Þjóðviljinn - 11.07.1951, Side 6

6) _ ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 11. júlí 1951
*r
Af erlendum vettvangi
Framhald af 3. síðu!
ar“ hefur reynzf allkynlegur í
framkvæmdinni, því að „aðstoð-
in“ hefur hingað til aðallega
verið í því fólgin að hrúga
niður í þessúm löndum her-
stöðvum og morðtækjum. Til
Khareuta í Túnis eru komnir
fjöldamargir bandarískir „sér-
fræðingar“, ekki til þess að
draga úr eymd ibúanna, sem
lepja dauðann úr skel, heldur
til þess að útbúa herstöð til
árásar á Sovétríkin.
I Englandi er nú mikill skortur
á sjúkrahúsum fyir almenning.
Þó hefur þótt nauðsynlegn að
byggja þar stöðvar fyrir „V2“
Skemmtiferð Sjó-
mannadagsráðsins
Sjómannadagsráðið hefur á-
kveðið að fara skemmtiferð til
Akraness með m.s. Esju næst-
komandi sunnudag. Farið verð-
ur frá Reykjavík kl. 13.30.
Sjómannadagsráðið hefur ár-
lega farið þessar ferðir, sem
hafa verið hinar ánægjulegustu
í alla staði. Verður sitthvað til
skemmtunar, og verður nánar
greint frá því síðar.
Ferðir þessar eru fyrir al-
menning, og rennur allur ágóð-
in til byggingarsjóðs dvalar-
heimilis aldraðra hjómanna.
Iðnskólinn
Framhald af 3. síðu.
þess að á þeim merku tímamót-
um verði nemendur og kennar-
ar Iðnskólans að tsúa við enn
la'kari aðbúnað en fyrir 32
árum.
Iðnskólabyggingn á Skóla-
vörðuhæð á að verða ein mesta
skólabygging landsins og mun
eiga að rúma um eitt þúsund
nemendur. Á byggingu þessari
er geysileg þörf og framkvæmd-
ir við hana þola enga bið. Það
er langt frá því að það sé
sæmandi íslenzku þjóðinni að
búa ekki betur að menntun
iðnaðarmanna en nú er gert.
Það er því krafa allra þeirra
sem unna hag íslenzks iðnaðar
að nú þegar verði hafist handa
og lokið við byggingu Iðnskóla-
hússins á Skólavörðúhæð. Þær
tafir sem verið hafa á bygg-
ingu skólahússins eru með öllu
óþolandi og það er enginn vafi
að iðnaðaræskan krefst þess að
byggingunni verði hraðað. —
En eitt er rétt að athuga í
þessu sambandi og það er:
Hvað hefur valdið þeim miklu
töfum sem orðið hafa á bygg-
ingu hins nýja skólahúss? —
Hvað veldur þeirri sti'ðnun sem
nú er á framkvæmdum við
bygginguna ? — Þessum spurn-
ingum vill æskulýðssíðan beina
til þess aðila, sem þessum mál-
um mun kunnastur, það er
byggingarnefnd hins nýja skóla-
liúss. Býggingarnefndinni er
hér með boðið rúm á æskulýðs-
síðunni fyrir svar sitt.
Auglýsið í
ÞJÓÐVILJANUM
t>r-----------------
flugskeyti og fjölga brezkum
hermönnum en að byggja
sjúkrahús. Þar hefur brezki
herinn verið aukinn úr 10 þús.
í 40-þúsund og mun enn auk-
inn upp í 100 þús. manns:
Þegar Eisenhower var á ferð-
inni í London fyrir stríðsfélag-
ið, hóldu brezkir uppg^afaher-
menn úr síðasta stríði minn-
ingarguðþjónustu um „brezka
menn og konur, sem fórnuðu
lífi sínu til þess að sigra naz-
ismann og hindra endurbygg-
ingu þýzka herveldisins“. I
bréfi sem hermennirnir skrif-
uðu Eisenhower og afhentu
bandaríska sendiráðinu í Lond-
on segir m. a.: „Þér þurfið ekki
að vænta þess að brezkir her-
menn II. heimsstyrjaldarinnar
berjist við hlið þýzkra herja“.
I viðleitni ameríska auðvalds-
ins til þess að búa æskuna
hugarfarslega undir styrjöld er
Hollywood-kvikmyndin aðal
vopnið. Þar er aðaláherzlan
lögð á sadisma7 og virðingar-
leysi fyrir lífi náungans.
David Platt, kvikmjmdagagn-
rýnandi Daly Worker í New
York tekur tvær nýjar Hally-
woodmyndir sem dæmi um
bandaríska „kvikmyndamenn-
ingu“ Myndirnar heita „Union
Station" og „Copper Canyon'
og hafa verið sýndai saman á
framhaldssýningum. I þessum
tveim myndum gerist eftirfar-
andi:
75 byssuskot, 5 óeðlileg morð,
blind stúlka numin á brott af
vitskertum manni, eltingaleikui'
við morðingja á troðíullri jér'j
braufarstöð, skotorusta í neð
anjarðarskólpræsi, konur löor-
ungaðar, barðar og píndar, 25
fórnarlömb lögreglunnar og
ræningja öjást sæ-ð og . með-
viluödatkns, og bloðug siag.'-
mnl í veití ígahúsi. - Samtals
3 klukkusTundir n sadismi
skc|in uska]:.
Danskir styrkir
til aukinna menningar-
tengsla milli íslands og
Danmerknr
Stjórn Dansk-Islandsk For-
bundsfond hefur á fundi sínum,
miðvikudaginn 20. júní 1951, út-
hlutað eftirfarandi styrkjum til
íslenzkra og danskra ríkisborg-
ara. Verða styrkirnir greiddir
á tímabilinu 1. júní—31. des-
ember 1951.
I. Til eflingar dansk-íslenzku
menningarsambandi var úthlut-
að: 15 íslendingum 300 kr.
hverjum til dvalar við ýmsar
námsstofnanir, 2 íslendingár
fengu 500 kr. hvor. Auk þess
hefur verið úthlutað!:i Aðal-
steinn Sigurðsson stud. mag. til
námskeiðs í hafrannsóknum kr.
2.000, Else Hansen, kennari til
dönskukennslu á Islandi kr.
3.000, Lynge Lyngesen, blaða-
maður ferð til íslands kr. 500,
Finnur Tulinius, sóknarprestur
ferð til íslands kr. 2.000, Th.
Kristjánsson, ritstjóri til styrkt
ár útg. „Heima og erlendis" kr.
600, Stúdentaráð Háskóla fsl.
ferð til Danmerkur kr. 1,000.
II. Til vísinda: Jón Helga-
son, prófessor til prentunar at-
hugasemda við Landnámubók
kr. 1.500.
Undir eilífðorstiörnum
Eftir A. J. Cronin
DAGUR
s-----------------------------------------
svörtum kjól og svart hárið greitt burt frá
háu, hvítu enninu, og mjúkar, hvítar hendurn-
ar hvíldu í kjöltu hennar. Hún virtist vera
hrædd við að taka til máls. Og hún var hrædd.
Hún sagði:
„Jenný kom til mín í viðtalstímanum í dag“.
„Er hún veik?“ Það komu þjáningarhrukk-
ur í andlit hans.
„Já, hún er veik“.
„Er hún á spítalanum?“
„Já“. ;
Þögn. Gleði hans varð að kveljandi ahyggju-
um. Hann fékk kökk í hálsinn.
„Hvað er að henni?“ sagði hann. „Er hún
mikið veik?“
„Já, ég er hrædd um að hún sé alvarlega
veik, Davíð“. Hún forðaðist enn að líta á hann.
„Hún veit ekki sjálf hversu veik hún er. Hún
kom aðeins til mín til áð leita ráða hjá mér,
af því að hún kannaðist við mig. .. .“.
„Er það — er það hættulegt?“ spurði hann
kvíðafullur.
„Já.... innvortis meinsemdir.... að vissu
leyti er það hættulegt".
Hann starði á hana án þess að sjá hana;
liann sá aðeins Jenný, elsku Jenný litlu, og
það var órói og innileg blíöa í augnaráði hans.
Hann kipptist snögglega við og hrópaði:
„Ég fer strax á spítalann. Ætlið þér að koma
með, eða verðið þér kyrrar hérna?“
„Bíðið andartak“,v sagði hún.
Hann nam staðar á leið til dyra. Nú voru
jafnvel varir hennar orðnar fölar; hún virtist
eiga í sálarstríði. Hún sagði:
„Ég gat ekki komið Jenný á St. Elízabetar
spítalann. Ég reyndi það sem ég gat, en það
var ekki hægt; það voru ýmis tormerki á því,
skiljið þér, hún — ég neyddist til — það var
ekki hægt annað.... ég varð fyrst að senda
hana á annan spítala".
„Hvaða spítala?" spurði hann.
Loksins leit hún á hann; horfði beint í augu
hans. Hann varð að fá að heyra pannleikann,
hjá því varð ekki komizt. Svo sagöi hún:
„Kynsjúkdómaspítalann í Canon stræti“.
Hann skildi ekki strax hvað hún sagði; hann
starði undrandi á náfölt andlit Hildu. Svo lokaði
hann augunum og gaf frá sér sársaukastunu.
„Ég gat ekki annað“, sagði hún og leit und-
an, því að hún þoldi ekki að horfa á þjáningu
hans. Hún starði út um gluggann á ána sem
streymdi og fossaði framhjá. Árniðurinn heyrð-
ist ekki og það var dauöaþögn í herberginu.
Það leið drykklöng stund áður en hann tók til
máls.
„Get ég fengið leyfi til áð tala við hana?“
,,Já,ég skal sjá um það. Ég skal hringja
undir eins“. Hún hugsaði sig um og horfði í
aðra átt. „Eða kærið þér yður um, að ég fari
með ?“
„Nei, Hilda“, tautaði hann. „Ég vil fara
einn?“
Hann stóð og beið meðan hún hringdi og tal-
áði við aðstoðarlækninn, og þegar hún sagði að
allt væri klappað og klárt, þakkaði hann henni
fyrir og fór. Hann var þreyttur, örmagna.
Andartak hélt hann að það væri að líða yfir
sig, og hann greip í handriðið fyrir utan hús-
ið. Honum var það hvimleitt, hann skammaðist
sín; hann var hræddur um að Hilda sæi hann
úr glugganum, en hann gat ekki annað. Ein-
hvers staðar í húsinu var verið að spila „Þú
ert ástaryndið mitt“. Það var dægurlag, sem
hafði geisað um Lundúnaborg eins og farald-
ur. Allt í einu datt honum í hug að hann hefði
ekkert borðað síðan um hádegi. Honum datt í
hug að hann yrði að fá sér eitthvað aö borða,
til þess að eiga ekki á hættu að valda hneyksli
á spítalanum.
Hann sleppti köldu járnhandriðinu og gekk
eftir bakkanum að kaffistofu, sem hann hafði
tekið eftir áður. Eiginlega var hún aðeins
fyrir leigubílstjóra, en afgreiðslumaðurinn virt-
ist sjá, áð Davíð var lasinn, því að hann bar
fyrir hann kaffibolla og brauðsneið.
„Hvað kostar það?“ spurði Davíð.
„Fimm pens“, sagði maðurinn.
Meðan Davíð drakk kaffið og borðaði brauð-
ið, hljómaði sama lagið fyrir eyrum hans.
Kynsjúkdómadeildin. Hún var ekki fjarri
kaffirtofunni, og hann komst þangað fljótlega
í leigubíl. Hann hnipraði sig saman í bílnum,
sem var spánnýr, með vönd af gulum gervi-
blómum í krómuðum vasa. Það var daufur
tóbaksþefur í loftinu. Það var eins og gulu
blómin gæfu frá sér tóbaksilm.
Dyravörðurinn á spítalanum, gamall maður
með gleraugu, var seinn í vöfum, og þrátt fyrir
simahringingu Hildu þurfti Davíð að bíða
drykklanga stund. Hann beið fyrir utan varð-
stofuna, meðan gamli maðurinn spurðist fyrir
í símann. Gólfið var rauð- og blátíglótt og leir-
steypa meðfram veggjunum til að varna ryki.
Lyftan leið hægt upp á við. Hann stóð í
ganginum fyrir utan stofuna, Jenný, Jenný
Fenwick, konan hans, lá þama inni. Hjarta
hans barðist svo ákaft, að honum lá við
köfnun. Hann elti hjúkrunarkonuna inn á stof-
una.
Stofan var löng, svöl og hvít, og sitt hvoru
megin stóðu rúmin í röð, hvít og mjó. Allt
var mjallahvítt og í öllum þessum mjallahvítu
rúmum lágu konur. „Þú ert ástaryndið mitt“
var leikið í sífellu í höfði hans.
Jenný. Loks kom hann auga á Jenný. Hún
lá í rúminu yzt til vinstri bak við mjallahvíta
hlíf. Hann sá fínlegt, hjartfólgið andlit hennar
í mjallahvítri, hátíðlegri sjúkrastofunni. Aandar-
tak var eins og hjarta hans hætti að slá, svo fór
það aftur að berjast með enn meiri hraða. Hann
titraði frá hvirfli til ilja. \
,,Jenný“, hvíslaði hann.
Hjúkrunarkonan leit á hann rannsakandi
augnaráði og sneri sér við. Hún herpti saman
varirnar og vaggaði í lendunum þegar hún gekk
út.
„Mér datt í hug að þú myndir koma“. sagði
hún og brosti til hans, gamla hrífandi brosinu.
Hjarta hans var að bresta, hann gat engu
orði komið upp, hann lét fallast niður á stólinn
við rúmið hennar. Honum rann mest til rif ja að
sjá augu hennar, þau voru eins og í börðum
rakka. Kinnar hennar voru þaktar fíngerðu,
rauðu æðaneti. Varir hennar voru fölar. Enn
var hún falleg og hún var ekki elliieg, en feg-
urð hennar var dálítið máð. Það var ömurlegt
að horfa á hana, það var eins og hún hefði verið
misnotuð.
,,Já“, sagði hún. „Ég hélt endilega að þú kæm-
ir. Það var skrýtið að ég skyldi fara til ung-
frú Barras, en þegar ég varð veik vildi ég síður
fara til bláókunnugs læknis. Og ég hafði heyrt
minnzt á hana. Og við könnuðumst við f jölskyldu
hennar, að vissu leyti, í Sleecale.... og svo. . . .
Já. .. . Já, mér datt í hug að þú kæmir, Davíð“.
Hann sá að hún var fegin að sjá hann. Hún
fann ekkert til þeirrar geðshræringar sem gagn-
tók hann. Hún var dálítið afsakandi í fram-
komu. Hann reyndi að finna orð.
„Líður þér vel hérna?“ spurði hann.
Hún roðnaði, dálítið skömmustuleg yfir því
hvernig ástatt var fyrir henni. Hún sagði feimn-
islega:
„Já, prýðilega. Að vísu er þetta margbýlis-
stofa, en hjúkrunarkonan er ágæt. Regluleg
heldri kona“. Hún var dálítið hás, og annar
augasteinn hennar var stór og svartur, miklu
stærri en hinn.
„Það er gott að þér líður vel héma“.
„Já“, sagði hún. „Ég hef aldrei verið hrif-
in af s.júkrahúsum. Ég man þegar pabbi fót-
brotnaði“. Hún brosti aftur til hans og bros
hennar hitti hann í hjartastað. Hún var aftur
eins og barinn hundur. Hann sagði mjög lágt:
„Þú hefðir átt að skrifa mér, Jenný?“
„Ég hef lesið um þig“, sagði hún. „Ég hef
lesið allt um þig í blöðunum. Veiztu það. Da-
víð —“ rödd hennar varð allt í einu fjörleg
eins og áður fyrr — „Veiztu það, áð þú gekkst
einu sinni framhjá mér á götunni. Það var
niðri í Strandgötu, og þú straukst næstum við
mig“.
„Hvers vegna kallaðirðu ekki í mig“.
„Ég var alveg komin að því, en svo hætti ég
við það samt sem áður“. Aftur roðnaði hún
lítið eitt .„Vinur minn var með mér, skilurðu?“
„Já, ég skil“, sagði hann.
Það varð þögn.
„Þú hefur átt heima í London", sagði hann
að lokum.
„Já, það hef ég“, sagði hún auðmjúk. „Og
mér hefur líkað ágætlega hér. Öll þessi veit-
ingahús, búðirnar og allt mögulegt. Og eigin-
lega hefur mér vegnað ágætlega. Þú mátt ekki
halda að ég hafi alltaf verið niðri í skítnum.
Mér hefur oft liðið vel, það geturðu reitt þig
á“. Hún þagnaði og teygði sig eftir bollanumi
sem stóð á borðinu við rúmið, Hann flýtti sér.