Þjóðviljinn - 16.01.1951, Qupperneq 6

e
ÞJÖÐVILJINN
í>riðjuda£ur 16. janúar 1951.
Þjóðin rísi upp gegn áfengisflóðinu
hátt ná til fólksins. íþrótta-
Framhald af 3. aíðu.
Við höfum ekki í annað hús
að venda en til okkar sjálfra.
Svo sem þjóðin er samábyrg
fyrir að hafa lileypt málunum
í þetta ástand verður hún líka
að risa upp til starfa og kippa
jþessu í lag. Það verður ekki
gert á einum degi eða baráttu-
laust.
Ábyrgir menn einstakra fé-
lagshópa og heilda verca að
taka höndum saman og á þann
Einokunin
Framhald af 5. síðu.
jól að útvegsmönnum yrði
heimilt að selja sjálí'ir þann
at'la sem bátaflotinn dnsgi
úr sjó — þar til ríkisstjórn-
in liefði fundið la'usn sina.
Með því móti liefc'i útgerðin
verið tryggð, gjaMeyris
hefði verið aflað, atviuna
verið hafin af fullum krafti
— og ríkisst.jórni og aibingi
síðau getað ai'numið frelsið
hvenær sem þeim sýndist og
„bjargráð liefði fundizt. Hér
var engin „hætta“ á ferðum,
aðeins bráðabirgða ráðstöf-
un til að koma I veg fyrir
hina glæpsamlegu stöð\'un
bátaflotans. En Framsókn-
arþingmennirnir höfðu eT,°;-
an áhuga, þvert á móti
greiddu þeir atkvæði gegn
tillögu sósíalista allir sem
eirn og tóku þar með á sig
persónulega ábyrgð á þ\ í
milljónatjóni sem staf'ar af
stöcvun bátaflotans og er
' bein afleiðing einokunarinn-
1
ar.
Vænzt skýringa
í Tímanum.
Hvernig stendur á þessari af-
stöðu Framsóknarþingmann-
anna? Hefur ljós hins aukna
útflutningsfrelsis ekki runnið
upp fyrir þeim fyrr en um
sjálfa jólahátíðina ? Og hvers
vegna hefjast þeir þá ekki strax
handa um að bæta fyrir mis-
gerðir sínar? Væri vel ef Tím-
inn svaraði þeim spurningum
áður en hann birtir þá næstu
af hinum ágætu og sönnu á-
deilugreinum sínum um einokun
ina.
hreyfingin verður að gera sér
ljóst að henni er falið mikið
menningarstarf í þjóðfélaginu,
sem hún hefur vanrækt undan-
farið, þó afrek íþróttamann-
anna liafi verið góð. Hún á að
sýna og sanna að hún getur
verið starfi sinu vaxin og á
menningargrundvelli vinna aft-
ur það sem tapazt hefur í al-
menningsálitinu. Ábyrgir í-
þróttaleiðtogar verða að ráða
svo fram úr þessu máli að það
takist.
Pólitísku æskulýðsfélögin
verða að byggja starfsemi sína
líka á grundvelli velferðar og
menningar æskufólksins, og er
væntanlega í því efni enginn
stefnumunur. Vilji þau það
ekki, sem erfitt er að trúa, þá
er skorað á hina eldri menn
flokkanna að hlutast til um það
sameiginlega að biðja ráðandi
menn á þingi og í ríkisstj. að
losa okkur við það skilyrði fyr-
ir húsláni að vínveitingar fylgi.
Við þurfum að vinna að því
að þessu verði snúið við, að
skilyrði fyrir húsnæði sé að
víndrykkja og ölæði verði ekki
leyft. Ef alþingismenn þora
ekki að verða við þessari ósk
æskumanna, þá verðum við að
skora á öll þau pó.litísku fé-
lög sem hús hafa að opna þau
,,heiðarlega“ fyrir æsku bæjar-
ins. Við treystum því að Odd-
fellowiæglan sýni sama liug
hinni hálfvöxnu æsku og hún
hefur gert þeirri er dvalið hef-
ur að Silungapolli, og hlutist
til um að hús þeirra verði opn-
að „heiðarlega“ og skilyrðis-
laust. Við viljum ekki trúa að
órevndu að Breiðfirðingabúð
vilji fórna þó ekki væri nema
smáum hluta af æsku Rvíkur,
fyrir æsku Breiðaf jarðar-
hyggða. Þannig verðum við
sameiginlega að berjast þar til
við höfum sigrað. Endurheimt
bað sem tapast hefur í rányrkju
liðinna ára. Með sameiginleg-
um vilja og einlægu starfi
hvers og eins, er þetta hægt.
Ef til vill verður það stundar
tap fyrir framtíðargróða. Stund
arátak sem undirbýr framtiðar
velferð okkar fámennu kæru
þjóðar.
Undir eilílðarstj örnum
Eftir A.J. Cronin
1
§4.
D A G U B
TILKYNNING
Höfum opnaö verzlun undir nafninu
Hannyrðaverzlunin R E F I L L ,
Aðalstræti 12, áöur verzlun Augustu Svendsen.
Viröingarfyllst,
Elísabet Guðmundsdóttir,
Guðbjörg Björnsdóttir.
liún sá hann, en það voru beizkjudrættir um
munn hennar: hann sá að hún var ekki enn
iin að fyrirgefa bonum,
„Þú lítur iha út“, sag'ði hún og horfði fast
á hann með dapurlegum augum sínum.
„Mér líður ágætlega, mamma". Það var e-kki
satt; hann hafði stundum Verið lasinn undan-
farna mánuði.
,,Þú ert náfölur í framan“.
Hann svaraði stuttaralega:
„Ég get ekki gert að því hvernig ,ég er í
framan. Mér líður ágætlega eins og ég sagði
þér“.
„Mér var að detta í luig að þér hefði liðið
betur þegar þú áttir heima í þessu húsi og
vannst í námunni".
Hann fann að reióin ólgaði í honum. En
hann sagði:
„Hvar er pabbi?“
„Hann fór út að ná í maðka. Hann kemur rétt
strax. Ertu svo mikið að flýta þér, að þú getir
ekki sezt niður andartak og talað við móður
þína ?“
Hann settist og horfði á hana meðan hún
vafði seglgarninu utanum pakkann — það voru
engir hnútar á því, því að Marta vildi fá það
aftur. Hún hafði elzt lítið: stór og sterkbygg'ður
líkami hennar var enn í fullu fjöri, hréyfingar
hennar öruggar, djúpstæð augu hennar glögg-
gkyggn og hvöss eins og áður í heilbrigðu, djarf-
legu andliti hennar. Hún sneri sér við:
„Hvar er nestið þitt?“
„í vasa mínum“.
„Sýndu mér það“.
Hann þóttist ekki heyra hvað hún sag'ði.
Hún rétti út höndina og endurtók:
„Sýndu mér það“.
„Eg sýni þér það ekki, mamma. Nestið mitt
er í vasa mínum. Það er nestið mitt. Eg ætla
að éta það. Og svo ekki meira um það“.
Hún hélt hendinni enn útréttri, hörkuleg á
svip. Hún sagði:
„Svo að þú ætlar að óhlýðnast mér upp í opið
geðið á mér — alveg eins og þú hefur gert á
bak við mig“.
„Fari það kolað, mamma, ég er alls ekki a'ð
óhlýðnast þér. Það er bara . . . .“ Hann þreif
bréfpokann reiðilega upp úr vasa sínum.
Hún tók við honum kuldaleg á svip og breytti
ekki um svip þegar hún opnaði hann og tók
upp þykku, ólystugu brauðsneiðarnar, sem hann
hafði sjálfur smurt. Svipur hennar var óbreytt-
ur, hún sýndi enga fyrirlitningu, hún lagði pok-
ann aðeins til hliðar. Hún sagði:
„Eg nota þetta í brrauðbúðinginn minn“. Og
í staðinn rétti hún honum pakkann sem hún
hafði verið að útbúa, án þess að mæla með hon-
um, sagði aðeins: „Þarna er meira en nóg handa
ykkur báðum“.
Framkoma hennar var osanngjörn, og þó átti
hún rétt á sér. Og þess vegna fannst honum
þetta eins og löðrungur. Hann sagði æstur:
„Mamma, ég viidi óska að þú vildir gefa Jenný
tækifæri. Þú hefur alltaf haft horn í síðu henn-
ar. Það er óréttlátt. Þú reynir ekkert til að skilja
hana. Þú hefur aðeins komið örsjaldan til henn-
ar þessa síðustu þrjá mánuði“.
„Vill hún að ég komi til hennar. Davíð?“
„Þú gefur henni ekkért tækifæri til þess að
vilja það, mamma. Þú ættir að vera vingjam-
legri við hana: Hún er einmana. Þú ættir að
uppörva liana".
DAVlÐ
Svipur Mörtu varð enn hörkulegri:
„Svo að hún þarf uppörvun, eða hva'ð?“ Hún
þagnaði. Hún fylltist gremju sem varnaði lienni
máls. Svipur hennar sýndi elckert en þegar hún
bj'rjaði að tala aftur, var reiðin auðheyrð á
mæli hepnar. „Og hún er einmana, einmitt það?
Hvaða ástæðu hefur hún til að vera einmana.
Ég hef aldrei tíma til að vera einmana. En .
hún er alltaf á þönum um bæinn að smjaðra
fyrir liöfðingjunum. Hún eignast aldrei vini á
þann hátt, ekki raunverulega vini. Og ef ég væri
í þínum sporum, mundi ég baima henni að jianta
svona margar flöskur af portvíni hjá Murcliison“.
„Mamma“. Davíð spratt á fætur og fölt and-
lit hans varð eldrautt. Hvernig vogarðu þér að
segja annað eins og þetta.........“
Meðan þau stóðu augliti til auglits, hann gló-
andi af reiði .... hún föl og kuldaleg .... kom
Róbert inn um opnar dyrnar. Hann skildi þegar
í stað hvað var á sevði.
„Jæja“, sagði hann blíðlega. „Ég er alveg til-
búinn, Dabbi. Við skulum koma, þú liittir mömmu
þína þegar þú kemur aftur“.
Davíð dró djúpt andann. Hann leit niður til
að leyna sársaukasvipnum.
„Ágætt, pabbi“.
Þeir fóru saman út.
Á leiðinni riiður Cowpen stræti talaði Róbert
venju fremur mikið. Hann talaði um veiðina;
hann hafði fengið ljómandi fallega maðka og
ágætis flugur frá Middlerig. Það var hæfilega
hvasst og hann var á réttri átt, svo að þeim
lilj'ti að ganga vél. Og hann yar búinn að fá
far í vagninum hjá Teasdale. Ekillinn var veikur,
og Dan Teasdale ætlaði að hjá um laugardags-
aksturinn fyrir föður sinn. Hann ætlaði að aka
þeim að Avory búgarðinum sem var nokkrar
mílur frá Morpetli. Það var fallega gert af hon-
um .... ágætur piltur Dan Teasdale.
Davið hlustaði, reyndi að lilusta, en lianit
skildi hvers vegna Róbert var svona ræðinn.
Hann stóð dáiítið afsíðis fyrir utan Teasdale
bakaríið me'ðan Dan og Róbert töluðu saman.
Það sem særði hann mest, var ekki það að
móðir hans skyldi hafa sagt þetta; það var sann-
leikurinn bak við orð hennar sem kvaldi hamt
og lét hami ekki í friði.
Þegar vagninn var tilbúinn, klifraði Dan Teas-
dale upp i hann, Róbert fylgdi á eftir, hann fói-
sér hægt og komst með erfiðismunum upp, Síð-
an fór Davíð. Það var þröngt um þá. Þeir óku
af stað.
Þegar þeir voru komnir út úr bænum fór Dait
að tala vingjarnlega við þá: hann ætlaði að aka.
þeim beint til Avorý og afhenda brauðin á lieim-
leiðinni. Hann sagðist gjarnan hefði viljað fara.
með þeim; honum fannst gaman að veiða eit
hafði sjaldan tíma til þess. Hann liafði yfirleitt
mætur á sveitalifi, hann hafði alltaf langað tii
að verða bóndi, reyna kraftana undir beru loftí
en ekki í koldimmri námunni. En ekki dugði að
fárast yfir þvi .... og Dan iiló dálítið skömm-
ustulega yfir að hafa komið upp um sig.
Þeir óku áfram, fjarlægðust tilbreytingalaust
námusvæðið með ófrýnilegu reykháfunum, og
komu í umhverfi, scm var eins og nýr heimur,
þakinn nýju grænu laufskrúðí og grænu grasi.
Það var eins og guð hefði verið að enda við að
skapa þennan hluta úr heimi og sett hann þarna
kvöldið áður, og mennirnir hefðu ekki enn funcþð
hánri til að ata hanri út. Þarna voru yndislegar
breiður af ljónslappa, óendanlegar breiður, og
þær voru dásamlegar.
Jafnvel Davíð varð léttara í skapi við þessar
glæsilegu ljónslappabreiður. Hann tók rögg á sigr.
„Þetta er fallegt“, sagði hann við Dan.
Dan kinkaði kolli og sagði:
„Já, þær eru fallegar. Og kúnum verður gott
af þeim“. Það varð andartaks þögn, síðan skotr-
aði Dan augunum til Davíðs og sagði: „Hvernig
líkar þér að koma á ,,Brekku?“
Davíð sagði:
„Ekki sem verst, Dan. Ekki sem verst".
Af einhverri óskiljanlegri ástæðu tók Davi®
eftir því að hraustlegt andlit Dans varð dálítið
skömmustulegt. Hann hló við og leit bláum,
hreinskilnum augunum á Davíð.
„Þú þekkir þau öll, er það ekki? Þú hlýtur
áð þekkja þau öll nú orðið? Ertu búinn að hitta
* Grace?“
gj Þegar. Dan nefndi nafn Graca kom eitthvað
seitt- líktist virðittgu'í svip háns; hanft kyrjgdi einá.