Þjóðviljinn - 02.02.1952, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 2. febrúar 1952
Laugardagur 2. febrúar 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
þlÓÐVILJINN
Útgcfandi: Sameiningarfloklcur alþýðu — Sósialistaflokkurinn,
Ritatjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraidsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 16
annarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
„ViimuöryggiS' er aialatriði8“
Ný frétt um neyðará.standið á íslandi hefur borizt frá
Akureyri. Þar hefur 131 verkamaður látið skrá sig at-
vinnulausan, en stjóm verkamannafélagsins telur full-
víst að 70 verkamenn, sem ekki mættu til skráningar,
séu einnig atvinnulausir, þannig að alls nái atvinnuleys-
ið til 200 verkamanna, annars hvers verkamanns á Ak-
ureyri. Og atvinnuleysið nær ekki aðeins til verkamanna
á Akureyri, heldur einnig fjölmenns hóps iðnverkafólks
og annarra stétta.
Hinir skráðu atvinnuleysingjar áttu fyrir 311 mönnum
að sjá að sjálfum sér meðtöldum. Meðaltekjur þeirra
höfðu á síðasta ári aðeins verið rúmlega 14 þúsundir
króna, eða lítið yfir 1000 kr. á mánuði til jafnaðar á
hverja fyrirvinnu. Og hvernig getur fjölskylda lifað á
1000 kr. á mánuði, greitt húsnæði, fæði og klæði, svo
að ekki sé minnzt á aðrar þarfir, eins og verðlagi er nú
háttað á íslandi?
Og þó er sagan aðeins hálfsögð. 28 hinna skráðu
verkamanna höfðu engan vinnudag haft síðan í nóvem-
ber og tekjur 48 þeirra höfðu aðeins numið 158 kr. á
Ijölskyldumeðlim í desembermánuði. Ýmsir verkamann-
anna höfðu aðeins haft um 250 kr. á mánuði að meðal-
tali allt síðasta ár. Er hægt að nefna lífskjör þau, sem
af slíkum tekjum leiða, annað en neyð?
Þannig eru fréttirnar frá Akureyri, höfuðstað Norður-
lands, og þess ber sérstaklega að geta að þar hefur á-
standið á síðasta ári verið betra en viða annarstaðar. Á
Siglufirði má heita að algert atvinnuleysi hafi verið í
sllt haust ofan á rýra sumarvinnu. Á Ólafsfirði hefur
ástandið verið svipað. Langvinnur atvinnuskortur og
tekjur sem eru neðan við allt venjulegt lágmark hefur
orðið hlutskipti alls almennings á ísafirði. Frá Bíldudal
hafa enn einu sinni borizt geigvænlegar tölur um alger-
an skort. Og í Reykjavík er talið af fróðustu mönnum að
atvinnuleysið nái til 2500 manns, en hvergi á íslandi
mun vera eins erfitt að búa við atvinnuleysi og í Rvík.
Þetta ástand er þjóðfélagslegur glæpur. Það er ekki
sæmandi að hundruð fjölskyldna búi við skort á íslandi
á miðri 20. öld. Þao skipulag sem hagnýtir ekki vinnu-
afl fólksins er eins rangsnúið og hugsazt getur. Það er
vissulega ekki svo að á íslandi séu öll þau verk unnin
sem vinna þarf, að verkefni séu ekki tiltæk! Þvert á
móti blasa verkefnin hvarvetna við, jafnvel hin frum-
stæðustu verk eru enn óunnin. Og góð og fullkcmin at-
vinnutæki standa ónotuð um land allt meðan fólk býr
við neyð.
Er ekki kominn tími til að það fólk sem kaus núver-
andi stjóm 1949 krefjist 'þess að hún geri skynsamlega
grein fyrir nauðsyn þess og forsendu að þúsundir manna
búi við kjör atvinnuleysisins á íslandi.
Þegar lýðveldi var endarreist á íslandi sór þjóðin þess
dýran eið að skapa nýtt og betra ísland, ísland öryggis
og velmegunar. 18. júní 1944 komst forseti íslands, sem
þjóðin kveður í dag, þannig að orði:
„Ég held að kalla mætti ísland auSugt land ef vér gæt-
um þess í sjálfstæðisbaráttunni, sem er framundan, að
vinna öll án undahtekmngar með aukinni þekkingu og
notfæra oss aukna tækni nútímans. Það er vinnan,
framleiðslan, sem ríður baggamuninn um auð eða fá-
tækt þjóðanna.
Fyrsta skilyrði til þess að „vimia friðinn“ að fengnum
umráðum yflr öllum málum vomm mætti því lýsa með
þessum orðum: Vinna og aukin þekking.
Þess vegna ber að leggja mikið í sölumar á þessu
sviði. Öllmn vinnufærum mönnum og konum verður að
reyna að tryggja vinnu við þeirra hæfi og reyna að gefa
þeim kost á aukinni þekkingu við hvers hæfi... Vinnu-
öryggið hygg ég að verði aðalatriðið.“
Þessi boðskapur fyrsta forseta íslenzka lýðveldisins er
óvefengjanlegur. Samkvæmt honum ber hverri ríkis-
stjórn að vinna, ef hún vill vinna í þágu þjóðar sinnar.
Og þjóðinni ber skylda til þess að knýja hverja ríkis-
stjóm til að tryggja fullt atvinnuöjryggi, til aö frarn-
lívæma fyrirheit lýðveldisstofnunarinnar.
BÆJARPOSTIJMNN
r'
hverfi við Laugarnesv. að Kieppa-
vegi og svæðið þar norðaustur af.
Breiðfirðingafélagið
heldur kvöldvöku í Þjóðleikhús-
kjallaranum annað kvöld kl. 8. —
Skemmtiatríði: Félagsvist, upplest-
' ur, einsöngur og dans.
Pöntunum veitt móttaka þriðju-
daginn 5.-2. n- k. kl. 10—12 f. h.
í síma 2781.
Munið MtR-fundinn í Stjörnubíói
leið. Nú er hann eiginlega
T T 1.1 hættur a3 spyrja um vinnu. B5iusetn|ng. gegn barnaveiki.
I J | j Í4 C>1 Og þessvegna gerir hann yfir-
1Ll6 leitt ekkert sérstakt.
Hann á hvergi heima. Sein-
Það er ekki ólíklegt að þið ^gt þegar hann átti einhvers-
kannizt við hann. Maður geng- staðar heima var það í þvotta-
ur eftir gangstéttinni og heyr- kjallara vi'ð Laugaveg. Hann kl- 2 á morgun
ir þá alltíeinu sagt við hlið fékk að iiggja á borðinu og Þar f!ytur Pí°rn Þorsteinsson
sér: „Heill og sæll vinur“. Það hafði a[drei neitt að breiða "ind‘ umLettUnd.syndverður
er hann. Svo segir hann manm ofan a 31g nema nottina fynr atvinnuhætti. og ennfremur hin
eitthvað skemmtilegt, þvi a þvottadaginn. En svo kom nýtt gUufa]iega Armeníumynd, er sýnd
fáir menn eru skemmtilegn en foik í húsið, og síðan hefur hann
hann. og engir elskulegri. jj^kið sofið úti. Hann getur sof-
Hann hefur verið í kunning- id tímunum saman standandi
skap við flesta helztu andans upp við vegg. Og hann er venju- (iilWéB
menn þjóðarinnar á löngu tíma- iega jjgj- a bringunni. Líka sefur tayygP
bili og getur sagt manni ótelj- hann oft um borð í mannlaus-
andi sögur um gáfur þeirra og um hátum. Einu sinni féll hann fíffiSw
orðsniild. Einhvemveginn finnst t sjóinn miili báts og bryggju. ■djgpP'
manni þó, að hann hafi verið j>etta var við Ægisgarð um Svavarsson
gáfaðastur þeirra allra og orð- nótt í oíu stiga frosti. Það a3 kl 2 Bamaguðsþjónusta kl.
snjallastur. En hann er ekki kom næturvörður og dró hann n. _ Nesprestakail. Messað í
gallalaus frekar en aðrir dauð- uppúr.
legir menn. Til dæmis hef ég (Fraruhald í næsta blaði).
aldrei getað fellt mig við þær
skáldlegu ástríður, sem stund- LJ
um blossa upp í honum þarna’
mitt í óskáldlegum erli og um-
ferð götunnar, heitar ástríður
sem venjulega brjótast fram í
strembnum kvæðum eftir Einar
Benediktsson en stundum líka
í auðskildari kvæðum eftir
minni skáld, kvæðum sem ekki
eru mjög góð en ákaflega löng
var á síðasta fundi. Er það gert
samkvæmt fjöimörgum áskorun-
um.
(,i| Laugameskirkja.
vayE®9 Messa kl. 2 e. h.
«|BHj Séra Garðar Svav-
arsson. Barnaguðs-
MuÍsÉP^ þjónusta kl. 10.15
f. h. Séra Garðar
Fríkirkjan. Messi-
og innihalda mikil ferðalög. Það Eimskip
er einsog húmor hans villist í Brúarfoss fór frá Rvík í gær-
myrkur og hverfi þegar komið kvöldi til Rotterdam. Dettifoss fór
útí stuðla, höfuðstafi og frá Rvík 1 g-ærkvöldi til Hull og
Álaborgar. Goðafoss er í Reykja-
vík; fer í byrjun næstu viku til
New York. Gullfoss ér í Khöfn;
fer þaðan 5. þm til Leith og
Rvíkur. Lagarfoss fór frá Ham-
borg 31. fm. til Antwerpen og
Rvikur. Reykjafoss var væntan-
er
rím.
Hann minnist aldrei á ver-
aldleg efni; nema rétt þegar
hann skilur við mann, þá nefn-
ir hann snöggvast fjárhags-
hliðar tilverunnar, en ekki til
að gera mikið Úr erfiðleikum legur til Reykjaíkur í nótt frá
í sambandi við þær að hætti Akureyri. Selfoss kom til Gauta-
veniulegs fólks, heldur einsog borgar 30. fm.; fer þaðan til Sigiu-
J . ... , _^„rac: fjarðar op- Rpvkiavíkur. Trölla-
foss er
Kapellu Háskólans kl. 2. Séra Jón
Thorarensen. — Dómkirkjan.
Messað kl. 11. Séra Óskar J. Þor-
láksson. Messað kl. 5. Séra Jón
Auðuns. Bamasamkoma í Tjarn-
arbíói sunnudaginn kl. 11. Séra
Jón Auðuns. — Hallgrímskirkja.
Messa kl. 11. Séra Jakob Jónsson.
Barnaguðsþjónusta kl. 1.30. Séra
Jakob Jónsson. Messa kl. 5. Séra
Sigurjón Þ. Árnason.
Læknavarðstofan Austurbæjar-
skóianum. Sími 5030. Kvöldvörð-
ur: Guðmundur Björnsson. Næt-
urvörður. Ragnar Sigurðsson. —
Á morgun. Kvöldvörður: Guð-
mundur Eyjólfsson. Næturvörður:
Skúli Thoroddsen. — Á mánudag.
Kvöldvörður: Gunnar Benjamíns-
son. Næturvörður: Stefán Ólafs-
Helgidagslæknír
Jóhannes Björnsson, Hraunteig 21.
Sími 6489.
Samtíðin, 1. hefti
19. árg. Ritstjóri
Sigurður Skúlason.
— Af efni skal
nefnt: Island sem
iðnaðarland, eftir
Hekla’lá undir Grænuhlið í gær- Pál S. Pálsson. Pappírsstórveldið
norðurleið. Herðubreið i Þúsund vatna landinu, samtai
Guðmundsson. Grein
Co. 40
þær" séu eiginlega aukaatriði. f?arðar og Reykjavíkur. Trölla-
1 , „ , u-p- foss er í New York; fer þaðan
Hann ,eyfir ser e væntanlega um helgina til Rvíkur.
meiri peningaahyggjur en þær
sem leysast með fimm krónum. Skipaútgerg ríkisins:
Tiu krónur gera hann ríkan.
Hann er með brotið ner. dag; er á
Eina nótt fyrir allmörgum ár- er væntanleg til Reylcjavíkur í Við Björn
um var hann sendur að sækja dag. Þyrill var á Eyiafirði í gær- um H. Benediktsson og
. „.. , fvrir- fólk í húsi Og dag. Ármann fór frá Reykjavík ára. Ram-i maðunnn og Napoeon
yinfiosku fyrir folk ! husi og . ^ærkvöldi ^ Sanda og ólafa. mikli, smásaga. Grein um hús-
a leiðmm aftur komu t víkur. oddur var á ingóIfsfir5i gögn. Ritgerð um gistihusaskort-
menn utur porti, borðu nann . kvöldi inn. „Sé ég eftir sauðunum",
niður. snörkuðu í andlit hon-
H.f. Jöklar
Vatnajökull fór frá Hafnarfirði
í gær áleiðis til Haifa.
niður, spörkuðu
um, rotuðu hann. En að svo
búnu munu þeir, einhverra
hluta vegna, hafa flúið i of-
boði, því að þegar hann rakn-
a«i (r ~tin» »=£i« jK»U» •^SSSSFSt
í mask var fiaskan enn 1 V Tjarnargötu-og Bjarkargötu. Mel-
hans, og hann heit fast um arnir^ Gmnggtaðaholtið með flug-
stútinn. Hann hendir gaman vaj]arsvæainu. Vesturhöfnin með
að sjálfum sér útaf þessari örfirisey, Kaplaskjól og Seltjarn-
sögu og líkir henni við loka- arnes fram eftir.
þáttinn í Drangeyjarbaráttu
Crettis hvernig þeir urðu að Rafmarkstalcmörkunin í kvöld
höggva' af honum höndina til Hlíðarnar, Norðurmýri, Rauðar-
grein eftir Gils Guðmundsson. —
Margt fleira er í heftinu.
Þið sem eruð atvinnulausir'
Munið atvinnuleysisskráninguna
sem hefst á mánudaginn.
Framhald á 6. síðu.
að losa sverðið. Yfirleitt er
hann mjög vel heima í forn-
bókmenntum okkar.
Hvað gerir hann?
Stundum hefur hann farið á
síld. Líka hefur hann verið á
bátum sem veiða við Græn-
land. En þetta hefur ekki
gengið vel. Það er einsog pen-
ingar forðist hann. Einu sinni
varð hann að fara til Færeyja
að ná í kaupið sitt. Það nægði
honum nákvæmlega fyrir far-
inu fram og aftur. Arið 1942
eða ’43 keypti hann ser span-
föt. Hann var þá ráðinn a bat
hér við Faxafióa og atti i
vændum sæmilegar tekjur. En
í næsta róðri sökk báturinn og
missti hann þar sparifötin sm.
Skipshöfnin bjargaðist nauð-
uglega. Síðan hefur hann ekki
átt spariföt.
Lengi var hanh ahugasamur
við að leita sér vinnu. En þeir
sem vinnunni réðu virtust
fiestir hafa ímugust á honuin,
og jókst þetta eftir því sem a
Aðalíundm' Blaðamama-
félags íslands
sem frestað var s.l. sunnudag
verður haldinn á morgun að
árholtið, Túnin, Teigarnir, íbúðar- Hótel Borg Og hefst kl. 2 e. h.
Sá tími ekki fjarlægur að strit-
vinna heyri fortíðinni til
Sovétprófessor flytur fyrirlestra við Kaupmanna-
hafnarháskóla um vísindi Sovótríkjanna
og afrek þeirra
Fyrir skömmu kom til Danmerkur nefnd menntamanna frá
Sovétríkjunum, tónlistarmenn og vísindamenn. Formaður nefnd
arinnar var Nikitin prófessor og hélt hann meðal annars fyrir-
lestur við Kaupmannahafnarháskóla um vísindi Sovétríkjanna
og afrek þeirra. Vakti fyrirlesturinn mikla athygli og sagði
rektor háskólans, H.M. Hansen prófessor, í þakkarræðu sinni
að fyrirlesturinn hefði staðfest skoðanir sínar um hina miklu
áherzlu sem lögð er á vísindastörf I Sovétríkjunum og hin
stórfelldu fjárframlög til þeirra.
Nægir handa 100
milljónum manna.
Um hinar stórfelldu nýsköp-
unarframkvæmdir Sovétríkj-
anna sagði Nikitin prófessor
m. a. í fyrirlestri sínum: Það
er unnið áð þvi að uppræta
þurrkinn, að leggja áveitur og
vökva milljónir hektara af
þurrum landsvæðum og eyði-
mörkum, en það mun breyta
hinum landfræðilegu lífsskil-
yrðum á tveim meginlöndum:
Evrópu og Asíu. Nýju raforku-
verin fjögur við Dnépr og
Volgu munu færa landi okkar
aukalega 21 milljarð kílóvatt-
tíma af ódýrri raforku. Sú við-
bót er ellefu sinnum meiri en
það magn sem allar rafstöðv-
ar zartímabilsins lögðu af
mörkum 1913. Lengd túrk-
menska aðalskurðarins verður
1100 kílómetrar. Súesskurður-
inn er sex sinnum minni og
Adenauer forsjáll
Forsætisráðherra Vestur-
Þýzkalands, Adenauer, fékk á
dögunum heimsókn. Áhyggju-
fullur skólastjóri kom og bað
hann að sjá til þess að veitt
yiðu 500 þúsimd mörk til
skólabyggingar í námubæ. Ad-
enauer neitaði að verða við
þieirri bón.
Nokkru síðar kom verjandi
nokkurra stríðsglæpamanna og
heimtaði af Adenauer hæginda-
stóla, reyksalarútbúnað og
drykkjubar til þess að skjól-
stæðingum hans leiddist síður
í tukthúsinu. Adenauer sam-
þykkti að lögð yrði fram ríf-
leg fjárhæð í þessu skyni.
Kornungur einkaritari hans
átaldi það að hann veitt stórar
fjárhæðir til að auka þægindi
stríðsglæpamanna en neitaði
um framlag til skólahúss.
Kæra ungfrú, sagði Adenau
er, ég er 73 ára gamall. Ég
tel mjög litlar líkur til þess að
ég þurfi nokkurntíma á skóla
að halda!
Panamaskurðurinn, sem gerð-
ur var á 34 árum, er 13 sinn-
um minni. Samkvæmt útreikn-
ingi okkar munu þau landsvæði,
sem leyst verða úr viðjum
eyðimarkanna, hafa framleiðslu
getu sem fyllilega nægir til
að tryggja ca. 100 milljón-
um manna fæði, klæði og
húsnæði. Þau þrekvirki sem
íbúar Sovétríkjanna eru að
vinna, l>Tta vísindum Sovét-
ríkjanna á enn hærra stig og
styrkja samvinnuna milli verka
manna, vísinda og framleiðslu.
Vélahylting vinn-
unnar.
Einn vottur um árangur
sovétvísindanna er það að vís-
indamenn okkar hafa leyst
vandann við framleiðslu kjam-
orku og kjamorkuvopna. Þessi
staðreynd hefur sögulegt gildi
fyrir framtíð þjóðanna. Kjam-
orkan, sem .bandarísku heims-
valdasinnamir vildu hafa ein-
okun á að hagnýta, er nú kom-
in í þjónustu friðar, framfara
og sósíalisma.
Það hefur náðst verulegur
árangur við rannsóknir á eðli
geimgeisla og niðurstöðurnar
eru ný staðfesting á hinum
materíalistísku kenningum um
náttúrulögmálin. Forsendan að
afrekum okkar er aðferð hins
díalektíska materíalisma, sem
stuðlar að þekkingu um innri
lögmál fyrirbæranna í því skyni
að læra að umbreyta þeim.
Þetta á meðal annars við um
verk Lepesjinskjas prófessors
um „myndun sellunnar úr lif-
andi efni og hlutverk lifandi
efnis í líkamanum", það á við
um framþróun læknisfræðinnar,
byggðri á kenningum Pavloffs,
sem tekur fyrir líkamann sem
heild og hefur skýrt úrslita-
gildi miðtaugakerfisins fyrir
alla starfsemi líkamans, og það
á við um stefnu Mitsjúríns í
líffræðinni. Vísindi Sovétríkj-
anna eru mikilvæg forsenda að
efnislegri framþróun hins sós-
íalistíska þjóðfélags. Stalín
hefur bent á gildi þess áð beita
véltækni að öllu hugsanlegu
starfi, og tæknifræðingarnir
hafa beitt hugviti sínu að því.
T. d. hefur hópur verkfræðinga
gert risavörubíl sem kemur í
staðinn fyrir orku 50 verka-
manna við fermingu, afferm-
ingu og flutning og getur lyft
í 10 metra hæð. Við stórfram-
kvæmdirnar eru að mjög miklu
leyti hagnýttar stórvirkar far-
andgreftrunarvélar og öflugar
moldardælur. Sá tími er ekki
fjarlægur, þegar „stritvinna“
ófaglærðra manna heyrir for-
tíðinni til í landi okkar, t. d.
er vinnan í námunum ekki
hegning við verkamenn eins og
í kapítalistískum löndum. Tækn
in Itrefst sérmenntaðra verka-
manna; þá verður um að ræða
frjálsa og fullnægjandi vinnu,
sem æ meir fær á sig svip vis-
indastarfa.
Fyrirlestur Nikitins vakti
mikla athygli. Voru bornar
fram fyrirspurnir og bauð
rektor sovétprófessomum að
svara þeim í siðari fyrirlestr-
um.
Keppnin um
Mount Everest
í næsta mánuði leggur rúss-
neskur leiðangur þaulreyndra
fjallamanna til Asíuríkisins Ne-
pal og ætlar að reyna að kom-
ast upp á hæsta fjall heimsins,
Mont Everest.
Auglýsa ivrir 5200 j
milljónir króna á ári
Þannig eru íramleiddar skoðanir í Bandaríkjumim
Auglýsingaæðið í Bandaríkjunum er ein aðferð auðhringanna
til að hafa áhrif á blöð landsins og málflutning þeirra. Banda-
ríska tímaritið Time birti 3. des. í fyrra lista yfir útgjöld 20
bandarískra einokunarhringa til auglýsinga á árinu 1951.
Af yfirlitinu kemur í Ijós að
þessi 20 einokunarfyrirtæki
hafa á einu einasta ári notað
hvorki meira né minna en
318,5 milljónir dollara í aug-
lýsingar. Það samsvarar 5200
milljónum króna í íslenzkri
mynt! Og auðvitað eru það
ekkert smávægileg áhrif sem
hægt er að hafa á blaðaskrifin
með slíkum fúlgum. Þó eru
þetta aðeins 20 stærstu aug-
lýsendurnir.
Fremst í flokki hinna „skoð-
anamyndandi“ blaðaauglýsenda
er Generai Motors — einmitt
sá auðhringurinn sem á síðasta
ári fékk flesta samninga um
hergagnaframleiðslu. General
Motors auglýsti á einu ári fyr-
ir 41,8 milljónir dollara eða
rúmlega 682 milljónir íslenzkra
króna. Önnur bílafyrirtæki láta
ekki heldur sinn hlut eftir
liggja, Ford auglýsir fyrir 353
milljónir króna og Crysler fyr-
ir 320 milljónir.
Annar í röðinni er þvotta-
efna- og sápuhringurinn, Procf-
er and Gamble, og næstir hon-
um koma Unileverhringurinn
og samsteypan Colgate-Palmo-
live-Peet.
Og enn má geta þess að
þrír stærstu tóbakshringirnir
auglýsa fyrir 712 milljónir á
einu ári!
Ræður afmælis-
degiiium sjálfur!
Fyrir nokkrum dögum birti
blað í Pakistan frétt um að
Aga Khan, auðmaðurinn frægi,
ætti afmæli þann dag. Blaðið
fékk harðorð mótmæli frá Aga
Kahn fyrir fréttina og komst
einkaritari hans þannig að
orðfd „Aga Kahn ákveður sjálf-
ur hvenær hann á afmæli;
hann velur þann dag sem hcwi-
um hentar, og mun sjálfur
skýra frá því hvernig hátíða-
höldum beri að haga, þegar
hann hefur tekið ákvörðun
sína“.
SKÁK
Ritstjóri: Guðmundur Arnlaugsson
Svart á hvítu
1 skemmtilegri bók eftir þýzk'a
taflmeistarann Kurt Richter, er
hann nefnir „Kurzgeschichten um
Schachfiguren”, nefnir hann nokk-
ur hressilega dæmi um það, að
ekki er öllu treystandi, sem í
skákfræðum stendur. Þar er með-
al annars þessi skák, sem tefld
var i Stuttgart 1939. Hvítu mönn-
unum leikur ítalski skákmaður-
inn Staldi, þeim svörtu Þjóðverj-
inn Hess.
1. d2—d4 Rg8—f6 2. c2—c4 e7—
e6 3. Rbl—c3 Bf8—b4 4. Ddl—o2
d7—dö 5. c4xdö Dd8xd5 6, Rgl—
f3 c7—c5 7. Bcl—d2 Bblxc3 8.
Bd2xc3. Hér leikur svartur venju-
lega Rc6, en í skákfræði, er út
kom ekki ails fyrir löngu mátti
lesa: „Bezt er hér sennilega 8.—
cxdl 9. Rxd4 Rc6 10. Hdl Dc5!”.
Þessu ráði fylgdi svartur.
8 . . . c5xd4 9. Rf3xd4 Rl>8—c6
10. Hal—dl Dd5—c5.
26. dagur
ABCDEFGH
Hvítur hafði enga hugmynd um
úrskurð bókarinnar og hélt því
óhikað áfram:
11. Hd4xc6! Dc5xc6 12. Bc3xf6!!
Hvítur hótar máti á d8.
12. . . . g7xf6 13. Dc2xc6t b7xc6
14. g2—g3 og hvítur stendur til
muna betur að vígi í tafllokunum.
„Ég var þó heppinn að drepa á
c6 með drottningunni, annars
hefði hún farið bótalaust,“ sagði
svartur að skákinni lokinni, Hon-
um tókst með herkjum að ná
jafntefli.
Tiflis 1949.
— En segðu mér, hvað er orðið um þenn-
an söðlasmið, föður Hodsja Nasreddxns, og
fjölskyldu hans? spurði Hodsja Nasreddín.
— Hafðu ekki hátt, sonur minn. Þú virðist
ekki vita að það er stranglega bannað að
nefna Hodsja Nasreddtn á nafn í þ.essari
borg. Það er hsegt að setja, mann i tukt-
hús fyrir það. .
Hodsja Nasreddín laut að öldungnum og
reyndi að dylja geðshræringu sína.
— Það gexoist þegar á tímum gamla emirs-
ins, hóf öldungurinn máls, en varð aftur
og aftur að slíta írásögnina sundur til að
hósta.
ítrosjan — Novotelno'
1 e2—e4 e7—e5
2 Rgl—f3 Rb8—c6
3 Rbl—cS Rg8—f6
4 Bfl—b5 Bf8—b4
5 0—0 Bb4xc3
6 b2xc3 0—0
7 Hfl—el d7—d6
8 d2—d4 DdS—e7
9 1x2—h3 a7—aS
10 Bb5—fl Rí6—d7
U a2—a4 Hf8—eS
12 g2—g3 Rd7—f8
13 Bíl—g2 Rf8—g6
14 Rf3—h2 De7—f6
15 Bcl—e3 Rc6—a5
16 Ddl—h5 Rg6—f8
17 f2—Í4 Ra5—c4
18 f4—f5 Rc4xe3
19 Helxe3 h7—h6
20 h3—h4 Rf8—h7
21 Dh5—e2 eöxdl
22 Rh2—g4 PÍ6—e7
23 c3xd4 h6—h5
24 Rg4—f2 BcSxf5
25 De2xh5 Bf5—d7
26 a4—a5 c7—c5
27 d4xc5 d6xc5
28 e4—e5 Bd7—c6
29 Bg2xe6 b7xc6
30 Hal—el Rh7—f8
31 Rf2—e4 Ha8—b8
32 Re4—g5 De7—c7
33 e5—e6 HeSxeG
34 Rg5xe6 Rf8xe6
35 Hel—fl HbS—b2
36 c2—c3 Dc7—d7
37 Hfl—f2 Hb2—bl
38 Kgl—h2 g7—g6
39 Dh5—f3 Hbl—al
40 He3—d3 Dd7—c7
41 Df3—f6 Hal—el
42 HÍ2—d2 Re6—f8
43 Hd3—d6 Dc7—©7
44 Df6xe7 Helxe7
45 Hd8—a8 Kg8—g7
46 Ha8xa6 He7—el
47 Híx6xc6 Rf8—e6
48 Hd2—a2 og svarfc-
ur gafst upp. —
Sanxkeppnln.
Vegna fyrirspurnar vil ég geta
þess, að nöfn höfunda að skák-
þrautunum verða birt um leið og
lausnirnar. Þrautin sem kemur
hér i dag gæti hæglega verið
komin fram úr tefldu tafli, stað-
an sýnist tvísýn, en við nánari
athugun virðist manni þó hvítur
eiga að vinna. Hann getur mátað
i fimmta leiic. Launin fyrir rétta
lausn eru 4 stig.
I*
11 ^ I
C - ! - á k
R„. i ^ ■ ö JB
i
' sí i
|§|í §:“'
9 Sl. 1!
A B C D E F G H