Þjóðviljinn - 08.04.1951, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVIUINN — Sunnudagur 8. april 1951
TÓNLEIKAR
! Þórunnar Jóhannsdóttur
Undir eilifðarstiörnum
Það er mörgum gleðiefni,
þegar nafnið hennar Þórunnar
Jóhannsdóttur heyrist nefnt í
sambandi við tónleika, ' hvort
sem er í erlendum sönghöllum
eða hér í bænum. Þessi litla
stúlka er söguhetja í gömlu
ævintýri, sem alltaf gengur þó,
og sem betur fer æ tíðar, í end-
urnýjungu lífsins —■ enda er
það alltaf jafnhugþekkt og
spurning þess jafnáleitin, hvort
karlsdóttirin muni nú eignast
sitt kóngtsríki, eða eins og ein-
faldlega er komizt að orði:
hvað er svo meira?
Og nú fékkst nokkurt fram-
háld sögimnar um hana Þór-
vnni litlu í blöðunum um dag-
inn og á tónleikum hennar á
þriðjudagskvöldið, og mjög á
þá lund sem við óskuðum helzt.
Hún er ekkert óeðlilegt undra-
barn, fullorðin mn aldur fram,
og æskumörkin eru greinileg
á.leik hennar og túlkun, sum-
part auðrakin til þess, að flyg-
ilbákn nútímans eru engin
barnameðfæri. En hún hefur
hins vegar þegar sigrast á
mörgum ei'fiðustu þrautum list-
ar sinnar, og virðist ekki vand-
séð, að í tónheimum bíði henn-
ar mikill vegur. — Þannig lék
hún um kvöldið af yndisþokka
og aðdáanlegri leikni nokkur
Chopin-verk, þar á meðal Fan-
tasie Impromptu op. 66; þrjár
Skrjabín-prelúdíur op. 11; Fan
tasíu og Fughettu í B-dur eft-
ir Bach; Beethoven-sónötu op.
79 í G-dúr og loks hinar fjöl-
brej'ttu og fögru Kinderscenen
Schumanns, op. 15, sem voru
þungamiðjan i efnisskrá þessara
tónleika.
Skofheld
málning
Verkfræðingurinn Baldwin-
son í Singapore hefur tekið
einkaleyfi á uppgötvun, sem
ætti að geta orðið honum fé-
þúfa, ef sönn reynist. Hann
kveðst hafa uppgötvað aðferð
til að framleiða skotheida máln
íngu. Sé henni sprauíað á
kvarttornmu járnplötu eða tré-
plötu komist hvorki skamni-
l-yssu- né riffilkúlur gegnum
þiöturnar.
Gastúrbínuvél í bíla
Boening verksmiðjurnar í
Bandaríkjunum eru að byrja
framleiðslu gastúrbínuvéla í
foíla. Vél af þessari gerð, sem
hefur 170 hestöfl, vegur aðeins
jtæp 100 kíló. Jafn aflmikil vé!
af venjulegri gerð vegur að
iminnsta kosti nokkuð á annað
tonn.
Hún er vel komin að dálitlu
lófataki og blómuin, hún Þór-
unn litja, og líklega erii ekki
siærri vonir tengdar með réttu
við listþroska neins íslenzks
barns. Það er þvi- óskandi, ef
svo mætti stuðla til, að, þær
vonir í’ætist án þess ævintýra-
brautin hennar ' verði allt of
sérum þymum stráð.
Þ. Vald.
Aðalfundur
Félags ísl. kjötiðnaðar
manna
Félag íslenzkra kjötiðhaðar-
manna hélt aðalfund sinn 26.
febrúar síðastliðinn. Stjómin
var öll endurkosin, en liana
skipa: Arnþór Einarsson for-
maður, Sig. H. Ólafsson. ritari
og.Helgi Guðjóns.son gjaldkeri.
Stjórn F.I.K. hefur unnið að
því undanfarna mánúði, ; að
reyna að útvega hingað til
lands kennara í kjötiðnaði, til
þess að halda 'hér námskeið
fyrir kjötiðnaðarmenn. Nú hef-
ur félaginu boðist tilboð frá
Teknologisk Institut í Kaup-
mannahöfn, um tvö námskeið,
annað fyrir kjötiðnaðarmenn og
hitt fyrir slátrara. Nú er kjöt-
iðnaðarmenn eru loks að
ná því langþráða marki að
hljóta réttindi sem aðrir iðnað-
armenn, þá eru slík námskeið
mjög heppileg, til þess að.sam-
ræma og mynda frumdrætti að
framtiðarkennslu nemenda í
kjötiðnaði.
Samþykkt var á aðalfundin-
um tillaga um tilraunanefnd
F.Í.K. Tilgangur með stofnun
þessarar nefndar er að taka til
meðferðar tillögur til bóta á
meðferð og framleiðslu slátur-
fjárafurða. Fyrsta verkefnf
nefndarinnar verður að athuga
og gera tilraunir með bakteríu
drepandi geisla, hver áhrif
þeirra verða á frösið kjöt sem
tekið verður til meýrnunar. Ef
þessi tilraun héppnast, þá ætti
ekki að þurfa að sjóðá kjöt af
fullorðnum nema ca. helming
þess tíma sem nú þarf. Mörg
verkefni biða nefndariimar, svo
sem að fylgjast með öllum nýj
ungum á sviði kjötiðnaðar. er-
lendis og á hvern hátt við get-
um notað okkur þær, til fram-
fara í kjötiðnaðinum og jafnvel
til útflutnings á fullunnum vör-
um. Að sjálfsögðu mun nefndin
leita til ýmissa sérfræðinga.
bæði um tillögur og rannsóknir.
Ennfremur til eigenda atvinnu-
tækjanna, um húsnæði og efni.
1 tilraunánefnd F.l.K. voru þess
ir kosnir: Sig. H. Ólafsson,
Helgi Guðjónsson og Stefán
Bjarnason.
Eftir A. J. Cronin 'j
131.
DAQUR,
gráföl í framan. Þetta var hræðilegasta öugna-
blik ævi hennar. Andartalc hélt. hún að það
væri að líða yfir sig en með erfiðismumun herti
hún sig upp og fór út úr stofunni og var
nærri dottin um leið. Svo flýði hún úþp stig-
ann altekin viðbjóði og skelfingu.
Hvorki Barras né Hettý höfðu orðið hennar
vör. Barras tók ekki eftir neinu nema Hettý,
nálægð hennar, ilminum af lienni, ávalri,
grannri mjöðminni sen snerti feitt læri hans.
„Hettý“, hvislaði. hann 'löðmæltur. „Þú veizt
að mér þykir vænt um þdg“. '
Orð hans rifu hana út. úr þessari kjmlegu
leiðslu. ~ '
„Gerðu þetta 'ekki“, sagði hún. „Þú mátt
ekki halda svona á mér“.
-Hann losaði ,um tökin og lágði. lófann. á hné
hennar.
„Nei, nei“, hrópaði hún og streittist á hióti.
„Þetta máttu alls ekki. Ég vil. það ekki“.
„En Hettý —“ stundi hann.
„Nei, nei“, greip liún fram í fyrir honum.
„Ég er ekki stúlka af því tagi. Alls ekki“.
Hún var gripin skyndilegu hatri- á honum
fyrir að koma henni í þessa aðstöðu, eyði-
leggja ailt, binda endi á vernd sína og gjafir
með þessari viðbjóðslegu .ágengni. Hún hataði
rautt ■ þrútið andlit háns, baugana undir aug-
unum og lioldugt nefið. Henni datt allt í einu í
hug til samanburðar unglegt og blómlegt and-
litið á Purves, og hún hrópaði:
„Slepptu mér, heyrirðu það. Ég æpi ef þú
sleppir mér ekki“.
Hann svaraði með því að þrýsta henni að
sér og leggja varirnar áfergjulega á hritan
háls hennar. Hún hrópaði ekki upp jlir sig, en
hún reif sig lausa eins og köttur og rak hon-
imi rokna löðrung. Svo spratt hún á fætur, lag-
færði kjólinn sinn og liárið og hreytti út úr
sérí
„Þú er andstyggilegur, viðbjóðslegur karl.
#######^

KVIKItVrnDIR
Jíýja Bíó:
CASBAH.
Franskur banditt í
Casbah heillar már-
ískar þvottakerlingar
— með þvi að syngja
ameríska slagara;
þess á milli planlegg-
ur hann skartgripa-
þjófnaði af auðmönn-
um,. Lögregluforing-
inn, sem settur hefur
verið til höfuðs hon-
um, er einn af skárri
kunningjum hans, —
þótt hann hafi milc-
in áhuga á að koma
honum í svartholið.
Svo geysi vinsæll er
bandittinn af lýðum
Casbahhverfis, fyrir
örlæti sitt, að lög-
regluforinginn treyst-
ist ekki til að nappa
hann, þótt þeir tveir
standi tiðum á skrafi
við hverfishliðið, og
örskot i næsta tugt-
hús; frh. í sama dúr.
Þetta er hundrað
prósent amerísk
mynd, gæti hvergi
hafa orðið til, nema
í hinu vilta vestri.
En þrátt fyrir alla
vitleysúna grátklökkv
ann og ósennileikann,
er hún alls ekki leið-
inleg. „Maðurinn með
linsoðnu augun", Pet-
er Lorre, er mjög
skemmtil. að vanda.
Aðrir leikendur fara
og flestir allvel með
hin merkilegu hlut-
verk sín; undanskil-
inn þó Tony Martin,
sem leikur höfúðpaur
inn, Pepe le Moko.
Sem sagt, reyfari, en
ekki leiðinlegur reyf-
ari.
E.
0 A V ÍÐ
Þú ert miklu verri en ræfillinn hann sonur
þinn. Ég hata þig. Veiztu ekki aö ég er sið-
prúö stúlka. Heyrirðu það, siðprúð stúlka. Þú
ættir að skammast þín. Ég vil aldrei sjá þig
framar, aldrei, aldrei“.
Hann reis á fætur eins og hann ætlaði að
segja eitthvað, en áður en hami gæti kömið
upp orðd, þaut hún út úr herberginu.'Hann stóð
andartak kyrr með útréttar hendur eins og hann
væri enn aö reyna að halda í hana. Hjartað
barðist í brjósti hans, hugsanir hans voru
■óljósar og hann hafði suðu fyrir eyrunum
Hann fann til hræðilegs magnleysis, það var
aldurinn sem hafði hindrað hann í að vinna
hana. Hann stóð áfram uppréttur og riðaði
litið eitt í hálfdimmri, tómri stoftinni, aðfram-
kominn. Sem snöggvast hélt liann að hann væri
að fá slag. Svo tók hann hendinni um þjakað
höfuðið og lét failast niður á sófann.
40
• - .... _. * •. -r i
Á meðan sat Carrie frænka í myrkrinu uppi á
lierbergi sínu og heyrði þegar bíllinn lagði af
stað með Hettý til Tynecastle. Hún sá billjósin
lýsa upp herbergið sem snöggvast og í myrkr-
inu og kyrrðinni sem kom á eftir var hún grip-
in óliugnanlegjm skjálfta. Heimur hennar hafði
hrunið í rúst. Það sem hún hafði séð í setu-
stofunni hafði lamað líftaug hennar. Að hugsa
sér að Ríkharður; — Ríkharður. Carrie frænka
titraði meir; hún skalf frá hvirfli til ilja og
tvö stór tár runnu niður kinnarnar. Guð minn
góður, guð minn góður, hugsaði Carrie frænka
frávita af örvæntingu og sorg.
Carrie frænka dýrkaði Ríkharð. 1 fimmtán ár
hafði hún þjónað Rikharði af líkama og sál.
Hún hafði þjónað honum úr fjarlægð, en það
hafði ekki hindrað hana í að dást að honum og
tilbiðja hann í leyndum hjarta síns. Hann var
eini karlmaðurinn í lífi liennar. Að vísu hafði
hún á sínum tíma haft mætur á minningu Al-
berts sáluga prins, sem liún áleit með réttu
góðan mann, en sú aðdáun var eins og skuggi
í samanburði við þá aðdáun sem liún hafði á
Ríkharði. Carrie frænka lifði fyrir þessa aðdá-
un, hún var uppistaðan í hinu viðburðasnauða
lífi hennar. Og nú eftir fimmtán ára dýrð, eftir
fimmtán ára dygga þjónustu, sem var fólgin í
að leggja fram inniskó hans, framreiða matinn
hans, taka til fötin hans, fylla liitapokann hans,
vernda ullamærfötin lians fyrir möl, prjóna
sokka handa honum — og nú hafði Carrie
frænka séð hann sitja með Hettý á linjánum.
Frávita af kvöl og sorg huldi Carrie frænka
höfuðið í titrandi höndunum og grét beizklega.
Meðan hún sat þarna grátandi og örvilnuð
heyröi hún Harriet berja í gólfið með stafnum.
Þegar Harriet þurfti á einhverri aðstoð að
halda, tók liún staf sem stóð við rúm liennar
og barði í gólfið svo að Carrie frænka heyrði til
hennar. Carrie vissi að Harriet vildi fá meðalið
sitt. En hún hafði ekki hugrekki til að fara inn
til hennar. Hún sat eins og lömuð við tilhugs-
unina um Ríkharð, þennan nýja Ríkharð, þenn-
an vesalings Ríkharð sem var svo hræðilegur.
Carrie frænka skildi ekki að þessi nýi Rík-
harður vat' aðeins afbrigði af hinum gamla:
henni kom ekki. til hugar að þessar nýjn
hneigðir, sem hneyksluðu hana svo mjög, væru
sprottnar upp af gömlu hneigðunpm. Hún hélt
að eitthvað hræðilegt hefði komið fyrir . Rík-
harð, veslings Ríkharð. Þó vissi liún ekki hvað
það gæti A*erið. Hún sá aðeins að hann sem
áður var guð i hennar augum, var nú orðinn
grátbroslegur trúður og lijarta hennar var brost-
ið. Hún grét án afláts. Ríkhax*ður með Hettý
Todd á hnjánum. Hún grét og grét ög þoldi
ekki tilhugsunina.
Svo tók hún allt í einu eftir að Harriet var
enn að berja. Harriet hafði barið látlaust í
fimm mínútur, og endaþótt Carrie hefði heyrt
það útundan sér, þá liafði liún ekki sinnt því
neinu. Hún gat ekki farið inn til liannar. roeð út-
grátin, þrútin augu, titrandi hendur ög þunjján
ekka. Og þó varð hún að fara. Harriet. vajjð Jað
fá meðalið sitt. Ef Harriet fengi ekki með%lið
sitt mundi hún halda áfram.,-áð bprja 'hæ^ra
og hærra, svo að allir vöknuðu og þá kæmi ef
til vill eittlivað nýtt á daginn, sem riði Carrie
frænku að fullu.