Þjóðviljinn - 05.08.1951, Qupperneq 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 5. ágúst 1951
Þióðviliinn
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurina.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjórl: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Arl Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð kr. lö á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
\________________________________________________✓
Hernámsfjötur á Færeyjar
Hljótt hefur þo.ð íarið á islandi að búið' er að smeygja
herfjötri á frændur okkar Færeyinga. Blaðið „14. septem-
ber“, sem gefið er út af frjálslyndasta og þjóðlegasta
ílokki Færeyinga skýrir frá þessmn málum á þann veg,
að Ijóst veröur að höfö var sama níðingslega aðferðin og
viöhöfð var viö íslendinga að því fráskildu að þar hefm-
Danastjórn verið fulltrúi hervaldsins, er semur viö inn-
lenda landsstjórn sem virðist láta bjóða sér flest, líkt og
islenzka leppstjórmn.
Það er dapurlegt að sjá hvemig einnig í Færeyjum
hafa veriö viöhafðir svipáðir svardagar og hér, reynt að
blekkja fólkið í lengstu lög, því lofáð að ekki skyldu
rettar herstöðvar á friðartímum í landið. því lofað aö
þing Færeyja skyldi hafa úrslitavald 1 málinu.
Þjóðveldisflokkurinn sá hvert stefndi og aövaraði
VjóCina. Leyiiimakkið bak viö tjöldin var hafið fyrir
rúmu ári, er flokkurinn boóaði til mótmælafundar í
Tórshavn, 26. marz í fyn*a. Var þar mikill mannfjöldi
saman kominn, og fólksfjöldinn einhuga.
„Föroyingar ynskja ikki at nakað' útlendskt hervald
i nökx-um líki og undir nökrum formi setir herskipan í
Föroyum, heldur mótmæla teir dyggiliga öHum ætlanum
og öilum royndum í so máta. Teir ynskja land og fólk
uttan fyri baidagar og allar bardagafyrireikingar og
-atgerðir.“
Tveim dögum síöar mótmælti Föroya arbeiðarafelag
hernámsáformunum með samþykkt: „Vit mótmæla harð-
liga, að Föroyar verða hei’settar í friðartið', undir hvörjum
líki ella fonni tað enn veður, tí at ein slík herseting
kann ikki undir nökvum umstöðum ganga okkum, men
heldur minka um okkara umdömi sum tað friðarfólk, vit
alla tíð hava verið, umfram at ein slík herseting verður
moralsk niðurbrótandi“.
Eftír þessi eindregnu mótmæli virðist færeyska stjóm-
in og sambandsmenn hennar í Danmörku hafa skilið aö
iara yrði varlega að þjóðinni. Þeir hefja samskonar bak-
tjaldamakk og alræmt er oröið af undirbúningi íslenzku
leppflokkanna aö hernámi íslands nú í vor. Allir svar-
dagarnir að ekkeit skyldi gext; í hei*stöðvamálinu án
þess að þingið yrði látið taka ákvörð'un „gleymdust", látið
nægja að færeyska stjórnin, í leynimakki við dönsku
stjórnina, taki hina örlagaríkustu ákvöi'óun. Og færeyska
þjótin fær ekki að vita um hana fyiT en „tilkynning“ er
send blöðunum, semt í júlí, þar sem segir að' lítil flotastöð
verði staðsett í Færeyjum í septemberbyrjun. Tilkynning-
in er furðulegt samsain vesælla afsakana færeysku stjóm-
arinnar, þar sem reynt er aö gera því skóna að flotastöðin
sé staösett í Færeyjum til aö vernda færeyska fiskimenn!
íslendingar, og þá ekki sízt íslenzka vsrkalýðshreyf-
ingin, fylgist allt of illa með því sem gerist í Fæi'eyjum.
Sjálfstæöisbarátta færeysku þjóöarinnar gegn erlendum
yfirráðum nýtur heitrar samúö'ar hvers heiðarlegs ís-
lendings. Sú vitneskja að Færeyingar hafa einnig verið
beittir hinum lúalegustu bolabrögðum af erlendu herveldi
cg innlendum vaidamönnum í sameiningu, lætur ekki
heldur íslendinga ósnortna. Þáð er verkefni fæi'eysku
þjóðarinnar sjálfrar að gera upp við svikula valdamenn.
„Teir látast sum teir eru uttan ekka“. segir 14. septem-
fcer“. „Men teir eru tað ikki. Teir ræðast fólksins vilja
móti herskipanini. Teir ræðast mótstöðuvilja ykkara.
Föroyingar! Nýtið' hetta vápn. Nýtið tað væl og dyggi-
liga. Gevið ikki fjandmanninum grið. Latiö hann vita, at
tit vilja ongan herbúnað í föðilandi tykkara.
Föroyingar! Latið tykkum ikki niðurbinda sum seyð-
ur í rætt. Reisið tykkum sum ein maður. Einki útlendskt
henald skal við tvkkara vilja og tykkara vælsigni dálka
föroyska mold.
Föroyingar! Hesin sameindi stálsetti mótstöðuvilji
tykkara skal nú brynjast til herfylkingar, soleiðis að
hvörki henda herætlan ella nökur onnur nakra tíð kem-
ur í gildi. ’■
FÖROYINGAR!--------MÓTMÆLUM ALLIR!“
Þau djörfu og þróttugu orð’, ádeilan og lýðhvötin
sem í þeim felst, eiga djúpan hljómgrunn í alþýöu íslands.
Látið ykkur eltki bregða.
Já, látið ykkur ekki bregða
þótt Bæjarpósturinn breyti frá
venjunni í dag og sé að nokkru
levti í bundnu máli. Ekki er þó
fyrirhugað að áframhald verði
á ljóðagerð í Bæjarpóstinum
nema sérstakt tilefni gefizt. En
rétt þótti og sjálfsagt að hýsa
útvarpsgagm’ýni Galdra-Leifa
og gefum við honum nú orðið:
t/tvarpsgagnrýni.
„Djarflega er spjallað um
daginn og veginn.
En, drottinn minn, hvorki er
það soðið né hrátt.
Nýbreytni yrði ég auðvitað
feginn.
Ég er ekki að lasta hinn
góðkunna þátt,
en ekki þarf hugvitið af
honum þvo.
Ef allt er með felldu, þá
hljóðar hann svo:
„Mikil er tæknin og mennt-
unin núna.
Við munum þá tíð, þegar
kotungur varð
að setja á gaddinn og guð
sinn og trúna,
og gaf það, að sjálfsögðu,
lélegan arð.
Á klyfberum fluttu menn
björg sína í bú.
Bílstjórar góðir, hvað segið
þið nú ?
Háskóla og útvarpsstöð höf-
um við fengið
og hlustum á London og
París og Róm.
En bóndinn knýr Farmalinn
yzt út á engið,
hvar afi hans sleit sínum
hrossleðurskóm.
En talsíminn yngir upp af-
skekktan bæ.
Ekki er tækninni varpað á
glæ. —
' — trme .*
I hásölum útvarpsins dans-
lögin duna,
daðurlög vestan að, ámátlegt
vein!
Þeir komust að fullkeyptu
forðum í Hruna.
Og fjandinn er laus, ef þið
verðið of sein
að skjóta frá lokum. En ef
þá kemst að
íslenzkur gustur, menn
hressast við það.
Úr mold var í upphafi mann-
eskjan gjörð.
Og mikill er leirinn á þess-
ari jörð.
Galdra-Leifi“.
Snara • hengds rnanns
liúsi.
Gamall sjómaður skrifar:
„Morgunblaðið var eitthvað að
minnast á aðstoð Islendinga
við erlend veiðiskip nú í vik-
unni. Mér datt í hug, þegar ég
las þessar lubbalegu slettur í
Mogganum, hið fornkveðna, að
varasamt væri að nefna snöru
í hengds manns húsi. Varla held
ur Mbl. að sjómenn og þjóðin
yfirleitt sé búin að gleymameð
öllu snuðri og landhelgisnjósn-
um helztu forkólfa og máttar-
stólpa $jálfstæðisflokksins fyrir
erlenda veiðiþjófa hér’áður fyrr.
Það eitt er víst að við gömlu
sjómennirnir munum vel hverjir
reyndust hollir íslenzkum hags-
munum þá og eins hverjir það
voru sem gengu á mála hjá út-
lendu togurunum, sem aldrei
sáu íslenzka landhelgi í friðí.
Ég er ekki viss um að Moggi
kæri sig um að sú ljóta saga
verði rækilega rvfjuð upp að
nýju. En vel væri það þess vert
gefi Mogginn ítrekað tilefni til.
— Gamall sjómaður“.
Nú liggja bílfærar brautir
um landið.
Bruna í skýunum vélknúin
fley.
Loftið er eldmóði og benz-
íni blandið,
en bykkjumar horfnar, þau
úreltu grey.
Eimskipin, svamlandi suður
í lönd.
sýna, að nú hefur losnað
um bönd.
Raun er að hlusta á rímlausu
ljóðin.
Raunalegt fólk eru blekiðju-
menn.
Hugrökk og þolinmóð hugsar
nú þjóðin:
Hér sannast sköpunarkenn-
ingin enn.
RUdssUip
Hekla fer frá Glasgow í dag
áleiðis til Reykjavíkur. Esja fór
frá Reykjavík kl. 20 í gærkvold
vestur um iand til Akureyrar.
Herðubreið var væntanleg til Ak-
ureyrar í gærkv. Skjaldbreið er á
Skagafirði á. norðurleið. Þyrill er
í Reykjavik. Ármann átti að fara
frá Reykjavík í gærkv. til Vesb-
mannaeyja.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Reykjavík 3.
þm. til Grikklands. Dettifoss fór
frá Patreksfirði í gærkv. til Kefla-
víkur. Goðafoss er í Rvík. Guli-
foss fór frá Reykjavík kl. 12,00
á hádegi í gær til Leith og K-
hafnar. Lagarf. fór frá Rvík 2. þm.
til Rotterdam, Antwerpen, Ham-
borgar og Hull. Selfoss er i Rvik.
Tröllafoss er á Akureyri. Hesnes
er i Hull.
Loftleiðir h.f.
1 dag verður fiogið til Vest-
mannaeyja, Akureyrar og Kefla-
víkur (2 ferðir).
1 gær voru gef-
in saman í
hjónaband á Ak-
ureyri ungfrú
Hallfríður Frey-
steinsdóttir og
Örn Eiðsson, verzlunarm. Brúð-
hjónin eru nú stödd að He’.ga-
magrastræti 44. Heimili þeirra
verður að Drápuhlíð 32. — 1 gær
voru gefin saman í hjónaband
urtgfrú Sesselja Kristinsdóttir
verzlunarmær, Loftsstöðum, Kefla-
vík, og Þorgeir Guðmundsson
verzlunarm. frá Syðra-Lóni a
Langanesi. Heimili þeirra verður
á Loftsstöðum. I gær voru gef-
in saman í hjónaband á Akureyri
ungfrú Arnfríður Aradóttir, Eyr-
arveg 19 og Haukur Matth'íasson,
lögregluþjónn, Reykjavík. 1 gær
voru gefin saman i hjónaband í
Borgarnesi ungfrú Gyða Magnúsi-
dóttir og Kristján Bjarnason. —
Nýlega voru gefin saman í hjóna-
hand af séra Sigurjóni Þ. Árna-
syni ungfrú María Valgerður
Jónsdóttir og Guðjón Guðjónsson
trésmiðameistari. Heimili þeirra
verður að Eiríksgötu 25.
Fastir liðir eins og
venjulega. Kl. 11.00
Messa i Dómkirkj-
unni; —• minnzt há
tíðisdags verzlunar
manna (séra Ósk-
ar J. Þorláksson). 15.15 Miðdegis-
tónleikar: a) Kirsten Flagstad
syngur. b) Tilbrigði eftir Benjamin
Britten um stef eftir Frank Bridge
(Boyd Neel hljómsveitin leikur).
16,15 Fréttaútv. til Islendinga er-
lendis. 18.30 Barnatimi (Þorsteinn
Ö. Stephensen): a) „Aldirnar",
sögulegur þáttur eftir Guðmund
Daníelsson (skólabörn á Siglufirði
flytja). b) Finnborg Örnólfsdóttir
les sögu. c) Tónleikar — o. fl.
19.30 Tónleikar: Rúmensk lög gftir
Béla Bartók (plötur). 20.20 Út-
varpskórinn syngur; Róbert A.
Ottósson stjórnar. 20.40 Frá Skál-
holtshátíðinni 1951 (tekið á stál-
þráð í Skálholti 22. júli): a) For-
máisorð: Sigurhjörn Einarss. próf.
formaður Skálholtsfélagsins. b)
Ræða: Séra Friðrik J. Rafnar
vigslubiskup. c) Erindi. Þórleifur
Bjarnason rithöfundur. d) Svip-
mynd frá Skálholti síðast á 11 öld:
Viðræður mæðginanna Döllu Þoi-
valdsdóttur og Gizurar Isleifsson-
ar (Arndís Björnsdóttir og Einat-
Páisson flytja). e) Dómkirkjukór-
inn syngur; Páll Xsólfsson stjórnar.
22.05 Danslög. 23.30 Dagskrárlok.
Mánudagur 6. ágúst.
Kl. 20.20 Fridagur verzlunar-
manna, — Dagskrá Verzlunar-
mannafélags Reykjavikur: a) Á-
vörp (Sveinbjörn Árnason varafor-
maður V.R., Helgi Bergsson skrif
stofustjóri Verzlunarráðs Xslands
og Björn Ólafsson viðskiptamála-
ráðherra). b) Einleikur á píanó
(Magnús Bl. Jóhannsson). c) Er-
indi: ,,Innréttingar“ Skúla fógeta
200 ára O. Cláusen rith.). d) Stutt
ir þættir frá fyrstu árum Verzlun
armannafélags Reykjavíkur (Gunn
ar Magnússon og Njáll- Símonar-
son). e) Gamanvtsur (Brynjólfur
Jóhannesson leikari). f) Leikþátt-
ur: „Sölumaður iifir“ eftir Jón
snara. Leikendur: Rúrik Haralds-
son, Áróra Ha'.ldórsdóttir og Einar
Ingi Sigurðsson. 22,15 Frídagur
verziunarmanna. — Útvarp frá há
tíðahöldum Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur í Tívoli-garðinunt:
Danslög o. fl.
Þriðjudagur 7. ágúst.
Kl. 20.20 Tónleikar (plötur):
Kvartett í F-dúr op. 22 eftir Tschai
kowsky (Budapest-kvartettinn leik
ur). 20.55 Erindi: Austur-Afrika
(Baldur Bjarnason magister). 21.20
Tónleikar. 21.25 Upplestur: Kvæðið
„Jörð" eftir Einar Benediktsson
(Ásmundur Jónsson frá Skúfstöð-
um). 21.40 Tónleikar: The Deep
River Boys syngja (plötur). 22.10
Vinsæl lög (plötur). 22.30 Dag-
skrárlok.
S. 1 fimmtudag op-
inberuðu trúlofun
sína ungfrú Mar-
grét Magnúsdótir,
frá Hamri víð
Xsafjarðardjúp og'
Matthías Bjarnason, bifreiðarstj.,
Vesturgötu 68, Reykjavik.
Mikill fjöldi fóilvs leggur nú lcið
sína til Vestmannaeyja en liin.
kunna árlega þjóðhátíð eyja-
skeggja verður haldin nú unt helg-
ina.
Næturvörður er í lyfjabúðinni
Iðunn. — Sími 7911.
Oilofslögin
Framháld af 8. síðu.
Þannig er orðinn árangurinn
af stefnn’ marsjalll'lokkanna.
Dýrtíðin fer vaxandi. Á hótel-
um úti á landi kostar nú 75—
100 kr. á dag og næturgisting
30—40 kr.
Og til að fullkomna verkíð
hefur ríkisstjórnin skattlagt
þá sem freista vildu þess -að
taka saman bíla til að lækka
ferðakostnaðinn.