Þjóðviljinn - 01.05.1946, Blaðsíða 6

6
ÞJÖÐVILJINN
Miðvikudagur 1. maí 1946.
Teitur Sigurðsson áttræður
í dag, á hátíðisdegi verka-
manna, verður áttræður Teitur
Sigurðsson verkamaður, Frain-
nésveg 15 hér í bæ. Hann er
fæddur 1. maí 180G að Krossa-
nesi í Álftaneshreppi á Mýrum
og dvaldist þar við ýms störf lil
ársins 1907, að liann fluttist til
Reykjavíkur og tók að stunda
hér verkarriánnavinnu.
Teitúr hafði meðan hann enn
vaj'. ungur, unnið nokkuð við
járnsiniðar hjá föður sínum, og
þegar liingað kom fór hann
fljötlega að leita fyrir sér með
slíka vinnu. Páll Magnússon
járnsmiður hafði þá mikið um-
leikis og komst Teitur í smiðj-
una lil hans og undi þar vel

NYJA BIO
frsku augun brosa
•Eg skal ekkert um það segja,
hyort slík mynd sem þessi,
þýki góð og gild vara í heima-
landi sínu, en mér er óskiljan-
legt hvaða erindi hún á til ís-
lenzkra kvikmyndahúsgesta. 1
híóauglýsingunni stendur að
Injn sé mjög faileg og skemmti-
ieg músíkmynd. Hvað er fallegt
í myndinni? Jú: Éin stúlka.
Myndin sein lieild er ijót og
hun dleiðinleg. Og guð minn
góður ef mannkyninu hefði ekki
tekizt að framleiða betri músík
en þá, sem leikin er í þessari
„músíkmynd“,
Ástarævintýrið,' sem fléttað er
inn í dans- og söngvasenur
myndarinnar er ekki þess vert
að minnst sé á það. Rómantísk
þvæla!
Hinn ágæti leikari, Mowt
Woolly Iilýtur að hafa verið
hlankur,, þegar .hann lét liafa
sig til að leika í þessari „mjög
fallegu og skemmtilegu músík-
mynd“. Hann mun afsaka, þótt
alþýðumenntuð þjóð, eins og Is-
lendingar hiðji um eilthvað
annað hetra. J. Ó. Á.
Iiag sínum. Svo má segja að alla
daga síðan hafi Teitur handleik
ið járnið og lagað eftir þörfum
þeirra er nota áttu.
Sköminu eftir að Teitur kom
Iiingað til Reykjavíkur kvong-
aðist hann Málfríði Jóhannsdótt
ur og eignuðust þau eina dóttir,
Ágústu, er húsett er hér í hæ.
Það sem hér liefur verið sagt
er í slórum dráttum æviferill
Teits vinar míns Sigurðssonar
ekki rishár eða fyrirferðarmik-
ill, frekar en þúsunda annarra
verkamanna, sem mcð þrollausu
starfi hafa gert okkur hinum
yngri mögulegt að njóta lífsins
og gæða þess í ríkari mæli en
þeim nokkru sinni féll í skaut,
en samt þeim er til þekkja nokk
uð sérstæður.
Teitur er einn ágætasti maður
sem ég hefi þekkt um mína
daga, grandvar til orðs og æðis,
má ekki vamm sitt vita í nokkr-
um hlut, glaðsinna og samviiinu
þýður með afhrigðuin og fram-
koman þannig að hverjum
manni hlýtur að geðjast að. —
Teitur dvélur nú á heimili dótt-
ur sinnar, Framnesveg 34.
Teitur, minn ágæti vinur! Um
leið og ég óska þér- af alluig lil
hamingju með afmælisdaginn
vildi ég mega hiðja allar huldar
vættir um að gefa þér kyrrt og
hjart ævikvöld. Megi ylur og
samúð umlykja þig alla þína
ókomna ævidaga, svo að þú
megir þannig uppskera eins og
þú sáðir. Á.
FéJag íslenzkra hljóáfæraleikara.
Aðalfundur Félags íslenzkra hljóðfæra-
leikara verður haldinn laugardaginn 4. maí
kl. 1 e.> h. á Hverfisgötu 21.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
STJÓRNIN.

ki 31 i/.u* l-j.i LkJ
rnrfjí-Hi:n
l
a
Tekið á móti flutningi
til Siglufjarðar og Akur-
eyrar á morgun, fimmtu-
dag.
Farfugladeild
Reykjavíkur
Næsta laugardag 4.
þ. m. verður farið
í Heiðaból og gist þar. Á
sunnudag verður gengið á
Vífilfell. Þátttakendur eru
beðnir að mæta við Iðnskól-
ann rétt fyrir kl. 6 e. h.
Stjórnin.
Hendrik Ottósson:
HORFT UM ÖXL
1. maí hefur frá öndverðu
verið helgaður baráttu laun-
þeganna fyrir 8 stunda vinnu
degi og öðrum kjarabótum.
Hann hefur jafnframt verið
hersýning milljónanna um
allan heim, sem hafa átt lífs-
viðurværi sitt að sækja í
hendur annarra. Þann dag
hafa öll launþegasamtök stað
ið fyrir hátíðahöldum og bor-
ið fána sína í fylkingarbrjósti
í öruggri vissu um mátt sinn
til sigurs.
1. maí 1923 gekkst Fulltrúa
ráð verkalýðsfélaganna í
Reykjavík fyrir því að dag-
urinn væri í fyrsta sinn há-
tíðlegur haldinn á íslandi. —
Nokkur styrr hafði þó staðið
um málið áður en tillaga um
það yrði samþykkt. Aftur-
haldsöfl'n í ráðinu börðust
gegn henni með oddi og egg
og fundu henni allt til for-
áttu. En áhugi þeirra sem
fluttu tillöguna og studdu,
svo og gifta verkalýðshreyf-
ingarinnar réðu. 1. maí
hlýddu nokkur hundruð
verkamanna kalli Fulltrúa-
ráðsins og gengu fylktu liði
um helztu götur bæjarins. —
Ekki skorti þó á fjandskap
í garð þessarra fyrstu braut-
ryðjenda. Ihaldsblöðin hróp'-
uðu hátt yfir þessu uppátæki
„kommúnista11 og fluttu á eft-
ir myndir til þess að sanna
að í kröfugöngunni hefði að-
allega borið á krökkum og
unglingum. Sumir atvinnurek
endur hótuðu starfsmönnum
sínum brottrekstri ef þeir
mættu ekki til vinnu 1. maí.
Nokkrir menn misstu atvinnu
sína af þeim sökum. Óþokka
piltar gerðu hróp að kröfu-
göngunni og sumir köstuðu
jafnvel grjóti að henni. En
verkalýður Reykjavíkur og
síðarmeir annarra bæja fór
ótrauður sínu fram. Hann
hafði einsett sér að 1. maí
skyldi vera einn áfanginn á
sigurbrautinni. Stundum leit
ekki vel út fyrir að þessu
marki yrðj náð. Vesælir af-
sláttarsinnar í forystuliði Al-
þýðuflokksins fengu því ráð-
ið um fárra ára skeið, að
kröfugöngurnar voru ekki
farnar. í þeirra stað voru
haldnir innifundir og sungn
ar sálumessur. En þegar for-
ysta þf;ssarra manna bilaði,
greip hinn framsæknari hluti
verkalýðsins til sinna ráða.
Hann skar upp herör meðal
launþeganna. Árangurinn er
nú kominn í ljós. 1. maí er
að lögum viðurkenndur há-
tíðardagur verkalýðsins. Þeir
sem gengu undir fánum
verkalýðshreyfingarinnar ’23,
geta hrósað góðum sigri þeg-
ar þeir líta yfir fylkingar
þúsunda launþega sem nú
setja sitt mark á bæinn und-
ir fánum og kröfuspjöldum,
einkum eftir að hinn fríði
hópur starfsmanna ríkis og
bæja kom til liðveizlu.
1. maí 1923 gengu nokkur
hundruð verkamanna, fá-
tækra og illa fataðra, um göt
ur Reykjavíkur. Þeir voru
því óvanir að státa og
hreykja sér hátt, enda hafði
þjóðfélagið ekki hossað þeim
En þennan dag báru þe:'r í
fyrsta sinn fram kröfur sín-
ar um aukin mannréttindi
og bætt lífskjör. Þeir voru
hæddir og grýttir, en ekkert
fékk stöðvað þá.
1. maí 1946 ganga þúsund-
ir launþega um götur Reykja-
víkur og annarra bæja á Is-
landi. Nú er það vígreifur
fjöldi, sem ekki lætur að sér
hæða. Kröfur hans eru enn
sem forðum um réttarbætur.
En þó er dagurinn að þessu
sinni helgaður fullveldi ts-
lands. Samtök launþeganna
hafa ákveðið að slá vörð um
hið nýfengna sjálfstæði þjóð-
arinnar. Sigursæl barátta
þeirra fyrir 1. maí er trygg-
ing þess að í höndum þeirra
er, frelsi og sæmd íslands
bezt borgið. Hver einasti ís-
lendingur, sem ekki vill bera
frelsi föðurlandsins á torgin,
stendur bak við þá og tekur
þátt í kröfugöngunni 1.
maí 1946.
Vér íslendingar viljum
einir ráöa yjir uröunum c
Reykjanesi. Vér viljum einir
hafa óhindrað far um Hvaí
fjörð■ Engin auðn á íslandi er
svo her og engin vík svo
þröng, aö hún sé ekki hjart-
fólgin eign, um aldur og ævi
tengd frelsi voru og sæmd.
Um það veröur aldrei aö
eilífu samið.
Ef 1. maí 1946 verður til
þess að kveða niður draug
Gissurar Þorvaldssonar, meg
um við, sem í apríl 1923 flutt
um tillöguna um 1. maí og
tókum þátt í kröfugöngunni,
vel við una.
Frá heimsþingi
verkalýðsins í París
Framh. af 5. síðu.
Þessar línur eru aðeins
svipleiftur örfárra minninga,
sem tengdar eru viðburðum
þessa söguríka þings. Þau á-
hrif, sem slíkar örlagastundir
hafa á einstaklinginn, sem
viðstaddur er, verða naumast
skráð, hvað þá að nokkru sé
unnt að spá um áhrif þeirra
á framtíð heimsins. Það er
þó trúa mín að sú festa, al-
vara og eldmóður, sem fram
kom í athöfnum þessa þings
eigi eftir að skipta skapi
þeirra manna, sem hafa Ííf og
velferð milljónanna að
greiðslueyri í teningsspili
sínu um völdin í heiminum,
svo þeir enn sem forðum
muni kalla guð sinn til hjálp-
ar, að þrælarnir fái ekki fulla
vitneskju um, hvað þeir eru
margir.
Oi*bcrglnní
Næturlæknir er í læknavarð-
jioíunni Austurbæjarskólanum.
sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapó-
teki.
Næturakstur: Hreyfill, sími
1633.
Ileimsóknartími spítalanna:
Landsspítalinn: Kl. 3—4 alla
virka daga, kl. 2—4 sunnudaga.
Hvítabandið: Kl. 3—4 og 6,30.
Landakotsspítalinn: Kl. 3—5 alla
daga. Sólheimar: Kl. 3—4,30 og
7—8 e. h. alla daga.
Hafnarfjörður. Börn, sem vilja
selja 1. maí-merki í Hafnarfirði
eru beðin að koma í skrifstofu
Hlífar eða til Pálma Jónssonar
Selvogsgötu 9.
Útvarpið í dag:
Miðvikudagur 1. maí.
17.00 Dagskrá verkalýðssamtak-
anna: Upplestur og tónleikar.
18.30 Barnatími.
20.30 Dagskrá verkalýðssamtak-
anna: Ræða, upplestur, tón-
leikar.
22.00 Danslög.
Fimmtudagur 2. maí.
20.20 Útvarpshljómsveitin (Þór.
Guðmundsson stjórnar): Laga-
flokkur eftir Weber.
20.45 Lestur fornrita: Þættir ur
Sturlungu (Helgi Hjörvar).
21.15 Dagskrá kvenna.
21.40 Frá útlöndum (Gísli Ás-
mundsson).
Aukasaga. dag byrjar í Þjóð-
viljanum hin heimsfræga og
bráðskemmtilega saga enska
skáldsins Oscars Wilde „Draug-
urinn á Kantaravöllum“. Fram-
haldssagan „Grímumaður“ tr
langt komin, og hefst þá önnur
löng framhaldssaga.
Iðnneminn, blað Iðnnemasam-
bands Islands, kemur út í dag.
Fjölbreytt og myndarlegt blað,
þar sem hagsmunamál og önnur
hugðarefni iðnnema eru rædd
frá ýmsum hliðum.
Lúðrasveitin Svanur leikur í
Hafnarfirði í dag kl. 4.30 e. h.
á Vesturgötu 6, ef veður leyfir.
Stjórnandi Karl O. Runólfsson.
Blað ungra Dag&brúnarmanna
heitir „Mímir“ en ekki „Númi“,
eins og misprentaðist í Þjóðv.
í gær.
Frú Vigdís Erlendsdóttii’ og
maður hennar, Hallgrímur Jóns-
son skólastjóri, hafa gefið Slysa-
varnafél. Islands kr. 10000.00 —
tíu þúsund krónur — til minn-
ingar um hjónin Þuríði Jóns-
döttur og Erlend Erlendsson, út-
vegsbónda og hreppstjóra frá
Breiðabólstöðum á Álftanesi.
Upplýsingai- um
báskólapróf erlendis
Þeir, sem lokið hafa háskóla-
próifum erlendis frá því er
heimsstjji-jöldiin skajll á, eru
vinsamlega beðnir að senda upp
lýsingar um próf sín til Boga
Ólafssonar, yfirkennara, Tjarn-
argötu 39, Rvík. Þar eru menn
ibeðnir að tilgreina hvaða ár
prófið var tekið, við hvaða há-
skóla, hvaða grein eða grein-
um og með hve hárri einkunn.
Aðstandendur þeirra kandidata,
sem ekki eru staddir hér í bæn-
um, eru beðnir að senda slíkar
upplýsingar, ef þeir hafa þær
við höndina.