Þjóðviljinn - 06.07.1949, Blaðsíða 6

iiiiiiiiiiiiiniiiiiiimiiifiiiiiiijuMiiittiiil

15 •
*^ V —\ . : .. **■'*•; r-*-V. ^ w- >!> ;; ; V -í'
WOÐVILJINN
• Miðvilcudagur . 6. júlí 1949.
■UO.w^jgu.tiisg'.^igBm..u..'.' —ei-a-. i’ý: . , ■ -íV
- >v '.. *’ #'m ■**•• **' ‘ " rÍJ
• . -■ ■ ■ ■*•- ., -■■ ' t,- ■ ■ » 3
RADDBR ÆfBOínnAR
Vill YÍnna,
en
Skólaæskan fær ekki
að vinna.
fitifot
„Atvinnuleysi hefur farið
mjög í vöxt vegna þess, að
nemendur úr bandarískum
skólum hafa leitað sér vinnu",
segir í bandarískri tilkynningu,
sem gefin er út til skýring-
ar á hinum stórkostlegu at-
vinnuleysisfréttum frá Banda-
ríkjunum.
Skýringar háttsettra manna
í Bandaríkjunum, eins og t. d.
sjálfs Trumans, eru svo flóns-
legar, að uppá annað eins er
hvergi boðið nema þar, sem póli-
tískur þroski finnst ekki hjá
fólkinu. Truman lýsir því yfir
um daginn, að kreppan láti ekki
ur æskunnar, er dæmt til að
’ U .
drepast.
r
t»ar leggur æskan
hönd á þlóg.
i En meðan þessu fer fram í
hiriúm kapítalíska heimi, eru
þær þjóðir sósíalismans, sem
versta útreið fengu í stríðina,
óðum að komast á fyrirstríðs-
stig framleiðslu og uppfyrir það.
Þar gengur æskan ekki út úr
skólunum á vorin út í atvinnu-
leysið. Þar er æskan ekki dá-
leidd frá raunhæfum verkefn-
um með tækjum eins og Morgun
blaði Sveins í Völundi eða inn-
fluttum morðingjakvikmyndum
frá Ameríku. Þar þarf æskan

EVELYN WAUGH:
57. ÐAGUR.
ASM. JÖNSSON
þýddi.
á sér bæra, þótt atvinnuleysi ekki að strita mest allan vinnu-
fari vaxandi. Það er hægt að jtíma sinn til að svínala stóra
afsaka alskonar asnaspörk hjá
þeim stjórnmálamönnum í U.
S. A., sem hlaupa út að nóttu
til á nærbuxunum, ærðir af eig-
in rússagrýlu. En manni hlýtur
að verða bumbult af að hlusta
á „skýringar” sjálfs Trumans,
sem talar þó ennþá um pólitík
íklæddur utanyfirbuxum.
Það, sem ekki leynir sér,
þrátt fyrir villandi bábiljur
stjórnmálamanna í U .S. A.,
er atvinnuleysið og kreppuhljóð
ið.
hálfameríska borgarastétt. Þar
er 'ekkii íspurt þegar byggja á
ábuTfðarverksmiðju: Hvað segir
Marshail eða Acheson.? Þar
gengur æskan undir með vinn-
andi fólki, og liús, verksmiðjur
og borgir verða til. Atvinnu-
leysi er óþekkt fyrirbrigði.
Borgaralegir slæpingjar eru
ekki til.
Kapítalisminn er þar glæpur,
frummerinskulegt athæfi, sem
0
ekki sæmir mönnum, frekar en
t. d. mannát. Sumum grunn-1
hyggnum kann að koma svona
Bandaríkjamenn hafa gert nokkuð spángkt fyrjr Syo er
eins og þeir hafa getað, til að
fijstja atvinnuleysið til Evrópu
og annarra heimsálfa.
Ekkert hefur verið til sparað,
en ekkert hefur dugað. Skóla-
æska Bandaríkjanna gengur út
úr skólunum út í atvinnuleysið.
Hún hefur gnótt af frelsi til
að leita sér vinnu, sem ekki er
til. Hún fær eins og hún getur
1 sig látið af lýðræði í banda-
rískum Moggum, en ekki brauð.
(Bandariskir rithöfundar mega
tialda áfram að skrifa um æsku,
sem étur úr öskutunnum, og
stundum rottueitur í misgrip-
um).
Auðvitað er alveg tilgangs-
laust fyrir Truman og aðra
pólitíska spekinga í U. S. A
að telja nokkrum, sem veit eitt-
hvað í sinn haus, trú um, að at-
vinnuleysið í Bandaríkjunum
sé skólaæskunni að kenna. Við
þekkjum gjörla slíkar moð-
hausaskýringar. Við vitum að
„leyndardómur” atvinnuleysis,
kreppu og stríðs liggur grafinn
í þjóðfélagskerfi kapítalismans.
Þetta veit hver maður, sem hef-
ur tileinkað sér A B C í þjóð-
félagsfræðum nútímans. Við vit-
um upp á hár, að það þjóðfélag,
sem ekki þolir vinnufúsar hend-
með þræl, sem er þræll að inn-
var ekki einu sinni þess vert, að færa í tal. En
jarlinn ætlaði nú samt að minnast lauslega á það,
ef gestgjafa jarlsins leiddist ekki alltof mik-
ið að hlusta á það.
. Hvert orð af munni jarlsins var eins og dýr-
mæt perla, verðmætari en svo, að það yrði nokk-
urntíma metið á mannlegan mælikvarða — Og
hvaða ómerkismál var þetta svo ?.
O — Það var nú gömul saga — Það var á
dögum hans heilagleika Gorgiasar — bölvuð sé
minning hans — það hafði verið sendur fangi
í klaustrið, nú orðinn gamall maður — maður,
sem aðeins þeim æðstu leyfðist að nefna á nafn
— Ef þessi maður væri nú ef' til vill ennþá á
lífi — ! -
„Óhó, jarl! Þar talar þú um mál, sem bæði var-
ir mínar og eyru eru innsigluð fýriri. Það er mál,
sem er ósæmilegt að tala um”. j
„Ábóti — en þar kemur, að um álla hluti verð-
ur einhverntíma að tala”. 1
„Hvað ætti svo sem auðvirðilegur munkur að
vita um þessi háttvirtu mál. En vissulega hefi ég
heyrt, að í tíð hans heilagleika, Gorgiasar —
bölvuð sé minning hans — hafi slíkur fangi verið
til”.
„Er hann lifandi ennþá?”
„Munkar heilags Markúsar gæta dýrgripa
sinna vel”.
Eftir þessa ákaflega örlagaríku viðurkenn-
ingu þögðfl báðir drykklanga stund. Þá stóð á-
ræti þar á ofan, hann veit ekki, bótinn á fætur, og bauð gesti sínum góða nótt,
hvað yrði um sig, ef hann ekki
ætti þrælahaldarann að. Hann
hefur mist hæfileikann til að
vera sjálfstæður.
Samanburður.
Það er nauðsynlegt fyrir hugs
andi íslenzka æskumenn, sem
ekki byggja félagslega velferð
sína á Kylfufélaginu Heimdalli,
að hafa í huga glögga mynd af
skilyrðum þeim, sem æskan á
við að búa í auðvaldsþjóðskipu-
lagi annars vegar og hins veg-
ar í sósíalistísku þjóðskipulagi.
I æskulýðssíðunni mun síðar
með tilheyrandi blessunum og særingum. Báðir
aðilar höfðu á tilfinningunni, að þessar viðræður
hefðu gengið næstum því of hratt — það var
varla sæmandi að flana svona að hlutunum.
Samningaumleitanirnar hófust aftur að lok-
inni messu næsta morgun, og stóðu yfir mestan
hluta dagsins, en áður en þeir skildu um kvöldið,
var allt fallið í ljúfa lög milli þeirra, nema fjár-
hagshliðin. Daginn eftir var svo gjaldið ákveð-
ið, og Achon, syni Amurats mikla, lögmætum keis
ara Azaníu, höfðingja yfir öllum höfðingum
Sakuya, herra Wandanna og drottriara heimshaf-
anna sleppt úr fangavistinni.
Athöfnin fór fram án nokkurrar viðhafnar.
Eftir kjarngóða morgmmáltíð sem samanstóð af
reynt að gefa sannar upplýs- coðuu geitakjöti osti, ólívum, harigikjöti, gæsa-
ingar um þann árangur, sem
æskan getur náð, þar sem henni
hefur tekist að kemba af sér
hin borgaralegu sníkjudýr að
fullu. Sá samanburður, sem við
getum gert að slíkum upplýs-
ingum fengnum, mun gera það
að verkum, að við stöndum
ekki eins og glópar, þegar við
þurfum að kemba af okkur lýsn
ar, sem settust á æskuna, um
það leyti sem afar okkar lærðu
að nota kamba.
Ó. J.
bendi á rétfeu ;
leiðina; . i . :
Auglýsið í smá-
auglýsingadálk-
-unum á T. síðú. i
1

steik og miði — því það var einn af hinum ó-
teljandi hátíðisdögum nestorisku kirkjunnar —
lögðu jarlinn og ábótinn á stað upp í fjallshlíð-
ina, og höfðu aðeins nokkra þræla til fylgdar
sé:\ Það var ekki nema spölkorn frá klaustrinu
til hellismunnans.
,-,Hér skulum við bíða — það er ekki sem heil-
næmast loft þarna inni”.
Þrælarnir voru sendir inn í hellinn með lukt-
ir og hamra. Neðan ú: djúpinu heyrðu þeir nokk-
ur ógreinilega orð muldruð, og svo þróttmikil
högg, þegar skilrúm var rifið inni í hellinum.
A.ð fimm mínútum liðnum komu þrælarnir aftur,
og teymdu Achon í hlekkjum, sem voru festir
’úð ökia hans. Prinsinn var berstrípaður, lot-
?rm og visnaður. Óhreint hvítt hár féll niður á
herðar honum, og skellótt hvítt skegg niður á
bringu. Hann var blindur og tannlaus, og gat
með r.aumindum gengið, en reikaði þó við hvert
skref.
Jarlinn hafði hugsað sér að fagna honum með
hyllingum og hamingjuóskum, en nú sneri hann
sér að ábótanum, og sagði: „Hann getur ekki
setið á hesti”.
„Það var nú varla við því að búast”.
Nú var tafið en'nþá eina nótt, meðan verið
var að búa til sjúkrabörur, og síðan lagði fylk-
ingin af stað aftur til Debra Dowa. Achon. dingl-
aði í börunum á öxlum fjögurra þræla. Hann
var vandlega vafinn í teppum, til að varðveita
hann fyrir augum forvitinna manna. Mestan
hluta ferðarinnar svaf hann, en þess á milli
raulaði hann lágt fyrir munni sér. Af og til rak
hann upp hræðsluóp, þegar mikill slingur kom
á börurnar. Á áttunda degi ferðarinnar leið
þessi litla fylking í skjóli myrkursins inn í borg-
ina, eftir fáförnum hliðargötum. Eftir að hafa
afhent nestoriska biskupnum fósturbarn sitt,
hraðaði jarlinn af Ngumo sér til franska sendi-
ráðsins, til að tilkynna M. Ballon um hin vel-
heppnuðu ferðalok sín.
Meðan á þessu stóð, hafði líðan Porch etats-
ráðsfrúar enganveginn verið góð. Það virtist allt
sverja sig saman um að synja henni hjálpar og
stuðnings. Fyrst var það óþolandi ósvífni þessa
óttalega sendiráðsritara. Hún hafði reynt að ná
símasambandi við sendiráðið bæði kvölds og
morgna á hverjum degi, og loksins, þegar hún
var búin að .gefa upp alla von, tilkynnti frú
Youkoumian henni, að nú hefði hún haft heppn-
ina með sér. En þetta hafði verið ákaflega ófull-
nægjandi samtal. Eftir nokkurra mínútna viðtal
við sljóvan, innfæddan bryta („sennilega drykk-
feldur”; ákvað frú Porch með sjálfri sér), hafði
allt í einu skipti um, og í símann kom vingjarn-
leg en svolítið hirðuleysisleg ensk rödd.
„Þetta er Mildred Porch, etatsráðsfrú. Mig
langar mikið til að fá að tala við sendiherrann”.
„Nújá — ég er hræddur um, að það sé því
miður -ekki hægt. En get ég ekki gert eitthvað
fyrir yður?”
„Við hverri tala ég?”
„Það er William”.
„Jæja — það voruð einmitt þér, sem ég þurfti
að tala við — viðvíkjandi tösku ungfrú Tins?”
„Tusku?”
„Ungfrú Sarha Tin, sem stjórnar daglegu út-
DAVÍÐ