Þjóðviljinn - 15.06.1947, Síða 3

Sunnudagur 15. júní 1947.
ÞJÓÐVILJINN
3
Aðdragandi vfsinudeilunnar á
innubröað Aibvðubfaðsmanna í verkalyðs-
málum
Ef sönnunar þyrfti við um afturhaldsstefnu þá, sem
Alj»ýðublaðið fylgir nú orðið, nægði að benda á afstöðu j
]»ess til tilrauna verkamanna og sjómanna að bæta kjör j
sm1.
I gær tekur blaðið upp flest liin gatslitnustu orðtök
afturhaldsins í baráttúimi gegn kjarabótum verkamanna,
í tilefni af því að sjö sjómanna- og verkalýðsfélög hafa
boðað verkfall á síldveiðiskipum frá 20. júní, vegna þess
að útvegsmeim hafa neitað að verða við mjög lióflegum
kröfum um liækkun á kauptryggingu sjómanna og aðrar
lagfæringar á síldveiðikjörunum.
Á máli Alþýðublaðsins jjýðir verkfallsboðunin: „komrn-
únistar hóta að stöðva síldarútveginn í sumar,“ „pólitískt
verkfailsbrö!t“ til að framkalla „efnahagslegt hrmi yfir
j»jóðina“, sem „kommúnistar vona að fleyti jæim upp í
valdastólinn“, o .s. frv.! Morgunblaðið gæti ekki gert það
betur.
En skiljanlegt er að Aljjýðublaðið sé viðkvæmt fyrir
þessu máli. Að gefnu tilefni þykir rétt að skýra forsögu
jæssa máls ýtarlega og birtir jÞjóðviljiim því eftirfarandi
grein Jóns Rafnssonar framkvæmdastjóra Alþýðusam-
bandsins, um aðdraganda þessa verkfalls og sýnir jafn-
framt vinnuaðferðir Alþýðublaðsmanna í verkalyðsmálum.
Eins og kunnugt er lagði 19.
þing Alþýðusambands íslands
mikla áherzlu á það m. a., að
bætt yrðu kjör hlutasjómanna
og fengin yrði þeim til handa
kauptrygging, sem a. m. k.
jafngilti launum þeirra, er sam-
bærilega vinnu stundi í landi.
Enginn treystist nú orðið til
að mæla í gegn þeirri sann-
girniskröfu, að hinar oft nefndu
hetjur hafsins hafi að bíta og
brenna á borð við aðrar starfs-
stéttir landsins, — og enginn
neitar þeim sannindum, að ef
ekki væri nú í landi voru starf-
andi sjómannastétt, væri ekki
heldur um ao ræða neitt sjálf-
stætt líf með þjóð vorri, jafnvel
tæpast að nafninu.
Þó hefur sú raun á orðið í
seinni tíð, að svo illa haldin hef-
ui' þessi stétt veríð borin sam-
an við aðrar vinnustéttir, að
hættan á stöðvun verulegs hluta
bátaútvegsins er fyrir dyrum
sakir þess að sjómenn treysta
sér ekki til að framfleyta lífinu
af kjörum þeim, sem þar eru í
boði.
Viðleitni sambandsstjórnar í
þá átt að fá bætt kjör hlutasjó-
mannanna og koma í fram-
kvæmd vilja 19. þingsins í þessu
efni, hefur að vonum mætt
nokkurri andspymu frá sam-
tökum útgerðarmanna og að
sjálfsögðu afturhaldsöflunum í
landinu. — En þó hefur, ýms-
um til undrunar, komið í Ijós,
að í sinni eigin miðju eiga stétt-
arsamtök sjómannanna við að
stríða öfl, sem sízt hafa stað-
ið að baki hinum opinberu trún-
aðarmönnum stéttarsamtaka
andstæðingsins í því að tor-
velda hlutasjómönnum leið-
réttingu mála sinna í þessu
efni.
Eitt af málgögmun núver-
andi ríkisstjómar, Alþýðublað-
ið, hefur einkum látið móðan
mása gegn Alþýðusambandinu
út af baráttunni fyrir bættum
sjómannakjömm og kauptrygg-
ingu, á þessum vetri, — og þó
sérstaklega skeytt skapi sínu á
stéttarsamtökum sjómanna í
Vestmannaeyjum, sem óneitan-
lega reyndust sigursælust allra
sambandsfélaga í baráttunni
fyrir sanngjarnir kauptrygg-1
ingu hlutásjómanna á þessum |
vetri. Þessi bægslagangur Af- ‘
þýðublaðsins þjónaði þeim göf- i
uga tilgangi að
snöggan blett á
standendum þess.
klóra yfir
vissum að-
En það var
framkoma stjómar Sjómanna-
félags Reykjavíkur í þessum
málum.
Tilmælum Alþýðusambands-
ins nú í vetur um samstarf við
önnur sjómannafélög, sem
einnig hugðu á' nýja samninga,
svaraði stjórn Sjómannafélags
Reykjavíkur með því að ganga
á eintal við atvinnurekendur og
gera undirboð. — Að þessu
sinni bauð hún þeim að semja
upp á 500 kr. tryggingu um
mánuðinn. Útvegsmönnum þótti
of langt gengið og höfnuðu
baðinu, en buðu 580 kr., sem
stjórn S. R. varð að þekkjast,
þar eð sjómenn á Akranesi
höfðu þá þegar fengið þessa
mánaðartryggingu bundna
samningi við útgerðannenn
þar.
Eins og til var ætlazt tor-
veldaði þetta mjög möguleik-
ana á að fá með friðsamlegu
móti hærri tryggingu þeim fé-
lögum, sem áttu eftir að semja,
því að útvegsmenn út um land-
ið báru fyrir sig það sem samið
hafði verið um í Reykjavík. —
Þetta leiddi m. a. til þess, að
sjómannasamtökin í Vestmanna
eyjum, sem af eðlilegum ástæð-
um vildu ekki fallast á að stjórn
Sjómannafél. Reykjavíkur
skammtaði þeim kjörin, fóru
sínu fram. Stjórn Sjómannafél.
Reykjavíkur varð vitanlega að
horfa upp á þá hugraun, að
kauptrygging sjómanna í Eyj-
um varð hvorki 500 né 580 lcrón
ur, eins og til var ætlazt, heldur
kl. 610.00 um mánuðinn. —
Og það, sem útvegsmenn í Evj
um græddu á sérsamningum við
stjórn Sjómannafél. Reykjavík-
ur, var 8 daga stöðvun fiskiflot
ans þar. Nóg um það.
En hér með er ekki Ijótri
sögu lokið.
Um svipað leyti sem fyrr-
greindir atburðir voru' í uppsigl
ingu, hafði stjórn Alþýðusam-
bandsins snúið sér til viðkom-
andi sambandsfélaga sinna á
grundvelli samþykkta 19. Þings
sambandsins, varðandi endur-
skoðun á síldveiðisamningin-
um. — Viðræður hófust milli
Alþýðusambandsins og Lands-
sambands ísl. útvegsmanna um
endurskoðun án uppsagnar á
samningnum, í samráði við
sambandsfélög vor, þau er fylgj
ast vildu með. Sambandsstjórn
sneri sér einnig til viðkomandi
féiaga við Faxaflóa, er stóðu að
sérsamningi Sjómannafélags
Reykjavíkur sumarið 1945. Sam
bandið sendi í þessu tilefni
stjórn Sjómannafél. Reykja-
víkur eftirfarandi bréf:
10. jan 1947.
Heiðruðu félagar.
Víða um land meðal sambands
félaga vorra eru nú raddir um
að segja beri upp síldveiðisamn
ingunum frá 1. júlí 1945, til að
fá leiðréttingu á ýmsum atrið-
um þeirra, svo sem skiptum,
kauptryggingu o. fl. Ákvæði 6
gr. hinna nýju laga um ríkisá-
byrgð vegna bátaútvegsins hef-
ur ennfremur aukið það á óá-
nægju sjómanna almennt, að
krafan um leiðréttingu á síld-
veiðikjörunum verður réttmæt-
ari en ella.
Vér höfum snúið oss símleið-
is til stjórna sambandsfélaga
vorra, sem hér eiga hlut að máli
og óskað að hafa fengið álit
þeirra um þetta mál fyrir 15.
þ. m.
Væntum vér einnig, að stjórn
Sjómannafélags Reykjavíkur
taki mál þetta til athugunar og
hafi látið oss álit sitt í té fyrir
miðjan þennan mánuð.
Með félagskveðju.
(Undirskrift.)
Til stjórnar Sjómannafélags
Reykjavíkur.
Þegar svarið við bréfi þessu
þótti dragast meir en góðu hófi
gegndi skrifaði sambandið í-
trekunarbréf, sem hér fer á
eftir:
24. jan. 1947.
í framhaldi af bréfi okkar 10.
Þ. m. og símtali undirritaðs við
gjaldkera félagsins Sig. Ólafs-
son, viljum við hér með tjá
ykkur að fulltrúar Alþýðusam
bandsins munu að forfallalausu
mæta á fundi með fulltrúum
Landssambands íslenzkra út-
vegsmanna í skrifstofu síðar-
nefnds sambands laugardaginn
25. þ. m. kl. 4 e. h., til að ræða
möguleikana á því að fá sam-
komulag um breytingar á nú-
gildandi síldveiðisamningum án
þess að til uppsagnar komi á
samningunum.
Við höfum snúið okkur til
ins og umræðum þess við Lands
samband útvegsmanna. — Auk
þess eru öll viðkomandi sjó-
mannasamtök við Faxaflóa í
Alþýðusambandinu, og því með
öllu óskiljanlegt að þau hefðu
nokkurt trúnaðarmál að ræða
sín í milli í sambandi við sjó-
sambandsfélaga þeirra, sem hér j mannakjörin, sem sambandið
eiga hlut að máli, og virðist okk og önnur sambandsfélög sjó-
ur álit þeirra vera á einn veg manna, máttu ekki vita.
um það að segja beri upp síld-! Síðan sambandinu barst bréf
veiðisamningunum, ef ekki fæst þetta hefur því ekki borizt nein
á þeim nauðsynleg endurbót, án frétt, h.vorki munnleg eða skrif
uppsagnar. 1 leg, frá stjórn Sjómannafél.
Það er því nauðsynlegt að (Reykjavíkur um þetta mál. —
ganga sem fyrst úr skugga um En í febrúarmánuði s.l. lét
hvað Landsamband útvegs- Landssamband íslenzkra útvegs
manna vill fallast á í þessu efni, manna Alþýðusambandinu góð-
svo hægt sé að segja upp samn j fúslega í té eítirfarandi plagg:
ingum í tíma, ef ekki næst sam-
komulag.
Það er ósk okkar að stjórn
SAMKOMULAG
Það hefur orðið að samkomu-
Sjómannafélags Reykjavíkur til lagi í dag milli Landssambands
nefni fulltrúa á fund þann sem ísl. útvegsmanna, f. h. Útvegs-
að framan getur til samstarfs 1 mannafélaganna í Hafnarfirði,
við fulltrúa okkar. Ennfremur ■ Keflavík, Reykjavík og Akra-
væri æskilegt, að fulltrúar fé-1 nesi annars vegar og hins vegar
lags ykkar mættu á fundi með Sjómannafélags Reykjavíkur,
okkur í skrifstofu Alþýðusam- j Sjómannafélags Hafnarf jarðar,
bandsins kl. 2 e. h. n. k. laugar j Verkalýðs- og sjómannafélags
dag til að undirbúa fundinn með Keflavíkur og Verkalýðsfélags
útvegsmönnum kl. 4 sama dag.
Með félagskveðju.
(Undirskrift.)
Stjórn Sjómannafélags Reykja-
víkur.
Loks kom bréf, og fer það hér
á eftir:
Reykjavík, 25. jan. 1947.
Út af bréfi framkvæmdarstj.
Alþýðusambands Islands, Jóns
Rafnssonar, dags. í gær, viljum
við láta í ljós eftirfarandi:
Við samningana 1. júlí 1945
um kaup og kjör á síldveiðum
voru 3 félög ásamt okkur, aðil
Akraness, eða þeirra aðila, sem
stóðu að samningi um kaup og
kjör á síldveiðiskipum, og dag-
settur er hinn 1. júlí 1945, að
samningurinn skuli áfram
standa óbreyttur að öllu Öðru
leyti en því, að 9. gr. samnings-
ins, 2. málsgrein verði svohljóð-
andi:
,,Til háseta og matsveins kr.
578.00
Til 1. vélstjóra 794.75
Til 2. vélstjórá 650.25“
Samkomulag þetta kemur til
framkvæmda eftir 1. apríl næst-
komandi.
F.h. Landssambands ísl. út-
ar að einum og sama samningi veSRmanna-
en sá samningur var í ýmsum j Samninganefnd, skv. umboði
atriðum frábrugðin samningi Ú rrSr- félaga.
þeim, er fulltrúar Alþýðusam-j f‘h' Sjómannafélags Reykjavík-
bands undirrituðu. i ur’
Þessir fjórir sömu aðilar eru f’h' Verkalýðs- og sjómannafé-
því bundnir samkomulagi um Keflavíkur.
breytingar eða uppsögn á samn f-h- Verkalýðsfélags Akraness.
ingum og því ekki á okkar valdi f-h‘ Sjómannafélags Hafnarfj.
einna eða hvers annars félags! Eins °S PlaSS þetta ber með
eins að taka ákvörðun í þessu! sér- hefur stJórn Sjómannafé-
eCnj j lags Reykjavíkur, sem ekki
En þar sem ekki er kleift að ^ tre>'sti sér sakir umboðsleysis,
halda fund með fulltrúum fé-
; til að taka tilboði sambandsins
laganna frá Akranesi og Kefla- S um að með undirbún-
vík fyrir tilskildan tíma, telj-1ingi og bynjunanumræðum varð
um við okkur bresta heimild andi síldarkjörin, — gert sér-
til að ræða við útgerðarmenn, j snmkomidag við atvinnnrekend-
hvort heldur væri með fulltrú-: ur á bak við sambandið og sjó-
um Alþýðusambandsins eða ein- mannasamtökin út um landið’
ir út af fyrir okkur. I °§ fenSið ti! Þess með sér menn
, úr þrem sambandsfélögum við
Við munum þvi ræða við þau „ , _ , .
, Faxafloa. — Og þetta hafa þeir
felog, sem að samnmgnum
standa með okkur áður en nokk
ur ákvörðun er tekin af okkur
í þessu máli.
Með félagskveðju.
Sigurjón Á. Ólafsson.
Garðar Jónsson ritari.
félagarnir, sem ekki gátu talað
við sambandið sakir umboðs-
leysis, gert án þess að halda
einn einasta fund í neinu við-
komandi félagi, upp á sitt per-
sónulega eindæmi.
Með athæfi þessu hefur stjórn
Til Alþýðusambands
Reykjavík.
Islands,; Sjómannafél.
Reykjavíkur
Svo sem lesandinn sér virðist
ekki standa á neinu hjá stjórn
S.R. öðru nær en því að hún
geti ráðfært sig við önnur þau
Faxaflóafélög, er stóðu að sér-
samningum 1. júlí 1945. — Skal
það ekki lagt út á verri veg,
enda þótt afstaða þessi hljóti
að þykja nokkuð kynleg, því að
undir engum kringumstæðum
gat það skaðað neitt félag við
Faxaflóa, að stjórn Sjómanna-
fél. Reykjavíkur fylgdist með
undirbúningi Alþýðusambands- i
höggvið í sama knérunn og í
fyrra dæminu og gert tilraun til
að halda kauptryggingu síld-
veiðisjómanna um land allt
niðri í kr. 578.00 um mánuðinn
og framlengt gamla síldveiði-
samninginn óbreyttan að öðru
leyti, í von um að sjómanna-
stéttin sem heild verði nauðug
viljug að sitja með hann.
Svo geist gekk stjórn Sjó-
mannafél. Reykjavíkur upp í
þessu hlutverki sínu, að hún
lét sig muna um að fá leiðrétt
Framhald á 7. síðu.