Þjóðviljinn - 02.08.1950, Page 5

Miðvikudagur 2. ágúst 195(3'.
ÞJÓÐVILJIXN
9
KÓREA
Kórea er hið evrópska :aafn
laadsins. Það er dregið af Korjú
konungsættinni sem réði þar
ríkjvun 'frá 10. öld til 14. aldar.
Þegar sú konungsætt missti
völdin 1392 var nafni landsins
breytt í Tsosen, er þýðir „land
morgunkyrrðar“ og sú skáld-
léga nafngift hefur haldizt til
þessa dags. En gamla nafnið
gleymdizt ekki, því var haldið
við í Kína og tveimur öldum
eftir fall Korjú-konungsættar-
innar var það flutt til Evrópu
af portúgölskum sjómönnum og
hefur haidizt við lýði með öllum
Evrópuþjóðum.
Kórea liggur austast á megin
landi Asíu, og nær yfir sam-
nafndan skaga og um fjögur
þúsund nærliggjandi eyjar af
ýmsium stærðum. Stærst þeirra
Tsejúdo (einnig þekkt með
portúgalska nafninu Quelpart)
er 1850 ferkm að stærð.
Á þrjá vegu er Kórea umíiot-
iu sæ. I norðri Uggja að henni
Sovétríkin og Kína. Næstu
grannlönd yfir sjó eru Japan og
Kína. Japanska eyjan Tsúsíma
er einungis 55 km frá Kóreu-
strönd og til Honsúeyjar í Jap-
an er ekki nema 180 km haf.
Kórea er lítið laad, einungis
220 700 ferkm. Skagalögunin er
greinileg, löng og mjó land-
ræma teygist út í hafið. Land-
ið er eins konar brú af náttúr- ^
unni gerð frá meginlandi Asíu j
út til Japans. Japönsk ágengnis-j
öfl hafa jaftian kunnað að meta
þetta einkenni á legu landsins
og hvað eftir annað not-
að þessa „brú“ til árása á Kína
og Rússland. Heraám Kóreu-
brúarinnar er eln meginætlun
bandarísku heim3valdasinnanaa
í ágengnisstríðí þeirra nú.
Kórea er land inargbreyti-
legs landslags og náttúrufeg-
urðar. Nærri þrír fjórðu hlutar
landsins eru fjalllendi, hæstu
og tígulegustu fjallgarðarnir
norðarlega, en þar ná Norður-
Kóreufjöllin yfir meginhluta
landsins. Það landslagseinkenni
sem skýrast er á Kóreukorti er
hinn mikilfenglegi fjallgarður
Eftir
V. Sajtvíkoff
- Fyrri grein -
er teygir sig nærri 400 km eftir
strönd Japanshafsins frá Kojre
úng til Kontsjereúngs-skarðs-
ins. Það eru Túman og Pút-
sjenrengfjallgarðarnir, en tign-
arlegir tindar þeirra gnæfa yf-
ir 2000 metra í loft, snarbratt-
ar, nærri þverhníptar hlíðar
þeirra liggja allt niður að Jap-
anshafi. •
En Túmanfjöllin eru ekki
hæstu f jöll Kóreu. Hærra gnæf-
ir hinn frægi Pektúsan („Hvít-
kollur“) frægur úr kóreskum
þjóðsögum, úr bókmenntum og
list Kóreu. Pektúsan er gamalt
eldf jall en gígur þess er nú fyllt
ur af djúpu stöðuvatni, en suðu
sveipir leita sífellt upp á yfir-
borðið og leggur af þeim gufu-
stróka, þeir bera með sér vikur
duft og smásteina er berst
langt upp úr skörðóttum barmi
hins bikarlagaða gígs. Jarðeld-
urinn í Pektúsan varð áður fyrr
til þess að koma inn hjá fólki
hjátrúarkenndri virðingu fyr-
ir fjallinu, því var trúað að
fjallið væri heimkynni dreka.
Umhverfis Pektúsan eru illfær-
ir frumskógar er á japönsku
hernámsárunum urðu hæli
Kóreum er flýðu undan of-
sóknum Japana, og miðstöð
skæruliðahreyfingar er gerði
japanska hernárasliðinu í Kóreu
og Mansjúríu hinar þyngstu
búsifjar.
Keúmgangsan (Demantsfjöll)
í miðju landinu ná að strönd
Japanshafsins og eru talin
fegurstu fjöll landsins. Þau
eru fremur lág, margir fjall-
garðar og hásléttur simdur-
grafnar djúpiun gjám, með hin-
um furðulegustu og margbreyti-
legustu myndum. Fjallshlíðarn-
ar virðast hafa verið höggnar,
slípaðar og skreyttar af snilld-
armyndhöggvara. En Demants-
fjöll eru ekki einungis fræg
fyrir fegurð sína, víðáttumikla
skóga og drynjandi fossa.
Djúpar gjár þeirra eru geymslu
staðir margra fróðlegra leifa
fornkóreskrar byggingarlistar
og málverka, Búddistahelgi-
dóma, pagóða og áietrana
höggvinna á fleti granítveggja.
Þessi fjöll eru vinsæl af
skemmtiferðamönnum og nátt-
úruskoðurum. Þar hafa einuig
risið upp átta hressingarhæli
og hvíldarheimili verkamanna í
alþýðulýðveldi Kóreu .
Suður-Kórea er ekki eins
fjöllótt og norðurhluti landsius
þar er nægt landrými á opnum
sléttum. Þær eru aðallega á
vestri hluta skagans, nærri
strönd Gulahafs, og þær eru
þéttbýlustu og bezt ræktuðu
landssvæði Kóreu.
Enda þótt Kórea liggi á sömu
breiddargráðum og Italía og sé
umflotin sæ á þrjá vegu er
veðráttan miklu kaldari og
meginlandslegii. Því valda Aust
ur-Asíustaðvindamir. Á vetrum
’myndast háþrýstisvæði yfir
|hinu kalda yfirborði Asíumegia
landsins en lægð yfir Kyrra-
hafi, ríkjandi vindátt er norð-
læg og norðvestlæg, þurrir vind
ar og kaldir.. Vetrarkuldi í
Kóreu getur orðið allt að 30—•
40 stiga frost. Á sumrin er
meginlandið hlýrra en hafið og
sunnanvindur og suðvestan
færa mikinn raka. Rigningar-
tími hefst 10.-20. júlí og stend-
ur um fimm vikur. Reguið er
oft ofsalegt Þennan tíma vaxa
ámar ört og flæða yfir bakk-
ana, svo oft verða úr því tor-
timingarfljót. Árleg úrkoma í
Framhald á 7. síðu.
. IA/WWIMfl.WIAiVUWy%NnJVWWVVWWVWWUVWA/WWVUVWWAVUWU*JWW%^WWVWVUVLVWVVVWW,AftrtrtWVUVVUWWVWA^/V,AWVW
gjlÐASTLIÐIÐ fimmtudags-
kvöld fóru þú3undir
manna hópgöngu um aðalgöt-
ur Brussel, höfuðborgar Belgíu.
Manngrúinn stefndi til Laeken,
hallar Leopolds III. Beiga-
konungs, sem fáum dögum á5-
ur hafði snúið heim eftir sex
ára útlegð. Fyrir framan kon-
ungshöilina stóð röð 1000 vopn-
aðra ríkisiögreglumanna. Fólkið
nálgaðist, hrópandi: „Niður
með Leopold — Leopold á
höggstokkinn!" Slik ávörp til
þjóðhöfðingja hafa vart heyrzt
í smáborgaralegum og konung-
hollum löndum Vestur-Evrópu
siðan í frönsku byltingunni,
þegar gerð var alvara úr að
afhöfða Loðvík XVI. og Maríu
Antoinettu. Við því hefði mátt
búast, að lögregluvörðurinn í
kringum Laeken brygði skjótt
við er lífi konungs var svo
opinskátt ógnað. En það fór
á aðra leið. Fólksfjöldinn ruddi
lögregluvörðunum úr vegi og
varð ekki stöðvaður fyrr en
við sjálft hallarhliðið. Vopnuð-
um ríkislögregluþjónunum féll-
ust hendur, er þeir sáu í fylk-
ingarbrjósti þúsundanna, sem
gáfu hástöfum til kynna, að
þær væru komnar þeirra er-
inda að ganga á milli bols og
höfuðs á kóngi sínum, meðal
annarra foringja belgiskra sósí
aldemókrata Paul Henri Spaak,
fyrrverandi forsætisráðherra
Belgiu, forseta stjórnmálanefnd
ar allsherjarþings Sí>, forsðta
Evrópuráðsir.s og ásamt Win-
ston Churchill aðalforingja
hreyfingarinnar Sameinuð Evr-
ópa.
JgN Spaak og félagar hans í
forystuliði belgiskra sósíal
LeopoM á köggstokkinn!
demókrata gerðu fleira óvænt
en að lýsa yfir að þeir ætluðu
að hálshöggva Leopold III. Síð
ustu daga hefur Spaak sérstak
lega ekkert tækifæri látið ó-
notað til að prédika byltingu,
borgarastyrjöld, upplausn belg-
íska ríkisins og pólitiskt alls-
herjarverkfall svo ekki sé
minnzt á smámuni eins og
að sprengja upp brýr, rafleiðsl-
ur og vatnsleiðslur, setja járn-
brautarlestir útaf sporinu, strá
nöglum undir hjól bíla á þjóð-
vegunum og fremja önnur
skemmdarverk. „Byltingu og
uppreisn munum við taka bók-
staflega,“ sagði verkalýðsfélags
formaðurinn André Renard i
Liege. „Við munum ekki taka
tillit til verkfæra og véla í
verksmiðjunum. Við munum
láta vatnið streyma inní kola-
námurnar. Stájofnanir fá að
passa sig sjálfir. Koksofnanir
verða yfirgefnir. Þetta er ha-
tíðleg aðvörun okkar.“ Og all-
ur þessi hamagangur, byltingin,
borgarastyrjöldin og skemmd-
arverkin, hafði það markmið
að hrinda ákvörðun um aftur-
komu Leopolds konungs, sem
meirihluti Belga hafði lýst sig
samþykkan í þjóðaratkvæða-
greiðslu og þingmeirihluti hafði
staðfest. En sósíaldemókratarn
ir í Belgíu lét ekki slík forms-
atriði á sig fá. Þeir boðuðu
allsherjarverkíall til að knýja
afturhaldsmeirihlutann á þingi
til að taka aftur ákvörðun
sina og þegar belgiska ríkis-
útvarpið gerðist bert að hlut-
drægni Leopold í vil tók ieyni-
útvarpsstöð sósialdemókrata til
starfa og útvarpaði eggjunum
til verkfallsmanna.
B1
lELGISKI sósíaldemókrata-
flokkurinn er eins og
kunnugt er einn þeirra sem
hæst eru skrifaðir í Kómiskó,
alþjóðasambandi hægrikrata og
foringi hans Spaak hefur ár-
um saman verið bjartasta leið-
arljósið i þeim hóp. Hann hef-
ur gengið fram fyrir skjöldu
í að fordæma lífskjarabaráttu
róttækra verkalýðssamtaka
sem pólitísk og því óheimil
verkföll. Mun enginn í dús-
bræðrahópnum hafa jafnast
við hann i þessu nema ef vera
skyldi Stefán Jóhann Stefáns-
son fulltrúi Alþýðuflokksins
hjá Kómiskó. Við því hefði
mátt búast, að mikið harma-
kvein risi upp í röðum hægri-
krata yfir hinum glataða syni,
er þetta skrúðgræna tré í reit
Kómiskó bar þvílíkan ávöxt.
En það var öðru nær. Þær
málpípur Kómiskó, sem oftast
ná eyrum okkar Islendinga, Al-
þýðublaðið og brezka útvarpið,
voru allt í einu farin að segja
frá byltingartali, borgarastyrj-
aldarhótunum og skemmdar-
verkum sem ef ekki lofsverð-
um þá að minnsta kosti eðli-
legum athöfnum. Alþýðublaðið,
sem hefur froðufellt yfir nær
hverju kjaradeiluverkfalli í
Vestur-Evrópu undanfarin ár,
hvort sem i hlut hafa átt
Dagsbrúnarmenn hér í Reykja-
vík eða kolanámumenn í
Frakklandi, sem „pólitísku verk
fallsbrölti kommúnista“, skýrði
nú með augljósri velþóknun
frá allsherjarverkfalli, sem
hafði það „ópólitíska" markmið
að hrekja þjóðhöfðingja frá
völdum. Þegar Spaak dúsbróðir
Stefáns Jóhanns, eftir að hafa
boðað stóraukin skemmdarverk,
færði sig uppá skaftið og hót-
aði byltingu, skýrði Alþýðublað
ið frá því stórhrifið. Menn
hljóta að spyrja, hvað valdi
þessari gagngerðu hugarfars-
breytingu. Eiga t.d. ís'.enzkir al-
þýðuflokksmenn að búast við
að Stefán Jóhann, Emil og
Finnur taki að prédika
skemmdarverk og borgarastyrj
öld að dæmi hinna dáðu flokks
bræðra i Belgíu? Vonandi
stendur ekki lengi á svari.
^^LGAN í Belgiu útaf kon-
ungsmálinu, sem nálgaðist
uppreisn þegar mest gekk á,
sýnir annars hversu grunnt er
á óánægju fjöldans í Marshall-
löndum Vestur-Evrópu með
ríkjandi ástand. Allsherjarverk
fall hálfrar milljónar Beiga og
alllt, sem því var samfara, sýnir
ekki aðeins reiði almennings,
þegar reynt er að þröngva uppá
nær helming þjóðarinnar kon-
ungi, sem var í vinfengi við
nazista á striðsárunum og er
kunnur að þvi að draga taum
auðstéttarinnar og kaþólsks
afturhalds. AUsherjarverkfall-
inu og ókyrrðinni veldur einnig
reynzlan af Marshallstefnunni
og hervæðingarbröltinu, at-
vinnuleysi hundraða þúsunda
og skert lífskjör þeirra, sem
hafa vinnu. Marshallkreppan
hitti Belgíu fyrst allra Vestur-
Evrópulanda og það er því
ekki nema eðlilegt, að óánægj-
an brjótist fyrst út þar. Sósíal
demókrataforingjarnir gerðu
sér þetta vel ljóst. Þessvegna
hafa þeir reynt með öllum ráð-
um að hindra að baráttan, sem
heimkoma Leopolds III varð
tilefni til, fengi raunhæft, fé-
lagslegt innihald, með því að
banna allt samstarf við komm
únista í allsherjarverkfallinu
og reyna að beina henni inná
brautir meiningarlauss stjórn-
leysis með hvatningum til
skemmdarverka. Spaak og fé-
lagar hans voru auðsýnilega
orðnir hræddir við þá hreyf-
ingu, sem þeir höfðu hjálpað
til að vekja, en urðu þó að
fylgjast með nokkuð áleiðis
um leið og þeir gerðu sitt til
að veikja málstað andstæðinga
Leopolds. Síðan gripa þeir
fyrsta tækifæri til að semja við
konung og gengu að skilyrð-
um, sem geta gert honum fært
að beita nýjum brögðum, svo
sem ef hann dvelur í Belgíu og
hefur hönd í bagga með ríkis-
stjórn sonar síns á bak við
tjöldin. M.T.Ó.
.A.vvvvvvr\/vvvvvrjvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvA,vvvvvvvvvv"vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv.v wvwwwwvwwww"\^«vwwwvwwwwwww«i/wwn