Þjóðviljinn - 28.11.1950, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 28. nóvember 1950.
ÞJÓÐVILJINN
5
Aðalkrafa Alþýðusambandsþingsins er:
Vinna handa öllum vinnu
færum Islendingum
„Rétturinn til vinnunnar er helgasti réttur hins
vinnandi manns.
íslenzka þióðin á nægilega mikið' af framleiðsluúæKj-
um og auðlindum, fcil þess að hægt sé að tryggja öllum
vinnufærum íslendingum aröbæra atvinnu og mann-
sæmandi lífskjör.
En hér er illa á haldið.
Þess vegna er svo komiö, að skuggar atvinnuleysis og
skorts leggjast nú óðfluga yfir íslenzk alþýðulieimili víða
um land.
Mikill hluti vélbátaflotans liggur bundinn í höfn,
hraðfrystihús og fiskiðjuver eru stöðvuö, niðursuðuverk-
smiöjur og fiskþurrkunarhús illa hagnýtt og flestar verk-
smiöjur hæpast liálfnýttar sökum efnisskorts.
Vegna þeirra geigvænlegu afleiðinga, sem þetta á-
stand hefur fyrir hinar vinnandi stéttir og þjóöfélagið'
í heild, skorar 22. þing Alþýöusambands íslands á rík-
isstjórnina:
Að gera nú þegar öflugar ráðstafanir til að
örfa framlelðsluna og tryggja fulla nýtingu
allra framleiðslutækja landsmanna árið imi
kring. •
Þingið leggur alla áherizlu á eflingu atvinnulífsins í
landinu og leggur fyrir væntanlega sambandsstjórn að
beita öllum mætti samtakanna til að knýja ríkisvaldið
til aögerða á því sviði.
Aöalkrafa þingsins er: Vinna handa öllum vinnu-
færum íslendingum.
Þá gerir þingið eftirfarandi
tillögur um einstök atriði at-
vinnumálanna:
Nýju togararnir verði
gerðir út jaínskjótt
og þeir koma
1) Hafinn sé rekstur þeirra
10 togara, sem nú eru í smíð-
um í Bretlandi, jafnskjótt og
þeir eru tilbúnir til veiða. Telur
þingið sjálfsagt, að ríki eða
bæjarfélög geri nokkur skip-
anna út, enda verði bæjarfélög-
um gert fjárhagslega kleift að
eignast skipin og reka þau.
Ríkið láti þau skip, er það gerir
út, einkum bera þar afla að
landi, sem atvinnuleysi gerir
vart við sig og atvinnuþörfin
er mest á liverjúm tíma.
Vill þingið ekki leggja trún-
að á þrálátan orðróm, sem
gosið hefur upp hvað eftir ann-
að á seinustu vikum og mán-
uðum, þess efnis, að ríkisstjórn
in hafi í hyggju að selja þessi
fullkomnustu atvinnutæki, er
þjóðin hefur nokkru sinni éign-
azt. Kæmi slíkt fyrir, mundi
iþað óhappaverk sæta fullri for-
dæmingu verkalýðssamíakanna.
Vélbátaútgerðinni
verði tryggður starís-
grundvöllur
2) Þingið skorar á ríkis-
stjóm íslands að taka nú þegar
til gaumgæfilegrar yfii’vegunar
í samráði við _ samtök útvegs-
manna og sjómanna, með
þverju móti hægt sé aö skapa
vélbátaútgerðinni betri starfs-
grundvöl), en nú er fyrir hendi.
Vill þingið í þessu sambandi
einkum benda á eftirfarandi
atriði, sem komið geti til greina
hvert fyrir sig, eða öll að .ein-
hverju leyti:
a. Hækkað fiskverð að mun
frá því, sem nú er.
b. Lækkaður tilkostnaður við
útgerðina, svo sem sparnað-
ur á beitu og veiðarfærum
og minnkaður viðgerðarkostn
aður og stjórnkostnaður.
c. Niðurgreiðslur á útgerðar-
kostnaði, eins og altítt er
hjá þeim fiskveiðiþjóðum, er
íslendingar verða að keppa
við á heimsmarkaðinum.
d. Verðjöfnun á rekstursvörum
útgerðarinnar, sem mundi,
ef framkvæmd yrði, einkum
ikoma að gagni þeim lands-
hlutum; þar sem útgerðin á
nú við mesta örðugleika að
stríða.
e. Samin verði þegar reglugerð
fyrir fiskveiðideild hluta-
tryggingarsjóðs.
f. Sildveiðideild hlutatrygginga
sjóðs verði séð fyrir nægi-
legu fé, til þess að sjóður-
inn geti borgað síldveiðisjó-
mönnum að fuilu inneignir
sínar frá seinustu síldarver-
tíð, eigi síðar en 1. desember
næstkomandi samkvæmt
þeirri reglugerð, er sildveiði-
deildinni hefur nu verið sett.
Aukin íhlutun verka-
lýðsfélaga um
atvinnumál
3) Þingið beinir þeim tilmæl-
um til verkalýðsfélaganna, að
þau sendi A.S.Í. tillögur sínar
um, hvað helzt megi verða til
varanlegra . atvinmuunbóta á
hverju félagssvæði, svo sem
hafnarbætúr, samgöngubætur,
bættur skipastcll, stofnun iðn-
fyrirtækja, virkjun vatnsafls,
ræktunarframkvæmdir eða aðr-
ar þvilíkar lífrænar atvinnuum-
bætur.
Jafnframt skorar þingið á
sambandsfélögin, hvar sem at-
vinnuleysi gerir vart við sig,
að senda A.S.f. mánaðarléga
tuttorðar skýrslur um atvinnu
ástand á félagssvæðinu, enda
láti sambandið vinna úr skýrsl-
unum og beiti sér fyrir aðstoð
til aukinnar atvinnu.
Ekkert erlent verkafólk
að nauðsynjalausu
i
4) Þingið mótmælir innflutn-
ingi erlends verkafólks á at-
vinnuleysistímum og telur, að
ávallt beri að leita samþykkis
verkalýðssamtakanna, áður en
slíkur innflutningur eigi scr
staö.
Þó getur þingið samþykkt,
að nokkuð sé gert að gagn-
kvæmum skiptum á íslenzku og
erlendu verkafólki, þar eð slík
skipti gætu verið þeim, er nytu,
gagnlegur skóli á hagnýtri
verkkunnáttu.
Forgangsréttur á
Kef lavíkurf 1 ugvelli
5) Þingið krefs þess, áð ís-
lendingar sitji fyrir öllum störf
um á Keflavíkurflugvelli.
Kauptrygging sjó-
manna verði
raunveruleg
6) Þingið telur, ac samnings-
bmidin lágmarkstrygging sjó-
manna, og sérstaklega sjóveð-
réttur þeirra, hafi verið gerður
lítils virði með þeim nýju laga-
ákvæðum, er tryggja ýmsum
öðn.m aðilum en sjómönnum
sjóveðsrétt, vegna skulda út-
vegsmanna við þá, og mótmælir
þingið harðléga þe'.sari laga-
breytingu. >
Fáist ekki lagíæring á sjó-
veðsrétti háseta, svo að hann
verði jafnvel tryggður og áðu.r
var, krefst þingið þess, ?.ð
ríkisvaldið tryggi sjómönnum
þá lágmarkshlutatryggingu,
sem þeim er heitin í ráðningar-
samningi hverju sinni, og verði
sett bankatrygging fyrir skil-
vísri greiðslu tryggingarinnar
um leið og sjómenn eru skráð-
ir í skiprúm.
Nauðsyn vinnu-
miðlunar
7) Þingið mótmælir harðlega
þeirri fáránlegu sparnaðarráð-
stöfun ríkisstjórnarirmar ao
ætla nú að hætta að styrkja
vinnumiðluarskrifstofur í kaup-
stöðum landsinr, er atvinnuleysi
fer sífellt vaxandi, og þess er
þannig meiri þörf -en nokkru
sinni fyrr, að miðlað sé vinnu
í landinu cg greitt fyrir ráðn-
ingu atvinnulausra manna.
Góðar verbúðir og
ferðastyrkir
8) Þingið telur brýna nauð-
syn til bera, að góðum verbúða
byggingum og viðleguplássum
sé upp komið, þar sem aðkomu-
fólki er ætlað að stunda at-
vinnu fjarri heimilum sínurn
lengri eða skemmri tíma árs-
ins. Jafnframt bendir þingið á,
aú rétt. ss að ríkið greiði fyiir
ferðum verkafólksins milli
vinnustaða og jafnvel lands-
hluta og greiða þannig fyrir
því, að fólk geti dvalið uta:r
síns heimahéraðs, þegar þar
skortir atvinnu, en hins vegar
komið til hjálpar við fram-
leiðslustörf þjóðarinnar, þar
sem vinnuafl skortir.
J
Þingið vítir ríkisstjórn
vegna atvinnu-
ástandsins
9) Þá vítir .þingið harðlega
hinar daufu undirtektir rík-i.s-
stjórnarinnar undir kröfu al-
þýðusamtakanna, fram bornar
i septembsr síðastliðnum um
rannsókn á atvinnuástandyiu í
landinu, og telur stórvítavert,
áð ek'tert skuli hafa .verið. gr.rt
á þe.-.iu hausti til að draga úr
atvinnuleysinu, þar ,sem það
hefur verið tilfinnanlégast..
Stefnan mörkuð
i
10) Þá lýsir þingið yfir því;
að það telur, að vandamál at-
vinnuvéganna verði eins og nú
er komið málum, aðeins leyst
með öflun nýrra markaða, fjöl-
breyttari vöruframleiðslu, lækk
un reksturskostnacar, afnámi
hins mikla gróða verzlunar-
stéttarinnar, lækkun vaxta,
aukinni tækni, bættum vinnuað-
ferðum og með aigjörum niður-
skurði á skriffinnsku og cþarfa
nefndabákni ríkisvaidsins.
$ vegna gera
Hernaðarsérfræðingurinn Max Werner er l'æddur í Þýzka-
Iandi en hefur Iengi dvalif í Bandaríkjunum. Hann varð heims-
frægur fyrir bækur sínar, sem út komu í öndvcrðri heimsstyrj-
öldiimi síðari, „The Military Strengíh of the Powers“, „The
Great Offensive“ og fleiri. Hanu reyndist þar öllum liernaðar-
sérfræðingum nærfærnari utn liernaðarmátt Sovétríkjanna. Nú
ritar hann í dagblaðið „New York Compass“ og vikublaðið
„National Guardian“ í Bandaríkjunum. Eftirfarandi grein er
þýdd úr því síðarnefnda.
Diplómatar Vesti;rveldanna,
sem leitast við að grafast fyrir
um þau markmið, er stefna sov-
étstjórnarinnar mótast af, vita
ekki, hvað þeir eiga að halda.
Hernaðarmáttur Vestur-Evrópu
er alger en að dómi manna
í vestri eru Sovétríkin á há-
tindi máttar síns — ómælanlega
öflugri en Hitlers-Þýzkaland
árið 1939. Sovétríkin ráða nú
yfir að mi.msta kosti þrisvar
sinnum fieiri fótgönguliðsher-
deildum, fimm sinnum fiéiri fall-
byssum og hernaðarflugvélum
tíu til fimmtán sinnum fleiri
skriðdrekum. Þar að auki hafa
þau til umráða rosavopn, kjarn-
orkusprengjuna og fjarstýrð-
ar flugsprengjur, sem Hitlere-
Þýzkaland hafði ekki 1939.
,, . Hyei's; yegna gera Rússar þá
Eítir Max Werner
ekki árás, úr því að þeir hafa
hernaðaryfirburði gagnvart
Vesturveidunum, sem Hitler lét
sig ekki einu sinnt dreyma um ?
Þessi spurning er nú rædd ákaft
í Washington, London og París.
Það er ekki hægt að ímynda
sér Hitler hafa þá hernaðar-
yfirburði, sem Sovétríkin liafa
nú, og gera ekki árás, við get-
um ekki ímyndað okkur að
Hitler hefði látið hjá líða að
koma til bjargar veikum banda-
manni, sem fer eins halloka
hernaðarlega og Norður-Kórea
gerir nú. Það gefur auga leið,
að einnig á stjórnmálasvið:VTi
er ástandið gersamlega frá-
brugðið því, sem var 1939.
Friðsamleg störf
Skýringarinnar verður að
leita í verkum frekar en yfir-
lýsingum stjórnarinnar í
iVloskva.
Fordómalaust, bandarískt
viðhorf, sem byggist á stað-
reyndum, verður að taka tillit
til þess, að sovétstjórnin hag-
ar sár einsog alls engin hætta
sé á styrjöld um langt árabil:
gífurlegar fjárhæðir eru festar
i verkefnum, sem langan tima
tekur að framkvæma, svo sem
iðnþróun í stórum stíl, bygg-
ingu miltilla raforkuyera, áveit-
um og skógrækt, endurreisn
'■ borga.
Stórar vatncaflstöðvar neðst
við Dnjepr við miðja Volgu
og í Austur-Síberíu, áveitur í
Mið-Asíu, skóggræðsla á aust-
urbakka Volgu — allt þetta
uppbyggingarstarf væri til-
gangslaust, væri helber sóun of
sovétstjórnin áliti strið óhjá-
kvæmilegt í náinni framtíð.
iÞessar framkvæmdir eru tilval-
n skotmörk fyrir kjárnorku-
■.p’æng'ur.
Friður er nauð-
svulegur
Skoðun sovétstjórnarinnar
Framhald á .7. síðu.