Þjóðviljinn - 12.07.1949, Blaðsíða 4

MÓÐVILJINW
Þriðjudag'ar 12. júlí 1949.
-a—
ÞlÓÐVILIINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíaiistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður GuSmundseon-
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Ámason
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldseon
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkólaVorðu- ■
fitíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Áfikriftarverð: kr. 12.00 & mánuði — Lausasöluverð 50 aux. eint<
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sóeiaiistaflokkgrinn, Þórsgötu 1 — Sími 7610 (þrjár • linur) /
M
Brezka fánið
■ Ríkisstjórnin hefur tekið lán hjá Haœbrosbaaka í
Bretlandí, þessum gamalkmmingja íslendinga eu ekki
góðkunningja, og er lánið að upphæð tæpar 34 miilj-
íónir króna; Ríkisstjómin kveðst ætla að nota þetta fé til
að greiða nýsköpunartogarana 10 sem nú er verið að
smíða í Bretlandi. I sambandi við þessa lántöku er ’vert
að vekja athygli á eftirtöidum staðreyndum
1) 1 togarastöðvuninni i vor sem útgerðarauðvaldið
stóð að • með h jálp ríkisstjóraarinnar var kastað á glæ
30—40 milijónum króna, eða sem svarar þessu nýja láni tilgangúr
Með heiðarlegri ríkisstjóm í landinu og þjóðnjHum rekstri
togaraflotans hefði þvi algeriega verið hægt að komast hjá
lántcku til þessara 10 togara. ' • . .
2) Ríkisstjómin hefur á einu ári fengið 6Ö miiljónir
króna af marsjallfé. Hún lofaði því í upphafi að þetta fé
ekyldi eingöngu notað til kaupa á framleiðsiutækjum. Þégar
Hæringur er frátalinn — sem að gagnsemi virðist ætla að
jafnast á við togarastöðvun;— hefúr allt féð vsrið notað
í neyzluvörur og rekstrarvörur, þrátt fyrir rúmiega 400
íhilijóna króna gjaldeyristekjur þjóðarimjar á siðásta ári!
3) Þegar tilkynnt var smíði hinna nýju togara bámst
fikisstjóminni ca. 40 umsóknir viðsvegar að af ■ landinu.
Fyrir það fé sem ríkisstjómin hefur nú tekið að 3áni eðá
bétlað í útlöndum, að viðbættri þeirri upphæð sem sóað
.var með togarastöðviminni, hefði veríð hægt að verða við •
ÖJÍum þessum umsóknum, annaðþvort með togarakaupum
eða kaupum á öðrum hliðstæðum framleiðslutækjum.
4) Togararair erú hins vegar aðeins 10 og allir í
Bkiúd. Gleggra dæmi um fjánnálaóreiðuna og óstjómina
er vart hægt að hugsa sér.
li
1 Sftir eri svo að ákveðá það veigamikla atriði hverjir
skuli verða eigendur nýju togaranna. Sósíalistar hafa lagt
t53 á þingi að bæjarfé3ög. og hlutafélög sem bæjarfélög
standa að skyldu fá forgangsrétt að togurunum með sömu
kjöruni og lán fengist fyrir. Þær tillögur hafa verið felldar
af stjómarliöinu og enn hefur ekkert verið ákveðið opin-
iberlega um afdrif togaranna. Þó er ekki að efa að stór-
gróðamennimir í Reykjavík muni sækja fast áð sölsa þá
jundir sig og eiga vísan stuðning þeirrar stjómar sem þeir
etanda að og styðja með ráðum og dáð.,
1 .En - það væri vissulega að bæta gráu ofan á biksvart
ef auðr^ennirair sem stöðvuðu togaraflotann í ársbyrjun
af fullkomnu ábjTgðarleysi og sóuðu þannig andvirði allra
Eýju togaranna, ættu síðan að fá þá sem verðlaun fyrir
•þetta athæfi sitt! Það er sjálfsögð sanngiroiskrafa, og sú
«!na sem samrýmdist hagsmunum þjóðarinnar, að bæjarfél.
•cg hlutafélög þeirra fái forgangsrétt að nýju togurunum
með þeim kjöram sem lánið fékkst fyrir.. Þeirri kröfu
iþurfa. bæjarfélögin og aliur almeimingu^- að fylgja éftir
®f einurð og festu. rr.
Til þess tekur þjóðin ekki lániijá .þeim banka-sein ill-
^rænidastur er hér á landi að féð sé látið renna í va&a stór-
^róðaxnanna, sem hafa..þ>á, éina hug^jón. að arðitena þjóð-
éi fll
Tár í augum móts unarstigi. — Starísemi sumar-
vlð Tungu. dvalarheimilanna er enn í svo
Síðustu vikumar hefur tíð- smáu . broti ,að -hún fullnægir
rnn mátt sjá.stóra bila fara um ekki þörfinni nema að litlu
Suðurlandsbrautina með fólk, ieyti. Hún þarf að vaxa til mik-
seiti verður að teygja úr sér til iila muna, og þar sem hún lýt-
að geta horft útum gluggana, ur eins og annað lögmálum um
og halda eins og leið liggur uppí stóran rekstur og smáan, þá
sveit. Farþegarnir hafa verið mun það sannast, að jafnframt
hissa á svipinn margir hverjir því sem hún-gerist víðtækari,
og jafnvel ekki örgrant um að verður hægt að lækka kostn-
ýmsir væru í vafa um réttxnæt-' aðinn við hana og þar með
an tilgang reisunnar, — einn dvalaxgjaldið, þannig að öllum
og einn meira að ■ segja fengið ' bömum, fátækra manna böm-
tár í augun áðuren komið var • um ekki síður en efnaðra manna
alminlega innfyrir Tungu. — böraum, gefist kostur á að
Endastaðir þessara flutninga , njóta í ■ hóþi jafnaldra sinna-un-
hafa verið sumardvalarheimili aðsemda sumarsins uppí sveit.
reykvískra bama.-Og flutning--'. Q
unum er nú að mestu lokið. •
□
N. B.' skrifar: ,,... Nú skal
ég mefna eitt dæmi um það,
hvemig lögin eru aljtaf jafn
Þeir, sem í' upphafi héldu áð ;nærgætin við þá ríkú... Það
-reisunnar væri eru Jögin, sem banna mönnum
kannski ekki fyllilega réttmæt- að steyp'a girðingar. Menn eru
ur, hljóta nú þegar að hafa sektaðir fýrir að steýpa girð-’
sannfærzt um að sú efagimi ingar umhverfis Ióðir sínar, og
þeirra var ástæðulaus með Öllu. þær séktir geta orðið æði til-
— Líklega er ekki hægt að velja finnaníégar fyrir þá, sem litl-
börnum betra hlutskipti en um efnuxrr eru búnir. En þeir
þetta, að njóta í hópi jafnaldra ríkú; þeir gera sér ósköp lítið
sinpa allpa unaðsemda sumars- fyrir og steypa eins óg þá
ins uppí sveit. Énda fullyrða lystir, lamxna sig síðan niður á
kunnugir, að naumast verði skrifstofuna og.:borga sektimar
vart nokkurs '. óyndis með^l án þess : að. finpa hið -roinnsta
barnanna á súmardvalarheimil- fyrir því...
unum. Þau gleymast furðu tusgnu:.—.xyKr-T''
Þegar menn steypa
girðlngar.-
Þakkaverð it.-
starfsemi.
fljótt, tárin sem komu í augun
á inóts við Tungu. — Rauði
krossinn, sem hefur haft for-
göngu um skipulag þeirrar staf-
semi er bér um ræðir, á skilið
bezta þakklæti fyrir.
■ D ;
Aðeins lttíð brtrt af
mQdum íjölda. isífisksalan :
Bjarni riddari seldi 8.þ. m.
En við skulum samt ekkí 283,5 lestir í Bremerhaven. Vörður
gleyma því að enn eni mál þéssi seldi ?• Þ- m. 280,3 smálestir S
Hamborg. Askur seldi 9. þ. m.
263,9 smálestir i Cuxhaven og
EUiði seldi 11. þ. tn. 296,9 smálest-
EIN AKSSO NíZOtGA:
Foldin er á Vestfjörðum,‘Jestár
frosinn fisk. Lingeströoni ‘fermir
í Amsterdam 16. þ. tn.
EIMSKIF!
Brúarfoss' fór frá Keflavik 5.7.
aðeins .á byrjunarstigi. Sá hóp-
ur reykvískra bama, sem á
uodanföraum áruxn hefur kom- ir j cuxbaven.
izt ■ á sumardvalarheimilin, er
aðeins lltið brot af öllum þeim
fjölda sem þangað þarf að kom-
ast. — Sömuleiðte má það telj-
ast trúlegt að börn 'efnafólks
séu „ óeðlilega mörg á sumar-
dvalarheimiiunum i samanburði
við börn frá efnaminni fjölskyJd tn Hamborgar, Kaupmannahafnar
_ . ...... ... , og Gautaborgar. Dettifoss fór fra
um. Dvalargjaldið er mjog hatt, Reykjavik 8.7; tii vestmahnaeyjá
og þó að einhver afslattur se ^ustur og norður ■ um -Iand til
veittur þar sem fátækara fólk Reykjávikur, Jestar frosihn fisk.
á í hlut, þá getur hann áldrei Fjaiifoss kom tii Leith io.7, Goða-
numið svo miklu að t. d. barn- foss kom til Þorsgrunn í .Noregf í
, ...... , ,, gær- fcr þaðan í dag til Gauta-
margar verkamannafjoldskyld- borgar og Reykjavikur. Lagarfoas
ur sjái sér fæht að senda nema fýr fr* Reykjávík 9.7.’ til Anf-
í hæsta lagi einn Jítinn farþega werþen og Rotterdam. Selföss'fór
með stóru bílunum sem aka frá Akurcyri s»degis i g»i tii
fólki á sumardvalarheimilin. Þó Reykjavikur Tröuntoss korm tii
, _ . , Reykjavikur 8.7. Vatnajökull kom
eru það emmitt husmæðumar tJ, Reýkjavíkur 6.7.' frá Álaborg.
á verkamannaheimilúnum,. se'n
19,30 Tónleikar:
Dánslög lcikin á
pianó (’pJötur). 20.
20 (Tóníeíkár:
Kvárfett í B-dúr
op. 18 Kr. 6 éftír
mesta þörf hafa fyrir að koma
bömunum burt um sumarið og
geta hvílt sig ofurlítið. Hús-
mætumar á hinum efnaðri heim
ilum eru flestar miklu betur
settar pxeð aðstoð við dagleg Beetfcoyeii (piötur. 20.45 Erindi:
. gtörf. Merjí«uj áBOáÞjó^f ; H.: 'Hebreskir
Spánverjar (Baldur Bjárnason
magteter)'. 21J0 Tónleikar: Fta..gir
.* - ■ ■ .
rade", Symfónísk svíta eftil Kha- ■
chaturian (piötur). 22.C5; Vinsæl
lög (plctur). 22.30 Bagskráiok. :
Frá Loftleiðum
var 5 gær flogið tíl
Sands, Akureyrar
Hólmavíkur og ’.
Vestsm.eyja. —
Á teorgun verða
farnar áætlunarferðir til: Vest-
mannaeyja (2 ferðir), Akureyrar,
Isafjarðar, Siglufjarðar, KirkjU-
bæjarklausturs og Fagurhólsmýr-
ar. 1 dag verðá farnar áætlunar-
ferðir til: Vestmannaeyja (2 ferð- ■
ir), Akureyrar, Isafjarðar, Patrelcs
fjarðar. Geysir fór til Kaupmanna
hafnar á miðnsetti í nótt væntan-
legur síðdegis i dag með græn"
landsléiðangur Lauge Köch. Fer
í kvöld til New York. Hekla er
væntanleg um kl. 17.00 á morgun
frá Kaupmannahöfn. — 1 dag
verða flognar áætlunarferðir frá ■.
Flugfélagi Islands til Akufeyrar
(2 ferðir), SigJufjarðar, • Kópa-
skers, Keflavíkur og Vestmanaa-
eyja. Á morgun ((miðvikudag) '
verður flogið til þcssara staða: Ak-
ureyrar ; (2 ferðír), Vestmann.a-
eyja, Keflavíkur, Isafjarðar ;og -
Hólmavíkur. Þá verður einnig flog-
ið fró Akureyri til Siglufjarðar og'
Xsafjarðar. 1 gær var mikið flog-
ið hjá Flugfélagi Islands. Farnar
voru 3 ferðir til Akureyrar, 2
ferðlr til isaíjarðar,: 2 ferðír til
Austfjarða (Neskaupsttaðar ,og.
Fáskrúðsfjarðar), 2 ferðir til Vest-
mannaeyja og 'ein ferð til þessara.
staða: Siglufjarðar, Ólafsf jarðaf'
og Kefiavíkur. Gúllfaxi, miHi-,
landaflugvél FJugfélags Islaade,
fór í morgun til Prestwick og
London með 40 farþéga. Flugvéí-'
in er væhtanleg áftur tH Reyltja-i
vikþr á morgun kl. 18.30. ,,
iitilitiiiHiimimiiniiiimiiiiimiiiim ■
MTJHIÐ
að lesa smáauglýsíngarhar, þær.
eru á 7. síðu. .
'iMitiiimiiiiMiiiiimiHiiiiiimiiimiHi)
Laugafdaginn.ð
þ. m. voru gefin
s.-tman í hjóna-'
band ungfRÚ:
Sigurfljóð Er-
Jendsd., Skúla-
skeiði 18, Hafnarfirði og Magnús
Þorláksson trésmiður frá Sval-
barðí i Þistilfirði. Sr. Garðar Þor-
steinsson gaf brúðhjónin saman.
'iHeimili ungu hjónanna verðpr
Barmahlið 50, Reykjavik.
.1
Happdrætti Háskólans.
I gær var dregið í 7. flokki
Happdrættis Háskóia Islands.
Stærsti vinninguripn kr. 20.066,00
kom upp á nr. 19382, sem er fjórð-
ungsmiði, seldur í umboðinu S
Varðarhfjsinu. Kr. 5,000.00 vinh-
ingur kom á nr. 11107, selduf í uxn
boðinu á Vesturgötu 10. ’
Q baaB&fiö«(gv'arar ‘ aynRÍ&' (plötur).
.' ..•„•--' Það þarf að aoka Slito ■ Upplestur: „A beimscnda
;. starfsetnÍBa, ' -. . köldum", .bókarkafli' eftir Evclyn
.. • .'•■.:.: ; .Ste£áussoijjr.f.Vi*Íía»núr;Þ.''';GífiUi-
Kennsluskrá Háskóia Islands
fyrir háskólaáiið 1949-50 er kom-
in út. Hefur hún að geyma ýms-
an fróðleik handa almehiiingi, auk
frásagnar um kennsluna, m. a.
íkrá um stofnanir háskólans, sjóði
stúdentagarðana o.fl. Kennslu-
skrána. er hægt að fá hjá hár
skólarjtara.
Sjötíu og fimm ára er ' 5 dag
Þorvarður Helgason 'fyrrum bóndi
á Skriðu i Breiðdal, nú til heim- •
'ilis að Barmahlíð/6.
/■ j Hjonuiium Þprr
S björgu Þorsteihs-'
^ dótt ur og ' Jón.i
V Jónssyni, Reyk-:
holti, Garðahrepp-
féedðist 18 rnai'ka.
sohur 6. júli.
Söfnin: Landsbökasafnið er opið-
; W. 10—12, 1—7 og 8—10 alla virha. *
daga nema laugardaga, þá kl. lfr-ú-
‘12 og 1—7. Þjóðskjalasafnið kJ, li
—7 aíla virka daga. Þjóðmmjasafn-- ‘
lð kl. ‘1—3 þriðjudaga, fimmtudaga *
og sunmidaga. . Listasaín Einar® "
Jónásonar kl.: 140—3,30 á sunnii-
dögum. Bæjarþökásafnlð er op
lð alla virka daga kl. 10—10, úfc*
4án frá-'kl, 2, .nema A. lauffpr- .
* r ■ ' - ■ " 1 'i 'A i l rtl * ~ 'i* i 'i *N~ n 1*"'*