Þjóðviljinn - 13.08.1948, Page 1

13. árgangur.
Föstudagur 13. ágúst 1948.
281. tölublaö.
Sfhækkandi verðlag í Bðndaríkjunum, mlnnkandi
kaupgeta alþýðunnar, sivaxandi gróði auðvaldsins
Bandaríska þingið skeytti engu unr aðvaranir sérfræðinga og gerði engar
ráðstafanir til að stemma stigu fyrir verðbólguna
‘X
Frumvarp Reyn-
4
auds tefst
Frumvarp Reynauds er nú
komið til efri deildarinnar og
er búizt við að hún muni breyta
því, og samþykkja það í sinni
upprunalegu mynd.
Það þýðir, að frumvarpið
verður aftur að fara til neðrt
deildarinnar og önnur umræða
að fara fram um það þar og
getmr það tafið fullnaðarsaim-
þykkt frumvarpsins nokkurit
tíma.
Franskir verkalýðsleiðtogar
ræddu við Marie forsætisráð-
herra í gær .u
Bandaríska þinginu er nú lokið að þessu sinni.f
án þess að það haii gert nokkrar ráðstafanir til þess
að stemma stigu fyrir hinni vaxandi verðhólgu i
Bandarikjunum. Þingið felldi allar tillögur Tru-
mans, sem miðuðu í þá átt að koma á strangaia eft-
irlitl rikisins með efnahagsþróuninni, og þingntenn
republikana skeyttu engu um þá hættu, sem at>
vinnullfi Bandarikjanna er búin af sihækkandí verð-
lagi og gróða stórfyrirtækjanna.
Osvífnar aðdróttanir brezka fulitrú-
ans á Dónárráðstefnunni í garð
iúgóslava
Brezki fuUtrúiim á Ðóuárráðstefnunni sir Ckarles Peak
sagði í Belgrad í gær, að Itann skildi ekki, hvernig jógoslav-
neski fulltrúinn gæti haldið því fram, að rtökum Vestur-
veklanmi í siglingum um fljótið hlyti að fyigja pólitisk og
efnahagsleg áhrif þeirra á Balkanskaga, J>ar sem Júgoslav'
ar hefðu híngað til verið ófeinmir við að þigg.ja aðstoð frá
UNRBA, en Bandaríkin hefðu lagt stærstan skerf til
hennar.
AUt verðlag hefur farið stór
hækkandi frá því í fjTra, sér-
staklega verðlag á niatvælum.
Búizt er við, að kjötverðíð
verði hærra í haust en nokkiu
einni áður. í Chicago er veröið
á svínakjöti þegar otðið 50%
hærra en í september í fjTra,
og búízt er við að verð á niður
suðuvörum, sem einkum eru not
aðar af alþýðu manna, muri
hækka uni 20% á næstunni.
i Einkum hefnr verðlag
I stlgið í New York og er
1 nú hærra en nokkru sinni
i áður í sögu borgarinnar,
i og svo komlð þegar, að
miidll hluti verkalýðsius
getur ekki einn sinni
keypt mat til að haida
fullri hellsu.
píM» W ,
Ofsaiegur gróði auðfyrir-
tækjanna.
En á sama tíma fer gróói
hinna risavöxnu auðfjTÍrtækja
Bandaríkjanna sív-axandi. Sér-
staklega eru það olíufélögú:
sem raka saman óheyrilegum
gróða. I ár mun gróði þeu-ra
nema um 2 milljörðum dollara,
helmingi meira en 1936 og 200
milljónum meira en í fyrra.
Þetta hefur vaidið því, að hlula
bréf olíufélaganna eru nú skráð
hærra á kauphöllinni í Nevv
York en þau voru árið 1929,
skömmu áður en allt hrunxii
saman og heimskreppan skail á.
Gróðinn vaxið uui 26%
Fjármálablaðið „Wall Street
Joumal“ skýTÍr frá því, að ágóð
inn á öðrum ársfjórðungi þessa
árs hafi varið 26% meiri cn á
sama tímabili í fyrra. Bifreiða-
verksmiðjurnar hafa aukið á-
góða sinn um 44,7% kolanám-
umar 64,4% matvælaiðnaður-
inn 19,1 og álnavöruiðnaðurinn
11,7% miðað við s. 1. ár.
En þrátt fyrir þessar stað-
reyndir hefur Bandarikjaþing
neítað að gera nokkuð tii að
afstýra hruni, sem augljóst cr
að hlýtur að koma, ef þróuiun
fær að ganga sinn vanagang.
Hinn republikanski meirihluti
þingsins treystir á að geta ske'.’.t
skuldinni, ef illa fer, á Demo-
krata, sem haft hafa vöiaín
undanfarin ár.
Deilt um sovét-
borgara
Rússnesk kennslukona að
nafni Kosinkina hefur orðið tii-
efni orðaskipta milli sovétræðis-
mannsins í New York og banda-
rískra j’firvalda.
Ræðismaður Sovétríkjaniia
heldur þvi fram að bandarískir
„hvitrússar" hafí náð kennslu-
kohunni á sitt vald nauðugri til
að rej’na að fá hana til að aí-
neita Sovétríkjunum og nota
hana þannig í áróðursskyui.
Sóttu starfsmenn ræðismaims-
ins hana, þar sem henni var
haldið á búgarði fyrir utan
New York, og dvelst hún nú i
ræðismannsbústaðnum, á móti
vilja sinum, að sögn bandaríska
Framhald & 7. sfiJu
Árás á aðalbæki-
stöðvar
Brezku hrj’ðjuverkamemiim-
ir á Malakkaskaga hafa samkv.
BBC eyT enn einum aðalbæki-
stöðvum (Head Quarters) þjóð-
frelsishersins, og eru það þriðju
aðalbækistöðvarnar, sem þeir
eyða á einni viku.
Þeir beittu fyrir sig Spitfire-
flugvélum og mannætum af
Dyjakkyni, sem hafa verið flutt
ar suður frá Bomeó í þessu
skyni. BBC skýrði frá bardög-
um á Þenangeyju og Kelantan-
héraðí við síömsku landamærin.
Rætt við Molotoff
ígær
Fulitrúar Vesturveldunna
ræddu >ið Molotott í gær, en
jafnmikil leynd hvillr yfir
þeím fundi og hiuum finun, sem
áðVtr Uafa farið frani.
Bedell Smith, sendiherra
Bandaríkjanna, sagði að lokn-
um fundinum, að hann bygg-
ist við að umræðumar mundu
haida áfram. Lie, aðairitaH
sameinuðu þjóðamia, sagði í
gær, að ekki væri óhugsandi, að |
Þýzkalandsmálin yrðu tekin
fyrir á þingi SÞ í sept. n. k.
f stuttu máli. •
Sovétfulltrúinn í Austurasíu-
nefndinni bar i gær fram til-
lögu um, að Indónesía og
Vietnam fengju fulltrúa í nefnd
inni, en hún var felld .
---★-----
Utanríkisráðherra Spánar,
sagði í blaðaviðtali í gær, að
Francostjórnin væri fyllilega
ánægð með aðstöðu sína í al-
þjóðamáhun og benti á þá stað-
reynd, að utanríkisyerzlun
Spánar hefur aukizt vemlega
upp á síðkastið.
Bernadotte greifi skoðaði
dælustöðina í fyrradag, en hana
átti að taka í notkun i dag, eins
og áður er sagt. Sprengingin var
mjög mikil og' verður stöðin ó-
nothæf um langan tíma. Shei’-
tok, utanríkisráðherra Isracls-
skrifaði Bernadotte bréf í gær
og segir, að Gyðingar geti ekki
lengur borið ábyrgð á því, að
vopnahléð verði haldið, og sé
Júgóslavneski fulitrúinn svar
aði þessum ósvífnu aðdróttun-
um, og benti brezka fulltrúan-
um vinsamlega á þá staðrej’nd,
að júgóslavneska þjóðin hefði
beðið meira afhroð í stj’rjölö-
inni en flest ef ekki öll vestur-
ríkin, og hefði þvi S striðslok
verið fegin hjálp, hvaðan sem
hún kom.
Gjama Austurriki og
Þýzkaland.
Visjínski svaraði fulltrúa
Bandaríkjanna, sem hafði sagt,
að Bandaríkin mundu afturkalia
kröfu sína um fulltrúa í Dónár-
nefndinni, ef Austurríki vg
Þýzkaland fengju sæti í nefnd-
ekki gott að spá um hvaða af-
leiðingar þetta óhappaverk geti
haft í för með sér. Hann tii-
kj’nnti Bemadotte, að Gyðingar
þættust ekki lengur skuldbundn
ir til að standa við það lofoið
sitt að hleypa arabískum flótta-
mönnum aftur til heimkjnna
sinna, meðan óaldarflokkar Ar-
aba færu sínu fram þiátt fyrir
alla samninga.
inni, með því að Sovétríkni
hefðu ekkert á móti því, að Auat
urríki og Þýzkaland tækju sæíi
í nefndinni, þegar ráðið hefðí
verið fram úr öllu Þýzkaland3-
vandamálinu. Brezki fulltrúinu
lét í ljós efa sinn um, a.3
Sovétrikin ættu kröfu á fulltrúa
í nefndinni á þeim gmndvelh,
að þau ættu land að fljótijau,
Dóná rj’nni um Ukraníu, cn
ekki Sovétríkin.
Kýprusþing
leyst upp
Brezka stjómin lét landstjó.’a
sinn á Kýprusej’ju leysa upp
ráðgjafarþing ej’junnar í gær.
Landstjórinn, Winster lá-varð-
ur, sagði í ræðu á þinginu í Ni-
kosia að ástæðan fj’rir þessari
ákvörðim brezku stjómarinnar
væri sú, að sumir þingmenn
hefðu neitað að ganga að boði
brezku stjómarinnar um nýja
stjórnarskrá þeim til handa,
sem hún hefur boðið þeim.
Hann sagði, að brezka stjórnia
mundi fús til að gefa ej’ja.’-
skeggjum nýja stjómarskri,
þegar og ef ábj’rgir stjómmáia-
menn á eyjunni færu fram á
slíkt. Hann gat þess í ræöu
sinni, að í hinni nýju stjóru.ir-
skrá hefði ekki verið gert ráð
fyrir neinni breytingu á þjóð-
réttarstöðu eyjarinnar.
I gærkvöld voru haldnir funG
ir víða um ej’juna til að mot-
mæla þessari freklegu skerðingu
á stjómaiTéttindum eyj"*-
skeggja og lýst var yfir ails-
herjaverkfalli á eynni í dag.
Árabar rjúfa vopaa
I gær fröindu Arabar freklegt brot á vopnahléssamn-
ingunum í Palestínu. Arabískir skemmdarverkamenn
sprengdu í loft upp vatnsdælustöð mið.ja vegn milli Jerú-
salent og Telaviv, en hana átti að taka í notkun í dag. Fyr-
ir óeirðirnar kont mestallt neyzluvatn í Jerúsalem frá þess-
ari dælustöð, og lioiíur um útvegun vatns til borgariimar
uú eru taldar ntjög alvarlegar. Gyðingar liafa kært þetta
fyrir Bemadotte ög hann hefur sent kænuia til öryggis-
ráðsins.