Þjóðviljinn - 26.10.1947, Side 1

VILJIN
12. árgangur.
Umnudagur 26. október 1947.
245. tölublað.
1 ®
111
lissiirar gegs? ^oyernKjuiium krafizt í óteljandi
fasm og ræðum í Bandaríkjunum
"Getur hr~ Aízotin hent d nohhra þjóð^ setn œtiar sér að rdð
ast inn í Bandaríkin?™ spyrDmitri Manúilshí
Kvennadeildar
Slysavarafé-
lagsins
Kvennadeild Slysavarnatélags'
ins et'nir í dag til hhitaveltu í
verkamani:askýlinu og hefst
Stjórnmálanelnd sanieinuðn þjóðanna ræddi í fyrra-
dag tillögu Sovétrílíjanna um bann \ið stríðsæsingum.
FuUtrúi Úkraínu, Manúilslíí, hélt ræðu til þess að svara
ræðu þeirri, sem fulltrúi Bandaiákjanna, Warren Austin
hélt í fyiTadag.
Manúilskí vísaði til ræðu sem Forrestall flotamájaráð-
herra hélt á vegum New Yorii Herald Tribune fyrir nolikr-
um dögum og hélt því fram, að stríð væru óumflýjanleg.
Manúilskí sagði, að þessi kenning um stöðugt eðli frum-
mai asins væri ekki ný bóla. Hún hefði verið trúarjátning
jþýzku hervaldssinnanna síðastUðna öld og tekin upp af
nazistum og ítölskum fasistum og hún hefði átt sinn þátt
í stríðum síðustu áratuga. Forrestall krafðist vopnmn var-
ins friðar — ef það ástand ríkir, þá er úti um friðinh.
hún kl. 2 o. h.
Margt góðra muna er á hluta-
veltu þessarri en ágóði allur
verður látinn renna til endur-
bóta á þeim 7 skipsbrotsmanna--
skýlum, sem kvennadeildin hef-
ur þegar látið reisa austur á
Söndunum.
Með því að fara í dag á hluta
veltu kvennadeildarinnar geta
bæjarbúar því átt kost á. góð-
um munum fyrir lítið verð um
leið og þeir styðja hið göfuga
málefni.
Sýningar hefjast í
ðusturhæjarbíó
Nýtt kvikmyndahús, Austur-
bæjarbíó tekur til starfa í dag.
Er það stærstá kvikmynda- og
samkomuhús bæjarins, rúmar
tæp 800 manns í sæti og er hið
vandaðasta.
1 gærkveldi var sérstök sýn
ing fyrir boðsgesti. Bauð Ólaf
ur Þorgrímsson formaður hluta
félagsins Austr rbæjarbíó gesti
velkomna. Gat hann þess að
eigendur bióhússins ætluðust
til að það yrði hljómleikasalur
bæjarbúa meðan tónlistin ætti
hér ekki í önnur hús að venda.
Fyrsta myndin, sem sýnd er
í Austurbæjarbíó er tónlistar-
mynd, þ.ar sem pianósnillingur
inn Rubenstein leikur verk eft
ir heimskunn ; mskáid.
Manúilskí sagðist í þessu
sambandi vilja spyrja fulltrúa
Bnadaríkjanna hvort slíkur
vopnum varinn friður væri ekki
prédikaður af þeirri ástæðu
einni, að Bandaríkin teldu sig í
hættu vegna árásarstríðs. Þetta
hlýtur að vera eina réttlæting
þess, að halda menn, her og
hernaðarútbúnað. ,,En“, sagði
Manúilskí, „getur herra Austin
bent á nokkra þjóð, sem leyfir
blaðaskrif i þá átt? Hins vegar
getum ríð bent á óteljandi grein
ar og ræður í Bandaríkjunum
þar sem bemlínis er krafizt
krossferðar gegn Sovétríkjun
um.“
Manúilskí sagði, að auðhring-
ar Bandaríkjanna óttist nú að
missa öll tök í f jölda landa í Ev-
rópu og Asíu og þeir telja Sovét
ríkin bakhjarl og vörn þessarra
landa. ,,Eða“, sagði Manúilskí,
,,hvar er frelsi og sjálfsákvörð-
unarréttur Inonesíumanna, sem
berjast fyrir frelsi sínu og sjálf
stæði — eða er aðeins nokkr-
um þjóðum leyfður sá munaður,
að óska frelsis og sjálfstæðis,
en öðrum ekki?“
Því er haldið fram, að til ó-
friðar hljóti að koma milli þjóða
sem hafa mismunandi hagkerfi.
Þessu er nú hvíslað um allan
heiminn í þeim tilgangi, að æsa
til ófriðar. ,,Eg vil minna þing-
heim á þá staðreynd, að sama
hagkerfi, auðvaldsfj’rirkomu-
lagið, var ríkjandi í Þýzkalandi
og Bandaríkjunum, en samt
varð tvisvar styrjöld milli
þeirra. Hins vegar hefur mis-
munandi kerfi ríkt í Sovétríkj-
unum og Bandaríkjunum í 30
ár, en aldrei hefur komið til ó-
friðar milli þeirra. Ástæðan er
sú, að Sovétríkin geta lifað án
landvinninga, en auðhringar
Bandaríkjanna geta ekki lifað
án þeirra."
Nú hafa stríðsæsingamenn
flullt frelsi til að skrifa og tala
eins og þeir vilja, en í Sovétríkj-
unum er allt slíkt bannað. ,,Þér
Bandaríkjamenn dæmið menn í
margra ára fangelsi fyrir að
prédika rán eða morð á einstak-
lingum og það er sjálfsagt, en
þér leyfið öðrum að prédika
morð milljóna manna í heims-
styrjöld, eyðileggingu landa og
framleiðslutækja. Hafið þér,
herra Austin, athugað það, að
þeir menn, sem nú prédika hem
að gegn Sovétríkjunum voru
sömu menn og börðust gegn því,
að nokkuð yrði aðliafzt gegn
Hitler og hyski hans, og sem
harðast börðust gegn Roosevelt
forseta og stefnu hans. Þeir
leika nú lausum hala, en um
sama leyti eru menn sem vilja
friðsamlega samvinnu milli
Sovétríkjanna og Bandaríkj-
anna dregnir fyrir alls konar
nefndir — eins konar jesúita-
rannsóknarrétt — og þessum
rannsóknarnefndum er leyfilegt
að svívirða einstaklinga og eyði-
leggja atvinnu þeirra, og að sví-
virða stjórnir sem eiga að heita
að vera í vinsamlegri sambúð
við Bandaríkin.“
Slysaskot verðar
manniað bana
Sl. föstudag fórst ungur
bóndi, Sigurbjörn Guðinundsson
að Vattarnesi við Reyðarfjörð,
af slysaskoti þar sem hann var
á selaveiðum.
Sigurbjöm fór að heiman frá
sér kl. að ganga 9 á föstudags-
morguninn með byssu og ætlaði
að skjóta 'sel. Var hann kominn
niður i flæðarmálið og hélt byss
unni við hægri síðu er skotið
hljóp úr henni. Sent vas eftir
lækni til Eskifjarðar en hann
kom of seint, Sigurbjörn andað-
ist þá um hádegið.
Sigurbjörn Guðmundsson var
28 ára gamall. Hann lætur eftir
sig konu og fjögur ung börn.
Æ. F. 1*.
Sjálfboðavinna verður við
skíðasliálann um helgina.
I
Farið verður í dag
(sunnudag) lil. 9.30 frá Þórs
götu 1. Hafið með ykkur
mat og drykkjarílát.
Félagar fjölmennið!
Stjórnin.
Tafl- og spilaklúbburinn
Teflt á Þórsgötu 1 í k\öld
frá kl. 8.30
.-----------------------i
íhaldsmenn tapa,
kommnnistar
vinnaá
Bæjarstjórnarkœningar hafa
farið fram í haust í nokkrum
bæjum í Svíþjóð vegna breyt-
Lnga á hreppamörkum. Hafa
þær leitt í ljós, að fylgi kom-
múnista og frjálslyndra fer vax-
andi en sósíaldemókrötum, og
þó einkum íhaldsmönnum, hrak-
ar. Kosningum þessum var veitt
mikil atliygli í Svíþjóð, því að
þær eru taldar gefa til kynna,
hver verði úrslit þingkosning-
anna á næsta ári.
Verðfall í Wall
Street
Hlutabréf féllu í verði um 1—-
3 dollara á kauphöllinni í New
York í gær, Er orsök þessa verð
falls talin, að Truman forseti
hefur boðað, að hann muni biðja
þingið að gera ráðstafanir til að
stöðva verðbólguna, sem hefur
farið hraðvaxandi undanfarið.
Allt er í óvissu um afstöðu
republikana, sem hafa meiri-
hluta á þingi, til tillagna Tru-
mans.
ENNUR FUNDUR í DAG
mÆmm
í Mjólkierstöðinni, um dýrtíðina og atvinnumálin. — Ræðumenn: Líðvík Jósefsson, Hermann
Guðmundsson og Sigfús Sigurhjartarson
♦-----------------------------------;---------------P
5-vikna söfnun Þjóðviljans:
15,000
þurfum við að hafa safnað fyrir næstkomandi fimmtu-
dag til þess að standast áætlun. Hinn vaxandi áhugi fyr-
ir 5-vikna áætlun Þjóðviljans spáir góðu um, að mark-
inu vecði náð. En það þarf mikið starf til, og marga til
að vinna það.
I ellefu ár hefur Þjóðviljinn verið ómissandi mál-
gagn verkalýðsins og allra frjálshuga íslendinga. Þús-
undum alþýðuheimila hefur har.n með baráttu sinni fært
björg í búið, og þjóðinni aukið sjálfstraust. Ilann hefur
gert skyldu sína.
Hefur þú, íslendingur, gert það sem þú hefur get-
að, fyrir Þjóðviljann?
Ff ekki, leggðu þá strax hönd á plóginn og gerðu
þitt tii að framkvæma 5-vikna söfnun Þjóðviljans með
fullum sigri.
SÖFNUNARNEFNDIN.
I
t---------------------------------------------------1