Þjóðviljinn - 17.11.1950, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 17. • nóv. 1950.Föf
T4
(MÓÐVILIINH
Útg-efandi: Sameiningarflokkur alþýSu — Sósíalistaflolckurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð: kr. 14.00 á mánuði. — Lausasöluverð 60 aur. eint'
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
* RÍKISSTJÓRNARHUGSJÓNIR
r: I
Sú ríkisstjöm sem nú situr viö völd var næsta lengi
tómlát við aö boða þjóöinni stefnu sína í oröum, þótt
verk hennar væru aö vísu hin skilmerkilegustu. En síö-
ustu dagana hefur hún loks látiö frá sér fara þrjú boðorð
sem vert er að almenningur festi sér vel í minni.
Fyrir nokkrum dögum birti málgagn forsætisráö-
herrans, Tíminn, grein um bókaútgáfu og bóksölu. Var
því lýst þar af hvílíkri áfergju aö alþýöa bæjanna hefði
keypt bækur, þegar rýmkvaðist um fjárhaginn á ný-
sköpunarárunum. Síöan var rakiö hvemig tekizt heföi
að draga úr bókakaupum almennings með sívaxandi
dýrtíð og minnkandi kaupgetu almennings Og aö lokum
var komizt að þeirri niöurstööu að í vetur myndu bænd-
ur kaupa allmikiö af bókum, en alþýða bæjanna lítið -
„og er það vel.“ Hið fyrsta boöorð í hugsjónaskrá ríkis-
stjórnarinnar hljóðar því svo:
það er vel að alþýða bæjaima hcíur ekki
lengur efni á því að kaupa bækur.
Tveim dögum síðar- uröu umræöur á þingi um hið
geigvænlega atvinnuleysi sem nú’ mótar alla kaupstaöi
og kauptún landsins. Var bent á að hin sjálfsagöa um-
hyggja ríkisstjórnarinnar fyrir því aö húsdýr austanlands
gætu haldiö lífi væri í litlu samræmi við algert áhuga-
ieysi hennar um líf og kjör atvinnuleysingja. Bjai-ni Ás-
geirsson, fyrrverandi ráðherra og einn mestur valdamaö-
ur 1 hópi stjórnarliösins, sendi þá atvinnuleysingjunum
þessa kveðju: „Þeir verða þó ekki skomir.“ Annaö boðoi’ð
í hugsjónaskrá ríkisstjórnarinnar hljóöar því svo:
Afvinnuleysingjarnir mega þakka fyrir með-
an ekki eru gerðar ráðstafanir til að slátra þeim.
Og enn var þaö tveim dögum síðar aö aðalblöö
stjórnarinnar birtu frétt um þaö að nokkrir dilkaskrokk-
ar hefðu verið sendir til Bandaríkjanna og heföi hinni
vestrænu herraþjóð falliö vel viö kjötið. Heföi nú verið
pantaö allvemlegt magn í viöbót og vonandi hefói þarna
opnazt markaður fyrir dilkakjötsframleiðslu íslendinga.
Sömu dagana var vöruskortur sárari en nokkru sinni
fyrr, hversdagslegustu neyzluvörur voru horfnar úr verzl-
unum, og stjórnarblööin urciu því lítið uppnæm fyrir því
þótt dilkakjötsát Bandaríkjamanna kæmi niður á neyzlu
íslenzkrar alþýöu. Morgunblaðið sagði: „Landsmenn geta
látið sér nægja aðrar og ódýrari tegundir kjöts, meðan
gjaldeyrisvandræðin eru tilfinnanleg“, og Tíminn bætti
.við: „kjöt af fullorönu fé, kýrkjöt og hrossakjöt.“ Hin
þriöja hugsjón ríkisstjórnarinnar hljóðar því svo:
Alþýða bæjanna getur étið rollukjöt.
Viö vitum að hugsjónir stjórnarinnar eru miklu
fleiri, og þær hafa birzt á ótvíræöan hátt í verkum henn-
ar En eitt er að eiga sér hugsjón, annaö að skýra opin-
berlega frá henni, og það var til skamms tíma starfs-
aöferö stjórnarherranna að mæla þvert um hug. En nú
er þróunin komin á það stig aö ráðamennirnir telja sér
iært að sleppa. slíkum hömlum hræsni og yfirdrepsskap-
ar. Þeirri hreinskilni ber vissulega aö íagna, og væntan-
lega bætast á mestunni mörg ný boðorö í hugsjónaskrá
ríkisstjómarinnar.
band við sig það allra fyrsta.
Einnig skorar rannsóknarlögregL
an á bílstjórann sem ók jeppabif-
reið norður Háaleitisveg og
beygði vestur Suðurlandsbraut
framannefndan dag um það leyti
sem slysið skeði, að hafa tal af
sér strax.
Þrautpíndur ibrystu-
maður sjómanna
Kári skrifar: — „ Jón Axel
Pétursson, fyrrum lóðs, nú for-
stjóri Bæjarútgerðar Reykja-
víkur af íhaldsins náð, er orð-
inn viðkvæmur blettur á Alþýðu
flokknum, og viðkvæmni þess
bletts á enn eftir að aukast.
Vilhjálmur nokkur Vilhjálms-
son, sem virðist tei ja það skyldu
sína að ausa lofi hvern bitlinga
spilltan Alþýðuflokksburgeis,
hvernig sem á stendur, birti
lofgrein sína um Jón Axel í
Alþýðublaðinu i gær, og má
háfa til marks að þegar stutt
er á þann hnapp, er burgeisinn
orðinn aðþrengdur. Hins vegar
reynir loftungan að gera þenn-
an digra bæjarútgerðarforstjóra
af ihalds náð að píslarvotti með
því að tala um Jón Axel sem
„þrautpindan baráttumann sjó-
manna" og verkamanna, smjaðr
arinn segir orðrétt: „Og það er
alveg áreiðanlegt, að maður
með skapferli og fortíð þessa
þrautpínda baráttumanns sjó-
manna og samtakanna i heild
mundi aldrei grípa til „svarts
lista" í baráttunni".
urinn þrautpíndur af þeim
íhaldsdjöflum sem hann hefur
ofurselt sig, — en það dugar
engin loftunga, engin smjaðurs-
leg uppveðrun, til að gera hann
að „þrautpíndum" verkalýðs-
leiðtoga. Hann hefur sjálfur
valið sér hlutskipti. Verði hon-
um að góðu. — Kári“.
Oflofið skýtur langt yfir
mark þama eins og oftar hjá
Vilhjálmi Vilhjálmssyni. Sjó-
menn sem þekkja Jón Axel eiga
sjálfsagt ekki hægt með að
verjast glotti, ef þeir reyna að
hugsa sér Jón Axel Péturs-
son sem þrautpíndan baráttu-
mann sjómanna og alþýðusam-
takanna. Sá píningur hlýtur að
hafa orðið til í hugskoti Vil-
hjálms. Sjómenn og verkamenn
vita, • að íhaldsmeirihlutihn í
bæjarstjóm Reykjavikur véitir
ek-ki manni úr andstæðinga-
flokki stöðu eins og forstjóra-
embætti við bæjarútgerðina. Sú
bitlingsskuld Alþýðuflokksins
ins er ein af mörgum sem ver-
ið er að borga af með því að
gera þann flokk að aðstoðar-
íhaldi í bæjarstjórninni og með
hinni lúalegu afliendingu heilla
verkalýðsfélaga á vald íhalds-
ins, eða þá með atferli eins og
svikunum í sjómannadeilunni.
RÍKISSKIP:
Hckla or væntanleg: til Rcykja-
vikur í dag- aö austan og norðan
Esja er Reykjavík og fer þaðan
á morgun austur um land til Sigtu
fj. Heiðubrcið er í Reykjavík.
Skjaldbreið er á leið frá Breiða-
firði til Reykjavíkur. Þyrill er í
Faxaflóa. Straumey var á Norð-
firði í gærkvöld. Ármann fer vænt
anlega frá Reykjavík siðdegis i
dag til Vestmannaeyja:
Skipadeild SIS
Arnarfell var væntanlegt til Or-
an í morgún. Hvassafell er i R.-
yik.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Rvik. 13.11.
til Grimsby, Hamborgai og Rott-
erdam. Dettifoss var væntanleg-
ur til Reykjavikur í gærkvöld
16.11. frá Stykkishólmi. Fjallfoss
kom til ICaupmannahafnar 14.11.
frá Leith. Goðafoss fór frá N.-
Foundland 15.11. til N.Y. Gullfoss
fór fiá Kaupm.höfn til Bordeaúx.
Lagarfoss kom til Bremcrhav-
en 14.11., hefur væntanlega farið
15.11. til Warnemiinde. Selfoss er
i Rvík. Tröllaföss fór frá N. Y.
7.11. væntanlegur til R.vikur kl.
8—10 i morgun 17.11. Laura Dan
fermir i HaJifax um 20.11. til R.-
vikur. Heikc fór frá Rotterdam
10.11. til Reykjavikur.
M 20.30 titvarpssagv
an: „Við Háasker"
eftir Jakob Jóns-
son frá Hrauni;
III. (höf( les) j,
21.00 Tónleikar:
Tríó í Es-dúr fyrir fiðlu, víólu og
celló eftir Beethoven (Björn Ól-
afsson, Jón Sen og Einar Vigfús-
son leika). 21.20 Guðspckifélagið
75 ára: a) Erindi (Grétar Fells
rithöfundur). b) Einsöngur: Sig-
lHutavelta l.K.
Dregið var í gær hjá Borgar-
fógetanum í hlutaveltu-happdrætti
f.R. og komu upp þessi númer:
14160 Islendingasögurnar, 6992
Vikudvöl að Kolviðarhóli. 6827
Biblían i myndum.* 7888 skautar.
14258 Ritsafn Jóns Magnússonar.
12808 S j óman nasaga. 10684 Rit-
safn Jóns Trausta.
Vinninganna sé vitjað í skrif-
stofu l.R. i l.Rj-húsinu kl. 5—7
daglega.
22. þing A.S.l. verður sett i sam
komusalnum á Laugaveg 162, kl.
2 e.h. n.k. sunnudag. Nánar i augl.
í blaðinu í dag,
Loftleiðir h.f.
Flugferðir innan-
lands föstudaginn
17. nóv. I dajr
er áætlað að fljúga
til: Akureyrar kl.
10 og til Vestm,-
eyja kl. 14.00. Á morgun er áætlað
að fljúga til: Akureyrar kl. 10
til Isafjarðar kl. 10.30 og til Vest-
mannaeyja kl. 14.00.
Freyr, 22. tbl.
1950, er komið út. .
Efni: Pálmi Ein-
arsson: Jarðræktar
lögin. Heima hjá
Þorbirni á Geita-
skarði. Vestfirzkur bóndi segir
frá. Kartöflurækt á Svalbarðs-
strönd. Óskar Einarsson læknir:
Lifað i fönn; Proteinfnyndun. Um
sauðfjártryggingar. Samskot vcgna
óþurrkanna á Austurlandi. Hús-
mæðraþáttur.' — Aliiuglara'ktin,
7. 8. tbl. 1950, er komið út. Efni:
Jólagæsimar. Hæsnakjötið. Um.
notkun undirburðar. Engar af-
urðarýrar hænur. Útflutningur
hæsna. Húsmæðraþáttur o. fl.
Eklcerf skil ég í
lionum Gunnari
Thoroddsen borgar
, stj. hvernig hann,
\ Jl . hagar sér við grey-
'S®" V ið hann Jóhann
Havsteen. Á ba:jarstjórnai-fundin-
um í gær hélt hann ræðu til að
þakka Havsteen fyrir „framúr-
slcarandi starl' á undanförnum ár-
um“ er hann var formaður Hær-
ingsst,jórnarinnar (en Havsteen
hefur nú látlð af því starfi). Um
lelð og Ilavsteen stóð upp tli að
þakka þakkirnar hlóu alllr við-
staddir — og borgarstjóriivn þó
mest.
Jón Axe] Pétursson lá mán-
uðum saman á umsögn um 12
stunda hvíldartímann í sumar,
sem þægur þjónn íhaldshús-
bænda sinna, og hann veit sýni-
Iega ekki sitt rjúkandi ráð ef
hann er spurður hvort Baejar-
útgerðin liggi á því gam]a lúa-
lagi að lokinni kaupdeilu. að
ýta stéttvísum mönnum úr skip
rúmi. I stað þess að gera hreint
fyrir sínum dyrum ærist þessi
íhaldsforstjóri og láetur hina og
þessa fáráðlinga hlaupa með
skoplegar lofgreinar í Alþýðu-
bl. og lýsa honum sem „þraut-
pindum“ verkalýðsleiðtoga! Að
vísu má það til sanns vegar
færa að maðurinn sé „þraut-
píndur", það er sjálfsagt ekk-
ert grín að vera einn aðalleik-
andinn i bitlingaharmleik Al-
þýðuflokksins, sjálfsagt er mað-
urður Ólafsson syngur. c) Erindi
(Jakob Kristinsson fyrrum fræðslu
málastjóri). 22.10 Vinsæl lög. 22.30
Dagskrárlok.
Tilkynning frá rannsóknarlögregl-
nnni.
Fimmtudaginn 2. nóv. s.I. kl.
um 5 síðdegis, varð það slys á
gatnamótum Háaleitisvegar og
Suðurlandsbrautar við Herskóla-
camp, að maður á reiðhjóH vai-ð
fyrir fólksbifreið og slasaðist.
Rétt áður en slyS þetta varð tók
maður, sem ók jeppabifreið, 7 ára
dreng upp í bifreið sína, sem gekk
austur Suðuriandsbraut móts við
Laugabrekku. Maður þessi ók síð-
an að Háaleitisvegi og beygði suð
ur han,n. Er maðurinn var kominn
stutt inná Háaleitisveginn i Her-
skólacampinum, heyrði drengur-
inn hávaðann, er slysið skcði og
bað manninn að. hleypa sér út
og hljóp svp á slysstaðinn, Rann-
sóknarlögreglan biður þann sem
tók drenginn upp að hafa sam-
Prentarar.
Munið skemmtifundinn í Tjarn
arcafé í kvöld kl. 9 stundvís-
lega.
t
Háskóiafyrlrlestur.
Þórhallur Þorgilsson, bókavörð—
ur, flytur annan háskólafyrirlest-
ur sinn um suðræn áhrif á is-
lenzkar bókmenntir, i dag kl. 9 íi
1. kennslustofu háskólans. öllumt
heimill aðgangur.
H
SÖFNIN: $
Landsbókasafnið er opið allsv
virka daga kl. 10—32, f.h. 1—7 ogr
8—10, nema laugardaga kl. 10—12
f.h. og 1—7 e.h. — Þjóðminjasafni®
cr opið kl. 1—3 þriðjud., fimmtu-
daga og sunnudaga, — Nátturu-
gripasafnið cr opið sunnudaga lck
1.30—3 og þriðjudaga og fimmtu-
daga kl. 2—3. — Listasafn Einan*
Jónssonar er opið kl. 1.30—3.30 fc.
sunnudögumj *