Þjóðviljinn - 25.10.1947, Qupperneq 8

Fismn þúsuisd Isestii! þegar wsrkjsil og háspeniuslesisl-
umti!teraness,lorgariiess og Hvauneyrar senn lokið
Stjórnleysi hmnstjórriarinnar
Kaforkuverið við Andakílsá í Borgarfirði er tekið til
starfa. Háspennuleiðslu frá orkuverinu til Akraness,
Borgarness og Hvanneyrar, ásamt bæjarkerfum Akraness
bær. Stjórn félagsins er skipuð
sjö fulltrúum hinna þriggja að-
ila, en framkvæmdarstjórn
og Borgarness, er að mestu lokið og hefur bæjarkerfi Akra- j jlj'Pa Þeil Ha.raldi.ir Böðvars
I viwin A,, v A A lrvinviftr,!
ness verið tengt við háspennukerfi orkuversins.
Árni Pálsson verkfræðingur skýrði blaðinu frá þessu
í gær og eru þær upplýsingar um orkuverið sem hér fara
á eftir fengnar hjá honum:
Skortur á efni og tækjum nokkuð af öryggisbúnaði véla
tefur nýtingu orkuversins
Fyrst um sinn eru það þó
aðeins fá hús á Akranesi er
geta hagnýtt sér orkuna, þar
eð lögnum innanhúss
og háspennulína.
Eigendur og verktakar
skammt á veg komið
skorts á efni í leiðsiur, tækjum
og öðrum rafbúnaði og ber
fulla nauðsyn til að vinda bráð
an bug að útvegun efnis og
tækja, svo takast megi að nýta
orkuverið til fulls. 1 næstu
viku verður bæjarkerfi Borgar-
ness væntanlega tengt við há-
spennukerfið og loks spenni-
stöð Hvanneyrar, en þá er náð
fyrsta áfanga órkudreifingg.r.
Næststæsta nývirkjun
hér á landi
1 hinu nýja orkuveri eru
tvær vélasamstæður 2500 hest-
afla og er því stærð þess 5000
hestöfl eða 3500 kílóvött er
svarar að meðaltali til orku-
magnsins 1000 vatt á hvern í-
búá orkuveitusvæðisins. Er það
mun ríflegra orkumagn en hér
gerist almennt. Að hestaflatölu
er Andakílsá næst stærsta ný-
virkjun er ráðizt hefur verið í
hér á landi, þar eð Laxárvirkj
unin var 2400 hestöfl er hún tók
til starfa haustið 1939.
Vinna var hafin vorið 1945
og hefur því nú staðið í þrjú
sumur og að mestu í tvo vet-
ur. Þótt vélar orkuversins séu
nú þegar teknar til starfa er þó
verki enn eigi fuiilokið, þar
sem eftir er að gera, nokkur
mannvirki til vatnsmiðlunar í
ósum Skorradalsvatns og verð-
ur óhjákvæmiiegt að gera þau
á sumri komandi, þar eð orku
verið lætur eigi fulla orlcu í
té þegar þurrka og frosta kafl-
ar eru, fyrr en miðlunarvirkin
hafa verið gerð. Þá vantar enn
Eigendur virkjunarinnar er
G1 jsameignafélagið „Andakílsár-
Sakir vjr^jun<< Qg standa að því þrír
aðilar, þ. e. sýslurnar Mýra- og
Borgarf jai'ðarsýsla og Akranes
Hafnárfjarðarbíl-
arnir breyta um
leið
son, útgerðarmaður á Akranesi,
sem er formaður félagsstjórn-
ar og Jón Steingrímsson sýslu-
maður Mýra- og Borgarfjarð-
arsýslu. Verkfræðilegir ráðu-
nautar félagsstjórnarinnar eru
þeir Jakob Guðjohnsen og Árni
Pálsson vei'kfræðingur er gert
liefur frumdrætti að virkjun-
inni.
Á virkjunarstaðnum hefur
,,Almenna byggingarfélagið"
Fjárlagafrumvarpið ókomið. — Mál sósíaiista .
aðalþingmálin á dagskrá dag eftir dag
Frá því þing var sett hafa störf þess að lang-
mestu leyti mótazt af málum þeim er Sósíal-
istaflokkurinn hefur flutt þar.
Stefnuleysið og sundrungin í ríkisstjórninni
er svo mikil, að ekki bólar enn á nokkru máli
staðið fyrir framkvæmdum fr£ ríkisstjórninni, sem verulegu máli skiptir,
vatnsvirkja. Bæði vatnsvéiar | stjórnarfrumvörpin eru aðeins bráðabirgðalög,
og fjárlagafrumvarpið hefur enn ekki verið
lagt fram, og er þó skyldugt að leggja það fram
í byrjun þings. Þetta hneyksli er svo áberandi,
að meira að segja aðalstuðningsblöð hrun-
stjórnarinnar, Vísir og Tíminn, geta ekki ann-
að en viðurkennt það.
og rafvélar eru smíðaðar í Sví
þjóð hjá firmunum Karlstads
Mekaniska verkstad og Asea
sem bæði eru víðkunn fyrir
smíðar sínar. Hafa vélfræðing
ar frá báðum firmum staðið
Framhald á 7. síðu.
Vegna sívaxandi umferða-
örðugleika og slysahættu á göt
um þeim, sem liggja að Lækjar
götu og Bankastræti, og einnig
á nokkrum gatnamótum í aust
urbænum, hefir lögi'eglustjór-
inn í Reykjavík farið þess á leit
við póst- og símamálastjórnina,
að hún breytti akstursleið áætl
unarbifreiða á leiðinni Reykja-
vík — Hafnarfjörður þannig,
að þeir aki innan Reykjavíkur
sem hér segir:
Frá Reykjavík:
Um Fríkirkjuveg, Sóleyjar-
götu, Hringbraut, Miklatorg
og Reykjanesbraut.
Til Reykjavikur:
Um Reykjanesbr&ut, Mikla-
torg, Hringbraut, *Laufásveg,
Bókhlöðustíg og Lækjargötu.
Skipulagsnefnd fólksflutninga
hefir tjáð sig meðmælta þess-
ari breytingu, og hefir póst- og
símamálastjórnin, í samráði við
samgöngumálaráðherra, af ör-
yggisástæðum, fallizt á að
breyta akstursleiðinni eftir ósk
lögreglustjórans frá og með 1.
nóvember n. k.
(Fréttatilkynning frá póst- og
símamálastjórninni).
Ný barnabók
„Heimir í Storkahreiðri“ nefn
ist ný barna- og unglingabók
sem verið er að gefa út og
rennur ágóðinn af sölu hennar
til sjúkiinganna á Vífilstaða-
hæli.
Var bók þessi valin til út-
gáfu af alþjóðaþingi uppeldis-
fræðinga en Sigurður heitinn
Thorlacius skólastjóri íslenzk-
að.i
Bókin verður ekki seld í
bókaverzlunum, heldur borin í
hús og fólki þannig gefinn
kostur á að eignast hana.
Tillaga Áka Jakobssonar um
rannsókn á framkvæmd flug-
vallarsamningsins og tillaga
Katrínar Thoroddsen um ógild-
ingu skömmtunarkerfis þeirra
Emils og Elísar og setningu
annars sem byggt væri á viti og
sanngirni voru á dagskrá sam-
einaðs þings í gær, en hvorugt
tekið fyrir, því nú virtist Emil
skömmtunarmálaráðherra hafa
tekið sér frí til að hugleiða
frumhlaup sitt daginn áður er
hann í rökþrotum sínum tók að
lesa endemisembættisbréf Elís-
ar Guðmundssonai’. Stefán Jó-
hann og Eysteinn voru viðstadd
ir, en munu ekki hafa treyst sér
í slaginn án Bjama og Einils, og
voru bæði málin tekin af dag-
skrá án þess til umræðu kæmi.
Otvarpsumræður á
þriðjudag?
Forseti neðri deildar tilkynnti
að útvarpsumræðurnar, sem
Sósíalistaflokkurinn hefur kraf-
izt, um skiptingu innflutnings,
frumvarp Sigfúsar Sigurhjart-
arsonar um breytingu á fjár-
hagsráðslögunum livað þetta
snertir, færi fram í byrjun
næstu viku, sennilega, á þriðju-
dagskvöld.
Viðskiptanefndin valdalaus!
1 I
Efiii tii skéviðgerða sersn á þrotum
Skósmiðir skora á Viðskiptanefnd að
hef ja innflutning á sólaleðri og öðru efni
til skóviðgerðar.
Á fjölmennum fundi Skósmiðafélags Reykjavíkur 21.
1». m. var einróma samþykkt svohijóðandi áskorun til
Viðskiptanefndar:
„Þar sem fyrirsjáanleg er lokun skóvinnustofa bæ.i-
arins sökuin efnisskorts, er birgðir þær, er mi eru fyrir
hendi, eru þrotnar og vitað er að útvegun efnis tekur að
niinnsta kosti 6—8 vikur, eftir að Jeyfi er fengið. Jtor-
ar fundurinn á háttvirta Viðskiptanefnd að veita nú
þegar nauðsynleg gjaldíeyris- og innf’ utningsieyfi fyrir
sólaleðri og öðru efni til skóviðgerða.“
Almenningisr mun vera þeirrar skoðunar að við-
skiptanefndin sé æðsta vald um innflutnings og
gjaldeyrisleyfi. Svo er þó ekki. Fyrir nokkru var
skipuð leyninefnd til að velja ór leyfum viðskipta-
nefndar! í henni eiga sæti Svanbjörn Frímannsson
frá Landsbankanum, Helgi Eiríksson frá Útvegs-

lil
r
1
Næstkomandi sunnudag verð
ur knattspyrnukappleikur milli
bankanum og Finnur Jónsson stjórnskipaður og Austurbæinga og Vesturbæinga
er hann formaður nefndarinnar. Þessi leyninefnd
hefur alræðisvald um úthlutun erlends gjaldeyris
og eru öll leyfi viðskiptanefndar ógild nema þau
hljóti blessun leyninefndarinnar!
Með þessari leynilegu nefnd- | ur fyrir hana málefni sín, en
arskipun er viðskiptanefnd að
sjálfsögðu sýnd hin mesta fyr
iriitning. Hún er látin vinna
skítverkin, pæla gegnum allar
umsóknir og verða fyrir reiði
almennings. Síðan tekur leyni-
nefndin við og getur haft vilja
Viðskiptaneí'ndar að engu ef
henni þóknast.
En verst kemur þetta fyrir-
komulag þó fram við allan al-
menning, sem heldur að sjálf-
sögðu að Viðskiptanefnd ráði
úthlutun gjaldeyrisins og legg
á svo á hættu að fá þvert nei
frá leyninefndinni þótt leyfi
Leikurinn hefst kl. 2. e. h. á
Melunum og sldpa kunnir knatt
spyrnumenn hæði liðin.
Knattspyrnuráð Rvíkur efnir
til þessa kappleiks og hafa
Austur- og Vesturbæingar inn-
an ráðsins valið lið síns bæjar
hluta. Ætlazt er til að kappleik-
Viðskiptanefndar sé fengið. jir milli þessara aðilja fari
Baráttan við gjaldeyrisyfirvöld
in er eins og hindranahlaup,
ein torfæran tekur við annari
verri.
Og hvað skyldi það að lokum
kosta ríkið að hafa eina silki
húfuna upp af annarri og
halda uppi ótrúlegustu skrif-
stofubáknum vegna einfaldra
vandamála.
fram árlega héreftir og mun'
þá væntanlega verða keppt um
einhvern verðlaunagrip.
Sunnudagsskóli guðfræði-
deildar Háskólans tekur til
starfa á morgun, 26. október
kl. 10 f. h. Öll böm velkomin.
Þau, sem eiga barnasálmabók
hafi hana með sér. Þær fást
einnig í guðfræðideildinni.