Þjóðviljinn - 03.12.1950, Page 4

3
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 3. desember 1950. Sumi
Þjóðviliinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
RltBtjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Biaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7600 (þrjár línur).
Ájikriftarverð: kr. 14.00 á mánuði. — Lausasöluverð 60 aur. elnt.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Ageniarnir kasta grímunni
Síðasta AlþýÖusambandsþing samþykktí þessa
mikilvægu ályktun um hin sívaxandi afskipti at-
vinnurekenda af málefnum verkalýðsfélaganna:
„22. þing ASÍ mótmælir harðlega hverskyns af-
skiptum atvinnurekenda af innri málefnum verklýðs-
samtakanna, svo sem afslciptum af kosningum í verk-
lýðsfélögunum.
Sérstaklega fordæmir þingið tilraunir einstakra
atvinnurekenda og verkstjóra til þess að nota at-
vinnuleg völd sín til að hafa áhrif á atkvæðagreiðslur
verkafólks, m. a. með stofnun pólitískra félaga innan
samtakanna í þeim tilgangi að tryggja ákveðnum
hópi sambandsmeðlima atvinnuleg sérréttindi.
Þingið skorar á öll verklýðsfélög að vera vel á
verði gcgn öllum tilraunum í þessa átt og standa
saman sem einn maöur um þá meðlimi samtakanna
sem kunna að verða beittir atvinnu- og skoðana-
kúgun af hálfu atvinnurekenda eða fulltrúa þeirra.“
Aö óreyndu hefði maður mátt ætla aö slík til-
laga hefði verið samþykkt einróma, en svo varö ekki.
ÁkveÖinn hópur manna missti alla sjálfstjórn þegar
tillagan .kom fram, og er fulltrúunum sérstaklega
minnisstæð framkoma FriÖleifs Friðrikssonar, en
hann lék óvart einkennilegan skopþátt af æsingi og
tryllingi. Og málaiok uröu þau að um 70 fulltrúar
greiddu atkvæöi gegn tillögunni. Munu þaö hafa
verið allir þeir fulltrúar sem íhaldsflckkurinn eign-
aöi sér á þinginu, flestir þeirra fulltrúar sem Fram-
sókn eignaöi sér og nokkrir fulltrúar sem telja sig
til AlþýÖuflokksins.
Þessir fulltrúar hafa m ::ð afstööu sinni gefið
mjög sérstæöa og eftirminnilega yfirlýsingu:
Þcir lýsa yfir stuðningi sínum við hverskyns af-
skipti atvinnurekenda af málefnum verklýðsfélag-
anna, svo sem afskiptum af kosningum innan þeirra.
Þeir lýsa yfir stuðningi sínum við að - atvinnu-
rekendur stofni félög sérréttindamanna innan verk-
lýðsfélaganna til að beita atvinnukúgun og neyða
verkafólk til undirgefni.
Þeir lýsa yfir fullum fjandskap við þá emstakl-
inga sem beittir Iuyina að verða atvinnu- og skoð-
anakúgun af hálfu atvinnurekenda og hafna aliri
samheldni verklýðsfélaganna um sjálfstjórn sína.
Þaö er vissulega geigvænlegt aö slíkar skoðanir
skuli koma fram á þingí heildarsamtaka verkalýðsins
og ennþá geigvænlegra er hitt aö 'fjórðungur fulltrú-
anna skuli lýsa yfir fylgi sínu við þá afstööu. Sú staö-
reynd sýnir glöggt hversu brýn þau vamaðarcvö ei-u
sem fram komu í hinni upphaflegu'till., og þou e’u
óvéfengjanleg sönnun þess hverjum áhriíum atvinnu-
rekendur hafa nú þegar náö meö íhlutun siri
rekar íhaldsflckksins í verklýðshrsyfíngunn
þessa talið sig stéttvísa verkamenn sem be:
fyrir hag samtakanna, en nú hafa þeir kas1
unni og sýnt hug sihn allan. Og þaö kom eir.nig í
ljós aö sumir fulltrúar Alþýöufl. voru sarna sinms,
Þessar staðreyndir eru alvarlegasta vi.ör:-,ng".ofnj
alþýðusamtakanna í dag. Allur stjórnmálaá vgcining-
ur stéttvísra verkamanna veröur aö þoka til hliöar
fyrir því mikilvæga verkefni áö hrinda sókn atvinnu-
rekenda og agenta þein-a. Um þaö verkefni ber öllum
verklýössinnum að sameinast.
Kleinc Nachtmusik) eftir Mozart.
b) Tilbrigði op. 56a eftir Brams
um stef eftir Haydn. c) Sinfónía
í f.-moll nr. 4 eftir Tschaikowsky.
22.05 Danslög (plötur) til 23.30.
Veit Helga eklii
um skortinu?
„Húsmóðir" skrifar: ,,Ég tek
undir það, að húsmæðraþáttur
Helgu Sigurðardóttur í útvarp-
inu er liin ágætasta nýbreytni.
Hins vegar er það galli, að
Helgu virðist ekki kunnugt um
þann mikla skort á nauðsynjum
sem rikir í landinu. Hún er að
ráðleggja húsmæðrum að nota
hitt og annað sem alls ekki fæst.
T. d. gekk einn þátturinn mik-
ið út á edik, en allar húsmæð-
ur vita að sá vökvi hefur verið
ófáanlegur mánuðum saman.
gerðar varðandi ætt og uppruna
einstaklinganna." — Er nú þess
að vænta að hlutaðeigandi aðil-
ar taki þessar tillögur til vin-
samlegrar athugunar ' fyrir
næsta meiriháttar manntal.
Matreiðslubók
skortsins
„Þessu vildi ég sem sagt
skjóta að Helgu. Og af því að
hún hefur ætíð verið atkvæða-
söm um útgáfu matreiðslubók-
mennta, þá vildi ég beina til
hennar þeirri uppástungu að
hún semji nú matreiðslubók í
samræmi við ríkjandi ástand.
Gæti sú bók heitið Matreiðslu-
bók Skortsins. — Húsmóðir".
Ekki bregzt nú
liðsemd
Gamall vinur Bæjarpóstsins
hefur látið hann fá eftirfarandi
vísu til birtingar. Vísan, sem
ekki þarfnast neinnar skýring-
ar, hljóðar svo:
Flokkar standa hlið við hlið
heilagt land að svíkja.
Ennþá fjandinn leggur lið
leppum Bandaríkja.
* ★ *
Útvarpið á morgrim
Pastir liðir eins og venjulega.
20.20 Utvarpshijómsveitin; Þórar-
inn Guðmundsson stjórnar: a)
Sænsk alþýðulög. b) „Ossian-for-
leikurinn" eftir Gade. 20.45 Um
daginn og veginn (frú Lára Sigur
björnsdóttir). 2105 Einsöngur:
Georges Thill syngur (plötur).
21.20 Málfundur í útvarpssal: Um
geðvernd. Fundarstjóri: Vilhjálm-
ur Þ. Gíslason. 22.10 Létt lög.
22.30 Dagskrárlok.
^ Það er nú augljóst
TOml n,íl1 að kariinn ú
kassanum er vin-
1 sælii ræðumaður
en Bjarni Bene-
diktsson.
Bólusetning gegn barnaveiki.
Pöntunum veitt móttaka mánu-
daginn 4. des. og þriðjudaginn 5.
das. n.k. kl. 10—12 f.h. í síma 2781.
Húsmæðrafélág Beykjavíkur
minnir á að bazar félagsins er
opnaður kl. 2 í dag í Borgartúni
7. Margt ágætra muna.
Helgidagsiæknir: Stefán Ólafs
son, Laugaveg 144. — Sími 81211.
Brot á heilbrigðis-
samþj'kktinni?
N. N. skrifar: „Ég hef tekið
eftir því að afgreiðslustúlkur í
einni ákveðinni búð hella skólpi
í ræsið fyrir framan búðina.
Ég hef haft orð á þessu við
stúlkurnar og haldið því fram
að það sé brot á heilbrigðis-
samþykkt Reykjavíkur. Stúlk-
urnar gefa ekkert út á það, en
segjast liins vegar ekki hafa
í annan stað að fara með skolp-
ið. . . . En hvað um það,
er ekki sú skoðun mín rétt,
að þetta sé brot á heilbrigð-
issamþykktinni ? — N. N.“ —
Við væntum svars frá þeim sem
kunnugir eru reglugerðinni.
Elmskip
Brúarfoss fór væntanlega frá
Khöfn i gær til Rvíkur. Dettifoss
kom til N. Y. 28. þ. m„ fer það>-
an væntanlega 8. þ. m. til Rvik-
ur. Fjallfoss fór frá Vaag í. Fær-
eyjum 1. þ. m. til Rvikur. Goða-
foss er í Keflavik. Lagarfoss fór
frá Rotterdam 1. þ. m. til Hull
og Rvikur. Selfoss er á Raufar-
höfn. Tröllafoss fór frá Rvík 27.
f. m. tii Nýfundnalands og N. Y.
Laura Dan er væntanleg til Hali-
fax i byrjun desember, lestar vör-
ur til Reykjavíkur. Foldin er í
Leith, fer þaðan á morgun til
Rvíkur. Vatnajökull lestar vörur í
Gdynia í byi'jun næstu viku til
Rvikur.
I gær voru gef-
hjónaband af
sr. Jóni Thórar
ensen, ungfrú
Ragnhildur Hall
grimsdóttir og
Guðmundur Rósinkars^pn, —
Heimili þeirra er að Steinnesi á
Seltjarnarnesi. — í gær voru gef-
in saman í hjónaband af sr. Þor-
steini Björnssyni, ungfrú Betty
Jónsdóttir og Bragi Einarsson
prentari. Heimili ungu hjónanna
verður að Njálsgötu 40 B,
TiIIögur varðandi
manntal
i. Erind-
hafa til
ast vilji
Æítfræðingur einn hefur beð-
ið Bæjarpóstinn fyrir athuga-
semdir í sambandi við manntal
það hið mikla sem framkvæmt
er á 10 ára fresti. Athuga-
se.mdir þessar áttu reyndar að
hafa birzt fyrir nýafstaðið
manntal, en fyrir mistök varð
ekki svo. Ættfræðingurinn segir
að upplýsingar þær, sem veitt-
ar eru við þetta manntal séu
allsendis ófullnægjandi, ef vel
ætti áð vera, þyrfti að j.áta t.
d. hvern þann sem fæddur er
í Reykjavík tilgreina í hvaða
hú:;i foreidrarnir áttu lieima
þegar hann fæddist. Og væri
auðvitað hægt að frainfylgja
þeirri reglu að því er snertir
þá, sem fæddir eru á spítala,
ekki síður en heima.
Ríkisskip
Hekla er á leið frá Austfjörð-
um til Ákureyrar. Esja var á Isa-
firði siðdegis í gær á nörðurleið.
Herðubreið er í Rvik. Skjaldbreið
er á Húnaflóa á suðurleið. Þyrill
var á Eyjafirði í gær. Straumey
er á Austfjörðum á norðurleið.
Loftleiðir h.f.:
1 dag er áætlað að
fljúga til: Vestm.-
eyja kl. 14.00. Á
morgun er áætlað
að fljúga til: Akur,
eyrar kí. 10 til Isa
fjarðar, Flateyrar, Bíldudals og
Þingeyrar -ki. 10.30 og til Vestm,-
eyja kl. 14.00.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
apóteki. — Sími 1760.
Sltipadeild SÍS
Arnarfell er í Ibiza. Hvassafell
er i Gautaborg.
II-
Til hægðarauka
ættfræðirannsóknuni
„Þetta fyrirkomulag mundi
verúa tíl að auðvelda mjög all-
ar rannsóknir í ættfræði. Eins
og stendur mun látið nægja að
menn tilgreini stutt og lag-
gott Reykjavík sem fæðingar-
stað sinn, en slíkt torveldar ó-
trúlega mikið allar rannsóknir
sem ef til vill yrðu seinna meir
Fastir liðir eins og
venjulega. Kl. 11.00
Morguntónleikar
(plötur). 14.00
Messa í kapeilu
Háskólans (séra
Hermann Gunnarsson, prestur á
Skútustöðum, prédikar). 15.30 Mið-
degistónleikar: a) Lúðrasveitin
Svanur leikur; Karl O. Runólfs-
son stjórnar. b). Nclson Eddy syng
ur (plötur). c) „Slaraffenland“,
hljómsveitarsvíta eftir Riisager
(plötur). 18.30 Barnatími (Þorst.
ö. Stephensen): a) Upplestur:
„Flandrara-Gvendur" eftir Hendiilc
Ottóson (höfundur les). b) Upp-
lestur: -Úr „Litla dýravininum"
eftir Þorstein Erlingsson (Svan-
hildur Þorsteinsdóttir les). c) Tón-
leikar. d) Framhaldssagan: „Sjó-
mannalíf" eftir R. 'Kipling (Þ.Ö.
St.). 19.30 Tónleikar: Píanóiög
eftir Chopin (plötur). 20.20 Upp-
lestur: Ný ljóð eftir Tómas Guð-
mundsson (Lárus Pálsson leikari).
20.40 Erá. sinfóníutónleikunum í
Þjóðleikhúsinu (útvarpað af seg-
ulbandi: Sinfóníuhljómsveitin leik-
ur; Hermann Hildebrandt stjórn-
ar: a) „Lítið næturljóð" (Eine
B É T T U R. Nýjasta heftið
af Rétti er eitt af þcim merkustu,
sem út hafa komið. Réttur kem-
ur út fjórum sinnum á ári, en
kostar þó ekki nema 25 krónur
árgangurinn. Afgreiðsla er á
Skólavörðustíg 19.
til Snæfellsneshafna, Breiða-
fjarðar og Flateyjar hinn 6.
þ. m. Tekið á móti flutningi á
mánudag.
«Esja”
austur um land til Sigluf jarðar
hinn 8. þ. m. Tekið á móti flutn
ingi til áætlunarhafna á þriðju
dag og miðvikudag. Pantaðir
farseðlar seldir á fimmtudag.