Þjóðviljinn - 27.01.1952, Blaðsíða 5

4) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 27. janúar 1952
Sunnudagur 27. janúar 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
þJÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), SigurSur Guðmundsson.
Fréttaritetjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglý3ingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftai-verð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 16
annarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviijans h.f.
___________,______________1----------------------;--'
Eining eða snndrung
Ríkisstjórnin og blöð hennar hafa lýst yfir því undan-
farna daga að í rauninni sé ekkert atvinnuleysi á íslandi,
heldur aðeins atvinnuskortur sem stafi af óvenjulegu
hrakviðri. Atvinnuleysið muni hverfa með batnandi tíð
eins og dögg fyrir sólu. Þessi yfirlýsing er raunverulega
endurtekning á orðum Björns Ólafssonar heildsalaráð-
hsrra í október í haust, þegar hann sagði frammi fyrir
þjóðinni allri að hann vissi ekki til þess að neitt atviimu-
leysi væri á íslandi, allra sízt í ReykjaVik.
Heildsalaráðherrann fékk þá heimsókn sem honum
mætti vera minnisstæð. Um hundrað atvinnulausir verka-
menn gengu úr Verkamannaskýlinu, yfir þveran Arnar-
hól og á hinar vistlegu og hlýju skrifstofur ráðherrans
til þess að sanna honum tilveru sína, en ráðherrann var
raunar ekki kominn á fætur. Og þegar hann frétti um
heimsóknina í bólið til sín, pantaði hann þegar í stað
tvo lögreglubíla til varnar því að hann fengi að sjá aug-
liti til auglitis þá atvinnuleysingja sem hann hafði lýst
yfir tveim dögum áöur að væru ekki til.
Þessi verklega sönnun atvinnuleysingjanna á tilveru
sinni var ítrekuð sama dag af atvinnuleysingjanefnd full-
trúaráðsins. Hún lýsti yfir því að þá væri meira atvinnu-
leysi í Reykjavík en verið hefði á annan áratug, og var
sú skýrsla staðfest af opinberri skráningu sem fór fram
nokkrum dögum síðar.
• Þetta var í október í haust og síðan hefur atvinnu-
leysiö magnazt dag frá degi og viku eftir viku. 10. des-
embsr voi'u atvinnuleysingjamir orðnir 600 1 Reykjavík,
og um sömu mundir skýrði stjórn Iðju frá því að í 18
verksmiðjum hefði á fimmta hundrað starfsmönnum ver-
ið sagt upp störfum. Þannig leið desember, cg þannig
hófst nýja árið, og um miðjan janúar reyndust um 1500
atvinnuleysingjar í 13 verklýðsfélögum í Reykjavík, en
fróðustu menn telja að heildartala atvinnuieysingjanna
í höfuöborginni sé ekki undir 2500.
Og Reykjavík er ekkert einsdæmi. Mánuð eftir mánuð
hafa komið atvinnuleysistölur frá flestum bæjum og
þorpum landsins. í nóv. náði atvinnuléysið til um 100
einstaklinga í Hafnarfirði. Um sömu mundir tók það til
um 150 einstaklinga á Akureyri. í allt haust hefur verið
hið sárasta og þungbærasta atvinnuleysi og neyð á
Siglufirði, ísafirði og Ólafsfirði. Bíldudalur hefur birt
skráningar sínar reglulega.og þar hefur einstaklingum
verið ætlað að lifa af 200 kr. á mánuði. Og þannig mætti
lengi telja.
Það er þannig staðreynd að í allt haust hefur verið
mikið og dagvaxandí atvinnuleysi á íslandi, atvinnuleysi
sem hefur flutt hina bitrustu neyð inn á hundruð al-
þýðuheimila.
Yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar um það að atvinnuleys-
ið sé afleiðing af veðurofsa í janúar er hvorttveggja í
senn sönnun þess að ríkisstjórnin hefur mjög takmark-
aöan kunnugleika á lífskjömm íslenzkrar alþýðu og hins
að hún vill ekkert vita og grípur til handhægustu afsak-
ana sem tiltækar eru til að rökstyðja aögerðarleysi og
éframhaldandi atvinnuleysisstefnu.
Hið geigvænlega atvinnulsysi hefur þegar skapað meiri
eindrægni og samhug í verklýðshreyfingunni en verið
hefur um mörg ár. í einu verklýðsfélaginu af ööru hafa
einingarmenn orðið sjálfkjörnir,m.a. í félögum þar sem
áður hefur staðið hin harðasta barátta, eins og í Iðju cg
Verkamannafélagi Akureýrarkaupstaðár og Þrótti á
Siglufiröi. í samræmi við það hafa fjölmörg félög sam-
þykkt áskoranir um samvinnu stjórnmálaandstæðinga
um kjaramálin, sérstaklega í baráttunni gegn atvinnu-
kysinu, og má segja að á því sviði hafi nú orðið straum-
hvörf í hugsunarhætti verkafólks.
Eftir er þó það sem mestum áhrifum veldur: kosning-
arnar í Dagsbrún. Þar er nú sótt hart að af afturhald-
inu og reynt að kljúfa verkamenn í þrjár andstæðar
fylkingar til að torvelda hina sameiginlegu kjarabaráttu.
Og í dag gefa Dagsbrúnarmenn lokasvar sitt: einingu í
atvinnuleysisbaráttunni — eða sundrungu í þágu ríkis-
ptjómarinnar.
Fagurgali dýrahatarans. Hver borgar
ljóskastarana?
Það var einu sinni bóndi
fyrir austan sem var orðlagður Bæjarpósturinn var beðinn
fyrir illa meðferð á skepnum. að koma þeirri spurniugu á
eyrar, Raufarhafnar og' SígTjjfjarð-
ar. Dettifoss er í ReykjavíkyíGoða-
foss var væntanlegur til Vest-
mannaeyja *í grær; fer þaðan til
Stykkishólms og Vestfjarða. Gull-
foss fór frá Reykjavík í gær til
Leith og Khafnar. Lagarfoss fór
frá Reykjavík 25. þm. til Ham-
borgar. Reykjafoss fór frá Reyð-
arfirði í gær til Fáskrúðsfjarðar
og Húsavíkur. Selfóss *kom til
Antwerpen 23. þm.; fór þaðan i
_______ ^ gær til Gautaborgar. Trollafoss
Hann var dýrahatari. Eins og frainfæri hver borgaði ljóskast- kom til New York 21. þm. frá
lög gera ráð fyrir var hann arana. En svo er mál með Reykjavík.
kvæntur maður og margra vexti að um jólin og nýárið,
barna faðir. En af heimilis- raunar oftar endranær, voru Flugfélag lslands:
háttum -hans fóru engar sér- Hótel Borg og Sjálfstæðishús- x dag verður fiogið til Akur-
stakar sögnr. I eldhúsinu var ið beirrar skoðunar að þau eyrar og Vestmannaeyja. Á morg-
hann víst hvorki verri né betri þyrttu á upplýsingu að halda, un er fyrirhugað að fijúga til
en aðrir menn. En hann barði og skal það sízt dregið í efa. Akureyrar og Vestmannaeyja.
skepnur sínar. Hestar hans Þetta varð til þess að komið
voru allir styggir? og hann var fynr a Ijosastaurum bæj-
launaði þeim með þvi að berja arins unaðsfögrum ljósköstur- i dag verður fiogið tii Vest-
há hefrar hann loksins náði um er beindu dýrmætri birtu rnannaeyja. Á morgun er aætlað
£imÞ Ktídur hanf; voru ekkert sirmi að dyrum nefúdra húsa, að firíga til Akureyrar, Bíldudals,
peim. Kmdur hans \oru eKkerc , , , uoirla Flateyrar, Hólmavíkur, Isafjarð-
gefnar fyrir að láta handfjalla auðvitað 1 þvi skym að beina Patreksfjarðar, Sauðárkröks,
sig í fjárhúsum, og hann kreisti athygh vegfarenda að þvi hvar Vestmannaeyja og Þingeyrar.
utan um snoppuna á þeim og i Þessi hus væn
reif í ullina á þeim til að kenna a 1 a- ",'í1 ^al *®& a S^a Næturvarzla er í Reykjavíkurapó-
þeim betri siði. Ef kýr sletti til að ratmagmð i kastara þcssa tek. _ siml 17S0
hala þegar hann var að mjólka kspmi annars staðar að en ur
þá a°-aði hann hana með bar- ijosastclpum bæjarfelagsms. Og Helgidagsiæknir er Ragnar Sig-
smíðum og hnefahöggum. En ekki var neinn mælaumbu.naður urðsson, Sigtúni 51. »*- —
hann barði ekki gripi sína fyrr s^gur. Þvi er nu spurnmg-
en hann var búinn að ná á 111 Hver borgaði raf-
þeim fullum tökum. Þegar hann luaSulð Þfssi UpPIyf ^
ætlaði að nota hesta sína og * 11 feindja hasa notuðu? E'
tittnefnd hus borguðu það,
hvernig var það þá mælt eða
meti* ? Eða borguðum við það,
Sími 4334.
MESSUR 1 DAG:
Laugameskirkja.
Messá ki/"2 :e-.t h.
Séra Garðar Svav-
arsson. Barngguðs
þjónusta kl„.10.15
ulLwuLu.111 ug —o _,,, .... , . ,, • , • * f■ b- Séra Garðpr
hann læddist mjög’ sniðuglega jolkið í bænum. 1 Ja e i > ; svavarsson. — Fríkirkjan: Mpssa
að kindum sínum í fjárhúsum far maísms varpa birtunni fra kl 5 e h séra Þorsteinn Björns-
ljóskastara sannleikans ynr son. — Nesprestakaii. Messao í
það?
þurfti að ná þeim í haganum,
þá var hann hverjum manni
blíðmálli og fagurmæltari. O
og réttum. Stundum gengust
hestarnir upp við fagurgala
hans og létu hann ná scr í hag- g á t a n :
anum. En það kostaði hann Hvert er það trcll,
aldrei minni fyrirhöfn en svo
að honum þótti réttmætt að
aga þessar skepnur. Hann var
beinlínis dýrahatari. Það er sér-
stakur sjúkdómur. Og mun vera
ólæknandi.
Hvernig stendur á öllum
þessum fagurgala í Morgun-
blaðinu í sambandi við verka-
menn og hagsmuni þeirra, ein-
mitt þessa stundina? Jú, það
er verið að kjósa í Dagsbrún.
Þeir eru að reyna að ná henni.
Þeir halda að verkamenn séu
skynlausar skepnur.
sem tyggur .mat manna
bergmál berjandi
sem brimóra heyri,
um hjólgadd hlaupandi
hvirfilförum
og fæðu forbetraðrj
frá sér ryður?
kapellu Háskólans kl. 2 séra Jón
Thorarensen. — Dómkirkjan.
Messa kl. 11 séra Jón Auðuns.
Messa kl. 5 séra Óskar J. Þor-
láksson. — Óháði fríkirkjusöfnuð-
urinn. Messa í Aðventkirlcjunni
kl. 2. Séra Emil Bjönsson. —
Bamasamkoma verður í Tjarnar-
bíó kl. 11 séra Óskar J. Þcrláka-
són.
Bréf til Bretlands.
Læknavarðstofan í Austurbæjar-
Lausn gátunnar í gær: Vindhani. gkólanum. Sími 5030. KvölávörSur:
Bjarni Jónsson. NæturvörBur:
María Hallgrímsdóttir. — Á
morgun: Kvöldvörður:' Björgvin
Finnsson. Næturvörður: Oddur
Ólafsson.
Trúlofun sína op-
inberuðu 24. dea-
ember s.l. Dona H.
Stevens Gimli,
Manitoba- og Ragn
ar Nygárd Ránar-.
Eíkisskip
Hekla og Skjaldbreið eru í R-
, vík. Esja er í Álaborg. Þyrill
Faxaflóa. Ármann fer frá gbtu 2 Reykjavík.
Staddur á íslandi 27. janúar Beyhjav££a
mannaeyja. Oddur og Herðubreið

Fastir liðir eins
og venjulega. 11.00
Messa í Hallgríms
sókn (aéra Sjgúr-
jón Árnason). 15.15
Fréttaútvarp til Is-
1952. Kæri vinur. Nú eru blöð
in héma líka farin að ræða af erú á Húnafióa.
miklum ákafa um Möggu og
jarlinn af Dalkeitu. Flest þeirra sk'i,ad™ .
J , j. . Hvassafell for fra Husavik i
hafa nu þegar birt myn n a gærkvöldi. áleiðis til Póllands.
þeim, ásamt ýtarlegum grein- Arnarfell fór frá Stettin 25. þ.m.
um um skapgerð þeirra, áhuga- áleiðis til Húsavikur. Jökulfeil 1®ndia&a erlendis. 15.o0 Mfðdegis-
efni Og æskuvináttu - sem fór frá Rvík 23, þm. til Hull; tonleikar: a) Kromatisk fantasm
þeim þykir lrklegt að nu hafx væntanlegt þangað a morgun. leskur.B_ pl) b) Boris Christoff
loksins snúizt í brennandi ast. ujjjjgjjjp syngur rússnesk óperulög. c) 16.00
Þetta er allt saman vingjarn- Brúarfoss fór frá Rvík 25. þm. Lúðrasveit Rvíkur leikur. 18.30
legt og vellukkað, nema nefið tii isafjarðar, Húsavíkur, Akun- Framhald á 6. síðu.
á jarlinum var alltof langt á
einni myndinni. En hér hefur
það líka alltaf þótt kostur á
karlmanni að hann hefði bein
í nefinu. Sum blöðin eru dálítið
áhyggjufull út af elsku jarls-
ins, það er að segja þau eru
ekkj allsendis ósmeyk um að
Georg kunni • að hryggbrjóta
hann. En þau hafa getið þess
réttilega að hinn ástfulli ungi
maður hafi þegið heimboð að
pabbanum, og er þeim það mik-
ið huggunarefni. Blöðin munu
nú skýra ýtarlega frá þessu á
næstunni, þar sem meðal ann-
ars mun verða getið um lifandi
þunga jarlsins og ennfremur
lýst mataræði hans, en um
þetta hefur ekkert verið sagt
enn sem komið er. Það er
mjög notalegt að verða var við
svona mikinn áhuga fyrir.
brezka heimsveldinu og hags-
munum þess Ég átti satt að Þegar Hodsja Nasreddin hafði greitt skatt-
Segja ekki beint VOn á því, Og héimtumanninum meginhlutann af rýrum
það snertir þeim mun dýpri gjóði sínum sneri hann sér að asna sínum
streng í brjósti mínu. Brezka og bjóst tii að ríða inn í borgina.
heimsveldið nýtur mikils állts
hér á landi.
Einhuga í baráttunni gegn atvinnuleysinu
Einhuga um A -1 i s t a n n
Á Dagsbrúnarfundinum s. 1,
fimmtudag. flutti E-ðvarð Sig-
urðsson, ritari Dagsbrúnar rök-
vísa og ýtarlega ræðu um vií-
horf verkamanna í Dagsbrún-
arlcosningunum og baráttu
þeirra fyrir mannsænaandi kjör-
um. Hér verður lauslega drep-
ið á nokkur helztu atriðLn í
ræðu hans.
Varkamenn mega aidrei, og
allra sízt nú, gleyma þeirri
staðreynd að í þjóðféiaginu eru
tvær stéttir, alþýða og yfirstétt,
— verkamenn og atvinnurek-
endur, sem berjast um skipt-
ingumi á arðinum af striti
fólksins. Ef við höfum ekki það
sjónarmið í huga hljótum við
að fara af leið og öðlumst ekki
það frelsi óg þau kjör sem
verkalýðshreyfingin hefur sett
sér að ná.
Dagsbrúnarœenn stóðu
vörð um hag verka-
lýðsstéítarinnar
Siðan 1947 hefur ekki linnt
árár.úm á kjör verkamanna og
þeim hefur hrakað vegna að-
gerða stjórnarvaldanna, er
stjórn Stefáais Jóhanns hóf
með vísitöiubindinguniii 1947.
Dagsbrúnarmenn hafa á þessu
tímabili hvað eftir annað risið
til varna og rétt hlut verka-
manna. Dagsbrúnarmönnum, eru
enn í fersku' minr.i átökin 1947
og síðar. Sigrar verkamanna í
þeim átökum eru að þakka ein-
ingu félagsmanna.
Afturhaldsflokkarnir reyndu
að telja verkamönnum trú um
að gengislækkunin ætti að
verða til þess að, rétta við
atvinnulífið og efnahaginn. En
þegar reynsian hafði svipt öll-
um blekkmgahjúpnum burtu
blasti við sú staðreynd, að með
gengislækkiminni voru launþeg-
um búin slík kjör er þeir gátu
með engu móti unað við.
Einingin íærði Dags-
brúnarmönnum 17,7%
kauphækkun
Stefna Dagsbrúnar í fyrra
í því hvernig ætti að rétta hag
launþeganna, yar sú að félög-
in ættu að hafa samflot og
rétta hlut sinn með sameigin-
legu átaki. Þessi stefna sigr-
aði, og í góðu samstarfi við
verkafólk i ölium flokkum
tókst, undir forustu núverandi
stjórnar Dagsbrúnar, að knýja
fram kauphækkun sem nemur
17,7% á öilu árinu fyrir hvern
verkamann, þótt hækkunin
kæmi ekki til framkvæmda fyrr
en í júní. Hitt er svo annað
mál að með margvislegum ráð-
stöfunum er þegar búið að taka
mikið af þessari réttarbót aft-
ur — og það mega verkamenn
þakka húsbændum þeirra sem
nú bera fram B-listann og C-
listann í Dagsbrún.
Svikastefna B- og C-
listamanna.
Einhver mun nú kannski
segja: þetta hefðu hinir líka
getað gert. Gott og vel. Við
skuium athuga þeirra fram-
lag.
Hver var afstaða fyrirmynd-
arinnar, stjómar A.S.Í. í deil-
unni í fyrra? Stefna Alþýðu-
sambandsstjómarinnar var þeg-
ar í upphafi stefna ósigurs.
Starf hennar var fiiunbruskap-
ur og svik. Hún vildi láta fé-
lögin fara eitt og eitt út í bar-
áttu, og öll loforðin sem átti
að leggja út í baráttuna uppá
reyndust staðleysur og svik.
Meðan stjórn verkfallsbarátt-
unnar sat að samningum skip-
aði stjórn A.S.I. forseta sinn í
leyninefnd með Benjamín höf-
undi gengislækkunárlaganna og
forseta Vinnuveitendafélagsins.
.Eining Dagsbrúnar kom
í veg fyrir svikin
Til hvers? Þið munið vafa-
laust nóttina þegar útvarpinu
var haldið gangandi alla nótt-
ina cg enginn vissi til hvers.
Sannleikurinn var sá að þá
hafði leyninefnd' þessi þegar
gengið frá samningum, sem
voru alger svik við hagsmuni
vericalýísfélaganna. — Fram-
kvæmdastjóri Alþýðusambands-
ins var í sammnganefndinni lát-
inn reyna að fallast á þau, en
fulltrúar hinna 18 verkalýðs-
félaga sem að deilunni stóðu
höfnuðu slíku algerlega. Það
tókst að hindra svikin er stjórn
A.S.l. ætlaði að framlcvæma.
Fyrir einingu verkalýðsins
tókst að hindra svikin er st.iórn
um 17,7% hækkun fyrir árið
sem leið.
Dagsbrúnarmenn þekkja
þann félagsskap
Það þarf ekki að minna á
afstöðu Bjarna Ben., foringja
,,verkamannafélagsins“ Óðinn,
sem berst fyrir hagsmunum
„sjálfstæðisverkamaniia“. Við
vitum allir hverskonar félags-
skapur það er og hvernig hann
er til kominn. Hann var barinn
saman * á atvinnuleysisárunum
fyrri með hótunum og lcúgun,
til að kúga verkamenn undir
Sjálfstæðisflokkinn.
Minnist þeirrar
reynslu nú
Reynsla undanfarandi ára
hefur sýnt okkur, og þó sér-
staklega í deilunum í fyrra,
að hefðu B-listamennirnir eða
C-listamennirnir ráðið Dags-,
brún þá hefðu Verkamenn ekki
fengið kjör sín bætt, hefði
stefna B- og C-listamanna ráð-
ið þá hefðu svikin orðið að
veruleika.
Þeirrar reynslu skulum við
minnast í kosningunum nú.
Annað meginverkefnið
Annað meginverkefnið í hags
munabaráttu verkamanna er
baráttan gegn atvinnuleysinu.
Jafnhliða aukinni dýrtíð og
minnkandi kaupmætti hefur at-
vinnuleysið vaxið gífurlega svo
tala atvinnuleysingja í bænum
skiptir þúsundum.
Atvinnuleysið og neyðin nú
er myndin af ráðsmennsku
þeirra nianna sem nú senda
fram B- og C-listana í Dags-
brún og telja sig til þess komna
að stjórna félaginu.
Hvernig haldið þið að at-
vin'nuleysisbaráttan yrði háð
þegar húsbændur B- og C-lista-
mannanna, mennirnir sem hafa
skipulagt atvinnuleysið og dýr-
tíðina — færu að stjórna
henni ?
Verið einhuga í atvinnu-
leysisbaráttunni. Verið
einhuga um A-listann!
í atvinnuleysismálunum er
stefna núverandi stjórnar Dags
brúnar hin sama og í deilunni
i fyrra: að samfylkja félögun-
um til þess að árangurinn verði
sem beztur. Að því hefur Dags-
brún unnið, en forniaður at-
vinnuleysisnefndar Fulltrúaráðs
ins er einmitt varaformaður
Dagsbrúnar, Hannes Stephen-
sen. Öll veigamestu skrefin í
þessu máli hafa verið stigin
fyrir frumkvæði Dagsbrúnar.
En B- og C-listamennirnir hafa
Framhald á 7. síðu.
— Er þetta asninn þinn, gall þá slcatt-
heimtumaðurinn við. — Þá áttu van-
greiddan asnaskatt af honum.
Hodsja Nasreddín þreifaði enn, í pyngju — um leið og hann sveiflaði sér leiftur-
sína, en þegar. skattheimtumaðurinn . bjóst snöggt ,á bak asnanum og þeysti burt.
til að taka við siðasta peningnum sagði
Nasreddír.: — Nær væri að greiða alþýð-
unni asnaskatt af emírnum og sJkattheimtu-
manni han-s — •
Marsjallvofa viS höfrtina
„Við tökum ábyrgðina . .
Stutt Hainarbréf
Frá íréttaritara Þjóðviljans í Kaupmannahöín
Þeir erfiðleikar eru á að
segja tíðindi frá einu landi
vesturevróþu í öðru, að hætta
er á því að lítið þyki til þeirra
koma, og þarf ekki að vera
þulinum um að kenna. Stór-
viðburðir á sviði þjóðmála ger-
ast nú með sama hætti í öll-
um löndum vestursins, og frá-
sögn af ástandinu í einu þeirra
gæti alveg eins átt við um ann-
að. Að vissu marki hefur þessu
verið þannig háttað á öðrum
tímum, en aldrei einsog nú, sér-
kenni þjóðanna eru að þun*k-
st út, eðlileg þróun þjóðiífs-
ins á sér ekki lengur stað,
heldur víkur fyrir valdboði eni-
bættismanna í annarri heims-
álfu.
Vaxandi verðbólga, ankið at-
vinnuleysi, versr.andi lífskjör
alþýðu, niðurlæging menningf>r,
í stuttu máli ameríkanisermg,
einsog það heitir á mál hér-
ríndrar þjóðar.
Um áramótin var fjórði hver
félagsbundinn verkamaður í
Danmörku atvinnulaus sam-
kvæmt opinberum skýrslum,
tæp 350,000 af rúmum 600,000.
,,Eðli]egt“ atvinnuleysi að vetri
til er talið innan við hundrað
þúsnnd, þegar illa árar. En
þess er að gæta, að vetur hefur
verið óvenjumildur, tíðarfar
einr>a líkast því sem það er
á íslenzku sumri, enda hefur
þeirri röksemd ekki verið beitt
í umræðum um atvinnuleysis-
mál hér í landi, einsog heyrzt
hefur á Islandi, að veðrinu sé
um að kenna, heldur því haldið
fram, að orsök atvinnuleysis-
ius sé sú, að enn séu ekki
baínar framkvæmdir nema að
iitlu leyti við þau stórmann-
virki, sem eiga að gera Dan-
mörku að víggirtu fátæk'inga-
hreýsi, einsog Alcsel Larsen
befur orðað það. Það skiptir
mi.ina máli að í Danmorku
v ,>ru á síðasta ári byggðar
12,000 íbúðir, þó að talið sé
?.ð milli 20—30,000 séu lág-
ir.ark, ef halda eigi húsnæðis-
skortinum í skefjum, svo ekki
sé talað um að bæta úr honum.
Mikill hluti bvggingarverka-
i.ianna í Kaupmannahöl'n hpf-
ur í vetur gengið atvinnulaas
og þeir sem vinnu hafa haft
unnið að byggingu spreng.iu-
skýla sem eru aldanskt fyrir-
bæri og af kunnugum álitiu ör-
uggar dauðagildrur í nútíma
loPliernaði. Lofað er risavöxn-
um framkvæmdum á, sumri
komanda við byggingu flug-
\aila handa ameriskum atóm-
sprengjuflugvélum, hermonna-
skála og annarra innréttinga
seœ Bandaríkin telja nauðsyn-
leg í fyrirhugaðri árásarstyrj-
öld. Ákveðið hefur verið suður
i París af Ameríkumanni, Eng-
lendingi og Frakka að Danir
skub verja rúmum þrem millj-
örðum danskra króna á næstu
árum til þessara innréttinga
fyrir Bandaríkin, auk þess
mi’ljarðar sem þeir verja þeg-
ar á ári hverju í sína eigin
siiíðsmenn, og þykir óstnr.i-
leg-fc að við þá upphæð verði
látið sitja. Þegar slík vald-
boð beraSt utan úr heimi, vest-
an frá Washington eða sun.nan
úr París, er stundum reynt
að malda í móinn í fyrstu. en
lyktir vecða alltaf á einn veg,
kr:ip>'ð í duftið. Má þar sj'á að
fSeiri eru aumir e.n íslendirsgar,
og er það kannski nokkur
huggun.
Beztir þrælar í Danmörku
eru sósíaldemokratar, engir
stjórnmálamenn láta sér jafn
annt um yfirboðara sina, og
hlýða hverri þeirra skipan bet-
ur en allir aðrir, enda öðluðust
þeir öðrum fremur leikni í því
á síðustu stríðsárum. Skiptir
þar minnstu máti að öll þeirra
hegðan er í hrópandi mótsögn
við uppruna þeirra, kenningar,
.ræður- og athafnir um ára-
tugi. Þeim þykir ekki tiltöku-
mál að vera fremstir í fiokki
þeirra sem eyðileggja vilja og
rífa niður allt það sem þeir
gerðu að stefnuskrármá’um
sínum og fengu í lög komið
til hagsbóta alþýðu á árunum
miili stvrjaldanna. Þess er ekkí
ert dæmi. að nokkur sú skerð-
ing á lifskjörum alþýðu sem
ákveðin hefur verið á þjóð|
þingi Dana siðustu ár haft
ckki átt fylgi alira þingmar.na
danskra sósíaldemókrata.
Þannig voru sjúkrásamlags-
lögin rýrð mjög á síöasta ári
og höfðu lcratar forgöngu um
bað, áður höfðu matgjafir til
barna í skólum verið minnkað-
ar eða afteknar og var þar
sömu söguna að segja. Enda
farið að bera á vcmtuna'rsjúk-
’ómum meðal fátækra barna,
m. a. ensku veikinni, sem staf-
ar af bætiefnavöntun. Afstöðu
sósíaldemókrata lýsir bessi
saga bezt: Einn af borgarstjór-
um þeirra í Kaupmannahöfr. iét
nýlega loka fyrir heitt vatn í
húsum sem bærinn hefur byggt
yfir gamalt fólk á ellistyrk og
Framháld á 7. siðu.