Þjóðviljinn - 10.06.1948, Blaðsíða 4

É> J Ú Ð V 1L, J 1N JN
Fimmtudagur 10. júní 1948.
ii.n naimiuneurliotKiir napyOu uoBXallstaflokluirina
RStsijórar: Hagnúa Kjartansson, SlgurSar QuSmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri Jón Bjaraasoc
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnúa Torfi ÓlafBBon, Jónatt Axnason
Rltstjórn, afgreiSsla, auglýsingar, prentsmiSja SkólavörSu-
•tig 19. — Sími 7500 (þrjár iinur>
Askr’ftaverS: kr. 10.00 á mánuði. — LausasöluverS 60 aur. eint.
Prentsmlðja Þjóðvlljans b. f.
Sósíailstaflokkurlnn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 (þrjár linur)
ðl
Ætlar ríkisstjórnin
I fella gengið í haast?
BÆJABPOSTIRINN]
Ríkisstjórmn hcfur enn engu svarað fyrirspurnum I'jcð-
viljans um hvort hún ætli að halda genginu eins og það er.
JHún gefur með þessari þögn sinni allri þeirri spákaup-
mennsku, sem nú á sér stað í Reykjavík, byr undir báða
vængi.
Þeir, sem kunnugastir eru ráðagerðum ríkisstjómarinn-
ar, kváðu nú fullyrða að hún muni fella gengið í haust að
afloknum síldveiðiun. Sé „hernaðaráætlun" hennar eftir-
fai'andi:
Sjómenn og útgerðarmenn skulu afhenda síldina í sumar
á sama verði og síðasta ár. Þegar búið er svo að borga þeim
út, skulu krónumar, sem þeir fá greiddar, felldar að verð-
gildi um 20—30%, með því að lækka íslemnku krónuna.
Iíinsvegar þýðir þessi gengislækkun að síldarverksmiðjum-
ar, þ. á. m. Kveldulfur og Alliance, fá 20—30% hærra verð
fyrir síldarolíuna og síklarmjölið en reiknað var með, þeg-
ar hrásíldarverðið var ákveðið til síldveiðenda. Ríkisstjóm-
in myndi með þessari aðferð gefa einkaverksmiðjunum stór-
fé á kostnað sjómanna og útgerðarmanna, — auk þess sem
gengislækkunin væri hin herfilegasta árás á lífskjör allrar
alþýðu og ógurleg aukning á dýrtíðinni.
Síldveiðendur vilja nú fá að vita hvaða verð ríkisstjómin
ætli að ákveða fyrir hrásíld í sumar, því vitanlegt er að
hægt er að greiða miklu hærra verð en í fyrra, álíka og
það, sem greitt var raunverulega fyrir Faxaflóasíldina í
vetur.
En það er eðlilegt að síldveiðendur vilji fá að vita, hvort
það sé virkilega i’étt að ríkisstjómin ætii með svona fyrirætl
unum, að hafa af þeim raunverulegt sannvirði síldar-
innar og gefa einkaverksmiðjunum, sem grætt hafa millj-
ónir króna, stórfé á kostnað útvegsins.
Sjómenn krefjast svars rikisstjómariimar um það hvort
hún ætli að fella gengið eða ekki. Hún getur með einfaldri
yfirlýsin.gu um að hún muni ekki fella gengið í ár, losað
menn við þann ótta, sem þegar hefur gripið rnn sig og gert
stórskaða.
Þjóoin mótmælir genginlækkim. Hún veit að slíkt væri
aðeins grímubúin árás á lífskjör alls almennings að undir-
lagi amerísku einræðisherrarma og 1 þágu auðugustu mann-
anna á íslandi einna.
Hva§ á ai gera víð pá sem
falskar ávísai sr?
Þetta er fávizkulega spurt, því allir mega vita að þeir
fara í Steininn, ef upp uni þá kemst'. Þessi regla gildir þó
auðvitað að undanteknum amtmanninum, sem sé ríkis-
stjórinni. Allir göngum við með ávísanahefti upp á vasann,
sem rikisstjómin hefur útfyllt, þetta er kallað skömmtun-
arbók, en bankinn sem vísað er til, það er búðin sem kaupa
á í, er tómur, þar fyrirfinnst engin innstæða, vöruna vant-
ar. Er það nú til ofmikils mælzt að ríkisstjórnin sem ekki
á innistæður fyiir ávísunum sínum skammist sín og fari úr
máðh errastólunum, þó hún fari nú ekki þangað sem hún
«etti að fara — í Steininn.
Gallharður uin Dag-
renningu
Það er nú alllangt liðið, síðan
Gallharður skrifaði seinast,
„en vegna tilmæla þinna sendi
ég hér með þessa lausgirtu
þanka“ segir hann í nýju bréfi
og byrjar svo:
„Stundum hvarflar að mér,
hvort allstór hluti íslenzku þjóð
arinnar hefði ekki gctt af að
láta gegnumlýsa á sér æðri líf-
i færi, — láta t. d. rannsaka,
hvort ekki væru annarleg efni
einhversstaðar farin að þrýsta
á heilann. — Þetta hvarflaði sein
ast að mér, þegar ég frétti, að
tímaritið „Dagrenning" hefði
náð allmikilli útbreiðslu, væri
keypt og lesið með velþóknun
af f jölda íslendinga, — Islend-
inga, sem aldrei hefðu komið
innfyrir dyr á Kleppi.
'k
Afturspor
„Eg er sem sé þeirrar skoðun-
ar, að það sé andlegt veikleika-
merki, þegar fólk fer að sökkva
sér niður 1 allrahanda afkára-
lega dulspeki, flótti frá aðsteðj-
andi viðfangsefnum, afturspor i
áttina til þess þjóðfélags-
ástands, er menn voru brenndir
á báli fyrir að senda hver öðr-
um andskotann í hrossleggjum
eða kála fjarlægum fjandmönn-
um sínum með því einu saman
að hugsa illa til þeirra.
★
Maimkynssaga í fyrir-
framútgáfu
„Meginuppistaðan í boðskap
Jónasar Guðmundssonar, Dag-
renningarritstjóra, er pýramídi
hinumegin við Miðjarðarhaf. —
Fyrir mörgum þúsundum ári
mun egypzkur konungur hafa
verið lagður til hir.ztu hvíldar
í þessum pýramída og skilst
manni, að líkmennimir liafi
krassað einhverjar krússidúllur
á veggina í grafhýsinu. Sjálf-
sagt eru þessi ummerki athyglis
vert í’annsóknarefni fornfræð-
ingum, — en Jónas Guðmunds-
son og hans lærifeður snúa
öllu uþp í pólitík og segja, að
krússidúllumar séu einskonar
mannkynssaga í fyrirframút-
gáfu, allir óorðnir stóiviðburðir
standi þama skráðir í stein-
inn.
'k
„Vakna þú, íslenzka
þjóð.“
„Eitt er það í lundarfari hins
pólitíska pýramída, sem Jónasi
Guðmundssyni þykir mest um
vert, og það er, hve dæmalaust
lukkulegur hann ér með allt,
sem viðkemur Engilsöxum, sem
sé Bretum og Bandaríkjamönn-
um (Svertingjár, Mongólar, Indi
ánar og allskonar fólk, alltsam-
an Engilsaxar!), en hinsvegar
liundóánægður með Rússa.
Loks erum við íslendingar hin
týnda ættkvísl Israels. — Þann-
iglagaður er sá boðskapur, sem
Jónas Guðmundsson flytur sínu
fólki, — Nýlega skrifaði hann
grein, sem nefnist: „Vakna þú
íslenzka þjóð.“ — Sumir mundu
telja heppilegra, að hann hefði
•klipið sig í lærið, til að athuga
hvort hann væri sjálfur vak-
andi. Við lifum nefnilega á 20.
öldinni. — Amma mín sagði oft
er hún kynntist undarlegum
mönnum: „Þessi hlýtur að hafa
slegizt við, þegar hann var
lítill."
¥
Ekki öfundsverðir
„Annars eru Engilsaxar ekki
öfundsverðir af þeim mönnum,
sem opinskáast agitera fyrir
undirlægjuhætti við þá hérlend-
is. — Arm í arm við Jónas
Guðmundsson marsérar Hriflu-
jónas þar í broddi fylkingac,
Gamli maðurinn gefur út „Land
vöm“ og segir, að nýsköpunar-
stjórnin hafi verið ein versta
stjórn veraldarsögunnar; — en
í boðskap hans er að finna þá
meginteoríu, að allt íslenzkt
fnuni fara til helvífis, ef þjóði i
vill ekki sýna liinum engilsax-
nesku vinum þá nærgætni, að
tortímast fyrir þá í verðandi
atómstríði.
Þessi hlýtur líka að hafa sleg
izt við, þegar hann var lítill.
Gallharður.“
eTr
éá
i m
©
Neptúnus var væntanlegur frá
útlöndum í gær og Ingóífur Arnar-
son af veiðum. Drottningin fór héð
an kl. 6,30 í gærkvöld. Þessi flutn-
ingaskip eru í höfninni: Madonna,
Lingesroom, Skjaldbreið, Herðu-
breið, Vatnajökull, Goðafoss, Skelj
ungur og Þyrill. Tryggvi gamli er
að fara i slipp.
Isflsksalan. Röðuil seldi nýlega
í Grimsby 5578 kits fyrir 17718
pund. Er það önnur h'æsta sala
togaranna á þessu ári.
KIKISSKII’:
Esja kom til Vopuafjarðar kl. 9
í gærmorgun á suðurleið. Súðin
i’ar við Stokksnes ki. 9,30 í gær-
morgun. Herðubrelð, Skjaldbreið
og Þyrill eru í Reykjavík.
S k i p S.t.S.:
Hvassafeli er í Kotka í Pinn-
landi. Vigör er í Hull. Vard er á
leið til Borgarness.
Sklp Einarssonar og Zöega:
Foldin ei- í Dundee, fermir í Hull
11. b. m. Vatnajökul! er í Rvík.
Lingestroom fór frá Rvík í gæv
tíl Vetfjarða. Marleen fór fiá
Amsterdam í fyrraciag beint til
Rcykjavíkur.
E IM S K I I’:
Brúarfoss er í Leith. Goðafoss
kom til Roykjavíkur 8 .6. frá Hull.
Fjallfoss fór frá Leith í fyrrinótt
9. 6. til Danmerkur. Lagarfoss fór
frá Leith 7. 6 .til Lyekil. Reykja-
foss fór frá ísafirði kl. 16.00 í gær
til Akureyrar. Selfoss fór frá
Immingham í gærmorgun 9. 6. til
Antwerpen. TröIIafoss fór frá
Halifax í gær 9. 6. til Rvíkur.
Horsa fór frá Leith í gær til Rvík
ur Lyngaa er i Finniandi.
Frá barnalieimill Vorboðans. Að-
standendur barna þeirra, sem eiga
að vera á barnaheimili Vorboðans
í Rauðhólum í sumar, eru beðnir
að láta bólusetja þörnin strax gegn
barnaveiki. Nefndin.
Víslr fór í fýlu
á laugardaginn
var ... —
vegna þess, að
hér hafði hon-
um verið leið-
beint um eitt
undirstöðuat-
riði £ hinu
gregorianska tfmatali, sem sé það,
að í hlaupári því, sem nú er að
líða, eru — eins og í öllum hlaupár
um — 866 dagar, en ekki baiii 865.
Vísir svaraði sem sagt þessari vin-
samlegu bendlnu með fýlupúka-
hætti og sagðis ekkert kæra sig um
að taka með í reikninglnn þann
dag, sem hverju shini væri dagur-
inn í dag. — En nú hefur Vísir
séð að sér, því í gæi segir hann,
að 159 dagar séu >lðnlr af árinu,
en 207 séu eítlr. SamanJagt eru
þetta. 866 dagar. nákvæmlega hað
dagamagn, sem gert er ráð fyrir,
að einu hlaupári sé í hendur feng-
ið. — Þó að Vísir bafi ekki iátið
svo lítið að þakka 'yrlr hina vin-
samlegu vísbendingu, er full \-
stæða til að fagna því, að blaða-
menn hans skuli nú aftur vera
famlr að llfa á liðandi stundu
„við lokkandi söngvanna klið, tra,
la, la!“
Útvarplð í dag:
19.30 Tónleikar: Óperulög (plöt-
ur). 20.20 Útvarpshljómsveitin (Þór
arinn Guðmundsson stjórnar): a)
Lög úr óperunni „Tosca“ eftir
Puccini. m) Spánskur dans eftir
Moszkowski. 20.45 Frá útlöndum
(Benedikt Gröndal blaðamaður).
21.05 Tónleikar (plöíur). 21.10 Dag-
skrá KvenréUindaféiags Island.s:
Erindi: Málefni sveitalconunnar
(frú Sigríður Björnsdóttir frá
Hesti). 21.35 Tónleikar (plötur).
21.40 Búnaðarþáttur: Nýjungar í
landbúnaði (Gísli Kristjánsson rit-
stjóri). 22.05 Vinsæl lög (plötur).
„Blandaðir ávextir", leiksýning í
12 atriðum, verður sýnd í Sjált'-
stæðishúsinu kl. 8,30 annað kvöld.
Skrtfstofa héraðslæknis vill vekja
athygli á að engin ástæða er til að
óttast skort á bóluefni gegn barna-
veiki.
Skrifstofa borgarlæknis, Póst-
hússtræti 7, er opin alla virka dag.i.
á venjulegum skrifstofutíma. Við-
talstími er kl. 10—11. Sími 1200,
Heilbrigðisnefnd tilkynnir hús-
eigendum, að ef þeir hafi ekki lok-
ið við að flylja burt af lóðum sin.
um allt sem veldur „óþrifnaði og'
óþrifum" fyrir 17. júní n. k. verðí
hreinsunin framkvæmd á kostnað
húseigenda án frekari fyrirvara.
Hjónaefnl. Nýlega opinberuðu
trúlofun sina ungfrú Guðfinna
Snæbjörnsdóttir, Túiigötu 32 og:
Össur Sigurvinsson, húsasmíða-
nemi, Hörpugötu 36.
Hjónaefni. SI. laugardag opin-
beruðu trúlofun sím ungírú Níl-
sina Þ. Larsel, Auðarstræti 9 Rvi.k.
og Ólafur Egilsson, Njarðvík,
Ytri-Njarðvik.
Handavinnusýning Húsmæðra-
skóla Reykj&víkur verður opin kL
10—22 í dag.
Næturakstur í nótt annast Hreyf-
III. — Sími 6633.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki.
— Sími 1330.
KROSSGÁTA NR. 51.
I.árétí, slcýrijig: 1. Oábyggilegi
fréttablað, 4. í skó, 5. hefur missl
stjórn á sjálfri sór, 7. þras, 9. eng
inn skortur, 10. orká 11. veiðar
færi, 13. gott til hvíldar, 15. for-
faðir, 16. Það, sera kemui' daginr
eftir skýringar.
Lóðrétt, skýring: 1. voði, 2. und
3. kný, 4. hljóð, 6. duldi, 7. beita
8. ekkert, 12. oignuðust, 14. nuta1’
á valdaskeiði hrunst.jórna, 15. utan
Veðriú í dag. Suðvesturlanc
og Faxaflói: Suðvestan golf
fyrst en síðan stinningskaldi
Skýjað en víða úrkomulaust.