Þjóðviljinn - 25.02.1949, Blaðsíða 6

6
ÞJÖÐVILJINN
Föstudagur 25. febrúar 1949.
Hernám Japans
glGUR kommúr.ista í innan-
landsstyrjöldinni x Kína
hefur leitt til þess að Banda-
ríkjamenn hafa orðið að hætta
við aliar fyrirætlanir um að
gera Kína að hornsteini banda-
rískrar yfirdrottnunar í Suð-
austur-Asíu. En þótt Kínverjar
hafi afþakkað þann vafasama
heiður að gerast fótaþurrka
Sam frænda no. 1 á þeim hjara
heims, er ekki þar með sagt, að
Bandarikiamenn séu af baki
dottnir.
ÓTT óseðjandi heimsvalda-
hít Washington og Wall
Street þyici súrt í broti að verða
af svo feitúm' bita sem Kína-
veldi, eru þó á næstu grösum
allra girnilegustu molar. Filipps
eyjar, sem að nafninu til 'eiga
að heita sjálfstæðar eru í raun-
inni enn bandarísk nýlenda,
bandarískar herstöðvar þar
skipta tugum og hörmungax-á-
stand eyjanna eftir styx-jöldina
var notað af Bandaríkjastjórn,
til að þvinga upp á éyjaskeggja
samningi, sem veitir Bar.da-
ríkjamönnum atvinnuréttindi
til jafns við landsmenn sjálfa..
1 Indo-Kína og Indonesiu heyja
Frakkar og Hoilendingar árás-
arstyrjaldir gegn frelsishreyfing
um innlæddra manna með
bandarískum vopnum og fjár-
stuðningi, enda þótt fulltrúar
Bandarikjanna á alþjóðavett-
vangi .séu látnir fordæma árás-
irnar í orði.
vg^lFTIP^ að Kina gekk þeim
úr greipum er Japan iíf-
akkeri Bandaríkjamanna, í
Austur-Asíu. f>egar bandarxskt
hernámxx’iö tók við æðstu stjórn
Japans i stríðslok var henni
faliö i umb'oði Bandamanna að
ltoma á lýðraeði i Japan og fyr-
irbyggja, að Japan groti á ný
hafiö áiásarstyrjöld. Þessi
markmið tcku þó fljótt að ó-
skýrást og nú er augljóst, að
hernámsstjórnin hefur með öllu
misst stiónar á þeim. 1 staðinn
liefur hernámsstjórinn Mac-
Arthur sett, sér annað mark-
mið: að gera Japan að traust-
xxm bandamanni Bandarikjanna
gegn Sovétrjkjunum og fi'elsis
hreyfingum Austui'-Asíuþjóð-
anna. Fyrir þessu meginmark-
miði befur bæði. lýðræði og af-
vopnun verið látið víkja.
JJIYRSTA skilyrði fyrir raun-
verúlegu lýðræði í Japan
er að losa bændurna undan yfir
ráðum stcrjarðeigenda, scm
hn.lda þeim í miðaldalcgri á-
nauð og fara með þá sem at-
kvæðafónað við hverjar kosning
ar. Bandaríska hernámsstjórnin
hefur hinsvegar engan lit sýnt
á að skipta stórjörðunum milli
þeirra, sem yrkja jörðina, cn
þpð eitt gæti gert japönsku
sveitaalþýðuna að frjálsu fólki.
Réttindi verkalýðsins í boi'g-
urn Japans hafa verið fótum
troðin af hernámsstjórninni.
MacAx-thur hefur með valdboði
bannað verkföll og eitt seinasta
tiltæki hans er að innleiða
bandaríska skoðanakúgun í
Japan með því að fyrirskipa,
að opinberir starfsmenn, sem
aðliyllast kommúnistiskar skoð
anir skuli reknir úr stöðum
sínum. Hið vestræna lýðræði
MacArthurs virðist þegar alit
kcmur ti’. alls ekki svo mjög
frábrugðið stjórnarfari fasista-
klíkunnar, sem rikti í Japan
fyrir stríð, og lót „hugsanalög-
reglu" varpa fólki í fangabúðir
fyrir að a!a með sór „hættu-
lcgar" hugsanir!
ÍERNAÐARSTEFNA og
yfirgangur Japana á
fjórða tugi þessai-ar aldar átti
rætur sínar að rekja til þess, að
yfir iðnaði landsins og fjármál-
um réðu nokkrar fjölskyldur,
sem einu nafni voru kallaðar
Zaibatsu og voru mægðar hver
annarri eins og konungsfjöl-
skyldur í Evrópu á nítjándu
öld. Þessi einokunai-klíka tók
höndum saman við hernaðar-
sinna í landher og flota Japans,
sölsaði undir sig ríkisvaldið og
hóf hverja ái'ásarstyi'jöldina af
annarri til að tryggja sér mark
aði og hráefnalindir.
JJERNÁMSSTJÓRN Mac-
Ai'thurs var falið að leysa
upp einokunarhi-inga Zaibatsu
fjölskyldnanna. Þar sem það
voru Bandaríkjamenn, sem
stjói'nuðu hernáminu reyndu
þeir auðvitað að koma á
„frjálsri samkeppni", kljúfa
samsteypurnar niður í sjálfstæð
smáfyx'irtæki. Hver einasti sós-
íalisti hefði getað sagt þeim, að
þetta var vonlaust verk, cina
lciðin til að í'áða bót á óheilla-
áhrifum cinokunarauðvaldsins
er að þjóðnýta stóriðjuna og
reka hana með almenningsheill
fyrir augum en ekki gróðavonir
einstakra manna. Bandaríkja-
menn í Japan ráku sig líka
fljótlega á, að „frjáls sam-
keppni" var lítið bjargi'áð, þvert
á móti stefndi atvinnulífið óð-
fluga að algeru hruni.
■gllR svo var komið var sendur
til Tokýo George E.
Kennan, æðsti ráðgjafi banda-
ríska utanríkisráðherrans og
„heilinn" bak við Truman-
kenninguna og Marshalláætlun- j
ina. Hann ákvað, að hætt skyldi
við að senda japanskar iðnaðar
vélar upp í stríðsskaðabætur til
stríðseyddra Austur-Asíulanda
og útflutningur Japans aukinn
um þriðjung yfir það sem hann
var fyrir stríð. Hernámsstjórnin
lagði blátt bann við þjóðnýtingu
stóriðnaðarins og ákvað að hætt
skyldi við að leysa upp Zai-
batsuhringana.
■TaTÚ er því verið að endur-
reisa hernaðarmátt Jap-
ans undir bandarískri yfir-
stjórn. Útflutningestefnan hcfur
þegar leitt til árekstra við.Brct
land, Indland og Ástralíu.
Hcima í Japan eru augu alþýð-
unnar að opnast fyrir því, að
cinungis sósíalistiskt þjóðskipu
lag getur tryggt aflxomu jap-
önsku þjóðarinnar í friðsam-
legri sambúð við aðrar Austur-
Asiuþjóðir. Þetta kom berlega i
ljós í nýafstöðnum þingkosning
um, er japanskir kommúnistar
niföiduðu þingsætatölu sína.
Þrátt fyrir hernaðaranda og
þjóðcrnisgorgeir, sem Japönum
hefur verið inm-ættur bendir
margt til að Japan vorði ó-
traustur hornsteinn bandarískr
ar heimsvaldastefnu í Austur-
Asíu.
M. T. Ó.

■um—.wrniMiinBm IIIWir'T
Louis Mromfield
167. DAGUE.
ann og borgari sem átti eignir. Þessir sem þekktu
hana ekki kynnu að geta komið henni í var.a •
ræði.
Þegar hún sá Tóný þjóta upp stigann með
húfuna dregna niður fyrir augu vissi liún að hann
var trylltur af eiturlyfjaskorti og að hann hafð'i
gert eitthvað sem skelfdi hann ,en hún hirti ekki
um að komast að hvað það var. Af langri reynslu
hafði hún lært að lifa lífi sínu og láta aðra um
sitt. Hún skipti sér ekki af því sem kom henni
ekki við og í heimi hennar vð hafnarbakkann
vakti það enga sérstaka forvitni hjá henni þótt
liún sæi Tóný þjóta upp stigana eins og ósýni-
legar ógnin væru á hælunum á honum, af þvi að
hún hafði alltof oft séð annað eins og það. Hún
vissi að í flestum tilfellum reyndist það stafa
af einhverju sem kom lienni ekki við.
Klukkan var aðeins sjö þegar hún var búin að
þrífa veitingahúsið og fór út fyrir til að sópa
burt snjónum, og þegar húri-'sá mann sem liímdi
við innganginn á húsinu á móti fór áliugi hennar
að vakna og hún fór að leggja saman tvo og
tvo. Hún lét sem hún sæi hann ekki og hélt áfram
að sópa og stanzaði öðru hvoru til að berja með
kústskaftinu upp snjóinn sem hafði klesstst und-
ir fótum þeirra sem framhjá gengu. En meðan
hún sópaði gat hún stöku sinnum gotið augunum
. áttina að innganginum. Sólskinið varð meira og
meira cg það blindaði hana og maðurinn stóð í
skugga við dyrnar og þess vegna gat hún ekki
séð hann greinilega nema með því að ljóstra
upp um áhuga sinn.
Hún sópaði með liægð og gætti þess vandlega
eð hre'.nsa burt hvert tangur af snjó, loks stóð
hún stxmdarkorn í gættinni og ieit fram og aftur
eftir fannbörðu strætinu og fór síðan inn fyrir.
í rkjóh við frostrósirnar á rúðunni þrýsti hún
sktggjuðu andlitinu þétt að glugganum og horfði
ler.'gi út. með athygli.
Hún sá það sem hana hafði grunað. Hún hafði
rétt fyrir sér. Maðurinn var lágvaxinn með vold-
ugar, vöðvamiklar herðar og mjóslegna fætur.
Líkami hans var svo afkáralegur að það sást
jafnvel gegnum þykkan, gráan vetrarfrakkann
stm haixn var í. Það var Dabbi spítalavink. Frú
Dackleliorst þekkti hann. Hann einblíndi á fram-
nlið Valparaíso hótelsins, leit frá einum glugg-
r;num til annars.
Meðan hún gægðisí út gegnum hrímaðan
gluggann sá liún annan náunga koma upp göt-
ina og laumast inn i innganginn. Það var stutt-
;>r, digur maður með ljósrautt andlit og geysi-
miklar mjaðmir. Hann stóð með hendurnar á kafi
í frakkavösunum svo að mjaðmir hans sköguðu
út eins og lendar á einni gyltunni á sveitabýli
afa hennar í Oldenburg í nánd við Bremen. Hún
'sá þá tala saman, og hún sá áð Dabbi spítalavink
kinkaði kolli — án þess að taka hendurnar úr
vösunum — í áttina að einum glugganum á
þriðju hæð Valparaiso hótelsins. Hún beið enn
um stund og þá heyrði hún rödd fyrir aftan sig
og sneri sér við.
Það var Tóný. Hann var enn í frakkanum og
svart, hrokkið hár hans hékk fram á enni og
r.iður í augu. Nii sá hún að andlit hans var allt
rifið og klórað. Einhver, sennilega kvenmaður,
hafði ráðizt á hann.
Han.a bað hásri röddu um heitt vatn. Hún fór
og sótti leirkrukku af eldavélinni í eldhúsinu og
þegar hún kom aftur sá hún að hann stóð í
sömu stellingum og hún hafði staðið og gægðist
gegnum hrímaða rúðuna að dyrunum á móti.
Hann sneri sér ekki við fyrr en hún var búin að
avarpa hann og þá sá hún að andlit hans var
náfölt og hanri skalf. Hann tók við vatninu,
•eit framaní hana og sagði: „Áttu nokkuð?“
„Ne'. Þú veizt að ég á aldrei neitt.“
Þá gakk hann hljóð’ega en hægt með vatnið út
úr herberginu og upp stigann.
iiuiiimiimiimmimmiiiiiiiiiiimimiiiumuiiiimiiiimi
Únglingasaga um Hróa hött og
félaga hans — eftir
— GEOFREY TREASE —
ir ratvísi Jóns á slíkum stöðvum sem
þessum, tókst honum ekki að rekja
hann lengur. Og nú bættist ótti vill-
unnar við erfiðleika ferðalagsins.
K viksyndi!
Jón kallaði skyndilega og bað .alla
að gæta sín. Sjálfur var hann sokkinn
upp í hné, og ógeðsleg .eðja bullaði
upp kringum hann. Dikon varð lit-
ið niður fyrir fætur sér, hann var líka
byrjaður að sökkva, og það rann þeg-
ar upp í stígvél hans. Hann rak upp
óp, reif sig upp úr dúandi feninu og
stökk yfir á mosaþembu, sem var
grænni að sjá En það mátti heita flótti
úr öskunni í eldinn, en of seint sá hann
það. Það var eins og jarðvegurinn
rynni sundur líkt og froða undan fót-
um hans. Hann var þegar siginn upp
að mitti í ískalda bullandi leðjuna.
DAVÍf)