Þjóðviljinn - 27.02.1947, Page 4

4
ÞJOÐVILJINN
FmTntudagur 27. febrúar 1947
r
tMÓÐVILIINN í
Útgeíandl: SamelntngarflokJcur alþýöu — Sósíallstaílokjcurlnn
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Slguröur Guömundsson, áb.
i Fréttaritstjóri: Jón Bjamason.
Ritstjómarskrifstofur; Skólav örðust. 19. Símar 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavöröustíg 19, síml 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19 aimi 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriítarverð; kr. 8.00 á mánuði. — Lausasölu 50 aurar
eint. !
Prentsmiðja Þjóðviljans h. |.
— ■ .... .j
Hin bandaríska árás
Á fulltrúaþingi Bandaríkjanna hefur verið lagt fram
frumvarp um að „bjóða“ Islandi að verða hluti af Banda-
ríkjunum, auk þess sem stungið er upp á að Grænland og
allar eyjar undan ströndum Bandaríkjanna verði keyptar
fyrir dollara! Þetta hefur þótt tíðindum sæta víða um
heim, utanríkisráðherra Dana hefur þegar lýst yfir því að
sala á Grænlandi komi ekki til mála og Christmas Möller
hefur mótmælt þeirri móðgun sem íslenzku þjóðinni er
sýnd með frumvarpi þessu. En á Islandi verða viðbrögðin
á aðra lund. Alþýðublaðið steinþegir, birtir ekki eitt ein-
asta orð um þessa athyglisverðu frétt. Morgunblaðið felur
hana í örfáum línum á öftustu síðu.
*
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem íslenzku borgarablöðin
reyna að dylja þjóðina atriða sem snerta sjálfstæði hennar
og frelsi. Aðferð þeirra var nákvæmlega hin sama þegar
herstöðvamálið var á döfinni, þá var þjóðin leynd sann-
.leikanum í lengstu lög og varazt að birta nokkra þá frétt
sem' studdi hinn íslenzka málstað. Islenzku borgarablöðin
urðu þá bandarísk leppblöð — og þau virðast- vera það enn.
Á Morgunblaðinu er helzt að skilja að þessi nýja banda-
ríska árás á íslenzku þjóðina sé gerð „til gamans“ og því á-
stæðulaust fyrir íslendinga „að taka þetta alvarlega!“
Fulltrúaþing Bandaríkjanna hefur þó til þessa verið
talin næsta alvarleg stofnun, og ekki hefur Morgunblaðið
hampað því fyrr að fábjánar eigi þar sæti. Enda mun
þingmaðurinn sem frumvarpið flutti ekki vera geggjaðri
en algengt er þar vestra, þótt hann sé ölvaður af mætti
dollarans og atómsprengjunnar. Það er full ástæða fyrir
Islendinga að gera sér ljóst að frumvarp þessa þingmanns
er í beinu samræmi við utanríkisstefnu Bandaríkjanna,
eins og hún hefur birzt síðan stríði lauk. Það var Banda-
rikjastjórn, en enginn geðbilaður þingmaður, sem fór fram
á herstöðvar hér á landi í 99 ár. Það er hin sama Banda-
ríkjastjórn sem hefur her manns á Grænlandi í trássi við
vilja dönsku þjóðarinnar, og hefur undanfarið staðið í
leynisamningum við Dani um kaup á Grænlandi. Og það er
stjórn Bandaríkjanna sjálf sem hefur komið sér upp her-
stöðvum í 52 löndum víða um heim og svívirt með yfir-
gangi sínum siðgæðisreglu allra siðaðra manna. Það er að-
eins formsmunur á frumvarpi hins bandaríska þingmanns
og gerðum bandarísku stjórnarinnar; hann birtir skoðanir
sínar opinberlega, en stjórnin vinnur leynilega að tjalda-
baki.
★
Afdrif hins hneykslanlega frumvarps eru undir því
komið hvort þing Bandaríkjanna þorir að ganga í berhögg
við vilja alls almennings í heiminum og fótumtroða þær
hugsjónir sem barizt var fyrir í seinasta stríði. En það er
hættulegt fyrir Islendinga að bíða þess án nokkurra að-
gerða að frumvarpið verði afgreitt. I gær skýrði utanrikis-
ráðherra frá því á Alþingi vegna fyrirspurnar Einars 01-
geirssonar, að hann hefði beðið sendih. íslands í Washington
að koma mótmælum á framfæri við Bandaríkjastj. Og það er
full ástæða til að fylgja þeim mótmælum vel eftir og lýsa
yfir því skýrt og skorinort að Islendingar vilji búa einir að
lan$i sínu og standi öndverðir gegn allri ásælni.
U.S. NO. 49
Kaliforníumaður nokkur,
Bertrand Gerhard að nafni, vill
að íslandi sé allra náðarsam-
legast boðið að verða nr. 49 í
Bandaríkjum Norður-Ameríku.
Hann hefur lagt fram frumvarp
til laga í fulltrúadeild Banda-
ríkjaþings um, að forsetanum
sé heimilað að senda Islending-
um þetta tilboð í nafni þings og
þjóðar Bandaríkjanna.
Það mun vera öllum ljóst,
hvað fyrir þessum manni vakir.
Hér er að verki ófyrirleitinn
fulltrúi hinna bandarísku heims
valdasinna, þeirra rnanna, sem
virðast hafa sett sér það mark
að ná öruggu haldi á öllu ís-
landi til þess að geta notað það
sem herstöð í einhverri atóm-
styrjöld framtíðarinnar.
★
„ÞEGAR AIJ.T ER
KOMIÐ I KRING“
Þessum mönnum liefur tekizt
að ná tagarhaldi á einum flug-
velli hér, fyrir sviksemi noklc-
urra íslenzkra áhrifamanna, en
það er þeim alls ekki nóg. Þeir
vita, að íslenzka þjóðin
mun krefjast óskoraðra yfir-
ráða yfir þessum flugvelli, þeg-
ar tími samninga er útrunninn.
Takmark þeirra hefur hinsveg-
ar verið, að ná öllu landinu á
sitt vald og halda því um ald-
ur.
Nú vill svo til, að í þessu
landi býr fólk, að vísu ekki
margt fólk á mælikvarða stór-
þjóða, en stórhuga fólk og
djarft, staðráöið í því að vera
framvegis sjálfstæð þjóð og öll-
um óháð. Þetta fólk hefur stað-
ið sem traustur varnargarður
gegn því, að bandarísku heims-
valdasinnarnir fengju öllum
vilja sínum framgengt. En ef
hægt væri að láta þjóðerni þessa
fólks drukkna í mannhafi stór-
þjóðarinnar, ja, þá væri enginn
varnargarður framar til að
hindra að stórþjóðin næði öllu
landinu undir sig og gæti síðan
notað þáS sem herstöð í ein-
hverri atómstyrjöld. Þá yrði
bara einni lítilli þjóðinni minna
í lieiminum. Það er þetta, sem
vakir fyrir Bertrand Gerhard
og hinum heimsvaldasinnuðu fé-
lögum hans meðal bandarískra
áhrifamanna.
¥
EF BERTRAND
GERHARD
ÞEKKTI SÖGU
ISLENDINGA
Það er kannski ekki við því að
búast, að Bertrand Gerhard
þekki sögu íslendinga um þús-
und ár, en ef hann þekkti hana
hefði hann áreiðanlega ekki lát-
ið sér til hugar koma að bera
fram liið umrædda frumvarp.
Þvi lionum hefði þá verið kunn-
ugt að íslendigar höfðu
búið hér um hundruð ára og
lagt heimsmenningunni til einn
glæsilegasta bókmenntaskerf
allra alda, áður en Kalifornía
varð til í sögu hvítra manna;
honum hefði þá verið kunnugt’
að meðan hvítir ævintýramenn
voru enn að brytja niður Indí-
ána, frumbyggja Kaliforníu, sat
Hallgrímur Pétursson á Saurbæ
á Hvalfjarðarströnd og orti
Passíusálmana; honum hefði þá |
verið kunnugt að árið 1848,
þegar Mexíco seldi Bandaríkjun
um Kaliforníu, höfðu Fjölnis-
menn unnið vakningarstarf sitt
fyrir þjóðina og hún hafði eign
azt öll ljóð Jónasar Hallgríms-
sonar; honum hefði þá verið
kunnugt að meðan skamm-
byssuskotin dundu í gullgrafara
búlum Kaliforníu, dvaldist Jón
Sigurðsson i Kaupmannahöfn
og krafðist þess með einurð,
festu og glæsileik hins siðfág-
aða menntamanns, að Islending-
um yrði veitt það sjálfstæði,
sem þeir höfðu lagt grundvöll
að með hinni háleitu menningu
sinni; honum hefði þá verið
kunnugt að skömmu áður
en Kvi-Klux-Klan í Kaliforníu
byrjaði aftur miskunarlausar
þáttaofsóknir með endurnýjuð-
um krafti, hafði verið stofnað
lýðveldi frjálsborinna manna á
íslandi.
Ef Bertrand Gerhard þekkti
sögu íslendinga um þúsund ár,
mundi hann gera sér grein fyr-
ir því, að við eigum eitt svar
og aðeins eitt, við hinu um-
rædda „tilboði".
★
NEI, MR. BERTRAND
GERHARD
Ekkert skal um það sagt,
hvaða viðtökur frumvarp
Gerhards fær á þingi Bandaríkj
anna. En hvað sem því líður.
hefur Islendingum verið sýnd
liin svívirðilegasta móðgun
með því einu, að það skuli liafa
komið fram. Þarna á að fara
þess á leit við okkur að við
hættum að vera þjóð í eitt skipti
fyrir öll, að við fleygjum hin-
um dýrmæta menningararfi
allra íslenzkra kynslóða í ginið
á amerískri ásælni og setjum
seinasta punktinn aftan við
sögu Islendinga, til þess að
hið fagra land okkar, þetta
land, sem við einir elskum,
verði bækistöð fyrir mann-
drápstæki í einnhverri hugsan-
i legri styrjaldarvitfirring fram-
tíðarinnar.
Nei, mr. Bertrand Gerhard,
við sjáum okkur því miður ekki
fært að taka tilboði yðar.
Emíl Jéffissis sannar ú |ví að lafa spií fyrir
viðskiptum vii Tékkóslóvakiu
Sú fregn Þjóðvil-jans að
Eimil Jónsson núverandi við-
skiptamál-aráðherra hafi bann
að rafmagnseftirliti ríkisins
að senda verkfræðing. til
Tékkóslóvakiíu til þess að
rannsaka möguleika á því að
kaupa þar efni og vélar til
rafvirkjana, hefur að vonum
vakið mikla atihygli. Eins og
sakir standa nú er Tékkó-
slóvakía það land sem stend
ur Sovétrí'kjunum næst að
þýðingu sem markaðsland
fyrir íslenzkar sjávarafurðir
á meginlan’di Evrópu. Tékkó-
slóvakía er eitt háþróaðasta
iðnaðarland Evrópu, sem var
þekkt að því fyrir stríð að
framleiða ágætar iðnaðarvör-
ur, þetri en flest lönd önndr,
hins vegar er landið ekki
sjálfu sér nógt hvað matvæla
fraimleiðslu snertir og eink-
um eru það þó sjávarafurð-
ir, sem það þarfnast. I för
þeirri, sem þeir Einar Olgeirs
son og Pétur Benediktsson
fóru til Tékkóslóivafcíu haust-
ið 1945 kom það í ljós, að
möguleikar til viðskipta við
þetta land eru óhemju miklir.
Af sjávarafurðum var það
einkum hraðfrystur fisfcur,
niðursoðið fiskmeti, saltsíld
og síldirlýsi sem Tékkar voru
reiðubúnir að kaupa, en hins
vegar var það fram tekið af
hálfu Tékka, að það skipti
verulegu máli hvað snerti
magn þeirrar vöru sem Tékk-'
ar kaupi af íslendingum hvað
mikið íslendingar gætu keypt
af iðnaðarvörum þeirra. Af
för þeirra Einars og Péturs
leiddi það, að gerður var við-
skiptasamningur milli land-
anna, sem að mörgu. leyti var
mjög hagstæður fyrir Is-
land. Þrátt fyrir það hefur
ekki verið unnt að flytja út
til Tékkóslóvakíu eins mikið
magn og ráð var fyrir gert
vegna þess, að Islendingar
keyptu ekki nógu mikið af
Tékkum í staðinn. Þetta
leiddi til þess að Tékkar
urðu að stöðva innflutning á
hraðfrjrstum flökum í des. sl.
En hvað gerðu nú íslenzk
stjórnarvöld til þess að auka
viðskiptin milli landanna.
Það verður að játa að það var
næSta . lítið. Heildsalarnir
voru látnir svo til einráðir
um að sniðganga Tékkósló-
vakíu í innkaupum sínum og
þeir fáu sem öfluðu þaðan
tilboða hafa fengið hér dauf-
ar undirtektir eins ,og bezt
kemur fram er Reykjavík-
urbær hefur fram að þessu
ek-ki fengizt til að sinna til-
boði í 50 tilbúna strætis-
vagna . f.rá 'hinum þekktu
Skodaverksmiðjum, þrátt fyr
ir brýna þölf. að því er bezt
verður séð til þess að hindra
viðskipti milli landanna.
< Þó kastar fyrst tólfunum
þegar Emil Jónsson fyrrver-
'andi raforkumálaráðherra
Framh. á 7. síðu.
r' ...........