Þjóðviljinn - 31.08.1949, Blaðsíða 5

MiðvLkudagur 31. ágúst 1949.
ÞJÓÐVILJINN
9
MISSÖGNIN SEM VAR LEIBRETT
g HugleiSing um móralska mœlikvarSa
llm bieyskleika-
synáir
Allir . menn eru breyskir og
allir menn drýgja breyskleika-
syndir. Þótt slíkar syndir séu
öílum öðrum syndum afsakan-
legri eru þær engu að síður
hvimleiðar. Ein slík synd var
drýgð hér i Þjóðviljænum fj'rir
skömmu, þegar sagt var að
flugvallarstjóri ríkisins, hr.
Agnar Kofoed-Hansen hefði
menn og bíla af Keflavíkurflug
velli við byggingu húss handa
sér í Reykjavík. Þessi frásögn
stafaði af misskilningi, menn-
imir og bílamir voru skemur
að komnir, sem sé af Reykja-
vikurflugvelli. ' Misskilningur
þessi var Jeiðréttur hér í blað-
inu þegar daginn eftir að hann
var birtur.
Þarna var sem sé um breysé-
leikasynd að ræða og við henni
var brugðizt á þann eina hátt
eem sæmilegur er: það var
gengizt við.henni umsvifalaust.
Þar með skyldi maður ætla að
málið væri úr sögunni, og vissu
lega er það úr sögunni sem
slíkt. En það sem ekki er úr
sögunni eru viðbrögð flugvalla-
stjóra rikisins, dómsmálaráð-
herra landsins og afturhalds-
biaðanna, óg þau viðbrögð eru
svo lærdcmsrík að vert er að
benda á þau sérstaklega.
Þó hafa ekbi verið
fyrirskipaSar réSfax-
rannsóknir
Flugvallastjóri ríkisins hefur
cft verið nefndur hér í blaðinu,
fyrir stjórn sína á flugvallar-
análunurtí, fyrir pólitíska brott-
rekstra af Reykjavíkurflugvelli
cg fyrst og síðast í sambandi
við KeflaVíkurflúgvöIlinn. Það
er óþarfi að fifjá upp þær marg
földu lögjeysur sem undanfar-
in ár hafa verið framdar á
Keflavíkurfiugvellinum, þau ís-
lenzk • lög munu torfundin sem
ekki eru brötin þar syðra með
éamþykki æðstu manna þjóðar-
innar og vitund þeirra embætt-
ismanna sem ýfir völlinn eru
settir, en af þeim er fiugvalla-
stjóri rikisins æðstur. Þótt rík-
isstjórn íslands leggi blessun
sina yfir Öíl logbrotin er þao
- engin afsökun fyrir þá embætt-
ismenn sem eigá að hafa dag-
lega stjórn mála á veliinum.
. Enginn heiðarlegur embættis-
maður getur þólað slíkar aðfar-
if, éngihn maður með nokkra
, virðingu. fyrir sér og embætti
sinu myndi taka í mái að vera
riðinn vio slíkt.
Með öðrum orðum: ráðherr-
ar íslar.ds og flugvallastjóri
hafa verið bornir þeim sökum
hér í blaðinu sem enginn sóma-
kær maður myndi þola ef rang-
nr væru. Bn þeir hafa þolað
þær. Þeir hafa ekki fvrirskipað
neinar réttarrannsóknir, yfir-
heyrslur, málarekstur eða reki-
stefnur. Þvert á móti hafa ráð-
herramir komið í veg fyrir að
Aiþingi framkvæmdi rannsókn
eins og sósialistar höfðu lagt
til. Þeir hafa sem sé ekki verið
að flíka sóma. sínum, æru og
embættisheiðri, þessir menn;
þvert á móti hefur virzt ein-
staklega djúpt á þeim eiginleik-
um.
/Eiar. allt i eiira
utvortis
En svo kemur að missögn-
inni sem var leiðrétt. Og þá
bregður svo undarlega við að
æran er alit í einu orðin útvort-
is á þessum herrum, flugvalla-
stjóra íslands og dómsmálaráð-
herranum. Flugvallastjóri fer
til ráðherra síns og kveðst ekki
æru sinnar vegna geta þolað
slíkar ásakanir, þótt leiðréttar
séu. Og Bjarai Benediktsson
dómsmálaráðherra, sá sóma-
kæri maður, er alveg á sama
máli. Hann fyrirskipar réttar-
rannsókn, rannsóknarlögreglan
og sakadómaraskrifstofan fá
fyrirskipanir um að hefjast
handa af alefli o. s. frv, Rit-
stjóri Þjóðviljans hefur þegar
verið yfirheyrður tvívegis og
það sem meira er: margir menn
sem ekikert hafa til saka unn-
ið, menn sem ekki mega vamm
sitt vita og aldrei áður hafa
komizt í tæri við lögreglu eða
lögfræðinga, eru yfirheyrðir
dag eftir dag og klukkustund
eítir klukkustund! Mennirnir á
Fríkirkjuveg 11 eru önnum
kafnir við skyldustörf sín, yfir-
heyrsla. bætist við yfirheyrslu,
skýrsla á skýrslu, sem græð-
andi plástrar á hina særðu em-
bættisæru flugvaliastjórans. Og
allt gerist þetta löngu eftir að
missögnin hefur verið leiðrét.t!
Máttvssa SLefnd
Og mönnum mun spurn:
hvað á þessi cskaplegi fyrir-
gangur að þýða? Það er ljóst
að missögnin sem var leiðrétt
er ekki ástæðan, heldur eitt-
hvað alit annað. Og það verður
ljóst við áthugun að ástæðan
er sú, að embættismennirnir
tveir, dómsmálaráðherrann og
flugvailarstjóri, nota þetta til-
efni til að 'fróa sér. ÆStlun
þeirra er að hefna sín fyrir
þaim þunga dórn sem kveðinn
hefur verið upp yfir þeim og
ekki verður áfrýjað. Allar þær
kærur sem þeir hafa ekki getað
sent, allar ‘þær réttarrannsókn-
ir sem þeir haf a ekki 'þQrað að
láta framkvæma,. egu-.fólgnar i
þessari einu. Þetta er hugsað
.sem hefnd, hlægi’eg,, máttvana
hefnd og fróun, í því’ fólgin að
Þjóðviljinn hafi birt éiná litla
missögn um Keflavíkúrflúgvöll-
inn — jþótt haíiní h'aíi'«áð vísu
leiðrétt hana þegar í stað, á
undan öllum öðrum aðilum!
Þetta er samskonar fyrirbrigði
og hin tilefnislausa, órökstudda
ofsókn á Halldór Kiljan Lax-
ness; bún á að vera hefnd og
fróun vegna uppljóstrana sós-
ialista um gjaldeyrisþjófnað,
faktúrufalsanir og skattsvik
auðstéttarinnar í Reykjavík.
Misjafiíii
mælikvarðai
Þar með er þó ekki full skýr-
ing gefin. iEtiunin er einnig að
undirstrika á sem áhrifarikast-
an hátt, að Þjóðviljanum hafi
orðið á að birta missögn. Þess
vegna ruku. afturhaldsblöoin
upp tii handa og fóta — mörg-
um dögum eftir að missögnin
hafðí verið leiðrétt — og benda
á hana sem einstæða sönnun
um óheiðarleika blaðsins og
þeirra manna sem við það
starfa. (Athyglisvert er að þau
töldu það einstæða sönnun um
„aumingjaskap“ Þjóðviljans að
hann skyldi leiðrétta missögn
sína!). Og því skai ekki neitað
að missögnin hafði sín áhrif,
ýmsir vinir og veiurmarar blaðs
ins hafa orðið bæði hryggir og
sárir.
En á sama tíma. birta aftur-
haidsblöðin öll lygar á lygar
ofan, falsanir, missagnir og róg
burð — og þetta eru ekki
breyskleikasyndir, heldur ásetn
ingssyndir, sjálf undirstaðan
að málflutningi þessára biaða
er lygin. Dag eftir dag verða
þessi blöð uppvís að ósvífnustu
ósannindum og það kemur aid-
rei fyrir að þau biðjist afsök-
unar eða leiðrétti missagnir. En
hvað skeður? — Það verður
ekki einn einasti maður hrygg-
ur eða reiður, engum finnst lyg-
arnar tiltÖkumál, heldur sjálf-
sagður hlutur, hversdagsleg-
asta fyrirbæri.
Það er þannig lagður annar
móralskur mælikvarði á Þjóð-
viljann en afturhaldsblöðin,
og sízt munu aðstanáendur
þessa biaðs biðjast undan því.
Þvert á móti er það stolt þeirra
og hvatning til nákvæmni og
ötulleika í staríi. En þetta er
fyrirbrigði sem vert er að vekja
athvgli á.
Lærdáœsiíktu’
samaiiburðar
Missögnin sem var leiðrétt
er í sjálfu sér lítið mál. Ein við-
brögð yfirvaldanna og viðhorf
almennings eru hins vegar hin
lærdómsríkustu. Ef missögnin
liefði orðið í Alþýðublaoinu,
Morgunblaðinu, Tímanum eða
Vísi hefði engin leiðrétting kom
ið, engin réttarrannsókn verið
framkvæmd, enginn maður crð
ið hissa, leiður eða sár, það
hefði bókstaf-iega engirm maður
Nokkur minningarorð
um rnóður og son f
!
1
til að gleðja sig við, né heldur
fegurð hinna kyrru sumaraátta
en bara rigning úti, þá sátum
við tiðum að tafli. — Meira
var þó talað um pólitík. Ég
hef aldrei vitað ungiing á hans
aldri sem hafði eins vakandi
Fyrir rúmum fjcrum árum
auglýsti undirritaður í blöðun-
um að hann vildi gjarnan kenna
fclki tiitskið erlent tungumál,
og fyrsti nemaadi hans var 16
ára piltur.
Aldrei held ég nokkur nem-
andi hafi verið eins hrein-
skilinn við kennara sinn. Strax
I
í öðrum eða þriðja tímanum
spurði hann uppúr miðri Iexí-
imni hvort það mundi ekki væn
legra til árangurs við námið ef
kennarinn gerði sé far um að
vera ekki alveg jafn illa undir
það búinn einsog nemandinn.
Það höfðu kcmið á kennarann
vöfiur við að útskýra eitthvert
málfræðiatriði.
Nemandinn hét Þórður, son-
ur Valdimars Þcrðarsonar á
Kirkjusandi cg kcnu hans Ingu
Halldórsdcttur. Ég segi söguna
þá araa af því hún lýsir hon-
um svo vel.
Hreinskitai hans var mikil,
en góðiátleg kimni gerði það
að verkum a.ð engan þurfti að i
evíða undan henni. Hún leiddi
alitaf til aukins skilnings en
aidrei sundurþykkis. Atvik það
sem að ofan getur hafði til
dæmis þau áhrif að kennarinn
fcr að )esa vel undir timana;
og nemandinn virti að verð-
leikum þessa viðleitni kennar- [
ans með því að gera slíkt hið j
sama. — Uppfrá því voru þeir'
miklir vinir, kennarinn cg nem-
andinn.
Tvisvar dvöldumst við saman
í sumarleyfi austuraúð Þing-
vallavatn.
Það var bát’ir með utanborðs
mótor, og þegar hvasst var
hylltist Þórður til að stýra
honum þannig á fu’lri ferð
uppi ölduna að við fengum á-
gjöf. Ágjöfin er evo hressandi,
•sagði hann. — En begar logn
var og kyrrð og heiðrík sumar-
ncttin speglaðist í vatninu, þá
vildi hann helzt vaka til morg-^
uns. Eizjhveratima ætla ég að
ganga á Skjaldbreið, eagði
hann.
Þegar svc ekki var ágjöfin
minnzt á bana! En hin mór-
ölsku viðfcrögð gagnvart Þjóð-
viljanum eru öll önnur. Og
Þjóðviljanum hefur aldrei verið
■Framh. á 3. síðu.
og fordómalausan áhuga um
slík efni. Hann las öll stjóra-
málablöðin og gerði sér far um
að vega og meta hvert mál
með íullu tilliti til þeirra raka
sem fyrir lágu frá hverri hlið.
Hann aíneitaði engri skoðun
að crannsökuðu máli, tileinkaði
sér heldur ekki neina skoðun
i hugsunarleysi. Slíkur var
þrcski hans.
Þórður Vaidimarsson fæddist
hér i Reykjavík þann 19. októ-
ber 1928. Eftir, toarnaskóla
stundaði hann nám í gagn-
fræðaskóJa um skeið og síðan
í Verzlunarskólanum, en lærði
jafnframt nokkuð utanskóla.
Fyrir tæpum tveim árum sigldi
harm vestur um haf til náms
í fÍEkiðnaðarfræðum. En í vetur
leio veiktist hann skyndi-
lega, lagðist á spítala í New
Ycrk og andaðist þar þann 28-
júlí siðastliðinn.
Þcrður Valdimarsaon var fvr
irmynd annarra ur.gra manna-
★
Kynni mín af Ingn Halldórs-
dóttur, móður Þórðar, voru ekki
mikil, en þau voru góð. Ég
þekkti hana sem alúðlega og
hægláta konu, sem gædd var
öllum beztu kostum íslenzkrar
húsmóður. Annars segja mann-
kostir hins göfuga sonar henn-
ar allt um það, hverja persónu
hún hafði aö gejma.
Hún fæddist í Reykjavík 3-
ágúsí 1907, dóttir hjcnanna
Halldcrs Steinþórssonar og
Guðíinnu Pétursdóttur. Árið
1927 giftist hún Valdimar
Þórðursyni og eignuðust þau
tvö börn, Þórð heitinn cg Dóru,.
sem giít er Rögnvaldi Jchnsen.
Inga Halldórsdóttir ar.daðist
hér í Reykjavik 5. ágúst síðast-
liðinn.
★
Þau voru bæði borin til graf-
ar í Fossvogskirkjugarði þann
12. ágúst, sonur sem var einsog
synir eiga að vera, sooóðir sem
hafði gert hann það sem hanit
var.
ðóaas Árneson.