Þjóðviljinn - 25.01.1948, Blaðsíða 6

6
Sunmidagur 25. janúar 1918.
107.
Samsærið mikla
eftir
MIGHAEL SAYEIS ou AL8ERT E. KAHH
fyrirsögnum í afturhaldsblöðum í Evrópu og Bandaríkj-
iinum „Fréttastofa“ Trotskys sá hinum sovétfjandsam-
legu heimsblöðum fyrir stöðugum birgðum af „uppljóstr-
unum“, „ofanafflettingum" og „sönnum sögum“ um
Rússiand.
Til dreifingar innan Sovétríkjanna gaf Trotsky út hið
opinbera Fréttablað aodstöðunnar. Það var prentað er-
lendis, ;fyrst,.í Tyrklandi síðar í Þýzkalandi, Frakklandi
og-Noregi, leynilegir hraðberar Trotskys smygluðu því
inn í Sovétríkin og því var ekki ætlað að ná til almenn-
ings. Því var beint til manna í utanríkisþjónustuiini, em-
bættismanna, yfirmanna i hernum og menntamanna, sem
eitt sinn höfðu fylgt Ti’otsky að málum eða vonir síóðui
til að hann gæti haft áhrif á. I Fréttablaðinu voru einnig
fyrirmæli um áróðursstarfsemi Trotskista bæði innan
Rússlands og utan. Stöðugt málaði það dökkar myndir
af komandi óförum sovétstjórnarinnar, spáði kreppu í
iðnaðinum, rrýrri borgarastyrjöld og algerum ósigri
Rauða Iiersins við fyrstu erlendu árásina. Fréttablaðið
notaði sér vandlega efasemdir þær og kvíða sem ýtrustu
átök og þrengingar uppbyggingartímabilsins vöktu hjá
óábyggilegum, rugluðum o'g óánægðum öflum.
Hér fara á eftir nokkur einkennandi dæmi um hinu
sovétfjandsamliíga áróður og áskoranir um kollvörpun
sovétstjórnarinnar rncð valdi, sem Trotsky breiddi út um
heiminn, árin eftir að hann var gerður landrækur úr
Sovétríkjunum:
Stefna hinnar nú-verandi forystu hins fámenna
hóps Stalíns, er að teyma landið með ofsahraða út í
hættulega erfiðleika og ófarir. — Bréf til meðlima
Kommúnistaflokks Sovétríkjanna, marz 1930.
Hin yfirvofandi kreppa í efnahagsmálum Sovét-
ríkjanna mun óhjákvæmilega og innan skamms
tíma binda endi á þá þægilegu skröksögu [að hægt
sé að byggja upp sósíalísma í einu landi] og við
höfum enga ástæðu til að efast um að hún muni
kosta marga lífið .. . Efnahagskerfi [Sovétríkj-
anna], er haldið í gangi án varabirgða af hráefnum
og án útreikninga .. . hið stjórnlausa skriffinnslcu-
vald hefur tengt álit sitt við það samsafn af mis-
tökum, sem af þessu leiðir ... kreppa er yfirvof-
andi [í Sovétríkjunum], sem hafa mun í för mcð
sér afleiðingar svo sem lokun fyrirtækja og at-
vinnuleysi. — Efnahagskerfi Sovétríkjanna í hættu,
1932.
Hinir soltnu verkamenn [í Sovétríkjunum] eru
óánægðir með stefnu flokksins. Flokkurinn e/
óánægður með forystuna. Bændastéttin er óánægð
með iðnþróunina, með samyrkjuna, með borgirnar.
— Grein í Militant (Bandaríkjunum) 4. febr. 1933.
Fyrsta félagslega áfallið, utan frá eða innan frá,
getur hrundið hinu sundraða sovétþjóðfélagi út í
bórgarastyrjöld. — Sovétríkin og Fjórða aljijóða-
sambandið, 1933.
Það væri barnalegt að halda, að skriffinnskuvald
Stalíns verði fjarlægt á flokks- eða sovétþingi. Eðli-
legar, stjórnskipunaríegar aðferðir eru ekki lengur
fyrir hendi til að fjarlægja váldaklíkuna ... Hana
er aðeins hægt að 'vcýic. tii 'sala s/r völdunum
í hendur fprvstuli3n*.ðreigr,í..ua rneó VALDI. —
Fréttablað nndstöð' nnr, ok' M ■
StjórnrnálakV'y ■>-■ :;r bcnda til allsherjarkrepp-
unnar, sem nálgast. — Koroff'mcrðið, 1935.
Innan flokksins liefur Stalín hafið sjálfan sig
yfir alla gagnrýni og yfir ríkið. Það er engin leið
að koma honum frá.völdum nema með launmorði.
Sérhver andstöðumaður verður af sjálfu sér að
i hermdarverkamanni. -— Yfirlýsing í viðtali við New
York Evening Journa!, blað William Randolph
Hearts 26. janúar 1937.
Getum við búizt við að Sovétríkin komi ósigruð
út úr hinni komandi stórstyrjöld ? Þessari hrein-
skilnislegu spurningu munum: við svara eins 1
hreinskilnislega: EL styrjöldin verður aðeins
styrjöld,. er ósigur Sovétríkjanna óhjákvæmilegur.
Tæknilega, efnaþagslega og heruaðarlega er heims-
veldisstefnan svo miklu öflugri, að enginn saman-
burður kemst þar að. Ef bylting á Vesturlöndum
lamar hana ekki mun heimsveldisstefnan sópa n-ú-
eitir Asmioíe Frmiee
til að skýra rit Etrúra, en hafði orðið það á, að
gera skrá um unnusta Helenu fögru og skipa þeim
þar í það sem liann hugði vera rétta tíniaröð. Þetta
þótti^okkur ákaflega skrítið, við hlógum okkur
máttlausa og ég sagði: „Petit-Radel hefur gert sig
að flóni, ekki í þremur línurn, lieldur þremur bind-
um.“
Eltki iþjmgja þessi fljótfærnisorð, sem ég mælti
í æsku, samvizku minni. Eg vildi að ég hefði aldrei
gert meira illt af mér en í þetta skipti. Hitt efast
ég ekki um, að meðal þess sem eftir mig liggur, sé,
mér óafvitandi, ýmislegt ekki minna skomegr vn
skráin um unnusta Helenu fögru. Framfrair í vís-
indum gera gagnslaus og úrelt þau verk sem sjáif
hafa stuðlað að framförunum. Og þegar svo er kom-
ið hal.da yngri menn, að þau hafi aldrci l'.aft neitt
gildi, en fyrrlíta þau. Og þeir spotta úrelt >.r hug-
mvndir hvar sem þeir finna þær. Þessvegna skopað-
ist 9g að Petit-Radel þegar ég var ungur.
„Líttu í eigin barm og hættu að barma þér.
IIví skyldir þú geta lænzt miskunnar, þú sem
ekki þyrmdir öðrum.“
6, júní.
Þetta er fyrsti fimmtudagur í júní. Eg loka bók-
um mínum og kveð hinn heilaga ábóta Droctovée
og gizka á að honum, sem nú nýtur himneskrar
sælu eilífs lífs, finnist ekki mikið liggja á, að nafn
sitt og heilög kraftaverk komi fram fyrii' almenn
ingssjónir hér á jörðu í ófullkominni túlkun frá
minni hendi. Hvað er ég að segja? Malvan, sem
hunangsflugan settist á hérna um daginn er mér
miklu hugstæðari, en allir hinir gömlu ábótar á-
samt krossum þeirra og mytum.
Fyrir fimmtíu árum man ég að ég las bók eftir
Sprengel um ástir blómanna, og nú koma þessar
hugmyndir aftur eftir hálfrar aldar gleymsku svo
skýrar og skemmtilegar að ég dauðsé eftir að hafa
ekki heldur snúið mér að því, að rannsaka skor-
dýrin og jurtirnar.
Meðan ég var að hugsa þetta var ég að leita að
flibbanum minum, og er ég liafði leitað árangurs-
laust í mörgum skúffum, kallaði ég á ráðskonuna
mína. Theresa kom haltrandi.
—- Herra, sagði hún, það hefði verið réttara að
-.egja mér, að þér ætluðuð að fara út og að yður
vantaði fiibba.
— En væi’i ekki betra að láta flibbana mína á
vísan stað þar sem ég gæti gengið að þeim?
Theresa virðir mig ekki svars.
Eg má ekki ná mér í vasaklút, án þess að spyrja
hana, en sjálf er hún heyrnarlaus, farlama og al-
veg minnislaus, svo að ég stend uppi í sífeldum
vandræðum. Samt þykist hún veita heimilinu hina
fullkomnustu forstöðu, og ég þori ekki fyrir mitt
líf að reyna að gera byltingu gegn þessu einræði
yfir skápunum mínum.
—- Flibbann minn, Theresa heyrið þér, komið
með flibbann minn, eða ef þér haldið áfram að tefja
mig svona, þarf ég engan flibba framar, heldur
snæri til að hengja mig í.
— Mikið liggur yður á lierra, syarar Theresa.
Flibbinn yðar er svo sem ckki týndur. Ekkeii, týn-
ist hérna á heimilinu, ég rsé um-það. En ég verð að
hafa tíma 'til hð :finna flibbann.
Þetts. hefst af hálfrar aldar fullkomnun í starfi,
hugsaði ég. Ef Theresa þessi liefði alls einu sinni
gleymt ráðskonuskyldum sínum, ef hún hefði
alls einu sinni orðið einni mínútu of sein, þá hefði
hún ekki náð slíkum yfirtökum, og mér hefði orðið
hægara um \ik að losa mig imdan valdi hennar. En
hver fær yfirstigið vald fullkomleikans?
— Theresa, komið þér með flibbann minn, vitið þér
ekki óhræsið yðar, að í dag er fyrsti fimmtudagur
í júní og að ungfrú Jeanne bíður eftir mér. For-
stöðukona skólans hefur látið bóna gólfið svo vel,
að ég er viss um að hægt er að spegla sig í því. Og
það verður mikill léttir fyrir mig, þegar ég er dott-
inn á hálkunni og búinn að fótbrjóta mig, að gci.a
séð minn angistarfulla andlitssvip í gólfinu. En þá
mun ég taka mér til fyrirmyndar hinn elskulega og
aðdáunarverða aðalsmann, sem myndaður er á hún í
á staf Victors frænda míns, og láta sem ekkert sé
og bera mig sem sannri hetju sæmir. Sko, sólskinið!
Skipalægin skína í birtimni og hver bára á Signu
brosir. Borgin er öll úr gulli í dag og gyllt mistúi'
lykur um hana eins og bjartir lokkar. Theresa,
komið þér með flibbann minn! Já nú skil ég þann
heiðursmann Chrysale, sem var vanur að setja
' hálsbindin sín innan í Plutarch. Nú skal ég fára
að dæmi lians, og hvergi leggja af mér flibbana,
nema inn í Acta sanctorum.
Theresa lætur mig rausa og leitar þegjaudi.
Þá heyrist mér dyrabjöliunni hringt.
— Theresa, það er verið að hríngja, fáið mér
flibbann minn og farið svo til dyranna, eða farið
fyrst að opna og fáið þér mér svo með guðs hjálp
flibbann minn. En standið þér ekki þama, fvrir
hver mun, milli mín og kommóðunnar, eins og
staður hestur.
Theresa fer til dyra í þeim ham eins og hún eigi
óvini að mæta. Hin ágæta ráðskona mín er orðin
afar ógestrisin. Hún tortryggir hvern aðkomumann.
Þetta er sprottið af mannþekkingu og reynslu
langrar ævi. Eg hef ekki tima tií að sannfæra mig
um, að hverjum manni öðrum hefði farizt sem henni.
Herra Mouche, bíður .eftir mér í bókastofunni.
Herra Mouche, er ennþá gulari e.n ég hefði tniað
að nokkur maður gæti verið. Hann hefur blá gler-
augu og sjáöldrin gægjast út í þau eins og rottu-
snjáldur undan fortjaldi.
Herra Mouche biður mig að afsaka, að hann hafi
truflað mig, en ég býst við að hann haldi að hann
liafi tmflað mig við það, að láta á mig flibbann, en
ekki er það mér að kenna að ég er ekki búinn að
því. Herra Mouche, sem ekki veit það, getur ekki
kennt því um. Hann heldur miklu fremúr, að hann
sé mér til óþæginda. Eg segi honnm að svo sé ekkþ
UIf!llinmi!i!UIiainiIII!Ili!!!lli!!lli!l!i;i!!I!![!!I!tjIÖ-Iiin!lHi!IiiH!l!niiIÍI!!í!!Ji:.r.'J!l!3}IÍ3Biimmíini!!!iIli!i2!III[!!I![!HI!niiIÍ!ra!liJIEIil!!m!I!im!HIIil!fmí!!!f!!lí!!!K:!!!?!tí:!i!i!I!!II!!I!!«!Ii!Hil!Íi«:ifH!l;iH«l!R!íili!ii!)i!ÍJiJ!;!;;i[I!iliill)ifHIIII«IIflll;ií!i;!í!!i!i!:i:!l!iJJIi!il!llii[n!l!i;ií{S1H!ií!!!!!ll!inia .