Þjóðviljinn - 28.08.1951, Qupperneq 4

4) — ÞJÓÐVIJjJINN — Þriðjudag'ur 28. ágúst 1951
IMÓÐVILIINH
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — SÓBíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, SlgurBur GuBmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfl ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraidsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár linur).
Áakrlítarverð kr. 16 á mánuðl. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljana h.f.
V----------------------——--------------------—----'
Banáarisk áætlun um eymdarkjör
Þegar Þjóöviljinn benti á þá staðreynd fyrir nokkr-
i-m. dögum að tímakaup reykvísks verkamanns hefði
jafngilt 1.40 bandarískum dollar áriö 1947, um það
leyti ev „marsiallhjálpin“ hófst, en hefði fyrir verkföllin
i sumar jafngilt 0.70 dollurum, nákvæmlega helmingi
minna, urðu margir forviða. Þeir höfðu ekki áttað sig á
aö ,,marshjallhjálpin“ hefði verið svona stórvirk í því að
rýra lífskjör íslenzkra verkamanna, ekki áttað sig á því
að sú skuldbinding er Bjarni Ben., Stefán Jóhann og Ey-
steinn tóku á sig er þeir undirrituðu marsjallsamninginn.
„ að koma á og viðhalda réttu gengi“ hefði verði fram-
kvæmd á nokrum árum jafnhrottalega, og hlutfall ís-
l.nzku krónunnar og bandaríska dollarsins ákveðið með
hiiðsjón af þv' einu hvað hinir bandarísku húsbændur
kalla „rétt gengi“.
Bent var á þetta atriði aö gefnu tilefni, vegna þeirra
„skilaboða" Sæmundav ,,foremans“ Ólafssonar, frá Banda-
líkjunum, áð verkalýðurinn þar legöi hart að sér til þess
að íslendinga mættu veröa „blessunar“ marsjallhjálpar-
ínnar aðnjótandi. Og þó þessi eina staðreynd væri tekin
afngildi tímakaups í dollurum, gefur það mynd sem
marga drætti vantar í. Það er ekki nóg með að tekizt hafi
með framkvæmd bandarísku stefnunnar á íslandi að
heiminga tímakaup verkamanns miðað við dollara, held-
i.u hefur verið skipulagt atvinnuleysi svo að tekjur verka-
manna eru yíirleitt stórum minni nú, en á þeim árum
c-r mestra áhrifa gætti af nýsköpunarstefnu Sósíalista-
•rlokksins og alþýöan naut stórsigranna er unnust árin
1942—’47 undir forystu sósíaliista.
í grein eftir bandaríska ritstjórann Tabitha Petran,
sem sagt var frá í Þjóðviljanum á laugardag, er vitnað
i eina af skýrs’um Pauls Hoffmans, fyrsta framkvæmda-
stjóra marsjailhjálparinnar, til Bandaríkjaþings. Þar
segir þessi aðalvaldamaöur um framkvæmd áætlunarinn-
ar alveg feimnislaust, að í marsjalláætlrminni hafi þjóð-
um Vestur-Evrópu veriö fyrirhugað ákveöið „hámark lífs-
kjara“; badarísku stjórnarvöldin sem áætlunina gerðu,
hafa þannig gert ákveöið stig lífskjara með marsjallþjóö-
unum að skilyiði fyrir hjálp sinni, miðaö hana viö visst
hámark lífskjara“. Þetta var ekki birt opinberlega í sjálf-
um marsjallsamningnum, heldur er hér um leynileg
ákvæði aö ræöa, ákvæði sem með samþykki ríkisstjórn-
arjna er gerðust aðilar marsjallsamninganna hafa átt áð
íelast í oröatiltækjum eins og því „að koma á og viðhalda
léttu gengi“ og öðrum óljjósum ákvæðum.
En Paul Hoffman er heldur ekki feiminn áð segja það
heima hjá sér að þau lífskjör, sem ,,hámark“ marsjall-
áætlunarinnar miöist við séu lífskjör „talsvert lakari en
fyrii* stríð“. Aö því marki hafa ríkisstjórnimar sem sam-
þykktu marsjailsamningana skuldbundiö sig til að þrýsta
hískjörum þjóða sinna. Og þaö væri synd aö segja aö
bandarískum yfirvöldum og íslenzkum leppum þeirra
í Sjálistæðisflokknum, Framsókn og Alþýðuflokknum
hafi ekki orðið mikið ágengt í því aö uppfylla þetta at-
riði marsjalláætlunarinnar. Staðreynd eins og hrap tíma-
kaupsins miðað viö dollar úr 1.40 dollurum 1947 niöur í
0 70 dollara sl. vor, áður en samstillt sókn íslenzku verka-
jýðssamtakanna hefst gegn kjaraskerðingunni, bregður
skæru Ijósi yíir þann árangur, yfir þá staðreynd að ís-
lenzku Bandankjalepparnir skyldu á skömmum tíma ná
heimsmeti í dýrtíðaraukningu.
Þáttur Alþýöuflokksins, sem sver og sárt við leggur
aó hann fylgi í lífi og dauða bandarísku stefnunni, en þyk-
ist jafnframt vera á móti vissum þáttum kjaraskerðing-
arinnar er bæði aumkunarvcrður og lærdómsríkur. Það
cr istaðreynd, sem ekki er hægt að komast framhjá. að
kjaraskeröingin, dýrtíðin, einokunarfjötrarnir og at-
vmnuleysið eru allt þættir í framkvæmd bandarísku
stefnunnar á íslandi. Einungis meö því að efla þann
skilning, einungis meö því að draga rökrétta ályktun af
beim skilningi og verða virkur liðsmaður í baráttu Sósí-
aíistaflokksim og annarra heiðarlegra, þjóðhollra afla
gegn erlendurr: yfirgangi og innlendri leppmennsku, er
von um breytta stefnu og bætt alþýðukjör.
Vinsamleg tilmæli.
Sjúklingur ofan af Vífilstöð-
um hringdi til mín í gær og
bað mig að koma þeim tilmæl-
um á framfæri við almenning
að tína ekki ber i Vífilstaða-
hrauni, þar eð sjúklingarnir
geta ekkert aimað farið í berja-
tínslu en þangað, þeir sem ról-
færir eru. -— Bæjarpósturinn er
þess fullviss að heilbrigt fólk
verður við þessum vinsamlegu
tilmælum og fer ekki að óþörfú
inn á þetta berjaland Vífilstaða
sjúklinga.
Mánudagsblaðið \ið
sama heygarðs-
homið.
Sjómaður skrifar: — „Ég
vildi leyfa mér að mótmæla
skrifum Mánudagsblaðsins um
atburðinn á b.v. Maí frá Hafn-
arfirði, þótt mér sé málið ó-
skylt. Ummæli blaðsins í garð
skipverja eru vægast sagt óvin-
gjarnleg og ósanngjörn auk
þess sem hvatvíslega er krafizt
refsiaðgerða gegn þeim og fjöl-
skyldum þeirra. — Mánudags-
blaðið er ekki óvant að ráðast
að mönnum með dylgjum og sví
virðingum, livort sem nokkurt
tilefni er eða ekki,'og bregður
því ^ngum við þetta skítkast
þess út í skipverja á b.v. Maí
Það er staðreynd að Mánudags-
blaðið er með skammir og sví-
virðingar út í menn og mál-
efni til þess eins að auka sölu
blaðsins, því að almenningur er
nokkuð veikur fyrir æsiskrif-
um og svívirðingum á opinber-
um vettvangi og kaupir gjarna
þá snepla sem slíkt flytja.
Er ritstjórinn ekk| læs?
Það sem vekur þó mesta
furðu mína og kom mér til að
rita þessar línur er, áð Mánu-
dagsblaðið ræðst á skipverja
eftir að Þjóðviljinn og Alþýðu-
blaðið a. m. k. hcjfðu birt yfir-
lýsingu frá þeim, þar sem frétta
burði Morgunbl. er hnekkt. I
viðtali við Alþýðublaðið segir
einnig skipstjórinn á Maí að
yfirlýsing skipverja sé sann-
leikanum samkvæm. Eftir þessu
að dæma er ritstjóri Mánu-
dagsblaðsins ekki læs á annað
ritað mál en það, sem hann
getur notað sem uppistöðu í
æsiskrifum sínum eða þá að
hann vill ekki fyrir nokkum
mun hafa það í blaði sínu sem
sannara er. Það er að vísu ekki
nóg með það að hann noti
meistara Valtý sem óyggjandi
heimild í þessu máli og það
eftir að Valtýr er orðinn ber
að ósannindum, heldur finnur
ritstjórinn hvöt hjá sér til að
auka frásögn Valtýs og endur-
bæta með alls kyng slúðri. 1
fyrirsögn segir ritstjórinn, að
„helmingur skipshafnarinnar
hafi neytt skipstjórann til að
sigla í höfn.“ Það eru ósann-
indi skrifuð efngöngu til að
auka lausasöluna.
ureyri í dagr. Skjaldbreið fór frá
Akureyri í gær á suðurleið. Þyr-
ill var á Reyðarfirði í gærmorgun
á norðurleið. Ármann fer frá Rvík
í kvöld til Vestmannaeyja.
Skipadeild SlS
•*-' Hvassafell fór frá Siglufirðl s.
, . 1. laugardagskvöld áleiðis til Gauta
sleppa vð „refsingu , og a öðr- borgar. Árnarféll fór til Kaup-
um stað í blaðinu birtast bréf mannahöfn 26. þ. m. áleiðis til
frá sjómönnum, sem ég veit að Reyðarfjarðar.
engir sjómenn hafa skrifað, þar Flufffélag tsiands
. sem þess er krafizt, að skip- , dag er áætlað að f]júga m
verjum verðl refsað með „kaup- Akureyrar (2 ferðir), Vestmanna-
missi“. Þessar fáránlegu kl'öf- eyja, Blönduóss, Sauðárkróks Og-
ur byggjast á.SÖmu fölsku for- Siriufjarðar. Á morgun eru ráð-
sendunni: Ósönnum frétta- vn”ffelðl' tlf k.f1 e,yiJu
(2 f.), Vestmannaeyja, Egilsstaða,
burði. Það ber ekki vitni um Hellisands, Isafjarðar, Hólmavík-
gott skapferli að heimta að ur og Sigiufjarðar. — Guiifaxi fór
mönnum sé refsað fyrir upplogn tl! London 1 morgun og er vænt-
, . ... . , anlegur aftur til Rvíkur ki. 22,3Ö
ar sakir, en gott skap og virð- s kyö]d
ing fyrir sannleikanum eru
dyggðir, sem allir ritstjórar
ættu að hafa. — Með þökk
fyrir birtinguna. -—• Sjómaður."
Fyrirspurn lil Tjarnar-
bíós.
Stúdenf skrifar: Svo sem
8,00—9,00 Morgun-
útvarp. 10,10 Veð-
urfr. 12,10—13,15
Hádegisútvarp. —
16.25 Veðurfregnir.
19.25 Veðurfregnir.
19,30 Tónieikar: Óperulög (pl.)
19,45 Auglýsingar. 20,00 Fréttir.
20,20 Tónleikar: Strengjakvartett
op. 49 eftir Shostakovich (Björn
kunnugt er hefur frú Brun- ólafsson, Josef Felzmann, Jón
borg að undanförnu staðið fyrir Sen °g Einar Vigfússon íeika).
kvikmyndasýningum hér á 20’45 El'indi: Flá löndum Múhas
, , ,. , , ... meds (Benedikt Gröndal ritstj.)
landi landi og í Noregi í fjar- 211q Tónieikar (pi.) 21,15 Upp-
aflaskyni fyrir sjóð þann, sem lestur: Kvæði eftir Davíð Ste-
hún hefur stofnað til styrktar fánsson (Ingibjöig Steinsdóttir
íslenzkum og norskum stúdent- ieikkona). 21,30 Tónleikar: Gamlir
um. Um þessa starfsemi fru urfl, 22il0 Vinsæl lög (pU til
Brunborg hefur verið skrifað 22,30.
vonum minna og henni ekki
þakkað svo sem vera ber, því Skrifstofa ÆF verður framvegis
að hér er um einstaka fram-
opin alla virka daga frá kl. 8—10
Nýtt vikubiað, —
'Mynda-blaðið ,hef-
ur b'ofizt Þjóðvilj-
anum, 1 ávarps-
orðum hins nýja.
blaðs segir m. a.:
, Þessu nýja vikublaði er ætlað
það hlutverk að flytja lesendum
sínum fréttamyndir víðsvegar að
úr neiroinum og verða á þann
Refsingar.
I grein sinni segir ritstjór-
inn að þessir menn megi ekki
e.h. nema á laugardögum.
takssemi að ræða og dugnað
bæklaðrar konu í þágu allra Rarnaheimilið Vorboðinn
stúdenta. — Mér er í rauninni biður foreldla barna' som vel'-
. r , . , , . , .. ið hafa i Rauðhólum í sumar, er
raðgata aiskiptaleysi og þogn kynnu að hafa ósUilafatnað j fór.
Stúdentaráðs um hið óeigin- xim sínum, að skiia því tii Gíslinu
gjarna starf frú Brunborg í Magnúsdóttur Freyjugötu 27,
þágú þess. — Frú Brunborg
sýndi kvikmynd sína hér í
höfuðborginni fyrir skömmu
og var hún sýnd í Tjarnarbíói.
Þar var hún sýnd í 9 kvöld og
mér er sagt, að frú Brunborg
hafi þurft að borga Tjarnar-
bíói rúmlega 30 þúsund krónur
fyrir. Eg öel þetta ekki dýrar
en ég keypti, en mig langar til hátt nýr liður 1 ísienzkri frétta-
að fá sannar upplýsingar um Wónustu............ Myndablaðið mun
, v . , ,, ? V , einnig birta smasogu, framhalds-
það. — Tjarnarbio er eign Ha- sögu krossgatu o. fl.... Auk hins
skólans eftir tþví sem ég bezt crlenda efnis mun Myndabiaðið
veit og á því nolíkrar skyldur svö geta þeirra |atburða senr
við stúdenta og hagsmuni helztir gerast 1 lslenzku WóðlifL
, . . . , . , ... á hverjum tíma. Ritstjori og
þeirra. Af þeim sokum hefði ábyrgðarmaður Myndabiaðsins ei-
mér fundist að frá Brunborg Hiimyj- Biering.
hefði ekki átt að greiða fulla
leigu fyrir húsið, þar eð með Á. lauS'ardafinrr
þvi er tafin starfsemi hennar, jgggL-ZJ un sina ungfrú
sem miðar að því að styrkja Gyða Gestsdóttir,
stúdenta til náms. Væri ég . wSBSiimS^1 Njá'jsgötu 8C og
þakklátur stjóm Tjarnarbíós,' Aðalmundur Magn
r , , r. , , . .. f ússon, Snorrabraut 69. —
ef hun gæfi upplysingar varð-1!
andi greiðslur frú Brunborgl
fyrir leigu á húsinu. Stúdent“.*Skotfélag Reykjavíkur
t ^ jl Æfingasvæði félagsins verður
* ' opnað til afnota fyrir félagsmenn
. í dag, Lagt af stað frá Ferða-
! skrifstofunni ld. 6 e. h. Félags-
menn, þeir sem geta, eru beðnir
að taka með sér sjónauka
ÖXpS/imimm s• !• iaugar-
dag voru gefin.
nmSLxi: ílll saman i hjóna-
barrd af séra
Sigurjóni Árna-
syni, ungfrú
Ragnheiður Pálsdóttir, Fálkagötu
9 og Þorgrímur Einarsson, leik-
ari, Nýlendugötu 15A. Heimili
ungu hjónanna verður að Ný-
lendugötu 15A.
Ungbarnavernd I.íknar Templara
sundi 3. Opið þriðjudaga 3,15—4 og
fimmtudaga 1,30—2,30.
Foreldrar atliugið
Börnin frá yarmalandi koma
í dag kl. 5, en ckki kl. 2—3 eins
og sagt var í blaðinu á sunnu-
daginn. Aðstandendur barnanna
eru beðnir að talca á móti þeim
við Ferðaskrifstofu ríkislns.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Milos 22 ág.;
væntanlegur til ^Hull 2. ,sept.
Dettifoss fór fráT' New York 23.
ágúst til Reykjavikur. Goðafoss
fór frá Reykjavík 24. ágúst til
Póllands, Hamborgar, Rotterdam
og Gautaborgar. Gullfoss fór frá
Leith í gær til Rvíkur. Lagarfoss
fór frá Vestmannaeyjum 26. ágúst
austur og norður um iand. Selfoss
er í Reykjavík. Tröllafoss er í
New York.
Ríkisskip
Hekla kemur til Glasgow í dag.
Esja var á Akureyri í gær á
suðurleið. Herðubreið verður á Ak