Þjóðviljinn - 16.03.1952, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 16.03.1952, Blaðsíða 4
4) ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 16. marz 1952 -— Sunnudagur 16. marz 1952 — ÞJÓÐVILJINN (5 þJÓOVIUINN ötgefandi: Sameinlngfarflokkur alþýSu — Sósíalistaflokkurinn. Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Slguröur Guðmundsson. Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason. BlaSam.: Ari Kárason, Magnús Torfl Ólafsson, GuSm. Vlgfússon. Auglýslngastjóri: Jónsteinn Haraldsson. Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkólavörSustíg 19. — Sími 7500 (3 línur). Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 18 annarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið, Prentsmiðja Þjóðviljans h.f. Troðið á rétti Reykjavíkur Stjórnarblöðin og málgagn hinnar „ábyrgu stjórnar- andstöðit“ rífast um það dag eftir dag, hvort þær 4 millj. kr. sem Alþingi rausnaðist til að samþykkja sem fram- lag til atvinnuaukningar á öllu landinu, séu fremur að þakka Ólafi Thors og Steingrími Steinþórssyni eða Stef- áni Jóhanni og öðrum Alþýöuflokksbroddum á þingi. Fjögurra miUjón króna framlagið er vissulega ekkert til að státa af*og til fullkominnar skammar að Alþingi í.kyldi ekki samþykkja að verja umtalsverðari upphæð til að bæta úr atvinnuleysinu, eins og sósíalistar á Al- þingi lögðu til og börðust fyrir. Til þess hefur ríkið yfir- clrifið fé eins og gleggst sést á því að ríkissjóður er lát- inn rýja landsmenn svo herfilega að í ár eru 70 milljónir kr. teknar af þjóoinni fram yfir ýtrustu útgjaldaþörf ríkisins. Hitt varast svo málgögn íhalds, Framsóknar og AB- flokks að minnast á einu orði, að enn hefur Reykjavík engan eyri fengið af 4 millj. kr. framlaginu. Ríkisstjóm íhalds og Framsóknar hefur hunzað allar kröfur verka- lýðssamtakanna um úrbætur á hinu geigvænlega at- vinnuleysi sem verkalýður höfuðstaðarins á við að búa. Það er frekja Framsóknarforingjanna og gamalkunnur fjandskapur þeirra við Reykjavík og reykvískan verkalýð íilveg sérstaklega sem hér er að verki. Ráðherrar Fram- sóknar hafa lagzt gegn því af allri orku að nokkur eyrir af ríkisfé gengi til aukinna framkvæmda hér í bænum. Þessi er raunvemleg afstaða Framsóknarforingjanna til vandamála reykvískrar alþýðu, sömu loddaranna sem með hræsni og yfirdrepsskap lugu Rannveigu Þorsteins- öóttur inn á Reykvíkinga í síðustu Alþingiskosningum. Fyrir þessari afstöðu Framsóknar hefur íhaldið beygt sig fullkomlega. Ráðherrar þess og bæjarstjórnarmeiri- hluti krjúpa við fótskör Framsóknarforingjanna og hreyfa engum mótmælum þótt troðiö sé á rétti og hags- munum Reykjavíkur og íbúa hennar. Þannig eru báðir stjórnarflokkarnir ábyrgir fyrir þeim svikum sem Reykjavík verður nú fyrir í þessu efni. Al- þýða Reykjavíkur ætti ekki að gleyma þeirri frammi- stöðu næst þegar hún getur gert upp við þessa stuðn- ingsflokka stjómarstefnunnar. Mintikandi mjólknrneyzla Áður hefur verið á það bent hér í blaðinu, hvernig hin skipulagöa fátækt kemur fram í stórminnkandi neyzlu á mjólkurafurðum. Nýtt dæmi um þaö er reikn- ingur Mjólkurbús Flóamanna frá síðasta ári. Þar kom í Ijós að mjólkursalan á árinu 1951 hafði orðið 9.526 þús undir lítra, en var árið áöur 10.468 þúsundir. Rýrnunin nemur 942.000 lítrum eða næstum því einum tíunda hluta. Annað athyglisvert atriði sem fram kom er það að bændur fá aðeins kr. 2.04 á mjólkurlítra, en raunveru- legt útsöluverð hér í' Reykjavík, þegar ekki er reiknað með niöurgreiðslum úr ríkissjóði, er kr. 3,47. Af hverjum lítra mjólkur fer sem sagt kr. 1,43 í dreifingar- og milli- liðakostnaö! Mun þessi óhemjulegi milliliðakostnaður einsdæmi í veröldinhi, — en hins vegar fer hann til þess aö ala marga Framsóknargæðinga. Þessi stórminnkandi mjólkursala er mjög alvarleg sönnun um neyðina í Reykjavík, neyð sem hlýtur að koma m. a. fram í stórskertu heilsufari. Og hún ætti sér- staklega að veröa bændum óvéfengj.anlegt dæmi þess hvernig Framsókn er nú aö grafa undan efnahag bænda- stéttarinnar með afturhaldsstefnu sinni. Tilvera bænda er fyrst og fremst háð því að almenningur bæjanna hafi sæmilega kaupgetu; það stoöar ekki að framleiða og framleiða, ef kaupendur vántar. Og það hlýtur að orka á bændur sem naprasta háð, þegar Tíminn heldur áfram að klifa á áhuga Framsóknarflokksins fyrir aukinni ræktun á sama tíma og þessi flokkur vinnur að því af alefli að gera mjólkina að munaðarvöru á alþýðuheimil- nnum f Reykjavík. Jón Rögnvaldsson verkstjóri — Kjóllinn sem ekki þoldi vatn Læknavarðstofan Austurbæjarskól- anum, Sími 5030. — Kvöldvörður: Kolbeinn Kristófersson. — Nætur- vörður: Alfreð Gislason. -— Á morgun. Kvöldvörður: Kristbjörn Trygg-vkson. Næturvörður: Axel Blöndal. Helgidagslæknir er Bjarni Jóns- son, Reynimél 58, sími 2472. Næturvarzla er í Laugavegsapó- teki. — Sími 1018. Barnasamkoma unglingareglunnar VERKAMAÐUR skrif- - ATHUGASEMB Bæjar- ar: „Vegna ummæla í Bæjar- pósts: Það er höfuðatriði í pósti þar sem sveigt er að Jóni þessu máli, að bletturinn kom verður í Goodtempiarahúsinu í Rögnvaldssyni verkstjóra, finn undan vatnsslettu, sem féll á dag ki. 3. Til skemmtunar verða ég mig knúinn til að taka kjólinn nýkeyptan. Kjólar, sem kvikmyndir, gamanvísur, leikþætt- penna í hönd og gera lítilshátt- kosta 600,00 kr., eiga að þola ir °- fl- ar athugasemd. vatn. Og ef nokkurt réttlæti Það er ekki á allan hátt öf- væri hér í verzlunarmálum, þá undsverð staða að kæmust menn ekki upp með vera verkstjóri við að selja vöni sem þessa við höfnina á þessum slíku verði. Eu hér er ekkert tímum atvinnuleysis réttlæti í verzlunarmáium. og erfiðleika. Vil ég segja, að Svi'karamir geta staðið og hleg- sú staða sé mjög vandasöm, ið frainan í þá sem þeir hafa og megi vera meistaralega á svikið. Anza ó’íki neinu tali 1 Þingholtsstræti 18 verður fram- starfinu haldið, ef enginn á að um réttmætur bætur. Bara vegis opin kl- 2—4 e.h. alla virka styggjast við þann sem því yppta öxlum. Hér komast menn daga ne“a. lausardaga. Logfræð- gegmr. Menn eru viðkvænur í upp með allt. á þessum efnum, og mikla gjarn- an fyrir sér það, sem þeim Kvikmyndasýning. Styrktarfélag finnst vera yfirsjónir verk- k lamaðra og fatlaðra sýnir i tvær Stjórans, í þeirri daglegu /fc \ fræðslumyndir upa meðferS löm vinnumiðlun sem hann verður að þera ábyrgð á. Nýlega hafa opin- berað trálofun sính ungfrú Hulda Frið- riksdóttir Grettis- götu 79, og Jón Kárlsson, s. st. — Skrifstofa Mæðrastyrksnefndar unarsjúklinga í Tjarnarbíói kl. 2 e.h. á morgun. Aðgangseyrir kr. 5,00 rennur að óskiptu til féia.gs- ins. „EN ÞRÁTT fyrir þetta Sunnud. 10. marz (Gvöndardag- 'ISLENZKtlK, iðnaður sparar dýr- ur). 78. dagur ársins. — 3. sunr.u- Ilu,‘tan gjaldeyri og eykur verð- hef ég ekki heyrt, að Jón dagur j föstu _ Guðspjaii: Jesús mætI útftutningsins. Rögnvaldsson væri ovinsæll rak út djöful. — Tungi í hásuðri meðal kallanna á eyrinni, og ki. 3.51. — Árdegisfióð ki. 8.05. hef ég þó verið þar meira og Síðdegisfióð ki. 20.28. — Lág- minna í fjöldamörg ár. Yfir- hara kl- H-17. leitt hygg ég það vera álit kallanna, að Jón geri ávallt sitt ítrasta til að sú vinna, Ungbarnavernd Líknar Templarasundi 3, er opin þriðju- daga kl. 3,15—4 e. h. og fimmtu- daga kl, 1,30—2,30 e. h. — Enn- fremur verður opið á föstudögum kí. 3,15—4 e. h. einungis fyrir kvefuð börn. Bakkabræður, kvikmynd Óskars Gxslasonar verður sýnd í Stjörnu- híói 'kl. 3 og 5 í dag vegna á- skorana. Frú Sæunn Pétursdóttlr, Óðins- götu 25, verður fertug á morgun. Brúarfoss fór frá Antwerpen í gær til Hull og Rvíkur. Dettifoss sem fyrir hendi er, jafnist sem fór frá Rvík 7. þm. tii New York. réttlátast niður á atvinnuleys- Goðafoss fór frá Rvík 14. þm. tii ingjana; en það er auðvitað Isafjarðar, Siglufjarðar, Akureyr- margs að gæta, og þess vegna ar °& Húsavíkur. Guiifoss fer frá eðlilegt, að honum 'sjáist ef til Khöfn 18‘ þm' ui Leith Rvík- Vlll yflr einstoku menn, meir 13 þm UJ Rvikur Reykjafoss Kvenfelag Ohaða fríkirkjusafnaA. en þeim kann gott að þykja. . . fór frá Rvík 13 þm til Ant_ arins heldur bogglakvóld í Breið- „. . . Hvað mig sjálfan snert- werpen og Hamborgar. Selfoss fór fmðingahn® nk' Þnðjudagskv. Að ir þá hef ég vissulega oft- fra Bremen 14. þm. til Rotterdam loknu, ^^^“PPh^xnu verðux- ír, pa ner eg vissuxega uu _ „ évxuor/,.. tA e - r, dansað. Allt safnaðarfólk er vell- sinnis farið a mis Vlð naðrna og Rvlkur- Trollafoss for fra Dav- ð á skemmtun þessa hjá Jóni, skal ég taka það -ville 13‘ Þm' f Rvikug; Ro1; k°mið ^ fram, að þessar linur sknfa j gær tu Rvíkur ég ekki til að launa Jóni fyr- ir að hann hafi gert mig að Bíklsskio einhverjum sérstökum „gæð- Hvassafell losar kol fyrir Norð- Húnvetningaféiagið heldur kvöld- ingi“ sínum. Ég skrifa þetta urIandi' Arnarfell var veéntanlegt voku 1 Tjarnarxcaffx uppx kl. 9 einungis sem einn venjulegur %***%% 'T báde'1 da? fra " ° eyrarkall, sem vill þakka Joni Höfðingieg gjöf til Biindravina- réttsýni, sem ég tel að hann Flugfélag Isiands félags Islands. — Einar Þói'ðarson hafi alla jafna synt. — En ef I dag verður flogið til Akureyr- tra Skeljabrekku hefur á (5 ára ég ætti SVO að lokum að nefna ar og Vestmannaeyja. Á morgun atmæli s uu 16- marz gefiö Blindi’a einn galla á manninum, þá sömuieiðis. vinaféiagi ísiands kr. 5000.00 tii • v x _a „„ minningar um tvær latnar konur væn ’ x . Rafmagnstakmörkunin £ dag sínar þær Guðrúnu Jónsdótcur og helzt tll seinn að akveða Slg a Hlíðarnar, Norðurmýri, Rauðar- Ragnheiði Jónasdóttur. — Stjórn morgnana, Og leiðist okkur árholtið, Túnin, Teigai’nix', íbúðar- Blindi-avinaíeiags Islands færii* köllunum það dálítið stundum, hverfi við Laugarnesv. að Kiepps- hiiium rausnarlega gefanda sxnar hvað við þurfum að vera lengi vegi og svæðið þar norðaustur af. inniiegustu þakkir fyrir höfðing- hælum hans, fram og til . lega gjöf og óskar honum allrar Bafmagnstakmörkunin á morgun blessuna.r á komandi árum. — Austurbærinn og miðbæx-inn F.h. Stjór'nar B. I., Þórsteinn milli Snorrabrautar' óg Aðalstræt- Bjarn8,son. is, Tjarnargötu, Bjarkargötu að vestan, Hringbrautar að sunnah. Framh. á 7. SÍðu a baka um hafnarbakkann. Verkamaður.“ Litli Kláus og konan hans (BessJ Bjarnason og Margrét Guðmundsdóttir). Bamaleikrii Þjóðleikhússins 1952: UTLIKLÁUS OG STORIKLÁUS Leikstjóri: Hildur Kalmun Öld er liðin síðan meistarinn H. C. Andersen kvað sig inn í hjörtu unglinga og barna um heim allan, og enn eru ævintýri hans jafnástsæl sem fyrrum. Söguna um Litla Kláus og Stóra Kláus þekkja aliir, en hún var ein þeirra sagna sem skáidið nam af vörum fójksins í bernsku og fór siðar um snillingshöndum. Ævintýrið ber greinileg merki hins alþýð- lega uppruna, efnið er ekki fágað að öilu leyti og gámanið dálítið grátt á stundum. Söguhetjan Litli Kláus hlýtur að vísu óskipta sam- úð lesandans, en hann er sannar- lega ekkert guðsbarn, heldur hrekkjalómur hinn mesti og harla óskammfeiiinn þegar því er að skipta; en þessi skemmtilegi ærslabelgur er í ætt við skáldið, hugkvæmur og bragðvís, slunginn og áræðinn, sigurvegari og ham- ingjubai’n eins og Andersen sjáif- ur. Víða um lönd er æfintýrum hins danska skálds snúið í leiki fyrir börn, og sá sem hér er sýndur mun þýzkur að ætt og var fluttur hér í bænum fyrir tveimur áratugum; Martha Ind- riðadóttir var þýðandi og stjórn- andi, en Hildur Kalman og VaJdi- mar Helgason fóru með sömu hlutverk og nú. Leikrit þetta er laglega samið, þó höfundurinn lendi raunar í vandræðum á stöku Rakarinn frá Borgamesi Fyrir nokkrum dögum var kastað kurteislega kveðju á Þorvald Friðriksson frá Borg- arnesi í smápistli hér í blað- inu. Morgunin eftir hringdi í mig maður sem með engu móti fékkst til að láta nafn sitt uppi. Honum var mikið niðri fyrir, og eftir nokkur inn- gangsorð vék hann að efninu: hvort ég vissi ekki um samn- inginn milli Rússa og Kín- verja. — Hvaða samning? spurði ég. — Nú, samninginn um það að láta drepa þrjátíu milljónir Kínverja og Kóreumanna í stríðinu. ■ — Og hvers vegna á að drepa alla þessa menn? — Hvers vegna, át maður- inn eftir fokreiður. Auðvitað til þess að fá kjöt handa þræl- unum í Síberíu. — Nú varð ég orðlaus, en sá ó- nefndi hélt áfram að þusa. Og hann lauk máli sínu með þess- um orðum: — Þú ættir að skammast þin og trúa því sem þeir menn segja sem verið hafa þarna austurfrá og vita allt sem gerzt hefur. Og nú vissi ég hvers kyns var. Þetta var ekki upphring- ing frá Kleppi heldur sjálfur Þorvaldur Friðriksson frá Borgarnesi eða einhver honum nákominn. Svo segja kunnugir menn að Þorvaldur Friðriksson hafi ekki stungið í stúf við annað ungt fóik í uppvexti sínum. .Hann var í meðallagi greindur, þægi,- legur í umgengni og talinn ó- liklegur til að vilja gera flugu mein. Að loknu skólanámi valdi hann sér lífsstarf, hann gerðist rakari og náði senn á- gætri léikni við að handfjatla rakhnífa og skæri i friðsam- Jegum tilgangi, en ,yjð þá iðju er sú raun þungbærust að blóðga meðbróður Sinn. Eftir hernámið fór brátt orð af því að þessum meinhæga rakara yxi mjög í augum dýrð banda- rískra einkennisbúninga. Hann gleypti í sig sögur um hetju- verk hermanna, augun ljómuðu annarlega þegar hann sá hvernig hollývúddhetjur i kvik- myndum tortímdu fjandmönn- um sínum af algeru fyrir- hafnarleysi; einkum varð hon- um hjartfólgin frásögnin um súpermann þann sem lék sér að því ,að eyða heilum her- sveitum og skaddaðist þó aldrei sjálfur. Og svo fór að hann skipti að lokum á egg- vopnum þeim sem notuð eru til að snotra hár manna og fjarlægja skeggbrodda þeirra og hinum sem lagt er til hjarta. Hann gekk í bandariska herinn í stríðslok sem atvinnumaður i mannvigum. Hins vegar gafst honum ekki kostur á þeirri hjartfólgnu iðju fyrr en Banda- rikin gerðu innrás í Kóreu sumarið 1950. 4. júlí í fyrra birti einkamál- gagn McGaw, Timinn, frásögn um rakarann frá Borgarnesi og afrek hans í Kóreu. Var þar m.a. skýrt frá því „að dugnaður hans og liugrekki mun hafa haft mikil áhrif á gang styrjaldarinnar og er oft sagt, að með þeim átökum, er þar áttu sér stað, hafi þessi herdeild snúið gangi styrjaid- arinnar við“. Jafnframt var það rakið að í einni slíkri or- ustu hafi Þorvaídur Friðriks- son og menn hans fellt 40.000 Kínverja, en sjáifir misst 134. Næst er sagt frá afrekum rak- arans í Vísi 21. janúar s.l, Þar er vikið að því að í nóv. 1950 hafi legið við að Bandarikja- menn væru gersigraðir í Kór- eu. Það sem kom í veg fyrir þau máialok vdS’ að Þorvaldur „hafi varið undanhaldið svo lengi sem nokkrum vörnum var við komið, siðast bæðl lijálmlaus og sár, en föt lians í tætlurn eftir sprengjubrot“, og „mun sú vörn verða rómuð sem eitt mesta hernaðarafrek ailra tlma“. Sem eitt dæmi úr frægðarsögunni er svo skýrt frá því að Þorvaldur hafi eitt sinn boðizt til að fara i hættu- lega könnunarferð sem foringi fámennrar sveitar; „Þegar hann er kominn 2 mílur út fyr- ir borgina er skotið úr vélbyss- um og rifflum á menn hans, sem kasta sér flötum til varn- ar. Foringinn, án tiilits til eígin öryggis, hélt sig á ber- svæði og svaraði með svo hnit- miðaðri hrískotadembu að vél- byssuhreiðrið varð óvirkt. Ó- vinaflokkar þustu nú fram beggja vegna vegarins, en for- ingjanum tókst að ryðja sér og mönnum sínum braut og koma þeim ölium ósærðum til höfuðstöðvanna“. Eins og biað- ið tekur fram er þetta þvílík „hugdirfð og snarræði að tii fá dæma er talið“. stað, það er mildara og mannúð- legra að anda og efni en sagan sjálf, og vel til þess fallið að vekja réttlætiskennd barnanna og skilning góðs og ills. Höfundurinn skapar nýja persónu, betlarann Halta Hans, og leggur honum í munn skoðanir sínar, Hans þreyt- ist aldrei á þvi að hvetja hina ör- fátæku og kúguðu smábsendúr til samheidni og virlkrar baráttú gegn ofbeldismanninum og rikis- bóndanum Stóra Kláusi, bendir þeim á hinn einfalda en mikil- væga sannleika: þið eruð margir, burgeislnn einn. Það er málstaður fólksins sem sigrar að lokum, kúgaranupri er rutt úr vegi, fögn- uður rikir á sviðinu. Og áhorfend- unum ungu gefast næg tækifæri til að láta í ljósi álit sitt á möniD- um og málefnum og taka á sinn hátt þátt í leiknum; hin ánægju- legasta samvinna tekst með svið- inu og salnum. Hildur Kalman er leikstjóri og sýnir sem áður að hun kann starf sitt til hlítar, velt hvað börnunum kemur og gleður augu þeirra og eyru. Margir leiknémar fara með hlutverk auk hinna þekktu leikara, og er þó furðu- gott samræmi í leiknum, en smá- vægilegar misfellur óþarft að ræða. Skemmtileg eru gerfi leik- endanna, búningar Lárusar Ing- Tókst okkur að aftra því að Þannig sögðu stjórnarbiöðin frá athöfnum Þorvaldar Frið- rikssonar meðan hann var enn eystra, en nú hefur hann per- sónulega tekið við frásögnun- um. I Morgunblaðinu skýrði hann frá þvi fyrir nokkrum dögum að einn góðan veðurdag hafi hann rétt einu sinni staðið í fremstu víglínu, liðfár að vanda: ,.þá var útlitið ekkl gott fyrir heri S.Þ. og hætta yflrvolandi' á því að kommún- Istar iegðu skagann allan undir sig. Síðustu Sókn sína hóíu þeir snemma inorguns 1. sept. Sú sóku niæddi að öliu íeyti á herdelid þeirri er ég Framhaid á 6. síðu. BÚÐARMAÐUR skrif- ar: „Kæri Bæjarpóstur. Ég er nú sem oftar með Þjóðvilj- ann fyrir framan mig og var að enda við að lesa Bæjarpóst- inn. í honum er bréf frá ,,Verkamanni“, sem er óánægð- ur með það að blettur skyldi hafa komið í kjól konu hans, sem hún var nýbúin að kaupa fyrir 600,00 kr. Ekki veit ég hvort kjóllinn hefur verið seld- ur á þeirri forsendu að ekki kæmu á hann blettir, en ef svo er ekki þá verð ég að láta í ljós undrun mína á því að „Verkamaður“ skuli véra svo einfaldur að gera kröfu til þess að verzlunin greiðj skaðabætur fyrir það að blettur kómi á flíkina. Þau föt er ég hef átt um æviná hafa slitnað mjög Leoniás ★ Teikningar eftir Heíge Kiihn-Nielsen misíafnlega en aldrei hefur Hann reið áfram í góðu skapi: „Ég kaupi Við og við leit hann um öxl til að aðggíta Hodsja Nasrcddín minntist þelrrár vitur- - j íÍ-x ... u * c mér fjögur verkstæði! Eftir tvö ár verð hvort nokkur elti sig; þvi andlit gestanna legu reglg að hollast er að halda sig í mér dottið til hugar að fá , * , , , . • « „„„ , „ , ... , _ eg orðinn auðugur, kaupi hus með gos- skaðabætur fynr þau sem hafa hrunni og ffUubúr með söngfugium. Ég slitnað ver en önnúr. (Búðar- ætia. að eiga þrjár konur og þrjá syni maður.“ með hverri ... og veitingamannsins sjálfs höfðu ekki bein- fjarlægð þeirra sem vita hvar maður geym- línis verið uppljómuð af dyggðum. ' ir peningana sína, yfirgaf gistiskálann, og reið út á markaðstorgið. Asninn tók éftir því að taumhaldið slaknaði og nötáði sér draumóra húsbónda síns. Þegar þeir komu að lítilli brú, gekk hann ekki yfir hana feins ,og allir aðrir asnar, heldur lagði lykkju á lelð §'.na, tók til- hlaup og stökk yfir skurðinn. þeir kæmust langt. Efti'r þessa sóknúrlirið var a'lt freimir hljótt, þar til að viö hófum sókn þann 1G. sept. Yið kom- umst að Naktongfljóti og urðu þar grimmilegir bardagar . . . Herdeild Þorvaldar túk einn bæinn af öðrum og kom síðan 700 manna herflokkur úr deiidinni inn í borgina Chunju“. I Timanum segir hann um sömu mundir frá einum þætti sögu sinnar í við- bót. Hann fer við áttunda mann í jeppum langt inn í svæði ó- vinanna. Þeir verða allt i einu fyrir ákafri skothríð og fela sig á bak við tré, en vita þá ekki hvar óvinanna er að leita til að drepa þá. „Þegar svo var komið var eina ráðiö, að einn þeirra félaga færi upp á veg- inn á bersvæði fram fyrir tréð til að sjá, livert ætti að skjóta. Þorvaldur var fyrirlið- lnn og valdist þvi til fararinn- ar. Var liann nú ákjósanleg- asta skotniark kommúnlstanna, og þeir létu ekki á sér standa, Skothriðin glumdi á götuuni alit í kringum liann, en félag- ar lians á jeppunum réðu af bendlngum hans, hvert ætti að skjóta, og innan stundar var þögnuð skotthriðin úr hreiðr- inu“. ★ Nú er fullnóg ’ rakið til að hver tnaður skilji hvað um er að vera. Þetta er hetja hollý- vúddmyndanna, hinn vestræni súpermann persónugerður, of- urmennið sem getur allt. Það er .í rauninni rakarinn frá Borgarnesi einn sem heyr strið við milljónir Kínverja og Kóreumanna. Aftur og aftur snýr hann við gangi styrja'.dar- innar; það er honum leikur einn að fella 40.000 Kínverja; þegar að er sótt hleypur hann jafnan út á bersvæði og fellir ýmist fjandmennina sjálfur, meðan félagar hans fela sig, eða stjórnar skothríðinni með bendingum, og missir þá í hæsta lagi hjálminn og rífur fötin sín. Rakarinn sem hugs- aði um dýrð einkennisbúnings- ins meðan hann gætti þess að blóðga ekki viðskiptavin sir.n, er sjálfur kominn í aðalhlut- verk hollývúddkvikmyndarinn- ar, teiknisagan um súpermann fjallar um hann. Og þessi frækni rakari á auð- vitað ekki við venjulegt fóik fremur en hin vestræna t'eikni- fyrirmynd hans: „Yfirleitt er óhugsandi að berjast við komm- únista í návigi. Þeir æða á hvað sem fyrir er, trylltir af heift og æði með oplnn munn (!) og starandi augu eins og sturlaðir menn í vonleysl víg- stöðunnar. Fyrst var haldiö að lieir væru yflrspenntir af eit- urlyfjum, en nákvæmar læluils- rannsóknir (!) sýna, að í þessu tilfelli er kommúnistaáróðurinn hið heppilega eiturlyf“. Og þegar þessir opinmynntu, star- andi, sturluðu menn náðu ekki til rakarans frá Borgarnesi og félaga hans, þá „unnu þeir á sínum eigin kynbræðrum á grimmilegrl hátt en óvinaher- inn, sem var þó að leggja iand- ið undir sig“. Og tilgangurinn var auðvilað sá sem fram kemi- ur í símtalinu í upphafi: að fá kjöt handa þrælunum í Sí- beríu. Sagan um rakarann frá Borgarnesi er manniegur harm leikur, sönnun þess hversu grátt afsiðunaráróður Banda- ríkjanna getur ieikið skaphöfn og vitmuni venjulegs unglings- pilts. Alvarlegra er þó hitt að ætlunin var að halda leiknum áfram. Tilgangurinn var sá að Þorvaldur settist að meðal hernámsliðsins á Keflavíkur- flugvelii sem hetja, fyrirmynd æskulýðsins, en sú ætiun hef- ur raunar mistekizt. Það hugar- far sem í því er fólgið að gera mannvíg að atvinnu sinni er fjarlægt og andstyggilegt Islendingum. Árásin á Kóreu, morð á milljónum fátækra, langkúgaðra Asíubúa, er ekki hetjuskapur, heidur versta r.ið- ingsverk mannlrynssögunnar. Nýtízkuiegar . ofurmennissögur - um rakara þennan eru elcki aðeins sjálfgefið skop, lieldur svívirðing við allt sem heil- brigt er og heiðarlegt í fari -Isl. Þótt birtar séu myndir af Þor- valdi Friðrikssyni í-bandarísku blöðunum á Islandi verður kveðja Fjallkonunnar til hans sú sem skáidið rnikla vestan- hafs færði í letur fyrir 35 ár- um „til hermannanna sem heim komu“: „Minn frið til þeirra er féllu. Þú kyrrð og kös þá geym. Og Kainsmerki leyndu undir blóðstorkunni á þeim. En að fá þá minnimenn, sem heimtast aftur heim, er hugarraun mér þyngst". A k

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.