrir húshomið.
skaplega hann var viðkvæm-
ur fyrir öllu, sem ekki var
nákvæmlega rétt.
„í>ví í ósköpunum getur
hún ekki hagað sér eins og
aðrar manneskjur, jafnvel
þó að hún hafi áhuga fyrir
þessu?“ sagði harrn. „Hún
gat sannarlega komizt í sam-
band við eittíhvert mannúðar-
félag. Eg skyldi ekki hafa
sagt orð við því. En þessi
strákglópur!“
„Eg held,“ sagði Cecilia
hikandi, að Marteinn sé í
einhverju þessháttar féíagi.
„Það eru einhver samtök til
að líta eftir heilsufari al-
mennings, held ég. Hann hef-
ur fjarskaleg^i mikið álit á
þeirri starfsemi.“
Stefán glotti háðslega.
„Mér er sama, hverju hann
hefur álit á,“ sagði hann með
þeirri stillingu, sem var ein-
hver bezti kostur hans. „Mér
er sama, bara ef hann kemur
engum grillum inn hjá dótt-
ur rninni,“
.. „Æ, Stefán, hvað eigum
við að gera? Á ég að fara
þangað í kvöld?“
Stefán varð alvarlegur,
eins og honum væri nú fyrst
ljóst, hve víðtækur atburður
þetta var. Hann þagði um
stund. Svo sagði hann: ,
„Við skulum bíða eftir
bréfi frá henni. Hann er þó
að minnsta kosti náskyldur
frændi hennar, og nú er allt
hæt-t að vekja hneyksli — að
minnsta kosti í Easton Road.“
Þannig reyndu þau að
hugga og hressa hvort ann-
að, gættu þess, aö- þjónustu
fólkið yrði ekki vart við, að
neitt væri á seiði, borðuðu
kvöldverð og fóru að hátta.
Stefán vaknaði fyrir dag-
mál — á þeirri stundu sól-
arhringsins, þegar lífsorka
mannsins liggur í dvala og
sálin flögrar hvíldarlaus,
eins og illspár fugl og ber
vængjunum um höfuð hans.
Það var hljótt. Gráleit
dagsbirtan rauf myrkrið og
seytlaði inn um. lausofið
gluggatjaldið, sem bærðist
eins og andardráttur sof-
andi manns léki um það.
Vmdurinn. sem táknaði sál
mannkynsins í ímyndun
Stones gamla, lék hægt um,
bar sem mennirnir sváfu
milljónum saman og vissu
ekki um nálægð hans. Æða-
slátíur lífs;ns var svo hæg-
ur á þessum tíma sólar-
hrirgsins, að mennirnir og
skug’gar beirra urðu hver
öðrum líkir.
Steián fann á dularfull-
an l.'átt í sjálfum sér áhrif-
in af ölduhreyfingu vinds-
in.s. eins og hann dragist
dypra og dýpra, þangað,
scm einstaklingseðli og
stéttamunur var ekki til, og
sjVfbjargarhvöt hans fóm-
aði höndum og hrópaði á
hjá'.p. Það var ægileg til-
1 ugsun að gleyma sjálfum
sér und«r þessum hvítgráa
hluliausa himni. Hér voru
engin takmörk allar reglur
í óraijar’-c-.Ö, eins og þær
v.eru skriiaöar í stjörnu;'-
um meö ósynilegu rúnaletrt
Náttúran sjálf vav oröin
eins og hvit, endalaus móða.
sem rann og rann. Hvert
mundu þeir bera bamiö
hans? Átti það að hverfa
í þessa móðu sjálfgleymsk-
unnar, þar sem hvorki ein-
staklingur né stétt eða
neinn vottur um óhjákvæmi
legan mannamun er til?
Hann reis upp viö- oln-
boga og horfði á hana, sem
hafði gefið honum dóttur
hans. Hann var að hyggja
að ættarmóti milli Stones
gamla og konunnai’, sem
var honum kærari en allt
annað. Hann sá þaö ekki,
varð rólegur og hallaði sér
út af aftur. „Karlinn er sér-
vitringur, gerir sér skrítnar
hugmyndir — um bræðra-
lag. Hann hvorki sér né
heyrir neitt annað. Mér er
ómögulegt að sjá, að Ceci-
lía sé lík honum“, hugsaði
Stefán. ,
Skyndilega datt honum
nýtt í hug, sem vakti óró
hans á ný: Gamli maöurinn
var svo sokkinn niður í
handrit sitt, að hann hafði
tæpast hugmynd um lifandi
verur í kringum sig. Hvern-
ig var hægt að vera hvers
manns bróðir, án þess að
sjá eða heyra nokkarn
mann?
Thyme hafði aftur 4 rnóti
valið sér það hlutverk að
vera systir allra. En til bess
varö hún aö afneita sjiilfri
sér. Drottinn nnnn! Það var
enn fráleitarr en sér'izka
karlsins. Stefáni varð aþ ár-
lega órótt.
Þegar fyrsta iuglakvaku'i
heyröist utan ;ið gluggar.n,
datt Stefáni ósjálfrátt í luig
morguninn, sem hann kom
heim úr fyrsta skólaleyfmn.
Hann hafði vaknað vlð
fuglakvak, st/jkkið á fætur
og gripið slönguna og kast-
kúlurnar undan koddanuxn
sínum. Hann sá enn í hug-
anum, hvernig blágráar b!ý
kúlumar ultu í lófa hans.
Og enn heyrði hann í anda,
að Hilary kallaði til hans:
„Hvað er þetta, Stefán?
Ertu vaknaður?"
Það vár ekki hægt að
hugsa sér betri bróður en
Hilary. Eini löstur hans var,
að hann var allt of mikið
góömenni. Góðmennskan
hafði komið honum í koll
í hjónabandinu. Harm hafði
aldrei látið til skarar skríða
gagnvart þessari makaluusu
konu sinni.
,Stefán bylti sér í rúminu.
„Allt þetta óþverramál er
sprottið af vorkunnsemi
hans“, hugsaði hann. „Það
er sami veikleiki að Thyme
og honum.“
Hann lá lengi og barðist
við ónotalegar hugsanir,
hlustaði á rólegan andar-
drátt konu sinnar og beið
birtunnar, sem varð smátt
og smátt skýrari.
Ekkert bréf kom frá
Thyme með fyrsta pósti
dagsins. Skömmu seinna
fengu þau boð um, að Hil-
ary væri kominn. Þeim þótti
vænt um allt, sem dreifði
áhyggjum þeirra og urðu
komu hans fegin.
Stefán flýtti sér niður í
borðstofuna. Þar sat Hilary.
Hann var alvarlegur og
andlit hans bar vott um van
líðan. Þó var það hann, sem
fyrr tók til máls:
„Hvað er að, Stefán?“
Stefán tók dagblaðið.
Hönd hans skalf lítið eitt,
þrátt fyrir alla sjálfstjórn
hans.
„Það er nú hlægileg saga
að segja frá því. Þessi bless-
aður heilbrigöispostuli okk-
ar, er búinn að koma sömu
sérvizkunni inn í höfuðið á
Thyme, og hún er farin til
Easton Road í því skyni að
framkvæma þessar grillur“.
Stefán þóttist sjá eitthvað
sem líktist glettni í augum
Hilarys og það reitti hann
til reiði.
„Þetta er ekki beinlínis
til að brosa aö því, Hilary“,
sagði hann. „Þaö er allt af
sama toga spunnið og þessi
fjandans óþarfa umhyggja
þín fyrir Hughshjónunum
og stelpunni. Eg vissi það
alltaf, að þessu hlyti aö
ljúka með einhverjum ó-
sköpum“.
Hilary svaraði þessum. ó-
væntú ónotum með aUgna-
ráði, sem kom Stefáni til að
líta undan. Hann gat eklíi
yarizt þeirrí tilfinninffu. sem
oft greip hann í návist Hil-
aiys, að bróðir hans væri
honum fremri.
„Mér fellur það illa“,
sagði Hilary, „ef Thyme er
eitthvað lík mér“.
Stefán tók þétt um hönd
bróður síns. í sama bili
kom Cecilia og þau settust
öll við borðið.
. Gecilia tók óðar eftir pví,
seni fariö hafði fram hjá
Stefáni. En það var það, að
Hilary var kominn til þess
að segja þeim eitthvað. Hún
kunni þó ekki við að spyrja
hann að fyrra bragöi, þo að
hún vissi, að Hilary, af nær-