Þjóðviljinn - 23.03.1946, Blaðsíða 3

Laugardagur 23. marz 1946.
ÞJOÐV7LJINN
Sjálístæðismálið
verður aðalmálið í
Alþingiskosning-
unum í sumar
Eftir Pál Bergþórsson,
stud polyt.
í fyrirlestri þeim, sem
Hriflu-Jónas hélt í Gamla
Bíó s. 1. sunnudag, lét hann
í ljós þá skoðun, að ekki væri
heppilegt að leigja Bandaríkj
unum herstöðvar á íslandi
fyrr en eftir Alþingiskosning
arnar í sumar.
Mönnum gæti virzt þetta
vera furðu mikil þolinmæði
af landráðamanni, að vera,
enda var Jónas spurður á
Ihaldið og æskulfðshöllin
Fyrir þá, sem eru orðnir’skárra, einfiver .heppilegri
leiðir á því að sitja heima á
kvöldin, er varla um nema
eitt að velja: að ganga niður
í miðbæ. Eitt góðviðriskvöld
núna í vikunni, þegar ég
hafði ekkert sérstakt fyrir
samastaður fyrir æskufóliíið?
Svarið verður nei, og í því
er skýringin fólgin. Æskulýð
urinn á engan samastað, þar
sem hann getur lagt stund á
sín áhugamál, þar sem hann
stafni, datt mér í hug að hefur húsnæði fyrir menn-
viðra mig svolítið — og auð-; ingarstarfsemi sína, félags-
vitað lagði ég leið mína „1 starfsemi og heilbrigðar
bæinn“. Um níu-leytið var ég ■ skemmtanir. Þess vegna verð
staddur neðst á Laugavegin- ur félags- og skemmtanalíf
um og varð þá litið niður að ungu kynslóðarinnar með
Gamla Bíó. Við dyrnar var þeim óhugnanlega blæ, sem
allt troðfullt, og allt Ingólfs- J áður er lýst. — Fjöldinn all-
strætið frá Hverfisgötu upp | ur af æskulýðsfélögum er í
Grjótkastið úr glerhúsi Alþýðu-
flokksins
Alþýðublaðið birtir í gær fruntalega árás.
argrein um fjárhag Dagsbrúnar. — Vill ekki
að verkalýðssamtökm hafi iöggilta endur-
skoðun á fjárhag þeirra!
Eignir Dagsbrúnar jukust úr ca. 100 þús.
kr. í árslok 1940 í ca. 340 þús. í árslok 1945
að Bankastræti, var þéttskip-
að fólki. Þetta varð til þess,
að ég fór að atihuga útstill-
bænum, og þau hafa áreiðan-
lega fullan hug á því að
verða unga fólkinu að liði,
ingarnar á myndinni. Eg tróð en öll starfsemd þessara fé-
mér gegnum þvöguna að sýn- ,laga er skömmtuð og skorin
ingarskápunum, og a. m. k. • af húsnæðisskorti og samtaka
tugur manna spurði mig að: leysi.
Páll Berg;-
þórsson
fundinum, hvað ylli þessari
afstöðu hans. Svar Jónasar
var mjög loðið, en þó fólust
í því all-mikilvægar upplýs-
ingar um bardagaaðferðir
hans, sem eru þess verðar,
að kjósendur athugi þær vel
fyrir kosningarnar í sumar.
Afstaða Jónasar virtist vera
þessi:
Þegar Bandaríkin fórú
fram á það s. 1. haust að fá
hér herstöðvar í langan tíma,
strandaði það aðeins á hug-
leysi og kjósendahræðslu
þingmannanna, að þessari
beiðni væri svarað játandi.
(Áður hefur Jónas lýst því
yfir í landráðariti sínu,
„Ófeigi“, að allir Fraansóknar
þingmenn nema Páll Zophon-
íasson hafi verið undir þessa
sök seldir). Látum þetta gott
heita, segir Jónas. E-f þjóðin
velur í kosningunum í sumar
þessa sömu þingmenn eða
aðra sama sinnis á Alþingi,
þá ættu þeir þó ekki að vera
hræddir eftir það. Þeir eiga
m. ö. o. að skilja kosrúngu
sína sem heimild. jrá þjóð-
inni til þess að leigja Banda-
ríkjunwm herstöðvar á Is-
landi.
Þetta er áætlun Hriflu-
Jónasar í stuttu máli. — Af
þessu má sjá, að í sumar
verður íslenzka þjóðin að
velja fulltrúa sína fyrst og
fremst eftir því, hvaða af-
stöðu þeir hafa til sjálfstæð-
ismálsins. Að vísu má vænta
þess, að vonir Jónasar um að
landráð hans komist í fram-
k'væmd, rætist ekki, jafnvel
þótt sömu menn yrðu kosniv
á þing í sumar og nú eiga
þar sæti. En þrátt fyrir það
því á leiðinni, hvort ég ætti
aukamiða. „Murder, my
Sweet“, las ég, og eftir út-
stillingunni að dæma virtist
þetta vera reyfaramynd af
miðlungstagi, ef ekki lakari.
— Eg ruddi mér leið til baka,
hélt niður Bankastræti og út
Austurstræti. Þar hitti ég
kunningja minn, og við tók-
um tal saman. Við „rúntuð-
um“ æði lengi um bæinn, og
gönguferðinni lauk með mis-
heppnaðri tilraun til að kom-
ast á Hressingarskálann, því
þar var allt fullt út úr dyr-
um.
Þessu líkar — og þaðan af
lakari — eru tómstundir
Reykvískrar æsku. Það, sem
setur svip á miðbæinn
á kvöldin, eru yfir-
full kaffihús, blindös hjá
hverju b:ói, hve ómerkileg
sem myndin er, stöðug mann-
þyrping við Borgina og slags-
mál um að komast inn á dans.
skröll. Sem viðeigandi kór-.
óna á þetta er svo slangur
af veldrukknum mönnum á
hafa það að iðju að reyna til
hins ýtrasta kraft sinna eig-
in raddfæra .og þolinmæði
annara vegfarenda.
Enginn mun neita því, að
þetta séu vægast sagt óholl-
ar uppeldisaðstæður fyrir
, þjóðina á morgun“. — Það
er ekkert undarlegt, þótt
spurt sé: Er ekki til eittlhvað
Æskulýðshöll er því krafa
æskulýðsins. Þegar hún er
komin upp, þá væru æsku-
lýðsfélögin ekki út um hvipp
inn og hvappinn með starf-
semi sína, og þá fyrst væri
grundvöllur fenginn fyrir
starfsemi þeirra á milli urn
nagsmunamál æskulýðsins.
Það er ekki ófróðlegt í
þessu samhandi að rifja ögn
upp afskipti bæjarstjórnar í-
haldsins af æskulýðshallar-
málinu. — Heimdellingar
gortuðu á sínum tíma mjög
af hinum „glæsilega fulltrúa
æskulýðsins í bæjarstjórn“
Gunnari Thoroddsen, þessi
bæjarfulltrúi greiddi þó í
fyrravetur atkvœði gegn Vi
millj. króna framlagi til bygg
ingar æskulýðshallar. Bjarni
Ben. hefur flutt frumvarp í
þinginu um ríkisaðstoð við
málið — en það var fyrir
bæjarstjórnarkosningar. —
Og ekki var lítill bægslagang
ur Heimdellinga yfir því, hve
traustur og öruggur málsvari
æskunnar Jóihann Hafstein
Alþýðúblaðið birti í gær
eina af sínum sjúklegustu
greinum og er þá djúpt tek-
ið í árinni. Greinin, sem ber
öll merki Guðj. B. Baldvins-
sonar, hins nýfallna for-
manns, fjallar um fjánhag
Dagsbrúnar og felur í sér
furðulegustu staðhæfingar,
sem hér verða ekki raktar að
sinni.
Það vekur einna mesta at-
hygli í þessari fáránlegu
grein, að Dagshrún er harðast
gagnrýnd fyrir það, að lög-
giltur endurskoðandi skuli
vera látinn endurskoða reikn-
inga Dagsbrúnar árlega!
Þessir herrar vilja enga op-
inbera endurskoðun á fjár-
reiðum verkalýðssamtakanna.
Þeir vita hvað það gildir.
Þeir vita líka vel, hvers-
vegna opinberri endurskoðun
var komið á í Dagsbrún.
Það var vegna þess, að
þegar Alþýðuflokksmenn
hrökkluðust frá völdum í fé-
laginu um áramótin 1940—
1941, þá skildu þeir við félag-
ið með ca. 21.000.00 króna
sjóðþurrð.
Það er skiljanlegt að herra-
mennin við Alþýðublaðið
vilji enga opinbera enaur-
skoðun á fjárreiðum verka-
lýðssamtakanna. Þá er ekki
} hægt að ganga í sjóðina.
Hér er skrain yfir úttekt-
irnar úr bankainnstæðum
Dagsbrúnar, eins og þœr eru
færðar í dagbók Dagsbrún-
ar:
/vVV, 'X.
"A r“/^.
'/f. ZmM>/-.
•*£»%, /£cVn |
% /cee/n '°/ m/„ Si»/„ '*/ *»/„ '
*1/r J»/n "/ *>‘/o % á‘/n. i
sJuutá y/r. </c /. /u ■*
Wr*"/. ife~.
jf. Jjo
ýmsum altdri!, sbm virðast. væri. Þegar tillaga kom fram
má enginn Islendingur setja
kross fyrir framan nafi.
neins frambjóðanda eðc
flokks, sem hefur ekki áðui
sýnt það á ótvírœðan háU,
að hann muni gera sitt ýtr-
asta til að bœgja frá íslandi
allri erlendri ásœlni. Sjálf-
stæðismál íslendinga er hátt
haflð yfir allan flokkaríg, og
það má ekki koma fyrir, að
hagsmunir einstakra flokka
verði metnir meira en fre'si
ættjarðarinnar.
í vetur um að veita V\ millj.
króna til æskulýðshallarmáls
ins, voru allir íhaldsfulltrú-
arnir á móti, tiUagan var
felld.
Glæsilegir æskulýðsfulltrú-
ar þetta! Og afstaða Bjarna
Ben., að flytja frumvarp um
málið í þinginu, en berjast
gegn því í bæjarstjórn, er
undarlegur ,,stuðningur“, að
ekki sé sterkar að.kveðið.
Fjandskapur ílhaldsins við
æsku þessa lands, er samur
við sig. En æskulýðshallar-
málið verður ekki stöðvað,
hvað sem íhaldið gerir til að
tefja fyrir því. Æskulýðshöll-
in skal rísa af grunni. — Við
höfum ekki efni á því að
margir árgangar af ungu
fólki fari á mis við alla heil-
brigði og eðlilegan þroska,
vegna menningarhaturs nokk
urra íhaldsbrodda. sx. ‘
~7
Manni hefði naumast dott-
ið í hug að snápamir við Al-
þýðublaðið, sem sjálfir búa í
næfurþunnu glerhúsi, gerð-
ust sv.o djarfir að rseða op-
inberlega um f járimál verka-
lýðssamtakanna og þá sízt
af öllu um fjármál Dags-
brúnar.
Um áramótin 1940—1941,
þegar Alþýðuflokksmenn
höfðu stýrt Dagsbrún í 34
ár, skiluðu þeir félaginu af
sér með eignir wpp á kr.
100.353.22. Athugið: eftir 34
ár.
Um áramótin 1945—1946
eða fvmm árum eftir að Al-
þýðuflokkurinn hœtti af-
skiptum sínum af fjárhag
Dagsbrúnar, námu eignir
Dagsbrúnar kr. 338.667.52.
Verkalýðssamtökin standa
nú í málaferlum við menn-
ina, sem standa .að Alþýðu-
blaðinu og mestu ráða í Al-
þýðuflokknum.
Það er gott að almenning-
ur skuli hafa fengið það stað-
fest, að þessir heiðurspiltar
selja ekki aðeins sjólfum sér
eignir samtakanna, heldur
lýsa þeir því yfir skýrt og
skorinort, að þeir hafi and-
styggð á opinberri endur-
skoðun fjármála verkalýðs-.
hreyfingarinnar.
Þar eiga allar gáttir að.
vera opnar!
Séð fynr herbergjum
í París
Sendiráð íslands í París bið-
ur þess getið, að ástæðulaust
sé að biðja það að panta hót-
elherbergi í París fyrir' flug-
farþega frá Islandi, með því
að afgreiðsla amevísku flug-
vélanna annast um útvegun
húsnæðis fyrir farþegana og
lætur aka þeim frá flugvellin-
um til liotelsins.
Fréttatilkyiuúng frá
ríkisstjóminni.