Þjóðviljinn - 02.04.1948, Side 4

ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 2. apríl 1948.
%
blÓÐVILIIN
WM
BÆJAItPésTVRINN
Útgelandi: Sameiningarfloakur alþýöu í»o»iaiiataflokKuriui
Ritstjórar: Magnús Kjartansson. Siguröur Guðmundsson <át> '
Frettaritstjon Jon Bjarnai-ot
Blaðamenn: Ari Kárason. Magnus Torfi Olafsson Jona» Arnaaoo
Ritstjórn, afgreiðsla. auglýsingar, prentsmtðia <u<S!«vör*..
stig 19 — Síml 7600 iþrjár línur)
Áskr*ftaverð■ kr. 10.00 é mánuði. — l.auaaaoluveri' so aur ein>
Prentsmiðja Þjóðvtljana h l
SósíaHstaflntlínHvn t>.
hriár linu>
Einokunarverzlun hin nýia
Það er leitt að Alþýðuflokkurinn skuli ekki hafa verið
-uppi á 18. öld. Þá hefðu þó danskir einokunarkauptnenn
átt sér málsvara, sem ekki hefði klígjað við að misnota all-
ar hugsjónir fólksins til þess að verja hagsmuni kúgara
þess og vœgðarlaust hefði brennimerkt hvem þann, sem
’berðist gegn einokun örfárra hirðgæðinga sem fjand-
mann föðurlandsins.
Alþýðublaðið elskar einokun, — þ. e. a. s. ef það er
oinokun nokkurra auðmanna, sem Alþýðuflokkurinn þjón-
ar.
Slík er sú einokun, sem nú ríkir á íslandi, irndir stjórn
A.lþýðuflokksráðuneytisins. Þessi einokun er einræði nokk-
iirra hirðgæðinga a-merísku leppstjórnarinnar á Islandi,
framkvæmd með gerræði nokkurra embættismanna, — eng-
ar reglur gilda um neina úthlutun leyfa, — alger leynd
tiulin yfir veitingum réttinda til innflutnings, og útflutn-
tngs, — fulltrúum þjóðarinnar sem heild er bægt frá öilum
•thrifum, — Alþingi meinað að kjósa fulltrúa sína, — stjórn-
arklfkan ein skal öllu ráða.
Og Alþýðublaðið undrast að Islendingar hati og íyrir-
ííti slíkt gerræði, — hve agndofa hefði Emils-blaðið orðið,
<3f einhver íslendingiii’ á 18. öld hefði dirfzt að kalla einok-
unarkaupmann blóðsugu og svívirt embættismenn einokun-
arstjómarinnar.
íslendingar krefjast þess að fá sjálfir að ráða verzlun
ainni. ‘Þeir vilja ekki að verzlunin við þá sé seld á leigu,
*ð litið sé á þjóðina sem þræla, er yfirvöldin gefi einokunar-
íkaupmönnum sínum ávísanir á. Slíkt er þrælahald, ekki
sfrelsi ne skipulag. Þegar Emil lætur gefa Eggert Kristjáns-(
-?yni eða einhverjum öðrum hirðgæðingi amerísku leppstjórn
arinnar einokunarleyfi, þá er bara verið að ávísa ákveðn-
xim gróða, sem píndur skal út úr þjóðinni, til ákveðins auð-
ánanns.
Sósíalistar vilja þjóðnýtingu innflutningsverzlunarinn-
ir. Slíkt skapar jafnrétti gagnvart samvinnufélögmn og
smákaupmönnum og hagnýtir til hins ýtrasta möguleika
Þjóðarinnar til skipulagningar verzlunarviðskipta sinna. —
Alþýðuflokkurinn er á móti þjóðnýtingu innflutningsverzl-
anarírmar, eins og dæmin sanna.
Alþýða manna hefur skapað samvinnuhreyfinguua.
iPað er aðferð hennar til þess að hagnýta sér verzlunar-
•frelsið, á meðan vei’zlunarfrelsi er. — Alþýðuflokkurinn
<hefur bannað alþýðunni slíka hagnýtingu verzlunarfrelsis-
ins með afstöðu sinni á þingi og í ríkisstjóm.
Með öðrum orðum: Alþýðuflokkurinn er andvígur þjóð-
aýtingu heildverzlunarinnar, — því sem afturhald kallar
„ríkiseinokun". Alþýðuflokkurinn er andvígur verzlunar-
•írelsi, sem gefur samvinnulireyfingu alþýðunnar möguleika
til að keppa við kaupmenn. Alþýðuflokkuiinn er einvörð-
,ungu fylgjandi siðspillandi einokun nokkurra lieildsala, —
einokun, sem beinist gegn samvinnufélögunum, smákaup-
imönnunum og þjóðinni allri.
Það er vissulega engin tilviljun að slíkur mangarafiokk-
ur skuli vera einn angi úr „Hinu almenna verzlunarfélagi
íslenzkra mamiréttinda".

Andlátsfregn árið
2246
I dag fáið þið að kynnast
manni, sem ekki þykist
aldeilis sjá á næstu síðu endo-
punktinn við sögu mannkyns-
ing. Eg ætla að birta hug-
leiðingar, sem Dagur Austan
befur skráð sem frétt í Reykja-
víkurblaði á því Herrans ári
2246. Og hér er fréttin:
„Það slys vildi til í dag kl.
16,05, er Ameríkufar ætlaði að
lenda á flugstöð 75, að spreng-
ing varð í rakettunni og fórust
allir er með henni voru, þ. á.
m. Jón Jónsson íþróttafrömuð-
ur, er kom frá New York.
Jón héitinn hafði skroppið
vestur um haf yfir helgma til
að hitta Sigurð son sinn, sem
dvelur þar um þessar mundir í
tilefni af alþjóða hnefaleika-
mótinu, sem þar verður háð 26.
þ. m., en hann er, eins og menn
vita, heimsmeistari í þungavigt
í þeirri íþrótt.
★
Aðeins rúmlega 200 ára
„Jón Jónsson, íþróttafrömuð-
ur, var Reykvíkingur, og löng-
um talinn stolt borgarinnar;
f. 25. maí 2046 og varð því að-
eins rúml. 200 ára. Allt sitt líf
helgaði hann íþróttum og var
löngum meistari í ýmsum grein
um. Núna.var hann heimsmeist-
ari í kúluvarpi og 100 m. sprett
hlaupi. ■— Konu sína missti Jón
fyrir 4 árum, er hún varð fyrir
því sjaldgæfa slysi að hrapa
niður í Kötlugjá, er hún ætlaði
þar yfir í bifreið sinni. Vængja
i útbúnaður bifreiðarinnar mun
hafa reynzt í ólagi er hún ætl-
aði yfir gjána.
Jón sál. Jónsson var því
ekkjumaður, en lætur eftir sig
þrjá efnilega sonu, sem allir
eru íþróttamenn: Sigurð, 150
ára, hnefaleikakappa, Björn,
110 ára, miðframherja í K.R.
og Sighvat-, 80 ára, íslands-
meistari í 50x50 m. bringusundi
drengja.
Dagur Austan.“
Glampi af bílrúðu; —
fyrirboði vorsins?
Og svo langar mig að skrifa
fáein orð útaf litlum geisla,
sem skauzt inná skrifstofuna til
mín í fyrradag. — Mér þótti
þessi litli geisli vera fyrirboði
sjálfs vorsins. Einhvemveginn
vakti hann hjá mér minninguna
um ævintýrið frá í gamlu daga,
þar sem fóthvatur hnokki hleyp
ur. í litklæðum eftir götum borg
arinnar og tilkynnir fólkinu, að
bráðum muni dýrð kalífans
koma fyrir næsta horn. — Samt
var þessi litli geisli ekki tn orð-
inn á neinn ævintýralegan ré
*mSPauðieiður ú að hesgra þeiti
stanzlausa mjjálm og fjas mm
randræði húsmœðraF9
sagði Jón Axel þegar hann játaði ást
sína á vöruskömmtuninni
Ríkisútvarpiö gerist nú æ blygðunarlausara í stjórn-
málaároöri sínum meö hverjum degi sem líður. Alkunn eru
erindi þau frá útlöndum sem blaðamenn dollarabláðanna sjá
einir um að flytja og eru næsta oft grímulaus, gi’ófgerður
dollaraáróður. Og nú er tónn þeirra einnig farinn að setja
svip sinn á almennar, erlendar fréttir. Nú er t. d. daglega
Æalað um „valdatöltu kommúnista í Tékkóslóvakíu", þótt
engin slík „valdataka" hafi átt sér stað nema í hugarórum
hinna launuðu áróðursmanna bandaríska utanríkisráðuneyt-
Skömmtunarfarganið, heimsku
leg fyrirmæli þess, sjálfbyrging-
ur, og silakeppsháttur skömmt-
| unaryfirvaldanna urðu fiestum
j landsmönnura hvimleiður óföan
uður þegar í upphafi. íiinn er
þó sá maður sem elskar vöru-
skömmtunina því heitar scm
hún veldur öðrum mönnum
meiri óþægindum.
Það er sagt að mæður elski
stundum mest þau börn sín sem
eru bjöguð, blind eðá á annan
hátt vansköpuð. Jón Axel virð-
ist bera þess konar ást til
skömmtunarfargansins.
„Eg er satt að segja orðinn
dauðleiður á að heyra þetta
stanzlausa mjálm og fjas um
vandræði hjá húsmæðrmn, vit-
andi það að við lifum e. t. v.
betur en nokkur önnur þjóð í
lieimi, höfúm það betra cnn
nokkur öimur þjóð í heimi.
Þessi söngur er hreint slúður.
Tilefni ofangreindra ummæl
Jóns Axels á bæjarstjórnar
fundi í gær var það, að Katríi
Pálsdóttir hafði minnzt
heimsku þess skömmtunarfyri
komulags að hafa koiiivöru
skarnmt til heimila svo nauma;
að húsmæður gætu ekki baka
heima, en hafa sölu á kökum
brauðsölubúðum ótakmarkaðE
Ennfremur það fyrirkomula:
að skammta kaffi til heimilann
mjög naumt en leyfa ótakrnark
aða kaffisölu á kaffihúsum.
Þetta fór svo í taugarnar
Jóni Axel að liann flutti hvorli
I meira né minna en þrjár ræðu
til að lofsyngja skömmtuninr
glóandi vondur út af j ví a
nokkur skyldi leyfa sér að finn
að slíkri dásemd sem liú
væri!
Grafalvarlegur á 3vip ’eyff
isins; þegar Sovétríkin bera fram röksemdir fyrir ákveðn-
um athöfnum, er talað um ,,tylliástæður“, og þannig mætti
lengi tel ja. Það má verá að þetta orðbragð sé bein þýðing á
munnsöfnuði brezka útvarpsins, en þá er ömurlegt til þess
að vita ef fréttastofa íslenzka ríkisútvai’psins er orðin und-
irdeild áróðursstofnunarinnar BBC.
rómantískan máta. Hanu var
afgangurinn af skini sólarinn-
ar, þegar það er búið að endur-
kastast af framrúðu vörubíls,
sem beygir fyrir hornið á Grett
isgötu. — En slíkur geieli get-
ur semsagt verið áhrifamikill í
augnablikstilveru sinni á skrif-
stofu sem ekki hefur haft sam-
band við sólina síðan í fyrra. —
Þegar skammdegi vetrarins er
um langt skeið búið að skerða
yfirráðarétt sólarinnar yfir
himninum, getur manni fundizt,
að vörubíll sendi frá sér boðun
vorsins, um leið og hann beygir
fyrir hornið á Grettisgötu. —
Svo er vörubíllinn horfinn og
næsti bíll, sem beygir fyrir horn
ið á Grettisgötu, er strætisvagn
— og það er enginn geisli.
■Ar
Staðreyndir sögnnnar
Við höfum átt að fagna veð-
urblíðu uppá síðkastið. — Marg
ir hafa farið úr frakkanum og
tekið ofan, bjóðandi vorið vel-
komið — fyrir hönd móttöku-
nefndar. Og ekki einasta mann
fólkið hefur haft vorlegan við-
búnað. Trén eru farin að láta
grilla í grænt. — En raunsæis-
mennirnir telja hæpið að taka
blíðuna of bókstaflega. Þeir
benda á staðreyndir sögunnar
og segja, að enn hafi enginn ap-
rílmánuður liðið allur í góðviðri.
Sennilega er þetta aðeins glamp
inn af rúðu vörubíls, sem beyg-
ir fyrir hornið á Grettisgötu.
Sá óblíði karl, Vetur, er vis til
að bregða sér með strætisvagn-
inum enn eina ferð um bæinn
okkar, áður en hann tekur rút-
una norður á pól.
Pálmi Hannesson sér að skopast
opinskátt að stjómarvö'.dunum,
sagði að líklega myndu stjómar
völdin leyfa ótakmarkaða sölu
á sætum kökum og kaffi í
kaffihúsum til þess að fólkið
sem við þetta vinnur yrði ekki
atvinnulaust ! ! — Það vantaði
aðeins að hann hefði bætt þvi
við að liklega hefðu stjórnar-
völdin haft kaffiskammtinn til
heimilanna svona nauman til að
létta kaffihituninni af húsmæðr
unum ! ! — Jafnvel á mestu
hallærisárum dönsku einokunar
kaupmannanna gerðu fslonding-
ar að gamni sínu.
HelgidagsWot
Bandaríkjamanna
Framhald af 8. síðu.
stjóm Guðmundar í. Guðraunds
sonar, en fulltrúi hans Bjöm
Sveinbjarnarson neitaði að hafa
nokkur afskiptnaf þessum lög-
brotum, og hefur þar að sjálf-
sögðu farið að fyrirmælum yfir-
boðara síns.
Það má segja að hér sé ekki
um stórmál að ræoa mioað við
aðrar athafnir Bandaríkjalios-
ins, sem flestar varoa við lög,
en þó sýnir þetta glöggt sérrétt
indi hinnar vestræriu herraþjóð-
ar og hina veiku aðstöðu lög-
reglunnar á vellinum. Og skjddi
íslenzka kirkjan eklri liafa
brugðið skjótt við, ef íslending-
ar hefðu gert sig seka um að
vinna almenna vinnu á föstudag
inn langa ?