Þjóðviljinn - 14.02.1950, Blaðsíða 4

3

Þ JÖB VILJINN
Þriðjudagur 14. febrúar 195ÖL
tMÓÐVILJINN
Útgefandt: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Rltstjórar: Magnús Kjartansson, Slgurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjamason.
Blaðam.: Arl Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingastjórl: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósialistaflokburinn, Þórsgötu 1 — Síml 7510 (þrjár iínur)
„Verðið verður að lækka“
Verðið á íslenzkum útflutningsafurðum verður að lækka,
segir Tíminn í prentsvertudálki sínum í fvrradag og flytur
þar enn einu sinni þann boöskap, sem íslenzka afturhaldið
hefur klifað á undanfarin átta ár, eða alla tið síðan afurða-
verðið fór að hækka! Verðið verður að lækka, verðið hlýtur
að lækka, hefur á hverju ari verið boðskapur Timamamia
og annarra afturhaldssinna — og ár frá ári varð undrun
þeirra meiri, þegar verðið lækkaði ekki, heldur hélt áfram
að hækka, og undrunin var greinilega blandin harmi yfir
þessari geigvænlegu þróun! Um þverbak keyrði þó þegar
samningar tókust við Sovétríkin eftir styi'jöldina fyrir
atbeina sósíaiista og afurðaverð íslendinga tók stórt stökk
upp á við, en íslenzku þjóðinni áskotnuðust tugir og hundr-
uð milljóna í erlendum gjaldeyri vegna verðhækkananna.
Nú er hrunið alveg að koma, hrópaði Eysteinn Jónsson,
og fylgifiskar hans tóku undir hástöfum: vei"ðið verður
að lækka!
Og svo tóku verðlækkunarpostulamir við stjórnartaum-
unmn. Söngur þeirra magnaðist enn og sendiráð viðskipta-
þjóða okkar höfðu ærinn starfa við að þýða blaöagreinar
ráðherranna um að verðíð á útflutnmgsafurðum íslend-
inga væri ósvífið og allt of hátt. Eiau sinni skrifaði Bjarni
Benediktsson samfleytt í heila viku greinar þessa efnis í
Morgúnblaðið, enda var þá stödd hér hollenzk verslunar-
sendinefnd, sem las að sjálfsögðu greinar ráðherrans með
fullum skiiningi. Og skrifunum var síðan fylgt eftir í verki.
I ársbyrjun 1948 var Ölafur Thors sendur til Ehglands til
þess að undirbjóða Norðmenn með lækkuðu verði á sildar-
lýsi, eins og Ólafur skýrði frá sjálfur við heimkomuna og
alkunnugt er. Árangurinn hefur þegar orðið sá að á sama
tíma og Tékkar hafa greitt 130 pund fyrir síldarlýsi hefur
það verið selt fyrir 95 pund í Bretlandi, að á sama tíma
og Tekkar hafa greitt 46 pund fyrir síldarmjöl hefur það
verið selt fyrir 31 pund i Bretlandi, að á sama tíma og
Tékkar hafa greitt 12% pence fyrir freðfisk hefur verið
iselt fyrir allt niður í 6—7 pence í Bretlandi! Og markaður-
inn í Sovétríkjunum, sem var ’hagstæðasti og bezti mai-k-
aður eem íslendingar hafa komizt í kynni við, hefur verið
eyðilagður með öllu vegna pólitísks ofstækis.
En hvað kemur til að unnt reyndist að stórhækka af-
urðaverðið með viðskiptum við Sovétríkin og hin nýju
lýðræðisríki Austurevrópu? Rússar vilja kaupa ódýrt eins
og aðrir, sagði Tíminn í fyrradag. Það er vissulega rétt, en
þó ættu íslenzkir samvinnumenn að geta skilið 'það betur
en flestir aðrir hvers vegna hægt hefur verið og er að ná
hagkvæmari viðskiptum við Austurevrópu þjóðimar en aðr-
ar. Sú var að minnsta kosti tíðin að Tíminn taldi það eitt
helzta verkefni sitt að sýna fram á skaðsemi milliliða, sem
stórlækkuðu verð framleiéenda og okruðu á nejdendum.
Öllum öðrum millilioum voldugri og mikilvirkari eru ein-
okunarhringir auðvaldsríkjanna sem fleyta rjómann af
striti framleiðenda og arðræna neytendur miskunnarlaust.
Einn slíkur hringur, Unileverhringurinn, einokar nú að
langmestu leyti viðskipti okkar við Bretland og hefur þegar
leikið okkur grátt á ný. Þessar „vestrænu lýðræðisstofnan-
ir“ hafa verið upprættar í löndum Austurevrópu og því
geta viðskipti við þau farið þannig fram að framleiðendur
fái 'hærra verð fyrir vörur sínar en neytendur greiði þó
lægra: *
Þetta ættu Tímamenn að geta skilið, ef vilji væri fyrir
Jbeodl. En þvi er auövitað ekki að heiisa.
BÆJARPOSTIHINN
Um kvikmyndagagnrýnj þið eyðið ekki (væntanlega)
Sigurður Blöndal, sem dvelst dýrmætum tíma ykkar í að sjá
við nám í Noregi, hefur enn þriðjaflokks myndir og skrifa
sent okkur línu. Hann beinir um þær. Eða hvernig liti það
orðum sínum til kvikmynda- út, ef Þjóðv. birti umsagnir um
gagnrýnenda Þjóðviljans, en bækur Hjartaásútgáfunnar, en
auðvitað mega kvikmyndagagn minntist ekki á nýjustu bækur
rýnendur annara blaða ekki Halldórs Laxness eða Þórbergs.
síður læra af ráðleggingum Þið verðið að velja úr þær
hans, og raunar fleiri. Sigurð- myndir á sýningaskránni, sem
ur segir: — „Bæjarpóstur. — ástæða er til að ætla fyriríram,
Mig langar til að biðja þig fyr- að séu góðar. Þetta hefur í
ir nokkur orð til kunningja för með sér, að þið verðið að
minna, kvikmyndagagnrýnenda hafa fast samband við bíó-
Þjóðviljans. Tilefnið er, að fyrir stjóra bæjarins (og það ætti
jólin hjó ég eftir því, að engar ekki að vera svo erfitt) og fá
umsagnir birtust í blaðinu um með vissu millibiii upplýsingar
tvær úrvalskvikmyndir, sem um, hvaða myndir þeir ætli að
sýndar voru kringum mánaða- sstja upp á prógrammið í nán-
mótin nóv.—des. Og ef cg hef ustu frámtíð.
tekið rétt eftir, var hvorug
sýnd nema í tvo daga, a. m. k.
voru þær ekki sjáanlegar leng-
ur í sýningaaugiýsingum blað-
anna. Sú fyrri er dönsk, „Ta
hva’ du vil ha“ (ég man því
miður ekki hvað hún hét á
íslenzku) og sú seinni þýzk,
„Die Mörder sint unter uns“.
□
Afbragðsgóðar
kvikmjmdir.
i „Landnemanum“ og sé því
ekki ástæðu til að fjölyrða um
hana hér. en get aðeins endur-
tekið, að hún er mjög góð.
□
Vinsamieg tilmæli til
gag-nrýnenda.
„Eg verð að játa, að mér
gramdist mjög, að þessara
mynda skyldi hvergi getið í
Þjóðviljanum, úr því að blaðið
á annað borð heldur úti gagn-
rýni, og ég er sannfærður um,
að þær hefðu gengið mun leng-
ur, ef jákvæð gagnrýni hefði fsfisksalan.
birzt um þær. Nu er það alveg 10016 pund_ 13 þ m> . Grimsby.
greinilegt, að gagnrýnendur Höfnin.
hafa tæplega séð þær, annars Togararnir Marz, Jón forseti,
hefðu þeir areiðanlega sknfað Englandi um El helgi og Helga.
um þær. En þá er ég kominn að fell var væntanlegt frá Englandi
því atriði, sem ég vildi leggja g^rkvöid.
áherzlu á — og beina sem vin
samlegum tilmælum til kvik-
myndagagnrýnenda Þjóðvilj-
ans, þeim til athugunar.
□
Eiga að fyigjast vei
með —
„Það lítur út fyrir, að þið
Skip&deild S.I.S.
Arnarfell fór frá Hamborg á
föstudag áleiðis til Húsavíkur.
Kvassafell fór sennilega frá Ála-
borg í gær áieiðis til Hamborgar.
Einarsson og Zoega
Foldin kom til Reykjavíkur kl.
1 á laugardag. Lingestroom- er, í
Amstedam.
Ríkisskip
Hekla er í Reykjavik og fer
eigið erfitt með að sjá allar þær þaðan annað kvöld vestur um
kvikmyndir, sem settar eru upp ^d tn. Aku/eyrar' Esja, er á
Akureyri, en fer þaoan austur um
í Reykjavík. Við þvl er kannski Iand til Rvikur. Herðubreið fór
ekkert hægt að gera eins og frá Reykjavik ki. 24 í gærkvöid
Btendur. Meðam SVO er, verður tn . Breiðafjarðar og Vestf.iarða.
_ Skjaldbreið er a Hunafloa. Þyrill
áð kreíjast þeas af ykkur, aö Bji j Reýkjavik.
Eimskipafélag Reykjavílcur
Katla fór frá Reykjavík 5. þ.
m. áleiðis til Italíu og Grikklands.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Hull 11. þ. m.
til Gdynia og Ábo í Finnlandi.
Dettfoss fór frá Reykjavík í dag
til Vestfjarða. Fjallfoss fór frá
Frederikstad 10. þ. m., kom til
Menstad i Noregi 11. þ. m. Goða-
foss fór frá Reykjavík 8. þ. m.
til New York. Lagarfoss fór frá
Reykjavík 11. þ. m. til Antwerpen,
Rotterdam og Hull. Selfoss kom
til Isafjarðar i gærmorgun. Trölla-
foss fer frá Reykjavík í dag til
New York. Vatnajökull fór vænt-
anlega frá Hamborg í gær til
Danzig og Reykjavíkur.
Leiðrétting.
1 blaðinu í fyrradag féll niður
nafn höfundar að greininni „And-
lega frelsið í útvarpinu". Hún var
eftir Skúla Guðjónsson.
cu/ \ Freyr, 3.—4. tbl.
1950, er komið út.
. I þessu hefti er m.
a.: Erlent fólk á
//ífrW Islandi, eftir ritstj.
□
— kvikmynclaframlcíðsla
Iiinna ýmsu landa.
„Skilyrði fyrir þyí, að þessi
skipan komi að gagni, er vita-
skuld, að þið gegnum erlend
kvikmyndabíöo og tímarit (og'
einnig önnur blöð) fylgizt nokk
urn veginn með kvikmynda-
framleiðslu hinna ýmsu landa.
— Reymdar verður undir öllum
kringmnstæður að gera slíka
„Sjálfur hef ég séð þær báð- kröfu til ykkar sem gagnrýn-
ar og get því af eigm raun gnda. Mætti ég þessum orðum
staðfest, að þær eru afbiagðs- juínum til stuðnings benda á
góðar, enda hafa þær Iilotið ein þag; sem norsiíj kvikmynda-
róma lof gagnrýnenda á Norð- gagnrýnandinn frú Elsa Brita
unöndum, og sú þýzka, sem Mareussen segir í bók sinni
var framleidd á rússneska her- )>Pá kina j kveid?“: „Það sem
námssvæðinu af kvikmyndafé- um þessar mundir gerir kvik-
laginu DEFA, var fyrsta þýzka niyndagagnrýnanda hæfan í
kvikmyndin eftir stríð og er gtarfi sínu, er, að hann hafi
tvímælalaust í röð allrabeztu brennandi áhuga á kvikmynd-
mjmda eftirstríðsáranna, og er um> sem sýni sig j þvj, að hann
þá ekki lítið sagt. Um dönsku fyigist vel með sýningarskrám
myndina „Ta hva’ du vil ha“ bíóanna og lesi allar kvikmynda
hefi ég rætt í kvikmyndagrein bókmenntir, sem hann nær í“.
□
Hrilir á þeira mikil
ábyrgð.
„Ef þið tækjuð þessi orð til
alvarlegrar eftirbreytni, myndi
Framhald á 7. .=ís’»-
Freys, Gísla Kristj
ánsson; t heimsókn hjá Bögeskov.
Broddmjólkin handa ungviðunum;
Öryggi landbúnaðarins, eftir Jón
H. Þorbergsson; Mikronæringan-
efni; Húsmæðraþáttur; Ferja á
straumvatni. — Alifuglaræktin.
Tímarit Landssambands eggja-
framleiðenda, 1. tbl. ’50, er komið
út. Efni: Verðlagsgrundvö'ilur
eggja; greinargerð um yfirlit yf-
ir útgjöld og framleiðslumagn á
meðal-hænsnabúi; Raddir lesend-
anna o. fl. — Æskan, 1,—-2. tbl.
1950, er komið út. Af efni þess
skal nefna: Kveðja til „Æskunn-
ar“ fimmtugrar, eftir Richard
Beck; barnasögurnar, Skilnaður,
Það, sem gefur mönnum lífið, Snæ
dalabörnin, Kóngsdæturnar tvær,
Bergþursar o. fl. — Prentavínn
7.—s. og 9.—10. tbl. '49—’50 er
komið út. Efni: Frá 17. landsþingi
danskra prentara; Borið í bæti-
fláka, eftir H.H. og Prentlistin og
Reykjavik o. m. fl.
1 fyrradag voru
gefin saman í
hjónaband af
séra Jóni Skag-
an, Sveinborg
Svanhvit Giss>-
urardóttir frá Seikoti undir Eyja-
fjöllum og Ágúst Guðjónsson,
múrari frá Vestm.eyjum. Heimili
þeirra er að Langholtsvegi 103.
Si. laugardag opin-
beruðu trúlofun'
sína, ungfrú Dóra
Friðleifsd., Lindar-
götu 60 og Guðjón
Á: Ottósson, raf-
- virlci, Skólavörðu-
stíg 4. — Nýlega hafa opinberað
trúlofun sína, ungfrú Jóhanna
Þorbjarnardóttir, verzlunarmær og
Steindór Siguíðsson, húsgagna-
smiður, bæði til heimilis á Akra-
nesi.
Næturakstur annast Hheyfill. —•
Sími 6633.
Næturlænir er í læknavarðstof-
unni. — Sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki.
— Sími 1330.
(8.00 Framhaldssaga
oarnanna: Úr sög-
unni um Árna og
* Berit eftir Anton
Mohr; V. (Stefán
Jónsson námsstj.).
18.30 Dönskukennsla; II. fl. —
19.00 Enskukennsla I. fl. 19.25
Þingfréttir. — Tónleikar. 20.20
Tónleikar: Kvartett í G-dúr
(K387) eftir Mozart (plötur). 20.50
Erindi: Fyrstu botnvörpuveiðar á
Islandsmiðum; síðara ei'indi (Árni
Friðriksson fiskifræðingur), 21.15
Tónleikar (plötur). 21.25 Málfund-
ur í Útvarpssal: Umræður um
náttúruvernd. — Fundarstjóri Vil-
hjálmur Þ. Gislason. 22.10 Passíu-
sálmar. 22.20 Vinsæi lög (plötur).
22.45 Dagskrárlok.
Embættispróf í lögfræði.
Þessir menn Iuku embættisprófi
í lögfræði i janúar 1950; Ásgeir
Pétursson, I. eink. 192 2/3 stig.
Hermann Jónsson, I. ein’' 31
stig. .Knútur Hallsson, II.
betri, 173 stig. Niels Sigurðsson, I.
eink. 197 2/3 stig. Valgarð Briem,
I. eink. 2J4 2/3 eög. '