Þjóðviljinn - 30.12.1948, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 30. des. 1948.
ÞJÓÐVILJINN
3
Þórunn Magnwísdóttir:
99
VEITA SÍNS ANDLITIS...“
Þekkirðu verksmiðjuflautuna?| „Inspektorinn kom með hana“
Nei, hvernig spyr ég. Heima' svaraði ein kvennanna. „Og
höfum við aðeins hugboð um hún þekkir „Körselchefen“
verksmiðjuflautuna og höfumj skaut önnur inní. „Nú! Já!“
séð hennar getið í skáldsögum svaraði sú með 10 árin og
erlendra höfunda. Þess vegna horfði framhjá mér allt annað
hljóp ég ekki við fót þó að en hýrum augum.
fyrsti vinnudagurinn minn á Þetta er þokkalegt ástand —
„Tuborg" væri að hefjast. | hugsaði ég, nú hafa karlarnir^
Hundruð kvenna, í mislitum. troðið mér inn í það allra eftir,
ódýrum kjólum og gömlum sóttasta og hver veit nema helm
dökkleitum kápum, streymdu, ingurinn af kvenfólkinu hafi
löðrandi í sápu og með heila ogl fólkið, en það verður að
ar „menningar“-störfum ætti
grandvart alþýðufólk ekki að
taka þátt í.
„Bróðir hennar Guðrúnar er
blaðamaður hjá Politiken. Hann
fann einu sinni dautt bam í
eldhússkáp. Móðir þess hafði
myrt það “ „Og ef hann hefði
| ekki fundið það, þá hefði þetta
I aldrei komizt upp.“ „Ekki ef lög
sjá reglan hefði verið ein um hit-
að hliðum verksmiðjunnar.
Alíka fjöldi karla, í ýmist ljós
leitum buxum og dökkleitum
beðið eftir þessu starfi í nokk-
ur ár. — Eða í versta falli hafa
þeir flutt einhverja til að koma
jakka eða öfugt, komu sömu mér þarna inn. Ef svo er, þá
leið. Þeir sem ekki voru atvinnu hypja ég mig.
lausir ’39—’40 og áttu þess
yegna spariföt, mættu í þeim í
dag.
Mikið er skraddarans pund
Við hliðið stóð stór og hraust
legur náungi, sem ekki virtist
vera jafn mikill asi á og hinum.
Eg vék mér að honum og
Eg leit yfir hópinn: Sú elzta
var ekki árennileg. Há og mög-
ur um sextugt, og handlék
flöskurnar með léttum hraða,
án þess að flýta sér. Hún var
sænsk og heldur sagna fá.
Nr. tvö var einnig um sex-
tugt- Með broshrukkur um
brúnt andlitið og grænt leiftuv
spurði til vegar. Maðurinn lét 1 auga' Þessa stundina var hún
samt alvarleg: Hugsið ykkur,
í Politiken stóð enn ein morð-
saga. „Þið getið líka reitt ykk-
sem vind um eyrun þjóta það
sem ég spurði hann um og var
ákveðinn í að koma mér yfir
í raðir skrifstofufólksins: Hing-
að hefði ég villzt, þetta væri
verksmiðjuhliðið.
Málavextir eru þeir, að drakt
in mín gengur nú í endurnýjun
lífdaganná, þó 5—6 ára sé. Dan-
árnir, sena hafa fengið gerfiéfni
til flestra fata undanfarin ár,
halda að hún sé ensk þ- e. fín.
Þar kom þó, að við skildum
hvort annað nokkurn veginn og
hálfa vörumiða í bak og fyrir-
Nú hófst atlagan: Við dengdum
flöskunum niður í gamalt eik-
ar-kerald og „vöskuðum þær
upp“.
„Eg vona að tapparnir séu
þéttir, annars getur orðið hjá-
bragð að súpunni" sagði Anna,
sú yngsta. Við hinar þerruðum
flöskurnar með hörklút. Miðarn
um sig sjálft.“ „Þær settu ekki una“.
hærri kröfur.“ „Kvenfólk er Þá vissi ég það með! En —•
alltaf til bölvunar við samn- allt er gott þá endirinn allra
inga“. „Þær greiddu allar at- beztur verður —. Að skömminni
kvæði með því að láta samning- til er skárra að heyra þær
ana gilda í þrjú ár.“ skamma lögregluna, en sjá þær
Kvenfólkið, kommúnistarnir mála upp morðmynd með eitur-
og Gyðingarnir hafa enn bagga grænu, rauðu og svörtu.
að bera- j
.1 þessum svifum birtist aðal- Landkönnun
ir urðu okkur erfiðir viðureign-j trúnaðarmaðurinn. Hann er j Næsta dag var sól á lofti og
ar. Svíinn sótti hnífinn og byrj trúnaðarmaður fyrir rúmlega ég fékk mér göngutúr um verk
aði að skafa þá af 800 verkamenn og talsmaður smiðjusvæðið, í matartímanum.
þeirra innan stéttarfélagsins og Fæstir borðuðu í borðstofun-
við samninga. Hann talar eins ^ um í dag, heldur sátu í smáhóp
og sá sem valdið hefur: Með um með bitann sinn og öl- eða
drynjandi raustu gerði hann sítronflösku. Eg þáði engan af
okkur grein fyrir síðustu samn- þeim kössum sem mér var boðið
ur á að lögreglan finnur ekki
• '; ’ * ; , Hlíi : ; •; , *
morgingjann.“ „Nema hann
komi sjálfur á lögreglustöðina”
botnaði sú þriðja.
Hún var fimmtug jómfrú, en
leit út fyrir að vera fertug. Lítil
og kvikleg eins' og lítill músa-
rindill.
Sú fjórðá:'há' og! bein í hrein
asta slopp verksmiðjunnar.
Sýnist ung kona í ljósbláa
Ivið' mér tók viðfeldinn náungi j.fpPP?™!. en er fertug þegar
í hvítum slopp.
Hann fylgdi mér síðan til
þriðja manns í hvítum slopp.
Þetta gekk allt ágætlega og þeg
ar ég hqfði um stund gengið
þessára hvítu manna á milli,
rann. það upp fyrir mér, að
hön hefúr bundið. um hárið og
hjólar heim í gamalli kápu.
Ástandið var ófagurt. Hverri
þeirra á ég nú 'a'ð koxna mér í
mjúkinn hjá.
Það varð litla músin.
Að nokkrum dögum liðnum
var ég heimavön í Vita-mon-
slopparnir eru einskonar ein-
kennisbúningur mlllistéttarinn-!dei,dinni á ”Tubor-‘ öllum
ar í brugghúsinu. j áhyggjúm af mér létt. • Hér
hafði enginn '5. maður verið,
Þar kom að lokum að ég náði'
leiðarenda. Minn væntanlegi
allsráðandi fylgdi mér í þá deild
er ég skyldi vinna við. Jafn-
framt lét hann falla nokkur orð
í verndaratón, þess efnis að
vinnufélagarnir ættu að fara
vel með mig. Eg brothætt gler.
I Vitamon-deildiiini
átti h.eldur ekki að verða. Eg
var — stikkfrí :—.
Svcna gernm ,vlð þegar við
er við' þvoam ókkar þyott! . •. .
•Vinnufélagar mínir litu með
áhyggju augum á kassahlaðana,
með súpuflöskunum:. „Það , er
lítil sala núna.- Mér var for-
vitni á hvort Danirnir væru
Þarna voru þrjár konur fyrir. hættir að nota „Vitamon" í súp
Engir nýliðar hjá „Tuborg“, una sína og hvort við ættum
þær höfðu unnið þar 15—27 ár. í því tilfélli von á uppsögn og
Allar höfðu þær- unnið í vélasöl- atvinnuleysi. Eða í annan stað
unum i fjölda ára og hlutu nú hvort okkur féllu nokkur fríð-
þá viðurkenningu verka sinna,1 indi í skaut við aukna sölu.
að sitja og líma miða á flöskur. j Skýringin kom um hádegis-
Og þau furðuaugu er þær bilið:
beindu að mér. j Næst á dagskrá var flösku-
Síðan kom sú yngsta í hópn- þvottur. Þetta sýndist næsta
um. Hún hafði aðeins verið þar undarleg athöfn mitt á meðal
í 10 ár- • nýtízku véla. Útúr vörulyftunni
„Nei! Er nú orðið svona mik- ók einskonar „traktor“ með 48
ið að- gera héra“ spurði hún ölkassa á vörupalli. 1 þeim
dálítið háðslega. reyndust vera Vitamon-flöskur
„Hvar eru hinir hnífarnir'1
spurði ég í einfeldni minni.
Hvaða hnífar?“
„Við höfum aldrei haft fleiri
hnífa“.
„Þetta er hnífurinn hennar
Pálínu, sem hætti hér í fyrra.“
„Við notum alltaf blikkið"
sögðu þær samróma. Til sann-
indamerkis sótti músin litla,
Minna, búta af blíkkbandi sem
notað er utan um kassa.
Þetta atvilc leiddi til ákafra
rökræðna:
Er hægt að kref jast, af verka
manni, að hann vinni án tilheyr
ahdi verkfæra?
Að lokum tók Minna af skar-
ið og sagði: „Eg ætla að tala
við trúnaðarkonuna um þetta."
Umbótaviljinn hafði sigrað
að sinni-
Umræður dagsins.
Hinumegin við grindverltið;
stóðu nokkrir vinir mínir úr
-teningadeildinni og drukku bjór
þeim dugði ekki minna" hverjum
en sex daglega. Lagermaður-
inn: Vodcher, var kvennagull
á yngri árum, en hafði nú
drukkið -bjór á „Tuborg“ í svo
mörg ár, að hann líktist einna
helzt ölfati í lögun. Hann tók
upp flösku handa mér. „Þú
drekkur þessa -fyrir Vronski“
kallaði hann og reyndi, að láta
annað augað lokast fastar en
hitt meðan hann hló.
Síðan ræddum við öll um
ingum „Dansk Bryggeri —
Brænderi — og Mineralvands-
arbeiter Forbund“ við atvinnu-
rekendur.
Þeir eru fyrst og fremst
Carlsberg Bryggeriet þ. e. a. s.
ríkið — og Tuborg, ásamt fleir-
um.
Konur og karlar gengu sam-
eiginlega til samninga en höfðu
sérstaka fulltrúa, hvort um sig.
Samningsuppkastið kom til
atkvæða sem heild.
Við þessa samninga fengu
verkamenn 7 aura hækkun á
að setjast á, en gekk meðfram
jaðri verksmiðjusvæðisins.
I einu horninu rakst ég á
stóra hænsnastíu. „Því í ósköp-
unum eru hænsni hér?“ spurði
ég einn verkamanninn. Hann
hafði hænsnahirðinguna sem
aukastarf. „Ja, forstjórinn á
konu“ sagði hann. „Þau fá
ýmislegt affall frá verksmiðj-
unum.“ „En, er það ekki mais
sem þú ért að gefa þeim?“
„Já! Við verðum líka að kaupa
almennilegt fóður. handa þeim
til að hafa með. Við fitum kjúkl
tímann og að öðru leyti litlar lllSana svo blessaður forstjór-
breytingar frá eldri samning- inn ®eil clnn'& haldið holdum“
um. I staðinn skuldbundu beirj saSði hann og hló.
sig til 3ja ára. Frá vori í -946 til i Á bak við næstu skemmu
vors 1949 er samúihgiirinn ó- vorn • matjurtagarðar. Roskinn
uppsegjaniegur og óumbreytan maður sýslaði í görðunum.
legur. Samkvæmt honum fá Hann hafði unnið í vélamanns-
karlar nú 120—130 kr. á viku,' sölunum í tuttugu ár.. Síðustu
en konur 80 kr. hvorttveggja þrjú árin var hann gæzlumaður
með dýrtíðaruppbót. |. matjurtagarðanna, launaður aí
Hvort sem við ræddum þettaj verksmiðjunni. Garðarnir voru
lengur eða skemur kom öllum allstórt samfellt svæði, en bút-
saman um, áð .samning til 3 að niður með greinilegum gróð-
ára í senn vildu þeir ekki und- urskilum. „Þetta lítur út fyrir
irrita öðru sinni. j að vera samyrkja- Vinna þeir
Vinkonurnar ' við þvottabal- sem eiga garðana • ekki í þeim
ann höfðu enn ekki lokið sinni í frístundum sínum?“ „Ja, vei’k
daglegu hrellisögu úr Politik- smiðjan á þétta, en yfk’mennirn
en. Þar eð ég var all vigreif í ir hafa svona smá garða hérna,
huga, lét ég ekki léngur kyrt •—Eg hef saipa kaup hér og við
liggja: Og sagði þeim mitt velina, en þetta er þægilegrí
; kaupgjaldið. „Auðvitað eru- 80 , álit á.hlutverki hrellisögunnar vinna.“
krónur á viku of litið fyrir kven í auð'valdsdagbiöðum: Þesskon-j Framhald af 3. síðu.--
.!3BBHHHBSBI8aH!!!B8HHBBaBtS33HS!3&BSias@BHHHH&maaaHea!S£t£K:H!Sa!3H!3SaHB6KBS
m ,
Húsmæður!
Hver einásta' húsmóðir á land-
inu ætti að færa heimilisreikn-
ing; á næsta ári. Heimilisdag-
bóki.n er sérstaklega sniðin við hæfi íslenzkra húsmæðra. 1 henni eru
prentuð nöfn á .öllum nauðsynjavör-um og öðrum útgjaldaliðum heimil-
isins. Með því að færa daglega inn í bókina öll útgjöld heimilisins, get-
ið þér séð eyðslu hvers dags, viku, mánaðar eða árs, og hagað heim-
ilisrekstrinum eftir því, Það sparar ótrúlega mikla peninga að færa
heimilisreikning og fylgjast þannig með daglegum útgjöldum.
Heimilisdagbékin
fæst í öllum bókabúðum og kostar 5 krónur.
j