Þjóðviljinn - 07.07.1948, Qupperneq 3

Miðvikudagur 7. júli 1948.

S
Inngangur: Almentó þrngl.
Ríkisstjórnir íslands og
’Bandaríkja. Ameriku:
eru þeirrar skoðunar, að það
sé að miklu leyti undir því kom-
ið, að fenginn verði heilbirigður
efnahagslegur grundvöllur, ör-
ugg efnahagsleg sambúð ríkj-
anna og þvi, að þjóðir Evrópu
geti orðið efnahagslega óháðar
óvenjulegri utanaðkomandi að-
stoð, hvort takast muni að
koma aftur á fót eða viðhalda
grundvailarreglum einstaklings-
frelsis, frjálsu stjórnskipulagi
og sönnu sjálfstæði í ríkjum
Evrópu;
eru þeirrar skoðunar, að öfl-
ugur og velmegandi efnahagur
Evrópu sé skihuði fyrir því, að
markmiðum Sameinuðu þjóð-
anna verði náð;
álíta, að til þess að hægt sé
- og kafa. þáer-þvi oirðið ásátt*+imm ríkLsstjórn. íslands gera
ar. um eftirfarandl atriðh:
I. GREIN
ísland mú biðja um ián!
l.Ríkisstjóm Bandarikja
Ameríku tekst á hendur að
veita íslandi aðstoð með því að
gefa ríkisstjóm íslands, eða
einstaklingi, félagi eða stofnun,
sem hún tilnefnir, kost á þeirri
aðstoð, sem hún kann að óska
eftir og ríkisstjórn Bandaríkja
Ameríku samþykkir að láta í
té. Ríkisstjóm Bandarikja
Ameriku mun veita téða aðstöð
í samræmi við og að viðlögðum
öllum ákvæðum, skilyrðum og
Uottfallsgreiuumjaga frá 1948
um efnahagssamvinnu, laga um
brey-tingu á og viðauka við
þau lög og fjárveitingalaga í
framhaldi af þeim, og muh ein-
sitt ítrasta 'til.þess:-
á) að . gera eða halda áfrainí
þeim ráðstöfimum, sem
nauðsjmlegar em til þess
að tryggja hagkvæma og
hagsýna notkun ailra auð-
linda, sem hún hefur' umráð
yfir, þar á meðal
(i) þær ráðstafanir, sem
nauðsynlegar kunna að
vera til þess að tryggja það,
að vörur þær og þjónusta,
sem fengnar em fyrir að-
stoð, sem veitt er samkvæmt.
.samningi „þessum, séu .not-
aðar á þann hátt, sem sam-
rýmanlegur er samningi
þessum, og, eftir því sem
við verður komið, hinum al-
mennu markmiðum, ssm
fram koma í áætlunum, er
ríkisgtjórn íslands lætur í
té til stuðnings þörfum sín-
að skapa ofangreindar aðstæð-
ur, sé nauðsynlegt, að gerð
verði áætlun um viðreisn Ev-
rópu á grundvelli eigin átaka
og gagnkvæmrar samvinnu, er
öll ríki, sem samvinnu hafa um
slíka áætlun, geti gerzt aðilar
. að, og sé áætlunin byggð á öfl-
■ ugum framleiðsluátökum, aukn-
ingu útflutningsverzlunar, sköp-
im eða viðhaldi öryggis í inn-
anlandsfjármálum og eflingu
efnahagslegrar samvinnu, þar
með taldar allar mögulegar
leiðir til þess að koma á og
viðhalda réttu gengi og draga
úr viðskiptahömlum;
hafa í huga, að ríkisstjórn ís-
lands hefur til eflingar ofan-
greindum meginreglum gerzt
aðili ásamt öðrum þjóðum, sem
sama sinnis eru, að samningi
xim efnahagssamvinnu Evrópu,
er undirritaður var í París hinn
16. apríl 1948, en aðilar þess
samnings hafa komið sér saman
um að hefjast þegar handa um
sameiginlega viðreisnaráætlun
og fraihkvæmd hennar,'og að
ísland er aðilL að Efnahagssam-
vinnustofnun Evrópu, sem kom-
ið hefur verið á*fót samkvæmt
ákvæðum téðs samnings;
. hafa og í huga, að ríkisst-jórn
Bandaríkja Ameríku hefur til
eflin'gar .ofangreindum megin-
reglum samþyl{kt lög frá 1948
rim efnahagssamvinnu, þar sem
gert er ráð fyrir því, að Banda-
ríki Ameríku veiti aðstoð þeim
þjóðum, sem þátt taka í sam-
eiginlegri áætlun um viðreisn
Evrópu, til þess að þær þjóoir
ge4j með eigin átökum og sam-
vinnu sín á milli orðið óháðar
óvenjulegri utanttðkomandi
efnahagsaðstoð;
minnast þess,. að iríkisstjórn
Islands hefur þegae lýst fylgi
sínu við markmið og stefnu laga
frá 1948 um -efnahagssam-
vinnu;
telja æskilegt að lýsa .þeim
reglum, sem samkomulag hefur
orðið um að farið skuli eftir
við veitingu aðstoðar af hálfu
ríkisstjórnar Bandaríkja Ame-
ríku samkvæmt lögum frá 1948
um efnahagssamvinnu og við-
töku aðstoðar af hálfu ríkis-
stjórnar Islands, svo og ráð-
stöfunum þeim, sem ríkisstjóm-
irnar munu gera hvor í sínu
lagi og í sameiningu til efling-
. ar viðreisn á íslandi, sem er
beinn þáttur í hinni samjeigin-
legu áætlun um viðreisn Ev-
ungis gefa ríkisstjórn íslands
kost á þeim vöriíni, þjónustu
og annarri aðstoð, sem heimij-
uð er samkvæmt slíkúm lögUin.-
2. Ríkisstjórn íslands mun
með eigin..átökum og fyrir at-
beina Efnahagssamvinnustofn-
unar Evrópu og í samræmi yið
samninginn um efriahágssam-
vinnu Evrópu, sem undirritað-
ur var í-París hinn 16. apríl
1948, .ásamt öðrum þátttöku-
r’ikjum gera virkar tilraunir til
þess að ná sem fyrst með sam-
eig'inlegri t viðreisnaráætlun
þeim efnahagsaðstæðum í Ev-
rópu, sem nauðsynlegar -eru
varanlegum friði og velmegun
og til þess að gera. ríkjúm Ev-
rópu, sem þátt taká í slíkri
sameiginlegri áætlun, fært að
v-erða óháð óvenjulegri utan-
aðkomandi aðstoð innan gildis-
tímabils samnings þessa. Rík-
isstjórn Islands staðfestir þann
ásetning sinn að gera ráðstaf-
anir^til þess að framkvæma á-
kvæði hinna almennu skuld-
bindinga, sem greindar eru í
samningum efnahagssamvinnu,
Evrópu, að lialda áfram að
taka virkan þátt í störfum
Efnahagssamvinnustofnunar
Evrópu og að halda- áfram að
fylgja markmiðum og .stefnu
laga frá 1948 um_ efnahags-
samvinnu.
3. Að því er snertir aðstoð,
sem ríkisstjórn Bandaríkja
Ameríku veitir Islandi og út-
veguð er utan Bandaríkja Ame-
ríku, lendna þsirra eða'eignar-
landa, mun ríkisstjórn Islands
hafa samvinnu við ríkisstjóm
Bandaríkja Ameríku um að
tryggja, að það sem útvegað er-,
fái-st með sanngjörnu verði og
með sanngjörnum skilyrðum
og þannig, að þeir dollarar, sem
það ríki öðlast, er aðstoð er
útveguð frá, verði notaðir á
þann hátt, sem samrýmanlegur
er þeim ráðstöfúnum, sem rík-
isstjórn Bandaríkja Ameríku
gerir i samráði við hlutaðeig-
andi rík'i.
II. GREIN:
Eft> litskerfi, gengislækkun,
breytingar á fjárlögum og
tollum o. fl.
1. í þeim tilgangi að viðreisn
íslands megi ná sem fyllstum
árangri fyrir atbéiná áðstoðar
þeirrar, :sem .fengniyr hjá rík-
isstjórn Bandíöditjáf Ámeríku,
um fyrir aðstoð, er veitt sé
af ríkisstjóm Bandaríkja
Ámeríku;
■ (ii) Athugun og' endur-
"skoðun á hagnýtiugu slíkra
auðlinda með ströngu eú.ir-
- liískerfi,-, sem samþykkt sé
af ÉfnaJiagssamvinuustofn-
un Evrópu; og
* (iii) ' að -því léyti, seni ’því
um og yflrteitt að eudur-
reisa eða viðhalda > austi á
peningamátum sínum; og
d) að hafa samvinnu við önn-
ur þáitttökuríki um að auð-
velda og efla vaxandi
skipti á vörum og þjónustu
milli þátttökuríkjanna og
við önnur ríki og að draga
úr hömlum af hálfu einstak-
llnga og þess opinbera í við-
skiptum milli ríkjanna og
gagnvart öðrum > tk jum.
2. Með hliðsjón af 8. gr.
samningsins um efnaliagssam-
vinnu Evrópu, þar sem gert er
ráð fyrir fullkominni og liag-
nýtri notkun mannafla, sem
fyrir hendi er í þátttökuríkjxm-
um, mun ríkisstjorn’ Islands
Oaka til velviljaðrar athugunar
tillögur, sem gerðar eru í sam-
ráði við Alþjóðaflóttamanna-
stofnuniua og mlða að sem full-
komnastri hagnýtingu mann-
afla, sem fyrir hendi er i ein-
hverju þátttökuríkjanna, til
þess að náð verði markmiðum
samnings þessa.
3. Ríkisstjóm Islands mun
gera þær ráðstafanir, sem hún
telur viðeigandi og mun hafa
samvinnu við öimur þátttöku-
ríki um að koma í veg fyrir að
beitt verði af hálfu verzlunar-
fyrirtækja, einstaklinga eða op-
inberra aðila þeim verzlunar-
aðferðum eða ráðstöfunum á
sviði milHríkjaverzlunai-, sem
torveldi samkeppni, takmarka
aðgang að rrrörkuðum eða- stuðía
að . einokunarfyrirkomulagi,
þegar slíkar aðferðir eða ráð-
.stafanir verða til þess að hefta-
framgang hinnar sameiginíegu
áætlunar um viðreisn Evrópu.
ustu.. eða tæknilegra upplýsinga
(þ, á. m. hvers- korrar kostnaó
við verkun, geymslu, flutning,
viðgerðir og aðra þjónustu í
því sambandi), sem Isiandi hafa
verið útvegaðar án endurgjalds
á einhveim þann hátt, sem heim
ilað er i lögum frá 1948 um
efnahagssamvinnu. Rílrisstjóm
Bandaríkja Ameríku tilkynnir
ríkis *.jóm fslands við og við
ráðgert dollaraverð slíkra vara,
þjónustu og tæknile; » x upp-
lýsinga, og ríkisstjórn íslands
leggur síðan inn á hinn sér-
staka retkning samsvarandi
upphæð í krónum samkvæmt
því gengi, sem á hverjum tíma
liefur orðið sanrkomulag um
við Alþ jóðag jaldeyrissj óðinn.
Ríkisstjóm Islands getur hve-
nær sem er innt af hendi fyrir-
framgreiðslur inn á hinn sér-
staka æeikning, sem síðau skulu
koma til frádráttar síðari upp-
hæðum, sem tilkynntar sru
samkvæmt þessari málsgrein.
3. Rlklisstj > n Bandaríkja
Ameríku tilkynnir ríkisstjórn
Islands \ ið og við um upphæðir
þær í krónum, sem hún þarfn-
ast vegna reksturskostnaðar á
fslandi \ið framkvæmd laga frá
1948 um efnahagssamvinnu, og'
> Ilvisstjórn Islands lætur síð-
an slíkar upphæðir í »:é af inn-
stæðnm á hinum sérstaka reilin-
ingi á þanu hátt, sem ríkisstjórn
Bandarikja Ameríku óskar eft-
ir í tilkynningunni.
4. Fimm af hxmdraði af fé
því, ’sem greitt etr inn á hinn
sérstaka í-eikning samkværrit
iþessari -grein.. vegna aðstoðar,
sem veitt er samkvæmt heimild
laga frá 1949 um fjárveitingu í
verður við komið, 'ráðstafan-
ir, til að hafa upp á, finna
éigendur að og nota á við-
.eigandi hátt til eflingar
sameiginiegri áætlun um
viðreisn Evrópu, eignir og
tekjur af þeim, sem tilheyra
íslenzkum ríkisborgurum og
eru innan Bandaríkja Ame-
ríku, lendna þeirra eða
eignarlanda. Með ákvæði
þessu er engin skyhla lögð
á ríldsstjórn Bandaríkja
Ameríku til þess að aðstoða
við framkvæmd slíkra > áð-
stafana né á ríkisstjórn ís-
lands til að ráðr*Iafa slíkum
eignum (!)
b) að ef’la framleiðslu iðnaðar-
og akuryrkjuvara(!), á
heilbrigðum efnahag.slegum
- grundvelli, að ná þeim fram
leiðslumarkmiðum, sem sett
kunna að verða fyrir at-
beina , Efnahagssamvinnu-
stofnunar Evrópu, og að
*láta ríkisstjórn BandaríkjS"
Amcríku í té — þegar liún
óskar þess — nákvæmar tif-
lögur ' um tiUekii; > fram-
kvæmdir, sem ríkisséjórn
Islands hefur í hyggju að
gerðar verði að verulegu
leyti fyrir aðstoð, sem fá-
- anleg verður samkvæmt
þessum samningi, þ. á. m.,
eftir því serii við verður
komið, áætlanir um aukna,
framleiðslu samgöngutækja
og matvæla;
c) að koma gjaldmiðli sínum í
öruggt horf, koma á eða
A'iðhalda réttu gengi, af-
nenia halla á i’járiögum, svo
tljót'i sem því verður við
komið, koma á eða viðlialda
* öryggiM innaalatulsf júrmál-
m. GREn?:
Bandamk f jártesting
1. Ríkisstjórnir Islands og
Bandaríkjá Ameríku munu,
þegar önnur jreirra óskar þess,
hafa viðræður um áætlanir á
Islandi, sem ríkisborgarar
Bandaríkja Ameriku hafa gert
tillögu um . og ríkisstjórn
Bandaríkja Ameríku getur á
viðeigandi hátt ábyrgzt gjald-
eyrisyfirfærslu í sambandi við
samkvæmt 111. gr. (b) (3)
laga frá 1948 um efnahags-
samvinnu.
2. Ríkisstjórn Islands fellst
á, að ef ríkisstjóm Bandaríkja
Ameríku innir af hendi greiðslu
í Bandaríkjadjollurum til ein-
hvers aðila- samkvæmt slíkri á-
byrgð, skuli krónur þær, eða
inneign í krónuni, sem framseld
er* ríkisstjóm Bandaríkja
Ameríku samkvæmt téðri grein,
\ erða skoðaðar sem eign ríltis-
stjórnar Bandaríkja .Vmeriku.
IV. GREIN:
Bandarísltar „gjafir“, rekst,v> s-
kostnaður o. fl.
1. Ákvæði þessarar greinar
ná einungis til aðstoðaa-, sem
ríkisstjórn Bandaríkja Ameríku
kann að veita án þess að end-
urgjald komi fyrir.
2. Ríkisstjórn Islands mun
stofna' sérstakan reikning á
sínu nafni í Landsbanka Is-
lands (hér nefndur „sérstakur
reiknmgur") og mun leggja inn
á þann reikning í krónum, upp-
hæðir, sem samsvara þeim doll-
araútgjöldum, sem ríkisstjórn
Bandaríkja Ameríku ráðgerir
vegna útvegunar vará, . þjón-
sambandi við aðstoð til annarra
þjóða, skal leggjá til hliðar til
ráðstöfunar ríkisstjórm >■
Bandaríkja Ameríltu vegna út-
gjalda hennar á Islandi. og
skulu upphæðir þær, sem látn-
ar eru í té samkvæmt 3. mgr.
þessarar greinar fjtrst dregnar
frá þeim upphæðum, sem lagð-
ar eru til hliðar samkvæmt
þessari málsgrein.
5. Ríkisstjóm Islands mun
ennfremur láta í té þaar upp-
hæðir í krónum af innstæðum
á hinum sérstaka reikningi, sem
nauðsynlegar kunna að vera til
þess að standast kostnað (þ. á.
m. hafnar-, geymslu- af-
greiðslu- og slíkan kostnað) við
flutning frá aðkomuhöfn á Is-
landi tií afgreiðslustaðar við-
takenda á Islandi á þeim gjafa-
sendingum og bögglum, s'em um
ræðir í 117. gr. (c) laga frá
1948, um efnahagssamvinnu.
6. Ríkisstjórn Islands getur
hafið innstæður, sem fyrir
hendi kunna'að vera á hinum
I sérstaka reikningi til þeirra
I ráðstafana, sem samltomtilag
kann að nást um á hverjum
tíma við ríkisstjórn Bandaríkja
Ameríku. Við athugun á tillög-
um, sem ríkisstjórn Islands
gerir um ráðstöfun á innstæð-
um á hinum sérstaka reikningi,
mun ríkisstjórn Bandarikja
Ameríku hafa í huga þá þörf,
sem er á því að efla eða við-
halda öryggi í peningamálum og
fjármálum innanlands á Islandi
og á því að efla framleiðslustörf
og milliríkjaviðskipti svo og
leit að og eflingu á nýjum auð-
lindum á Islandi, þar með talið
sérstakiega: "
. v. \ Framh, á 5. síðu.
«***•*.."
3S*1*’