Þjóðviljinn - 27.10.1949, Side 5

FúcsnotudagUr 271 olrtófcer 1949'
ÞJÖÐIHLJINN
S
Sósíalistar þurfa á náttúruvís
indum að halda til að byggja
nýfct þjóðfélag.
>Mér finnst að segja mætti að
framkvæmd sósíalisma sé hag-
nýting þeirra möguieika sem
vísindin hafa skapað og munu
skapa. til meiri hagsældar og
auðugra lífs fyrir alla.
Það er nausynlegt að menn
geri sér Ijóst að með þeúri
tækni, sem nú er til er mögu-
legt að brauðfæða allt mannkyn
ið og margfalt meira en það
Þeim mun glæpsamlegra er
það að í dag skuli mikill hluti
mannkynsins búa. við fátækt og
skort, jafnvel hungursneyð.
Sósíalisíum og mörgurn fleir-
um er ljóst að þetta er á'angur
skipulagsleysis og öfugsnúinna
þjöðfélagsháfcta í hinum kapítal
íska hluta heimsins, þar sem
fi'amleiðslutækin eru i höndum
fárra auðmanha eða samtaka
þeirra, sem framleiða eingöngu
til ac græða. en ekki til að full-
nægja þörfum almennings.
Samtímis er eins og ailt kerf
ið sé sjálfvirkt og ópersónulegt;
kapítalistum er „nauðugur einn
kostur“ að. haga sér eins og
þeir. g-era,- þeir. eru „ti 1 aeyddir.“
Oí’framleiðsla og skortur fylgj-
ast að, kreppur og síðan styrj-
aldirv
Styrjaldir hafa hingað til ver
iö Jausnin á kreppunum og þá
um leið góður bisness fyrir
' ýmsa, enda fekortir aldrei kapí-
fcftJ. í styrjaldaráröður og vopna
framleiðslu.
; En nú er þvi líkt sem þrlaga
stund roannkynsins sé komin.
Annaðhvort verðúr að firina
leiðir til að koma varanléga
í veg fyrir styrjaldir eða. mikill
hluti mannkynsins mun farast
og mikill hluti verðmæta jarð-
arínnar eýðast 'í nýrri heims
styrjöld.
Nóg fæða fyrir alla, þ. e. út-
. rýming á atvinnuleysi og skorti i
e1'. fzu.mskilyrði lýðræðisins, ,eða:
með orðum Sir John Orr: „Mat
vælaframleiðsla miðuð við þarf
ir roannkynsins er grundvöllur
inn serii vér . þurfum til að
byggja. á betri' heim.“
Og mætti einnig sítera í okk-
ar ágæta höfund Gunnar Gunn
arsson. Hann segir: „Fyrst af
öllu verðum vér að gera oss
' ljósi, að til þess að verðskulda
náfnið þjóðfélag verðum vér
að búa. jafnt að öllum þegnum
þjóðfélagsíns með helztu naiið-
synjar lífsins. Engan má skorta
klæði, fæði, húsnæði eða heilsu-
vernd og hjálp. í sjúkdómum.
Og fyrst og fremst: engan má
skorta atvinnu: möguleikann til
að geta með iðni óg eljusemi séð
sér og sínum íarborða. Það er
engu betra að þola atvinnuleysi,
en þola rán og gripdeildir innan
vébanda þjóðfélagsins. Atvinnu-
leysi er í raun réttri skipulögð
mannskemmd, og syndlausn sú
er menn afla sér með atvinyu-
leysisstyrkjum, er á borð við
aflátsbréf páfa hér fyrr á öld-
um, og engu betra.“
Eins og áður var sagt er út-
rýming- skortsins tæknilega
möguleg, og það fyrir löngu.
Með þeirri hagnýtöngu og
tækni við ræktun sem tíðk-
aðist í Bretlandi fyrir stríð var
talið að þyrfti 0,4 hektara rækt
aðs lands á xnann til þess að
hægt værj að fullnægja þörfum j
a.llra. til fæðis. Þetta þýðir að
pm 800 milljónir hektara þyrfti
tií kð fullnægja þörfum alls
mannkynsins, en rælrtað land
í dag nær yfir 1700 milljónir
hektara, en þtað er 'aðeins sem
svarar rúmlega H'% af þurr-
leridi jarðarínnar.
Til viðbótai kemm svö hið
mikla forðabúr sjórinn sem hag
nýta maétti störum betur en nú
er gert.
Það ætti að vera hægt að
margfalda , mataríramleiðslu
heimsins frá því sem nú er segj
uiri 10 eða 20 sinnurn.
Það ér hægt méð því að marg
falda afrakstur þess lands, sem
þegar er ræktáð og méð því að
margfalda stærð ræktaðs lands.
Vísindin hafa þannig afsann-
að kenningu hins enska guðs-
manns og hagfræðings Malth-
usar, að mannkyninu mundi allt
af fjölga meir en.svo að hægt
væri að framíéiða, nóga fæðu
handa öllum.
Þessi kenning, sem nú á dög-
um er orðin að fáránlegri fjar-
stæðu, hefur löngum síðan hún
var fyrst sett fram fýrir 150
árum verið notuð til að réttlæta
skort og styrjaldir og hungurs-
neyð.
Styrjaldir skyldu skoðaðar
sem náttúrulögmál eða guðsráð
stöfun til að koma í veg fyrir
Frammhald á 7. síðn
Nýlega fóru 40 sænskir vearkaíýásforingjar, undir fararstjóm Brcr MaJmquist, í heimsókm:
til TékkcsIóvaMc, þar sem þejr skoðuftn ýmsar oprnber&r stofnanir, iíæaðarmiðstöftvar, iðn-
skóla ojl. Á mjmdinni sjást nokkrir þeirra með tékkneska upplýsingaroáiaráðherrannm Cfvrny,
--■» . . sero -stenduf'j Eetegst'tíl. hægri.
,ið „hvað sem þeirn sýndist..
I .roaí '1.945 varð á þessu mik-
il • breyting. Hirnn frægi her
Ráðstjómarríkjanna gérsigr-
aði beri nazástanna og þar
með éinnig' stoð og styttu hins
tékkófejóvakísika afturhalds. I
maí 1945 hcf alþýða landsins
þegar afnám hins gamla þjóð-
skipulags burgeisanna og upp-
byggingu síns eigin lýðveldis.
Við höfurn þjóðnýtt; námurnar,
við höfum bundið endi á arð-
rán ■ kólaburg-eisanna. Með því
að .hririda af höndum okkar á-
rás afturhaldsins 5 febr. 1948,
höfum við fyrir fullt og allt
tryggt u-ppbyggingu sósíalism-
ans í landi okkar. Og þess
vegaa erum við hér saman-
komnir í dag í Vladislav-sal
Pragarkastala, fulltrúar kola-
námumanna, þeirra manna sem
undirokaðir voru og arðrændir
um aldaraðir.
Stéttabarátta Bámnmanna
öld fram af öld
JLmkx&AC Iramlduir — BæSI lcjör
I túcuxjo stóra og forafi-EEga Viadisiav-sa) í Bradsjaní-
kastala í Prag voxoj tékkneskir .:konuiigar' krýndir ti) forna,
cg síðan lýðveldið Tékkóslóvakía vai stofnað, hafa forset-
a r þess verið kjörnir þar. I þessúm sal var hsiklin fjölmenn
hátíðasamkoma laugardaginn lO. sept. 1949, ekki þó til
að krýna konung eða kjcsa - forseta, .belöur til þess að
heiðra þá cg verðlauna, sem- nytsömustu. störfin vinna fyr-
ir þjóðfélagið, námumennina.
Á þessu ári eni liðin 709 árj inn að Jokum, íorustulið verka-
síðan fyrst vpru sett lög hér á lýðsins í landi plskar fyrir upp-
landi um námui-ekstur cg hafa byggingu KÓsiaiisrnans.
námuroenn í tilefni af því á-
kveðið að tileinka sér framveg-
is sérötakan hátíðisdag einu
sinni á ári cg í þetta sinn
sunnudaginn 11. sept. Þessi
samkoma í Hradsjaní-kastala á
laugardaginn var því upphaí
hátíðahaldanna.
Klement Gottwald. forseti
lýðveldisins ávarpaði námu-
menn á þessari samkomu. Hann
skýrði frá því að verkamenn
Hedvikanámanna 1 Ostrova
hefðu orðið hlutskarpastir í af-
kastakeppni námumanna í júlí
og ágúst í ár cg farið 16.8%
fram úr áætlun. Forsetinn
vakti athygli á þeirri .ánægjú-
legu staðrey.nd, að það værn
ekki aðeins v'érkamenn í nokkr-
um námum sem tækju þátt i
þessari 'samk. heldur allir. Hann
lagði álierzlu á það að aukin af
köst m-æt-tu ekki' hafá í för með
sér aukið erfiði fyrir verka-
menn, heldur ættú þau að vera
afleiðing af betri og skynsam-
legri vinnuaðferðum og betri
tækjum og útbúnaði. Námu-
ihenh eru í dag, eins og á und-
sambands
Þá ræddi Zapotocký um
nauosyn. þess að ala upp nýja
I menntaða. kynslóð námumanna.
. . . , .. , .. a ! Þjóðfélag burgeisanna gerði
npctocky, forsetj verkalyðs • námuDiannsins að út-
. Tékkóslóvakíu skúfun. Réttur hans og tilvera
forsætisráðherra landsine, flutti j var ekkj tryggð af neinum eða
ræðu á þessari samkomu. HannJ neinu. Var ag furð'a þó enginn
talaði um þá stéttabaráttu semi fengist til ag fara 0fan í nám-
háð hefði verið í þessu landi í;Umar ótilneyddur. Vi5 munum
700 ár, milli þeirra annarsveg-! sanna að námuvinna er engin
ar sem urðu að fara ofan i'útskúfun lengur, eklci framar
náíriuraar til þess áð' sækja j hurigurs- og þrældómstilvera.
auðæfi jarðarinnar með ófull-j Námúma
komrium tækjum, og hinsvegar
þeirra sem ekkert unnu en
,,áttu“' námurnar og hirtu arð-
! inn og veu:
! nýja þjóífél;
Vonir okk
ineL'
liins
>iiKar.
ir urn auknar fram
inn af striti yerkamanna. Þessi farir og' hagsæld byggjum v
stéttabarátta var háð öld framj 4 reynslu. Á síðari hluta ársins
af öld og jafnvel fyrsta tékkó-j 1945 var steinkoláframleiðslan
slóvakíska lýðveldið (1918— | í Tékkóslóvakíu 5.2S millj. smá
1839) gerði enga breytingu ájlestir, en á fyrra árshelmingi
.þessu. Þjóðskipulag auðmanri- j 1949 8.65 milj. smál. Framl.
anna var herjað af viðskipta- j brúnkola jókst úr 7,4 millj.
kreppum; þeir sáu ekki önnur' smál. á siðara ársbelmingi ’45
ráð en minnka framleiðsluna j 13-1 mmj. smálestir á fyrri
og segja upp verikamönnum. •
Burgéisarxár wildu liáf a hungr-
hluta ársins 1949.

Cr kvikmyndinni Auðævi jarfíar.

^piöpnum árygp, ^agði forset- aða alþýðu semyþeii- gætu boð-
Fi:amhald-á;,7. sifíiu