Þjóðviljinn - 14.05.1949, Blaðsíða 4

. ÞJÓÐVrLJINN
f * x-jíá ; ifc a=ps A. :■ .f-r^ v ■»; yixc jt.v
Lougardsgur 1.14. .jnaí 1949'
Utgefandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósiallstaflokiurinn
Ritatjórat: Uagnúa Kjartansaon, SigurCur Guðmundsson (áb>.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Arl Kárason, Magnús Torfl Úlafsson, Jónas Ámason.
Ritstjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmiðja. Skólavörðu.
stig 18 — Simi 7600 (þrjár linu r)
Áskrif'arverð: kr. 12.00 á mánuði. — Lausasöluverð 60 aur. eint.
Prentsznlðja Þjððvlljans h. f.
Bóslajistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Sími 7610 (þrjár línur)
Árangrar ríkisstjcrnarinnar
Aiþýðublaðið lýsir í gær stefnu ríkisstjórnarinnar í
dýrtíðarmálunum á þann hátt að hlutverk hennar hafi ver-
ið að stöðva hækkun dýrtíðarinnar og aukningu verðbólg-
unnar og þetta hafi tekizt „með þeim árangri að vísitala
framfærslukostnaðarins hefur Iitlum breytingum tekið.“
Þessi lýsing Alþýðublaðsins á árangri hinnar miklu bar-
áttu er góð þótt hún nái að vísu skammt.
I ölíu hækkunarflóði undangenginna tveggja ára er
<eitt sem aðeins hefur mjakazt með snigilshraða upp á
við, og það er vísitalan. Aðferðir stjórnarinnar við að halda
þeirri tölu í skefjum eru margvíslegar og bera vott um
mikla hugkvæmni. en eðli aðferðanna er hins vegar þannig
að hver einstaklingur ætti vísa tukthúsvist sem leyfði sér
að beita þeim. I heild má flokka þær aðferðir undir þjófn-
aði og falsanir, og hafa þau afbrot aldrei verið framin í
jafn stórum stíl hér á landi fyrr, og eru þó íslenzkir heild-
salar engir smákallar í fagi sínu.
Eitt dæmi þessa, sem mönnum mætti vera hugleikið
þessa dagana, er misbeiting kjötuppbótanna. Undanfarin
ár hefur almenningur fengið slcattalækkun sem nemur ca,
21 milljón króna. Skattalækkun þessi hefur verið skírð
kjötuppbót og með henni hefur verið reiknað í framfærslu-
vísitölunni, enda þótt skattar hafi alls engin áhrif á hana
að öðru leyti. Mætti þó segja að þetta væri aðeins greiðslu-
aðferð ef ekki væri sá hængur á að vísitöluhækkunin nem-
ur stórum hærri upphæð en kjötbætumar gefa tilefni til.
Mun mega fullyrða að hér sé um allt að þvi helmings mun
að ræða, sem sé að sú 21 milljón sem almenningur hefur
fengið endurgreidda hafi ca. 42 milljóna króna áhrif á
vísitöluna!
En þó keyrir fyrst um þverbak nú þegar ríkisstjórnin
sker kjötuppbæturnar niður um allt að því tvo þriðju og
leggur mikla nýja bagga á meginþorra íslenzkrar alþýðu.
Er svo að sjá sem ríkisstjórnin ætlist til að vísitalan verði
reiknuð á alveg sama hátt og áður, eins og ekkert hafi
Allsherjaratkvæða-
greiðsla i Dagsbrún.
Um þessa helgi fer fram alls-
herjaratkvæðagreiðsla Dags-
brúnarmanna um þá ályktun fé-
lagsfundar þeirra í fyrradag, að
segja upp samningum við
vinnuveitendur. Það er stað-
reynd, að fyrir aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar eru kjör verka-
mannaf jölskyldnanna nú orðin
hin erfiðustu. Þessvegna er ekki
um annað að gera fyrir Dags-
komulagi var létt af konunum
því erfiði að standa í biðrcjð;
þær gátu farið heim og unnið
sem á boðstólum var, og allt
gekk eins og í sögu. — Virðist
hér fundið ráð við nokkrum af
meinsemdum vorra tíma, hinni
þreytandi bið við búðardyrnar,
troðningnum og ,,slagnum.“
★
werpen. Goðafoss kom til Rvikur
7, 5. frá .Nv Y. Lagarfoss kom til
Gautaborgar í gærraorgun fer.það
an væntaniega í dag til Rvikur.
Reykjafoss for frá Rvik um hádegi
í gær til Hafnarfjarðar, Keflavík
ur, Vestmannaeyja og þaðan til
Hamborgar. Selfoss er á Sauðár-
króki. Tröllafoss fór frá Halifax i
fyrradag til N. Y. Vatnajökull fór
frá Leith í fyrradag til Rvíkur.
EINARSSON&ZOÉGA:
^ 1 dag verða gef
in saman í
hjónaband af
séra Árna Sig-
urðssyni, Guð-
rún Sigurðar-
dóttir og Gunnar Þorbergur Hann-
esson, Lokastíg 9..
SÍn verk, en voru samt búnar Foidm er á förum til Antwerpen.
að tryggja sér rétt til kaupa Lingestroom fór á hádegi i gær,
brúnarmenn en að samþykkja
uppsögn samninga og krefjast
kjarabóta. En það er höfuðskil-
yrði fyrir skjótum sigri að þátt
taka í atkvæðagreiðslunni verði
mikil. ----- Minnugir þessa
munu Dagsbrúnarmenn nú sýna
einhug sinn að kröfunni um
kjarabætur.
★
Sagan af Sparða.
1 sambandi við hina frægu
frásögn Valtýs Stefánssonar af
kröfugöngu Fulltrúaráðsins 1.
maí, sendir einn lesandinn eftir
farandi frásögn:
,,Á Hólsfjöllum var í eina tíð
karl, sem kunni ekki að telja.
Hann var þó látinn sitja hjá
ánum. En til þess að karlinn
týndi ekki úr liópnum, lét hús-
bóndi hans hann hafa hvern
morgun jafn-mörg spörð og ærn
ar voru margar. Þess vegna var
karlinn nefndur Sparði. — Á
kvöldin fleygði hann svo einu
sparði fyrir hverja á, þegar
hann stuggaði þeim heimleiðis.
— En illa fór fyrir Sparða, þeg
ar eitthvað kom saman við.
★
Sagan af Valtý.
Og bréfritarinn heldur áfram:
,,Húsbændur Valtýs virðast
ekki hafa talið hann öruggan
talningameistara og því fengið
honum að morgni 1. maí jafn- h ö F N I N:
VIII fá „Fantazíu“
aftur.
Þá hefur maður nokkur beð-
mig að koma á framfæri þeirri
fyrirspurn, hvort kvikmyndin
,,Fantazia“ sé ekki enn til í land
sonur 28. april.
Hjónunum Krist-
inu Bárðardóttur
og Gunnari Magn-
ússyni, Meihúsum,
Seltjarnarnesi,
fæddist 14 marka
— Hjónunum Mar-
19.30 Tónleikar:
Samsöngur (plöt-
ur). 20.30 Útvarps-
trióið: Einleikur
og tríó. 20.45 Leik-
rit: „Blómguð
eftir Friedrich
grétu Guðmundsdóttur og Gísla
inu. Kveðst hann þeirrar skoð-Finnssyni, Kópavogsbraut 179,
unar, að Gamla bíó — en þaðfæddist 18 marka sonur 21. april.
sýndi sem kunnugt er kvikmynd
þessa — hafi keypt hana til
eignar, því hún hefur að
minnsta kosti þrisvar verið til
sýninga, og alllöng bil á milli.
Nú væntir maðurinn þess vin-kirsuberjagrein“
samlegast af Gamla bíói — efPield' <Leikendur: Indriði Waage,
, Jón Aðils, Robert Arnfinnsson, Al-
það hefur kvikmyndina ennþajreg Andrésson, Inga Þórðardóttir,
til umráða — að það sýni hanaKarl Guðmundsson, Sigurður
enn á ný. Hann segir, að börn-Schcvine, WUhelm Norðfjörð og
, . , . , Haraldur Adolfsson. — Leikstjóri:
m sm hafi lengi venð að tala^driði Waage). 21.45 Tónieikar
um „Fantasiu“ og spyrja hvort(piötur). 22.05 Dandslög (piötur).
hún mundi ekki bráðum fara
að koma aftur. Og slíka eftir-
væntingu er áreiðanlega víðar^
að finna, hjá fullorðnum ekki
síður en börnum. Gamla bíó
þyrfti ekki að óttast trega að-
sókn, þó það færi að sýna
„Fantasiu" einu sinni enn.
Guðsþjónustur á morgun:
Hailgrímskirkja:
Fermingarguðs-
þjónustur kl. 11 f.
h. og kl. 2 e. h.
Séra Jakob Jóns-
son. (Kirkjan verð
ur opnuð almenningi 10 mín. áður
en athöfnin hefst). Messa kl. 5 e.
h. — Séra Sigurjón Árnason. —
Laugarnesprestakall. Messa kl. 11
f. h. — Séra Garðar Svavarsson.
Barnaguðsþjónusta kl. 10 f. h. —
Dómkirkjan. Messa kl. 11 f. h. —
Séra Bjarni Jónsson. Messa kl. 5
e. h. — Séra Jón Auðuns. — Frí-
klrkjan. Messa kl. 2 e. h. — Séra
Árni Sigurðss. Fermingardrengja-
fundur í kirkjunni kl. 11 f. h. —
Nesprestakall. Messað í kapellu
Háskólans kl. 11 árdegis. Fólk er
beðið að athuga breyttan meesu-
tíma. Séra Jón Thorarensen.
ískorizt, líkt og þær 10—15 milljónir sem ríkisstjórnin
leggur enn á launþega með þessu móti auki á engan hátt
dýrtíð þá sem þeir búa við!
Að sjálfsögðu er slíkt algerlega heimildarlaust og
jafnvel ósvifnari fölsun en áður hefur þekkzt. Hafi þaö
verið hæpið áður að fella skattaendurgreiðslurnar inn í
vísitöluna á það nú engar forsendur. Þær endurgreioslur
sem eftir standa eru svo sérstæðs eðlis að ómögulegt er
ao fella þær inn í vísitöluna, r.ema þá að búin væri til
sérstök vísitala handa barnaf jölskyldum rneð mjög lágar
tekjur. Og kannski gerir ríkisstjórnin það næst.
Hverju máli þetta skiptir má sjá á því að undanfariö
hefur verið reiknað með að kjötuppbæturnar lækkuðu vísi-
töluna um 27,3 stig. Miðað við 600 kr. grunnlaun á mán-
uði samsvarar það 163 krónum á mánuði, eða 1966 kr. á
ári! Eða ef öðruvlsi er reiknað rúmlega 27 aura grunn-
kaupslækkun um tímann!
Það er því sízt ofmælt þegar blað forsætisráðherráns
segir að stjórnin hafi barizt hatramlega „með þeim árangri
að vísitala framfærslukostnaðar Iiefir iitlum breytingum
tekið.“. En sú barátta við þessa. merkilegu tölu ,er eins og
ailir sjá háð til þess eins að skerða kjör launþega og villa
jum fyrir þeim.
mörg spörð og vera áttu í kröfu
göngunni. Og þessum 1300
spörðum fleygði Valtýr, en ekki
einu fleira. Því að lionum hafði
ekki verið meira léð. Ergo, það
var 1300 manns; það eru hans
rök, alveg sama hversu mikið
kunni að hafa komizt saman
við. Lengilifi Sparði!“
'k
Fyrirmyndar afgreiðólu-
máti.
Þrjár ungar stúlkur hafa beð
iö jnig að færa Fatabúðinni sér-
stakar þakkir fyrir þann prýði-
■lega afgreiðsluhátt sem við-
hafður var þegar þar voru seld
kápuefni sl. miðvikudag. Klukk-
an 5 að morgni byrjaði kven-
fólkið að safnast saman við dyr
verzlunarinnar, en þar var þá
strax mættur verzlunarstjórinn,
afhenti konunum tölusetta miða
eftir þeirri röð sem þær komu,
og tilgreindi hvenær þær ættú
að mæta um daginn og fá sig
afgreiddar. Með þessu fyrir-
Lingestroom kom frá útlöndum
í fyrradag og fór til Akraness um
hádegi í gær, Kári kom hingaö
vegna bilunar í fyrradag og fór
aftur í gær. 1 gær kom hingað
enskt hafrannsólcnaskip. Katla
fór héðan, í strandferð, lestar salt
fisk til Miðjarðarhafslanda. Bel-
gaum kom frá Englandi í fyrra-
dag. Karlsefni og Geir lcomu af
veiðum í fyrrinótt og fóru til út-
landa í gær. Alcurey kom frá út-
löndum í gærmorgun. Egill Skalla
grímsson og Júpiter komu báðir af
veiðum í gær.
ISFISKSALAN:
Ingólfur Arnarson seldi 4546 kits
fyrir 13670 pund, 13. þ. m. í Grims
by. 12. þ. m. seldi Egill rauði 296,1
lestir í Cuxhaven.
RtKISSKIP:
Esja væntanleg til Rvílcur í dag að
aústan úr hringferð. Hekia fer frá
Rvík í dag austur um iand í hring
féi'ð. Herðubreið er á Austfjörðum
á norðurleið. Slijaldbreið er í Rvík.
Þyrill er * í Reykjavík Oddur fer
frá Reykjavík í dag til Húna-
flóahafna og Sauðárkróks.
E I M S K I P :
Brúarfoss fór frá Reykjavík 10.
5. til Grimsby og Antwerpen.
Dettifoss fór frá Cbatam í fyrra-
dag til Hull. Fjallfoss er í Ant-
Gullfaxi fór ki.
8,30 í morgun til
Kaupmannahafn
ar, Kemur aftux á
ínorgun kl. 17.45.
Flugvélar F.l. fóru
í gær til Ivirkjubæjarkiausturs,
Fagui'hólsmýrar, Hornafjarðar,
Vestmannaeyja og 2 ferðir til Alc-
ureyrar. Hekla var í Reykjavík
í gær. Fer á- morgun til London.
Flugvélar Loftlciða fóru til Akur-
c.yi'ar og Vestmannaeyja í gær.
Féíag íslenzkra fríistundar.iálara
opnar sýningu kl. 5 i dag á Laugá-
veg 166.
Rignior Iiansen cndurtók dans-
sýningu sína og nemenda sinna í
Austurbæjarbíó sl. íimmtudág fyr-
ir fullu húsi og við mikla hrifningu
áhorfenda. Sýningin vcrður endur
tekin einu sinni enn, en þá í sið-
asta sinn, í Austurbæjarbíó á morg
un.
Ferming í Hailgríinskirkju sd.
15. maí. — Séra Jakob Jónsson. Kl.
11 f. h. (Kirkjan vcrður opnuð ^l-
menningi 10 mínútum áður en
messan hefst). Ðrengir: Ásgeir Pét
ursson, Bergþórug. 41. Benedikt
Bjarni Kristjánsson, Árbæjarbletti
7. Einai' Einarsson, Drápuhlíð 22.
Framh, 4 3. siðu.