Þjóðviljinn - 29.12.1950, Blaðsíða 3

Föst'udagur 29. desember 1950.
ÞJÓÐVILJINN
3
vonum
hann
leikur
hans.
BrúðhjóUin (Margrét Ólafs-
dóttir óg Baldviji IlaHdórsson)
Það eru jól og Þjóðleikhúsið
niinnist þeirra með því að
flytja. eina af jólasögum Char-
les Dickens, „Söngbjölluna á
arninum". Ekki veit ég hvort
það er venja annarra leikhúsa
að segja gestunum jólasögur,
en ef svo er, virðist það næsta
einkennilegur siður; hitt ætti
að vera sjálfsögö skylda að
efna til bamasýninga á hverj-
um jólum, þeirri hátíð sem
bemskunni er helguð.
Það er auðvitað fjarri mér
að lasta jólasögur Dickens, hins
ágæta stórskálds og umbóta-
mamis, endá munu þær bera af
flestum bókum sinnar tegund-
ar, og hafa verið stældar æ of-
an í æ frá því þær sáu fyrst
dagsins ljós fyrir rúmum
hundrað árum. Þær bera í
öllu svip meistara síns, þar
birtist hugarflug hans og ó-
venjuleg ldmni, einlægni og
bjartsýni, góðvild og djúp sam-
xið með fátækum og hrjáðum.
— Sjálfur líktist Dickens í
mörgu stóru barni, og helzt
vildi hann áð alltaf væru jól,
en»þá myndu friður og mannúð
áreiðanlega vinna sigur. „Söng-
bjallan“ er ekki fremst þess-
arra ævintýra, en hún er nota-
leg saga og viðfeldin; þar er
arninum sungiö angurvært lof,
hinu fornhelga tákni heimilis-
sælii og ættrækni. Dickens sneri
sjálfur sögunni I leikrit, enda
vanur leikhúsmaðúr; það er
samt til lýta að sögumaður
verður að ganga fram fyiir
tjaldið í upphafi hvers þáttár
og kynna nokkuð af efninu fyr-
ir áhorfehdum. En efni þessarr-
ar sögu er harla ósennilegt
og gamaldags, og hin ákafa
viökvæmni lætur undárlega í
evrum margra nútímamanna
— ungur maður bláfátælcur
verður ríkur í Suðurameríku
og kemúr heim í dularklæðum
í þann mund sem stúlkan hans
er búin að lofast öðrum, og
þar frameftir götunum. Og svo
lióflaus er góðvild skáldsins
í garð persóna sinna að
vel leikfangasalinn, mannhat-
arinn ágjami, sem helzt vill
að börnum séu gefin ljót leik-
föng og hræðileg, snýst til aft-
urlivarfs að lokum og gerist
nýr maður. — Þetta leikrit
Dickens á eflaust ennþá vin-
sældum að fagna í hinum cnska
heimi, þar sém sögumar eru í
hvers manns minni, en liingað
það lítið eríndi, og snertir
liugi íslcnzkra áhorfendá.
er of barnalegt fyrir fuH-
ia og of fullorðinslegt fyrir
Yngvi Thorkelsson, hinn góð-
og ötuli leiksviðsstjóri.
kcmur hér fraiii sein leikstjóri
og leikari í fyrsta sinn. Haiin
hefur reynt af freihsta mégni
að ná brag og tíðaranda hinnar
liðnu aldar, og tekizt það furðu-
vel meö góðri aðstoð Lárusar
Ingólfssoiiar; sýningin ber þann
Dickenssvip sem með sanngirni
verður krafizt hér norður á ís-
landi, en mætti vera öllu fjör-
meiri á stundum. Eitt atriði
mistókst alveg að mínum dómi,
sálarstríð Jóns pósts við arin-
inn. Rödd „bjöliunnar“ var allt
of ógreinileg og hinn rétta
geðblæ skorti; úr þessu má
auðvitað bæta.
Söguniaðurinn
(Indriðí Wááge)
Blinda stúlkan og faðír hennar (Guðbjörg Þorbjarnardóttir og
Yngvi Thorkelsson).
Úm leikendurna skal ég vera
fáörðui’, enda verður ekki sagt
að mikið réyhi á hæfileika
þeirra að þessu sinni. I leik-
ritinu er ekkert stórt hlut-
ve’rk, og flest liarla einföld og
eihhliða, en í þau virðist skip-
að vél og skynsamlega. Gestur
Pálsson er Jón póstur, gei’vilég-
úr maður og hæfilega veður-
bitinn, hressilegur og skýr í
máli. Bryndís Pétursdóttir er
indæl og björt yfirlitum sem
unga konan hans, en framsögn-
in ekki alltaf lmökralaus. Har-
aldur Björnsson er auðvitað
leikfangasalinn vondi, og að
líkur sumum fyrri hlut-
verkum, en mörg eru tilsvör
hans gædd ein.kennilegu fjöri
tvísærri glettni, og leikur-
inn allur sterkur en öfgalaus.
Ýiigvi Thorkelsson er andstæða
Caleb hinn örfátæki leik-
. Gerfið er ágætt,
er beygður af elli og lúa,
sviphreinn og einlægur; en mál-
færinu er bóta vant og fi’am-
of ógreinileg. Fallega
Guðbjörg Þorbjamar-
blindú stúlkúna, dóttúr
yfir svip hennar og fram-
komu hvílir barasleg blíða,
heiðríkja og mildi, en röddin
er þýð og fögur. Skemmtileg-
ar eru Hildur Kalman og Reg-
ína Þórðardóttir í litlum hlut-
verkum; Hildur er vinnustúlk-
an, einfeldnisleg og barngóð,
og tekst að gera furðumikið úr
þöglum leik sínum, Regína er
virðuleg frú í góðum Dickens-
stíl. Baldvin Halldórsson fer
laglega með hlutverk unga
brúðgumans dulklædda. Sögu-
maðurinn er Indriði Waage, og
er hans starf ef til vill öðr-
um vandasamara; hann er bú-
inn skemmtilegu Dickensgerfi
og fíytur mál sitt látlaust og
notalega, en á stundum mætti
frásögnin verða skýrari ■ og
þróttmeiri. Loks koma tveir
leiknemar fram á sviðið í ör-
smáum hlutverkum, Margrét
Ólafsdóttir og Jóhann Pálsson,
en um getu þeifra er ekki unnt
að dæma af þessum leik'. Á
undan sýningu er flutt brezk
þjóðleg tónlist undir stjórn
Róberts Abraháms Ottósso-nar,
og fellur mjög vel að' efni léiks-
ins.
Margt er talað um starf
Þjóðleikhússins um þessar
mundir, og þó framar öilu um
val þess á leikritum. Það væri
óneitanlega freistandi að líta
nú yfir farinn veg, en skaí þó
ekki gert að sinni, enda ekki;
samigjarnt aö kveða upp neinn,
dóm um þau mál fyrr en leik-
árið er runnið á enda. Enn|
virðist stefnan lítt mörkúð ogj
framtiðin óviss, og er það mjög;
að vonum, en eitt er vist: stór-i
hug og dirfsku má leikhúsiðj
aldrei skorta, það verður að
beina til sín hugum fólksins.
ýta við gestum sínum og hálda
þeim vakandi; og sízt af öllij
vagga þeim í væran svéfn.
Undir því er það komið hvort
leikhúsinu tekst a'ð bera nafn.
sitt með óskertum heiðri.
A. iíj.
Þjóðleikhúsíð:
eftir Charles Dickens
Leikstjóri: Yngvi Thorkelsson
ÍÞRÓTTIR

.•.v.v.v/'.v.v^
Þegar litið er yfi'r 'árið scm
er að líða verður Ijóst að frjáls
ar íþróttir llafa staðið mcð
miklum blóma, og árangur
bættui' í mörgum greinum í
heimimim. Hvað okkur hér
snertir hefur árið verið það'
merkilcgasta sem úm getur í
iþróttasö'gu Islattds. Þó nietin
séu ekki takmark íþróttanná,
þá er eigi að síður gaman að
fylgjast með því hvað mann-
legúr líkami getur gert í mæl-
anlegum afrekum í íþróttum.
Það ei- l'angt síðan jafn
mörg Eviopumet liafa verið
sett á einu ári eins og í ár, en
þau eru:
10,000 m Emil Zátöþek Tékk.
.29,02,6.
Stangarstökk Ragiiar Lund-
berg Svíþ' - 4,38 m.
Kringlukast A. Consolini
Itialia 55,47.'
Þessi met hafa öll þegar ver
ið staðfést. Enn liafa ekki feng
ið staðfestingu:
400 m grind. A. Filiput Italíu
51,6 (gamli mettíminn).
Kúíúvárþ H. Liþþ Rússl. 16,
93 rá.
Stangarst. R. Lindberg Sví-
þjóð 4.40 m.
Þessi heimsmet hafa verið
staðfest:
110 m grind. Dick Attlesey
Bandar. 13,6.
120 yards grind. Dick Att-
lesey Bandarr. 13,6.
Sieggjukast I. Nenetlv Ung-
lattdi 59,88
10,000 m E. Zatópek Tékkósl.
29,02,6.
Met sem ekki hafa enn feng-
ið staðfestingu.
100 m L. La Beach Panama
10,2 (gamli mettiminn).
100 m L. La Beach Panama
10,1.
300 m H. McKenley Jamaica
32,4.
400 yards G. Rhoden Jamaiea
45,8.
880 yards M. Whitfield
Bandar. 1.49,2:
4 X 880 yards Michigan. Há-
skóli Bandar. 7.31,8.
Kúluvarp James Fuciis Band
ar. S'ett 29. april í Las Angel-
es 17,81, sett 17. ágúst í Stock-
holm 17,89, sett 20. ágúst í
Visby 17,90, sett 22. ágúst í
Eskilstuna 17,95.
120 yards grind. D. Attlesey
Bandar. 17,5.
110 m grind. D. Attlesey
Bandar. 13,5.
440 yards grihd. A. Filput
Italía 51,9.
Tugþraut Bob Mathias
Bandar. 8042.
Sá árangur sem mesta at-
hygli vekur er met Lloyd La
Beach á 100 m. Verði það stað-
fest styrkir það trú iriantta að
þetta met eigi eftir að kom-
ast undir 10 sek. Þótt sumir
telji að það sé aðeins á færi
gasellu-drengja að lilaupa undir
10 'sek.
Því er ekki að neita að nokk-r
urrar tortryggni hefúr gætt j
sambandi við tímátöku við
hlaúp La Beach og er því beðið
með nokkúrri eftirvæntingu
úrskurðar I.A.A.F., Alþjóða.
Fi-jálsíþróttasambandsins.
Met Mc Kerdey á 300 m
hlaupi verðúr ekld staðfest seni
heimsmet þar sem I.A.A.Fj
staðfestir ekki met á þeirrj
vegalengd, en óopinbert heims-
met verður það þó talið.
Heimsmet Nemeths 59,88 hef
ur af ýmsum ekki veriö talið
raunverulegt heimsmet i
slcggjukasti því írlendingúrinn
Patiick O’CalIaghan haíi árið
193? kast'áð sleggju 60,57: m á
móti í Ferttioy 23. ágúst. Víða
liefúr þetta vérið liaft fyrir
sátit óg ástæðan fýrir því að
það hafi ekki fengizt staðfest
átti að vera sú að írska sam-
bandið var ekki í I.A.A.F.
Irska sambandið hefur nú
fyrir nokkru opinberlega lýst
yfir að þetta hljóti að vera
á misskilningi byggt þVí Patrick
Framhald á 6. síðu.