Þjóðviljinn - 17.12.1949, Blaðsíða 4

4
ÞJÖÐVTLJINN
Laugardagnr 17. des. 1949
Þjóðviliinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjórn afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stig 19 — Simi 7500 (þrjár línur)
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Sósíalistaflokkurinn, Þðrsgötu 1 — Símii
; AuSmannatæki eða atvinnustofn
iiæjarfélaga
Nýsköpunartogararnir sem komast til staða úti á landi
liafa víðast hvar orðið bæjarfélögum sínum sterk lyftistöng
og dýrmætur þáttur í atvinnulífi bæjarbúa, vakið vonir um
bærilega lífsafkomu og atvinnumöguleika til frambúðar,
vakið traust á þvi að ekki þyrfti að flýja þá staðí, heldur
yrði þar lífvænlégt starfsömu fólki.
Þó undarlegt megi virðast þeim, sem eyru leggja við
áróðri afturhaldsins, voru bæjarfélögum úti á landi ekki
fengin þessi stórvir’ku atvinnutæki fyrir atbeina þeirra
manna og stjórnmálaflokka, sem i tíma og ótima berja sér
á brjóst og básúna ást sína til ,,dreifbýlisins“ heldur þvert
á móti í hörðustu andstöðu við máttarvöld þeirra flokka,
en fyrir frumkvæði og forgöngu Sósíalistaflokksins. Að
sjálfsögðu er þetta í fyllsta samræmi við stefnu Sósíalista-
flokksins og starf.
Skilyrði þess að fátæk bæjarfélög gætu fengið togara
var stofnlánadeildin og 10% viðaukalánin, bæjarfélögin
fengu allt að 85% andvirðis togaranna í hagstæðum lán-
um, með lægri vöxtum en nokkur leið er til að bankarnir
hefou samþykkt, nema fyrir lagaþvingun Alþingis. Sjálf-
hugmyndin að láta Alþingi segja ríkisbankanum fyrir verk-
um, jafneinföld og sjálfsögð og hún virðist vera, grípur
alveg inn að hjartataugum auðvalds og afturhalds á Islandi,
um landsbankavaldið skarar sér svartasta afturhaldið í
Jandinu, úr Sjálfstæðisflokknum, Framsókn og Alþýðu-
flokknum, úr innstu klíkum íslenzka auðvaldsins. Hvað eft-
ir annað hefur þetta vald sett hnefann í borðið gegn öllum
lögum og rétti, andstætt öllu lýðræði, og fyrirskipað Alþingi
íslendinga að framkvæma vilja afturhalclE- og auðvalds-
klíkna Iandsins.
Baráttunni um stofnlánadeildina lauk með fyrsta stóra
sigrinum gegn þessu sterkasta, afturhaldsvirki landsins.
Með Einar Olgeirsson í Nýbyggingarráði og tvo sósíalista
í ráðherraembættum tókst að skáka landsbankavaldinu í
nafni þjóðarinnar, hvernig sem landsbankaafturhaldið ólm-
aðist tókst sósíalistum að knýja gegnum Alþingi lögin um
stofnlánadeildina, enda þótt tækist að skemma þau í með-
förunum, lögin sem gerðu fátækum bæjarfélögum víð'svegar
um land fært að eignast nýsköpunartogara.
Afturhaldið vinmu* markvisst að því að eyðileggja stofn-
lánadeildina, t. d. fellclu þingmenn þríflokkrnna í fyrra til-
lögur sósíalista er miðuðu að því að efla hana og gera hana
færa urn framhaldandi lán. Nú, einmitt mcu hví ao Einar
Olgeirsson hefur á ný baráttu fyrir því aö bæjarféíögum
verði kleift að eignast þá togara sem í smíðum eru, blossar
allt þac mál upp og reynir enn á hve flokkar dreifbýlisins
standa við stóru orðin. Verði tillaga Einars um forgangs-
rétt bæjar- og sveitarfélaga að þessum tíu togurum og
heimild að lána út á þá allt að 85% andvirðisins ekki sam-
þykkt, er auðséð að skipum þessum á að henda í klær auð-
ugustu klílcna landsins, mannanna, sem rakað hafa saman
rangfengnum gróða og geta því innt af hendi „verulegar út-
borganir". „Þarfasti þjónninn", Stefán Jóhann, sem einu
sinni var hafður í forsætisráðhérrastól, hefur helzt gefið
það í skyn, að „veruleg útborgun" ætti að verða mælikvarði
á bað, liverjir eignuðust nýju skipin.
Bæjarfélögin, sem hug hafa á að eignast nýja togara
BÆ J ARPOSTIjRINNj
iiiSlŒliliiiil
Enn um fatabiðraðirnar. verzlunarinnar hvaða númer
Framkvæmdastjóri „Últíma koma fram morguninn eftir,
h. f.“ hefur sent greinargerð hve mörg af hverri stærð og í
út af bréfinu frá „Fatalausum" hvaða litum. Þegar verzlunin
um daginn. Framkvst. telur öll er opin stendur öllum til boða
Einarsson. —
vandkvæði á að framkv. uppá-
stungu „Fatalauss" til afnáms
biðraðanna, og skal ég ekkert
um þa“ð dæma. Framkvstj. vel-
ur Fatalausum nafnið Jón Jóns
son til hægðarauka. — En hér
er greinargerðin, ofurlitlum
kafla sleppt framanaf vegna
rúmleysis: — ,,Nú kemur Jón
Jónsson á laugardegi og spyr iSFISiíSalaN:
Framhald á 3. síðu.
★
eftir fötum. „Þau verða'seld á
miðvikudegi“ er svarað, en
númer verða afhent kl. 2 á
þriðjudegi". Nú hugsar Jón sér
að hafa vaðið fyrir neðan sig
og kamur kl. 6 að morgni í
biðröðina til að fá afhent
númerið. Segjum svo að þá
séu komnir 15 í biðröð á und-
an honum, sem þá verða allir
að biða til kl. 2 eftir númer-
unum.
□
Þann 15. þ. m. seldi Elliði 4526
vættir fyrir 4542 pund.
SKIPADEILD S. I. S.
Arnarfell fór frá Siglufirði í gær
áleiðis til Gravarna í Svíþjóð.
Hvassafell kom tii Aalborg í gær.
RIKISSKIP:
Hekla er í Reykjavík og fer það
an annað kvold vestur um land til
Akureyrar. Esja var á Siglufirði
í gærkvöld á austurleið. . Herðu-
breið er á Austfjörðum á norður
leið. Skjaldbreið fer frá Reykja-
vík kl. 24.00 annað kvöid til Snæ-
fellsness- og Breiðafjarðarhafna.
Ekk! hægt að segja hve
tnikið selt verður.
„Starfsfólk verzlunarinnar fra ReykIavik 1 gær
mannaeyja.
ir, Valdís Kristjánsdóttir, Ásgerð-
ur Halldórsdóttir, Guðný Tryggva
dóttir og Helga Berndsen.
Bómkirkjan.
Messa kl. 11 f. h.
•— Séra Jón Auð-
uns. Fríkirkjan.
Messað kl. 5 e. h.
— Séra Sigurbj.
K.F.U.M.F. AfmæliS
fundur í Aðalstræti 12 kl. 8.30
Vígsla Laugarneskirkju.
Á morgun kl. 11.30 vígir bisk-
upinn yfir íslandi Laugarneskirkju.
Honum til aðstoðar verða dóm-
prófasturinn í Reykjavík sr.
Bjarni Jónsson vígslubiskup, sr.
Jón Auðuns, sr. Jön Thorarensen
og sóknarpresturinn, sr. Garðar
Svavarsson prédikar.
llappdrætti Templara 1949, síöarl
dráttur:
16. vinningur nr. 41544. 17. nr.
34849. 18. nr. 50648. 19. 40016.
20. nr. 4747. 21. nr. 34180. 22.
nr. 33774. 23. nr. 78899. 24. nr.
31598. 25. nr. 62567. 26. nr.
23179. 27. nr. 755S6. 28. nr. 49024.
29. nr. 77486. 30. nr. 46932.
Vinningar sem bætt var inní frá
í fyrra drætti:
1. vinningur nr. 69594 (kæli-
skápur), 2. nr. 27934 (þvotta-
vél), 3. nr. 23627 (kæliskápur),
4. nr. 7904 (eldavél), 5. nr.
50944 (kæliskápur).
STJARNAN hjá Lúðvík á Lauga-
veginum.
Verzlanir bæjarins gera sér nú
mjög far um að skreyta búðar-
glugga sína, og vekja með því at-
Þyrill er í Reykjavík. Helgi fór hyggli vegfarenda. Er sú viðleitni
til Vest- að sjáifsögðu virðingarverð, því
vissulega setur hún „svip á bæinn“
eins og svo oft er komist að orði,-
þótt misjafnlega takist með
smekklegheitin. Vert væri að
minnast margs sem vel er gert
í þessu efni, og vekja þá sérstakT
lega athygli á skreytingum raf-
tækjaverzlananna. Mun „jóla-
stjarnan" framan við Raftækja-
BINAÍSSON4ZOÉGA:
Foldin er í Hafnarfirði. Linge-
stroom er í Amsterdam.
E I M S K I P:
Brúarfoss fór frá Antverpen
15.12 til Hull og Reykjavíkur.
gæti ekki gefið fólkinu í núm-
eraröðinni neinar ábyggilegar
upplýsingar um það, hvað
margir klæðnaðir yrðu seldir,
því það er ekki hægt að vita
með neinni vissu fyrr en rétt
áður en fötin eru seld, því það
er undir ýmsu komið (mismun- Fjapf0SS fór frá Gautaborg 15.12. verzlun Lúðvíks Guðmundssonar á
andi veikindaforföll starfs- til Reykjavíkur. Dettifoss fór frá Laugaveginum vekja einna mesta
fólksins, meiri eða minni hluti Akureyri 12.12. til London. Goða athygli. Er hennar sérstaklegt get
af fötunum úr íslenzkum efnum f°ss k°m fil N' y* 9*12* hef” í® héf na.,Þessmenn hafa
væntanlega farið þaðan 15.12. til komið að mali við ntara bæjar-
mnanum, sam tll verzlana ut Reykjavíkur. Lagarfoss kom til fréttanna og óskað eftir því að
um iand O .e. fcv.). Gera mætti Reykjavikur 10.12. frá Kaupmanna forráðamönnum þeirrar verzlunar
því ráð fyi'i: að í númerabið- höfn. Selfoss kom til Fáskrúðs- yrði þakkað fyrir þetta „umférða-
röðinr.i y:ci oft miklu fleira fjarðar í gærkvöld 16.12. frá Húsa
fóik en lmu föt, sem seld verða. vik' Tröllafoss kom til Reykjavík
-m • ! , , ur kl. 14.00 í gær 16.12. fra N. Y.
Er til Vill yrði aðems hægt að Vatnajöku]1 kom til Hamborgar
selja 40 ratnaði, en 70 manns ^5.12. fer þaðan væntanlega 16.12.
til Reykjavikur.
ljós" á Laugaveginum. Er þeim
þökkum hér með komið á fram-
færi.
liefðu beðið eftir númerum (25
til 65 föt hafa verið seld viku-
lega á þennan hátt),
□
10 stærðir — 25 snið.
„Jón vinur vor mundi telja
sig hafa miklar likur til að ná
í föt .þar sem hann væri nr. 16.
Nú koma fötin. Hjá fyrirtæk-
inu eru framleiadar 10 mismun-
andi stærðir, með 25 mismun-
andi sniðum. Ólíklegt er að
meira en 5 stærðir komi í sama
skipti. Er þá augljóst að viðbú-
ið er að þeir, sem jafnvel
hefðu fyrstu númerin, gætti
engin föt fengið á sig, og ef
til vill yrði Jón í þeirra flokki.
Þó mætti liugsa sér að sömu
menn hefðu einhvern forgangs-
rétt næst þegar föt • yrðu seld.
— Yrði þó erfitt að gera sér
grein fyrir rétti þeirra gagn-
vart þeim, sem biðu eftir núm-
erum í næstu biðröð 0. s. frv.
Augljóst er, að úr þessu yrðu
vandræði og vitleysa. — Eins
og þetta er framkvæmt nú, er
auglýst kvöldið áður í glugga
\V'V
Skrifstofa Mæðrastyrksnefndar er
í Þingholtsstræti 18. Þar er tekið
á móti gjöfum til einstæðings-
mæðra kl. 2—7, alla virka daga.
18.30 Dönsku-
Hjónunum Huidu
Hjörleifsdóttur og
Sveinbirni Einars-
syni, Brekkustíg
19. fæddist 16
marka sonur 11.
des. sl. — Hjónaefnunum Helgu
Kristjánsdóttur og Óskari Guð-
mundssyni, Selfossi, fæddist " 15
kennsla; II. 19.00 marka dóttir 12. þ. m.
Enskukennsla; I.
19.25 Tónleikar:
Samsöngur. 20.30
Upplestur úr nýj-
um bókum: „Hrakningar og heiða
vegir" ' í útgáfu Jóns Eyþórssonar
og Pálma Hannessonar, „Úti í
heimi," eftir dr. Jón Stefánsson,
„Timinn og vatnið," eftir Stein
Steinarr. „Sveitin okkar" eftir Þor
björgu Árnadóttur, „Smiður And-
résson og þættir1', eftir Bencdikt
Gíslason og „Merkir Islendingar"
í útgáfu Þorkels Jóliannessonar.
— Ennfremur tónleikar. 22.05
Danslög. 24.00 Dagskrárlok.
GJAFIK tii B.Æ.R.
Frá Erlu Ágústsdóttur 20 kr.
10 kr. hafa gefið: Eva Kristins-
dóttir, Elín Ebba Runólfsdóttir,
Kristín Ólafsdóttii', Katrin Jóns-
dóttir, Guði'ún Hrönn Hilmarsd.,
Auður Kristjánsdóttir, Kolbrún
Lárusdóttir, Sólveig Runólfsdótt-
ir, Huida G. Guðjónsdótt-
1 dag verða gef
in saman í
hjónaband . af
séra Bjarna
Jónssyni, Krist-
rún Magnúsd.,
Seljavcg 13 og Kristján G. Breið-
fjörð Finnbogason, Mávahiíð 35.
— Þann 9. des. voru gefin saman
í lijónaband af séra Bjarna Jóns-
syni, Edith D. Hansen, og Karl
G. Sölvason, verkstjóri, Ferjuvog
15. Ennfremur ICristjana H. Sturla
dóttir, Nökkvavog 35 og Jörgen K.
Sölvason, gluggahreinsunarmaöur.
— Þann 10. þ. m. voru gefin sam
an í hjónaband af séra Bjarna
Jónssyni, Ragnhildur Pétursúóttir
og Luther E. Hagalínsson húsa-
smiður, Langholtsveg 134.
Rannsólsnarlögreglan biður þá,
sem voru sjónarvottar að bifreiða
árekstrinum á Túngötu í fyrra-
morgun, svo og þá er meiddust
við áreksturinn og aðra er kynnu
að geta gefið upplýsingar um at-
burð þennan, að gefa sig fram
hjá rannsóknarlögreglunni hið
verða að fylgjast vel með meðferð alþingis á þessu máli.
Tekst auðmannaklíkum landsins með hjálp bankavaldsins aiira fyrsta.
að hremma þessi skip, eða fá þau að verða lyftistöng og
. V -n V • 1. 4 , tt 1, * , . , Næturakstur annast í nótt B.S.R.
stolt heilla bæjarfelaga og byggðarlaga. Um það er banzt. sími 1720