Þjóðviljinn - 14.07.1946, Side 6

6
ÞJÖÐVILJINN
Sunnudagur 14. júlí 1946.
Nýtt hefti af
Dvöl
Xírslit í verðlaunasam-
keppniíMii um ferða-
sögur. — Efnt til nýrr-
ar samkeppni
Tímaritið Dvöl, 1. hefti þessa
:árgangs, cr nýkomið út. Flytur
Kristindómur í
Sovétríkjunum
Frh. af 3. síðu.
dómi þess, þrældóm og
skammarlaunum, og sá börn
sem voru nærri nakin, sagði
hann: „Þetta er óþolandi“.
Allir mætir menn munu við-
urkenna það Fann hann
GRmm OREEfíE
HræbslumáhrábuneylA
ið þér svo vel að gefa mér
samband", og næstum þeg-
ar í stað heyrði hann þessa
rödd sem hann hefði getað
samúð hjá stjórn landsins j haldið að væri rödd konu
ntið að vanda allmargt þýddra' eða kirkjunni. Nei. Hann fór^sinnar, ef hann hefði lokað
xirvalsskáldsagaa, þýddar ritgerð-J ag skipta sér af þessu. Þá augunum og máð út símaklef
ir, íslcnzkar s r.ásögur, ijóð o. f 1/> Var hann fangelsaður og ann og sundrað Holborn. Þær
Auk þess erj svo í þessu hefti I Sendur til Síberíu. Getum við voru eiginlega ekkert líkar,
verðlaunasam-f vænzt þess, að hann elskijen það var svo langt síðan
guð, sé það þessháttar guð,' hann hafði talað við kven-
birt úrslitin í
•keppni Ðva'.ar um ferðasögur.
3Te!l úrskurður dómnefndar á þá
leið, að verðlaununum, kr. 500,00,
"var skipt miill tveggja höfunda,
þeirra Kára Tryggvasonar og
Valborgar Bents. Birtist ferða-
saga Kára í þessu hefti, en ferða-
s;aga Valborgar verður birt í
næsta hefti. — Um leið og lýst
■er úrslitum í þessari samkeppni,
•cínir ritið ti! r.ýrrar verðlauna-
.samkeppni, cg er ritgerðarefnið
■endurminning úr síldinni. Frest-
ur til að skíla ritgerðum er til 1.
nóv. n. k.
Af efninu í þessu síðasta hefti
Dvalar, skai þetta nefnt, auk
ferðasögunnar: Smásögurnar Fé-
lagar eftir Fi-emarque, Kossinn
•eftir Hjalmar Söderberg, Menn
-eftir Toive Pekkanen, Endur-
minning um hann Pétur eftir
Johan Bojer, Vísa Hadríans keis-
ara, sem var ferskeytla eftir
•Guðmund Daníelsson, fyrri hluti
.skáldsögunnar Ljóshærð kona
■eftir Dorothy Parker o. fl. Þá er
þýdd grein eftir sænskan blaða-
mann, Vandanaál ungrar stúlku,
þátturinn Skráð og skrafað, ljóð,
ntgerðir, og ýmislegt fleira. —
'Frágangur ritsins er snotur óg
:smekklegur, og er það prýtt all-
vnörgum myndum, flestum eftir
■erlenda dráttlistarmenn. — Rit-
ið er einkar vel fallið til frí-
stundalesturs.
sem prédikað er um fyrir hon
um.
Líf Leníns, Stalíns og f jölda
annarra bera vitni góðum til- „Hver er þetta með leyfi?
;jorar eignast
sumardvalar-
skála í Leynings-
Frd fréttaritara
ÞjóÖviljans
Bílstjórafélag . Akureyrar
hefur komið sér upp skála til
■ sumardvaJlar í Tjarnargerði
■ i Leyningshólum í botni Eyja
fjarðarbyggðar.
Félagið keypti sl. sumar
spildu úr lartdi Tjarnargerðis,
-sem er eyðibýli í Leynings-
hólum. Skáli bíistjóranna
stendur I Tjarnargerðistún-
inu, skammt frá tjörn, sem
rí er silungsveiði.
Skálinn er 3 herbergi og
•eldhús, geymslur og forstofa
og er ætlaður þrem f jölskyld-
um til dvalar í einu. Hann
kostar uppkominn um 30
þúsund krónur, en nokkum
hluta lögðu bílstjóramir
fram í sjáífboðavinnu.
í Bíistjórafélagi Akureyr-
-ar eru bæði fólks- og vöru-
'loílstjórar.
í Léyningshólum er, sem
'kunnúgt er, töluverður skóg-
iur, en enginn skógur er um-
gangi eins og öll þróunarbar-
áttan, sem að lokum hefur
getið af sér mannveruna, þá
lífsveru, sem getur leitað
sannleikans og fundið hann,
leitað fegurðarinnar og
skapað hana og sem þorir að
deyja fyrir vin sinn. Þessi
góði tilgangur mun að lokum
skapa það þjóðfélag og síðan
það mannfélag, sem tengjast
mun saman í öflugu alþjóða-
bræðralagi.
Bak við þessa trú liggur
djúp trúartilfinning og for-
ingjar Ráðstjórnarríkjanna
hafa kennt mér nauðsyn þess
að viðurkenna þennan til-
gang, vinna honum brautar-
gengi og berjast fyrir hon-
um. Og þeir hafa sýnt, að
hann sé þess verður að láta
lífið fyrir hann. Viðurkenni
maður þetta, segja þeir í
Rússlandi, þá fá menn að
vita hvað er raunveruleg
gleði í lífinu. En aftur á móti,
ef maður berst á móti þessu,
þá verður manni ýtt til hlið-
ar, eins .og öllum þeim þjóð-
um er sópað til hliðar, sem
hafa barizt á móti þessu. Og
þess vegna vita Rússar það
af óviðjafnanlegri sannfær-
ingu, að Þýzkalandi muni
líka verða sópað frá, af því
að Þjóðverjar halda fast við
trú sína á drottnandi kyn-
þátt, drottnandi stétt og fyr-
ir oftrú sína á stríði.
(Þýtt úr norska blaðinu
Friheten).
(Valdimar Össurarson þýddi
l/(úr Friheten).
„Því miður . . .
,Má ég skrifa yður — eða
honum?‘
Hún sagði. „Sendið þér
bar heimilisfangið yðar hing-
að — til mín. Það er óþarfi
að skrifa undir — eða skrif-
ið þér undir eitthvert nafn
sem yður dettur í hug.“
Flóttamenn hafa slík brögð
á takteinum: Það heyrði til
daglegu lífi. Hann hugsaði
hvort hún myndi einnig hafa
svar á reiðum höndum ef
hann spyrði hana um pen-
inga. Honum fannst hann
vera eins og barn sem hefur
týnzt og finnur hönd fullorð-
ins að lialda í, hönd sem vís-
Það varð svo löng þögn að, ai heim með skilningi ....
hann hélt að hún hefði sett Hann hætti að taka tillit til
tólið á aftur og sagði „Halló. ^’nna óriynduðu hlustenda.
Eisuð þér þarna?“ Hann sagði. „Það ei ekkert
„Já.“
mann, nema húsmóður sína
eða búðarstúlku, að allar
kvenraddir minntu hann á . .
■?“
„Er það ungfrú Hilfe?“
„Já. Hver er þetta?“
Hann sagði eins og nafn
hans væri alþekkt, „Það er
Rowe.“
Kommnúnistar
fangelsaðir í
Brazilíu
Lögreglan í Brasilíu hefur
að undirlagi stjórnarinnár
hafið kúgunarherferð gegn
kommúnistum.
Fjöldi "þeirra hefur verið
handtekinn án nokkurra saka
og skrifstofum flokksins lok-
að. Kommúnistaflokkurinn
hafði verið bannaður í Brazil- sagði hann.
íu þangað til í sumar, og
fékk fram-bjóðandi hans til
forseta þá 600.000 atkvæði.
„Mig langar til að tala við
yður.“
„Þér ættuð ekki hringja til
mín.“
„Eg hef engan annann sem
ég get hringt í — nema bróð
ur yðar. Er hann við?“
„Nei.“
„Þér hafið heyrt um það
sem gerðist?“
„Hann er búinn að segja
mér það.“
„Þér áttuð von á að eitt-
hvað mundi gerast, var það
ekki?“
„Ekki þetta. Eitthvað
verra.“ Hún bætti við til skýr
ingar, „Eg þekkti hann ekki.“
„Eg kom svei mér með á-
hyggjur með mér þegar ég
leit inn í gær.“
„Bróðir minn hefur ekki á-
hyggjur af neinu.“
„Eg hringdi í Rennit.“
„Ó, nei, nei. Það liefðuð
þér ekki átt að gera.“
„Eg er ekki búinn að læra
tæknina enn. Þér getið hugs-
að yður hvað gerðist.“
,,Já. Lögreglan.“
„Vitið þér hvað bróðir yðar
vill að ég geri?“
„Já.“
Samtal þeirra var eins og
bréf sem verður að fara gegn
um ristkoðun. Hann hafði ó-
mótstæðilega löngun til að
tala hreinskilnislega við ein-
hvern. Hann sagði, „Viljið
þér hitta mig einhvers stað-
ar — í fimm mínútur?“
„Nei,“ sagði hún. „Eg get
það ekki. Eg get ekki komizt
burt.“
„Bara í tvær mínútur.“
„Það er ekki hægt.“
Honum var það allt í einu
mikið í mun. „Gerið þér það,“
„Það væri ekki skynsam-
legt. Bróðir minn yrði reið-
ur.“
í blöðunum.“
„Ekkert“.
„Eg er búinn að skrifa lög-
reglunni bréf.‘
,,0,“ sagði hún. „Það hefð-
uð þér ekki átt að gera. Eruð
þér búinn að setja það í
póst?“
„Nei.“
„Þér skuluð bíða og sjá
hvað setur,“ sagði hún. „Það
verður ef til vill óþarfi. Þér
skuluð bara bíða og sjá hvað
setur.“
„Haldið þér að það sé ó-
hætt fyrir mig að fara í bank
ann minn?“
„Þér eruð svo ósjálf-
bjarga,“ sagði hún, „svo ó-
sjálfbjarga. Auðvitað megið
þér það ekki. Þeir hafa njósn
ir um yður þar.“
„Hverig á ég þá að draga
fram lífið ....?“
„Eigið þér engan vin sem
myndi kaupa af yður ávís-
un?“
Allt í einu kærði hann sig
ekki um að viðurkenna að
hann ætti alls engan vin.
„Jú,“ sagði hann, „jú. Eg
býst við því.“
„Jæja þá .... Farið þér
þá varlega,“ sagði hún svo
lágt að hann varð að leggja
við hlustirnar.
„Eg skal fara varlega.“
Hún var búin að hringja
af. Hann lagði tólið niður og
för aftur út í Holborn til að
fela sig. Rétt fyrir framam
hann gekk einn af bókaorm-j
unum úr fornbókasölunni I
með úttroðna vasa.
húsmóðir hans séð um öll
kaup. Aftur fór hann að
hugsa um hina fornu vini
sína. Önnu Hilfe hafði ekki
dottið í hug að til væru flótta
menn sem ættu enga vini.
Flóttamaður átti sér alltaf
stjórnmálaflokk — eða kyn-
flokk.
Hann hugsaði um Perry og
Vane: ómögulegt, enda þótt
hann hefði vitað hvernig
hann ætti að komast í sam-
band við þá. Crooks, Boyle,
Curtis .... Curtis var alveg
vís til að slá hann í rot. Hann
hafði einföld sjónarmið, frum
stæða framkomu og mjög
mikla sjálfsánægju. Óbrotnir
vinir höfðu alltaf laðað Rowe
að sér: þeir bættu upp eigin-
leika hans sjálfs. Eftir var
Henry Wilcox. Þar var mögu-
leiki fyrir hendi — ef hin
hokkeyspilandi kona hans
kom ekki í veg fyrir hann.
Konur þeirra höfðu ekki átt
neitt sameiginlegt. Gróft heil
brigði og ofboðslegur sárs-
auki voru of f jarskyld,: en
eins konar sjálfsbjargarhvöt
hlaut að hafa komið frú Wil-
cox til að hata hann. Þegar
maður var einu sinni byrjað-
ur að myrða konuna sína,
þannig myndi hún hugsa: ó-
rökfræðilega, var ekki ! að
vita hvar hann mundi hætta.
En hvaða skýringar gat hann
gefið Henry? Hann fann
móta fyrir skýrslunni sinni í
brjóstvasanum, en hann gat
ekki sagt Henry sannleikann:
Henry mundi ekki fremur
trúa því en lögreglan að
hann hefði verið viðstaddur
morð sem áhorfandi ....
Hann varð að bíða þar til bú-
ið var að loka bönkum, —•
Það gerðist snemma á stríðs-
árunum, og finna síðan upp
á einhverri mikilvægri á-
stæðu.
Hverri? Hann hugsaði um
það meðan hann borðaði há-
degisverð í veitingahúsi við
Oxforðstræti, og datt ekkert
í hug. Ef til vill var bezt fyr-
ir hann að treysta því sem
fólk kallaði innblástur augna
bliksins, eða öllu heldur gef-
ast upp, gefa sig fram . .
Honum datt ekki í hug fyrr
en hann borgaði reikning-
inn að hann mundi sennilega
ekki geta fundið Henry neins
staðar. Henry hafi búið í
Battersea, og það var ekki
gott að búa í Battersea. Ef
til vill var hann ekki einu
sinnl á lífi — tuttugu þús-
und manns voru þegar dánir.
Eigið þér engan vin? hafði Hann gáði að honum í síma-
hún sagt. Flóttamenn áttu \ skrá. Hann var þar.
alltaf vini: fólk smyglaði bréf I Það þurfti ekki að merkja
um, útbjó vegabréf, mútaði^ neitt, sagði hann við sjálfan
embættismönnum; í þessu sig: loftárásirnar voru
gríðarstóra leynilandi,. sem J nýrri en útgáfa símaskrárinn
var eins víðáttumikið og heilt ar. Hann hringdi samt í núm
meginland, var til vinátta. I, erið bara til að sjá — það var
Englandi voru menn ekki bún j eins og hann hefði nú að-
— Hann sagði. „Eg er svo em
hverfis skálann, — en segja
má að nóg sé að girða blett
í Leyningshólum, þá skjóti
birki strax upp kollinum.
mana. Ég veit ekkert hvað
er að gerast. Eg hef engan
til að ráðleggja mér. Það eru
svo mörg vandamál . ... “
ir að læra tæknina ennþá.
Hvern gat hann beðið um að
kaupa af sér ávísun? Ekki
ein einasta kaupmann. Síðan
hann fór að búa einn hafði
eins sambönd gegnum síma-
línu. Hann var næstum því
hræddur við að heyra hring-
inguna, og þegar hún heyrð-
ist lagði hann tólið á með