Þjóðviljinn - 28.08.1952, Page 5

4) — Þ.TÓÐVILJINN — Fimmtudagur 28. ágúst 1952
Fimmtudagur 28. ágúst 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
JMÓÐVIUINN
t>T««fandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sójsíaliataflokkurlnn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmund3son (ib.).
Fréttarltstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafssoa,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
RHstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkólavörðustSg
1». — Sími 7500 (3 línur).
Ásfcriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 14
■aaarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
________ ______________——------------------------f-
Lánveitingarnar tii smáíbúðanna
Þeir menn, sem nú þræla allar frístundir sínar við að byggja
liús yfir sig og sína, — allir þeir, sem vinna að því að koma
upþ verkamannabústöðum, samvinnubyggingum og öðrum skyij-
samlega gerðum íbúðum, — eru að vinna fyrir framtíðina og
þjóðarheildina. Þau hús, sem þeir byggja geta staðið í aldir,
ef rétt er frá þeim gengið. Það er því hinn mesti sparnaður fyrir
þjóðfélagið, sem þessir menn eru að vinna. Þetta er örugg auð-
söfnun fyrir framtíðina, verðmæti, sem þjóðin á framvegis.
Þessvegna ber þjóðfélaginu skylda til þess að tryggja það
&ð mönnum sé gert þetta kleift, án þess að reisa sér hurðarás
ran öxl, án þess að brotna saman fjárhagslega undir því. Þjóð-
félaginu ber skylda til að tryggja að þetta nauðsynjaverk verði
þeim, sem að því vinna, sem auðveldast, og að þeir, sem byggja,
fái sjálfir að njóta þess, en það lendi ekki í höndum okrara,
þegar heilar fjöölskyldur eru búnar að þræla allar frístundir
sínar við að reyna að eignast eigið hús.
En hvernig er nú af hálfu valdhafanna búið að þeim, sem
leggja svona mikið á sig?
Tökum dæmið af þeim, sem vinna nú baki brotnu við smáíbúð-
irnar. Allmargir hafa þegar orðið að gefast upp.
Af hverju?
Af því þeir fá ekki lán til þeös að halda áfram, þegar þeirra
litla sparifé er búið.
Hver neitar þeim um lán?
Landsbankinn.
Af hverju neitar Landsbankinn þeim um lán?
Af því að Björn Ólafsson, Cocacola-ráðherrann, viðskiptamála
ráðherra íhaldsins, hefur fyrirskipað bankanum að draga úr
lánum og vitað er að Benjamin Eiríksson er hafður sem sér-
stakur eftirlitsmaður á bankana til þess að reyna að hindra að
þeir láni til húsbygginga.
Það er ekki neitað um lán, af því peninga vanti. Það eru
nægir peningar til. Það er neitað um lán, af því það er stefna
auðvaldsins að draga úr fjárfestingu, það er að draga úr
liagnýtum spamaði eins og íbúðarhúsabyggingum.
Hver er svo afleiðingin af þessari fjármálastefnu ?
Afleiðingin er annarsvegar atvinnuleysi, sem nú þjáir ekki
sízt byggingarverkamenn, en hinsvegar okur: svartur markaður
á peningum, sem þýðir að margir, sem eru að byggja gefast
upp, eða lenda í hendur okrara fyrr eða síðar.
Þessvegna er það nauðsynlegt að menn geri sér Ijóst við
hvaða afl þeir þurfa að berjast, þegar verið er að reyna að
koma upp smáíbúðunum.
Það er auðvaldið í landinu, með íhald og Framsókn sem
flokksklær sínar, sem neitar þeim um lán með annarri hendinni,
en hremmir þá í okrarakló sína með hinni, ef þeir komast það
langt að 'koma húsinu eitthvað á veg.
Það er gegn þessu auðvaldi, sem alþýðan þarf að sameinast.
Sósíalistaflokkurinn lagði til á síðasta þingi að veita 12
milljónir til smáíbúðalána. Flokkar auðvaldsins drápu það.
Sósíalistaflokkurinn lagði til að ranrisaka afskipti Benjamíns
Eiríkssonar af lánveitingum bankanna. Öllum amerísku lepp-
flokkunum rann blóðið til skyldunnar þegar rannsaka átti fram-
ferði ameríska fátækrafulltrúans, sem reynir að hindra íslend-
inga í að byggja yfir sig •— og drápu tillöguna.
Á sama hátt hafa þessir flokkar ameríska og íslenzka auð-
valdsins drepið allar tiilögur Sósíalistaflokksins um að gerbreyta
lánveitingapólitík rí'kisstjórnarinnar og hætta þeim fjandskap,
sem nú er sýndur öllum þeim, sem eru að byggja IsJand upp,
spara fyrir framtíðina.
Lánveitingamálið er stærsta og erfiðasta vandamál þeirra, sem
eru að byggja fyrir sjálfa sig og ísland. Það er baráttumál við
svívirðilegt auðvald, sem er að sliga þjóðina í lífsbaráttu hennar,
auðvald, sem hlýðir amerískum fyrirskipunum og tekur á vanda-
• málum Islendinga með þjösnaskap allra skriffinna.
Hór áður fyrr gátu allir þeir, sem voru að byggja, fengið
r.okkurt vixillán fyrirfram í banka, er síðan var breytt í fast
veð, er húsið var 'komið upp og veðhæft orðið. Engu siíku er
nú til að dreifa.
I bönkunum eru beinlínis fyrirskipanir frá ríkisstjórninni um
að gera þessum Islendingum erfitt fyrir — og grimmur varð-
hundur hafður til að gæta þess að bankinn hlýði.
Er ekki tími til kominn að þjóðin sameinist um að kveða niður
þennan niðingsskap Ihalds og Framsðknar við þá, sem eru að
kyggja Island ?
Tómasson stjórnar (plötur). 20.35
Erindi: Menningar- og fræðslu-
samtök sænskrar alþýðu (Loftur
Guðmundsson blaðamaður). 21.00
Tónleikar (piötur): Píanósónata í
d-moll op.31 nr. 2 eftir Beethoven
(Fredric Lamond leikur). 21.20
Ferðaþankar: Orlofsferð í átthaga
Ti.i .i , , , _ , ,. (Þórarinn Grímsson Víkingur).
Emkenmlegur verzluarnaítur. — Franska myndm. 21.40 smfómskir tónieikar (p'.at-
„ÞeÍr Skílja það eÍtt". ?T>: ^ðlukonesrt í a-moll op.
J r 82 eftir Glazounov (Jaseha Hei-
ÞAÐ ÞÆTTI einkennilegur
verzlunarháttur ef búðir
tækju uppá því að hafa
tvenns konar verð á vörum
sínum, eitt verð á vöru útí
glugga og annað hærra á
sömu vöru inni. Hætt er við
að margur yrði viðskotaillur
þótt afgreiðslustúlka segði
sakleysislega að við bættist
skattur ofan á skatt. Þannig
verzlun yrði ekki lengi við
lýði. Hvað sem veldur nota
flest veitingahús bæjarins
og með þjóðvegum þessa að-
ferð í viðskiptum. Á matseðl-
inum stendur skýrum stöfum
að maturinn kosti t. d. 20,00
krónur En svo er þetta bara
plat, hann kostar 25 krónur;
hí á bjánann sem hélt að það
væri að marka það sem stend-
ur á prenti. Hvernig færi nú
ef viðskiptamennirnir ættu nú
ekki nema fyrir matnum eins
og verð hans er skráð og
segðu sjálfir hí á bjánann.
Svona aðferðir eru mikið not-
aðar þar sem mikið er um
ferðamenn og svindl á ferða-
dýrðin stóð ekki lengi, og það fefz og Philharmoníska hljóm-
, . ,____. sveitin. i London leika; Sir John
er komið rjomalogn anægj- Barbirom stjórnar). 2210 Fram.
unnar 1 gær. Hannes segir að hai(i sinfónisku tónleikanna: b)
nú séu ,,fremstu menn varn- sinfónía nr. 5 í Es-dúr op. 82
arliðsins" að leita að lausn á eftir Sibeiius (Sinfóníuhijómsveit-
útivistum amerísku flæking- in í Boston leikur; Koussevitzky
anna, þeir ,,séu allir af vilja stjómar). 22.50 Dagskrárlok.
gerðir til þess að finna lausn,
og er það trúlegt“, segir
Hannes af sínum gamla
sleikjuskap. Það hefur aldrei
verið nein kúnst fyrir þá í
AB að bíta í skottið á sjálf-
nm 2pt*
.. ' J íT-T H ® T. * P » 5L
★
Fimmtudagur 28. ágúst (Agust
inus) 231. dagur ársins. — Hefst
19. vika sumars — Tungl á fyrsta
kvartili; í hásuðri kl. 18.27 — Ár-
degisflóð kl. 10.00 — Síðdegisflóð
ki. 22.37 — Lágfjara kl. 16.12.
Hinn 25. þ. m. op-
inberuðu trúlofun
sína ungfrú Magn-
fríður Perla Gúst-
afsdóttir, Fálka-
götu 19, og Örn
Scheving, Holts-
götu 31.—Trúlofun sína hafa opin-
berað ungfrá Pálína Þ. Sigurjóns-
dóttir, hjúkrunarnemi Landspítal-
anum og Finnbjörn Finnbjörns-
son, málari Isafirði.
Félag austfirzkra kvenna fer í dag
berjaferð upp í Kjós, ef veður
leyfir, en þar eru nú víða mikii
ber.
Lltla golfið
við Rauðarárstíg er opið kl. 10—10
alla helgidaga en kl. 2—10 á virk-
um dögum.
Mogginn segir í
gær að AB vitií að
samvinna íhalds-
ins og AB-liösins í
alþýðusambands-
kosningunum sé
„nauðsynleg“. Bætir því síðan vlð
að téð lið „viti að hún verður“.
Ég vil benda frænda minum á
mönnum er stundað eins og
síldveiðar. En það er einum Bíklsskip
of mikið að taka Reykvíkinga Hekia fer frá Reykjavík á
eins og túrista í þeirra eigin morgun til Glasgow. Esja er á
ibæ. Vestfjörðum á suðurleið. Herðu-
breið fer frá Reykjavík á morg-
■jf un austur um land til Raufar-
hafnar. Skjaldbreið er á Vest-
ÞAÐ HAFA margir látið í ljós fjörðum á norðurleið. Þyrill er að taka munninn ekki alveg
undrun sína yfir að hætt var norðanlands. Skaftfellingur fer svona fullan. AB-flokkurimi er
-__, __fra Reykjavík á morgun til Vest fuilkomlega sjalfstæður flokkur,
að syna fronsku myndma mannaeyja. og mu„ ekki hér eftir fremm
i _ Austurbæjarbio. Hun var en hill„að til láta ihaIdi3 segja
sýnd frá laugardegi fram a Eimskip sér fyrlr verkum. Það er allsend-
mánudag. Nú er það enginn Brúarfoss fór frá Hull 26.8. til óvíst að nokkur samvinna
mælikvarði á vinsældir mynda Rvíkur. Dettifoss kom til Ála- verði!
þótt bíó sé ekki fjölsetið á borgar 25.8. frá Antwerpen. Goða-
mánudegi. Það verður að hefja fosf for frá Kotka í gær til Rafmagnstakmörkun í dag
sýningar aftur á þessari rnynd Rvikur. Gulifoss kemur til Rvikur 3. hluti Hlíðarnar, Norðurmýri,
Og gefa Reykvíkingum færi á L L;rfarfoss fór frá Rvik Rauðarárholtið, Túnin, Teigarnir,
að sanna að þeir eru ekki all- 2ns ri L7kjaí°SS íbúðarhverfi Laugarnesveg að
ir komnir með tvegi-úmmí f L L'8' Ureyrar K'eppsvegi og svæSið þar norð-
ir Kommr meo iyggi0uimm og Rvikur> Selfoss er í Rvík. austur af.
uppi heila.
Tröllafoss er í Rvík.
Skipadeild S.I.S.
Ingólfsapóteki.
anum. Simi 5030. Kvöldvörður og
næturvörður.
Nýlega voru
gefin saman í
hjónaband ung-
frú Jóhanna
Gíslína Sveins-
dóttir og Sigur-
Næturvarala
_T _ Simi 1330.
„ Hvassafell er a Akureyri. Arn-
ÞAU ERU ORÐIN dálltlð arfeii fór frá Rvik 23. þ. m.,áleiðis
brosleg viðbrögð borgaranna til Italíu. Jökulfell er' i New Læknavarðstofan Austurbæjarskól
gangvart telpnaveiðum her- York.
námsliðsins, eins og sjá má á
blöðum þeirra. „Hernaðaryfir- (V/^ Fastir liðir eins og
völdin hljóta að skilja“ — venjule&a- 19-30
O s. frv. — Öll föðurlandsást Tónleikar: Dans-
þéssarar t.gundar borgara / \\
miSast við mitt, mér, mm. Það / » v,ku 2015
gerir ekkert til með dætur Erindi: Ástandið í viðskiptalífinu ___ _____________ _____=_
náungans. En jafnvel þeirra (Björn Óiafsson viðskiptamáiaráð- bergur Andrésson, bæði til heim-
dætur á fermingaraldri eru herra). 20.25 Kórsöngur: Sunnu- ilis að Reykjalundi. Séra Hálf-
ekki óhultar. Svo er ekki kórinn á Isafirði syngur; Jónas dán Helgason gaf saman.
laust við að einn og einn heim
dellirigur sé farinn að þjást
af ímyndaðri föðurlandsást
vegna hernámsins. Þeir eru
ekki lengur sömu sheikamir
á Borginni og áður og reyn-
ist full erfitt að komast á
kvennafar.
★
ÞAÐ ER dálítið erfitt að sam-
ræma þetta. Hvernig á sá sem
kaus sér stöðu þrælsins að
fara að því að halda nokkru
fyrir herrum sínum? „Hern-
aðaryfirvöJdin hljóta að skilja
—Þið getið verið vissir um
það, góðir broddborgarar, að
hernámsyfirvöldin skilja það
eitt áð þið eruð Jitlir karlar
sem tekur varla að sparka í.
Láti þeir undan með eitthvað
verður það vegna mótspymu
alþýðunnar, sem vill herinn
burt af Islandi.
★
JJÁÐSTEFNAN hófst með
framsöguræðu Joliot-
Curie. Allir risu úr sætum
til virðingar við þetta stór-
menni sem átt hefur þann
hugsjónaranda jafnhliða
vísindagáfu sinni að vilja
helga sig friðarbaráttu
heimsins og taka að sér for-
ystu hennar. Áður var hann
löngu heimsfrægur vísinda-
maður og hafði hlotið nó-
belsverðlaun fyrir uppfinn-
ingar sínar. — Margt hafði
ég um Joliot-Curie heyrt og
var mér forvitni á að sjá
hann og heyra hann tala.
Hann er meðalmaður á hæð,
grannur, unglegur að sjá,
lifandi í hreyfingum og fasi.
svarthærður og svarteygur,
með hreint yfirbragð, hátt
nef, þunnleitur með innvik
í liægri kinn. — Fagur Var
hljónlur frönskunnar er
hann tók til máls. Ræðuna
einkenndi hve skýr hún var,
efnismikil, einföld og rök-
föst, og hve rólega hún var
fiutt: af manni sem veit að
hann stendur' á föstum
grundvelli, hefur sannleik-
ann og rökin sín megin, tal-
ar máli réttlætisins og hef-
ur að baki sér vilja og ósk-
ir alls almennings í heimin-
um.
JJÆÐA hans stóð nærri
m tvær klukkustundir.
Hann gerði grein fyrir hvers
vegna þessi aukaráðstefna
væri kölluð saman nú og
einmitt í Berlín. Ástæðan
væri versnandi horfur í
heimsmálum sem sérílagi
hefðu skapazt við samning-
ana í Bonn og París um end-
urhervæðingu Vestur-Þýzka-
lands og innlimun þess í
Evrópuherinn, einnig við
sérsamning Bandarikjanna
við Japan og þær staðreynd-
ir að Kóreustyrjöldin héldi
stöðugt áfram og að Banda-
ríkin væru farin að beita
þar sýklahernaði. •—• Sú auk-
in ógn sem fylgdi þessari
hernaðarsamkeppni gerði
nauðsynlegt að efla starf
sitt og áhrif og það yrði
bezt gert með því að kalla
saman nýtt friðarþing þjóð-
anna og undirbúa það vel.
Lagði hann til fyrir hönd
framkvæmdanefndar heims-
friðarráðsins að það þing
yrði háð fyrir lok þessa árs.
— Hann benti síðan á vald
almenningsálitsins og áhrif
heimsfriðarhreyfingarinnar
og nefndi m. a. sem dæmi
að þau liundruð milljóna
sem undirrituðu Stokkhólms
ávarpið hafi hindrað að
kjarnorkusprengjum væri
varpað í Kóreu, eins væri
það fyrir áhrif himsfriðar-
Kristinn E. Andrésson:
»
Friðarráðsteínan í Berlín III.
Við höfum góða ásfæðu til
að vera bjartsýn,
segir JOLIOT-CURIE
hreyfingarinnar að afvopn-
unarmálin hefðu verið tekin
til umræðu á þingi Samein-
uðu þjóðanna og sagði að
Padilla Nervo, forseti þings-
ins, hefði beinlínis tekið
fram við nefnd frá friðar-
hreyfingunni að nauðsynlegt
væri að skapa öflugt al-
menningsálit ef árangur ætti
að verða af starfi afvopnun-
JOLIOT-CURIE
arnefndarinnar. Og Joliot-
Curie taldi einmitt að ef al-
menningur hefði fylgt þess-
ari kröfu nógu fast eftir
hefðu vonbrigðin ekki orðið
eins sár með starf þeirrar
nefndar.
WpVl næst sneri Joliot-
Curie máli sínu að því
að skilgreina aðalvandamál
heimsástandsins nú. Hann
gerði grein fyrir sérfriðar-
samningi Bandarikjanna við
Japan, fyrir Túnisdeilunni,
hinni hættulegu þróun Evr-
ópumálanna með hervæðingu
Vestur-Þýzkaiands, hinni
hræðilegu niðurstöðu af
tveggja ára Kóreustyrjöld,
hermdarverkunum gegn
föngum á Koje-eyju, sýkla-
hernaði Bandaríkjahers í
Kóreu og Kína og birgða-
söfnun atómvopna. — Hvert
atriði þessara vandamáia
dró hann upp í einföldum,
rökföstum og ljósum drátt-
um, af þekkingu og vísinda-
manns varfærni í orðalagi.
Hann ræddi þau einvörðungu
frá því sjónarmiði hvaða
styrjaldarhættu þau fela í
sér, og lagði hvert um sig
fram til umræðu á ráðstefn-
unni. Hann benti á að frið-
arsamningur við Japan án
þátttöku Kína og Sovétríkj-
anna gæti vitanlega ekki
haft raunverulegt gildi, enda
væri tilgangur hans að gera
Japan að bandarískri ný-
lendu, endurvopna landið og
koma þar upp bandarískum
flota- og flugstöðvum í á-
rásarskyni, en jafnframt
veikti samningurinn svo f jár-
hag landsins að alvarleg
hætta væri þar á óeirðum
sem breiðzt gætu út. Hann
sýndi einnig stríðshættuna
af Bonnsamningnum og hví-
líka ólgu hann hefði.vakið
í V.-Þýzkalandi og allri Evr-
ópu. Ennfremur vakti hann
athygli á þeim ógnarþján-
ingum sem kóreska þjóðin
yrði að þola og þeim mun
hryllilegri sem styrjöldin
stæði lengur og sýndi hvílik
fásinna þetta stríð væri, til
þess háð að halda uppi völd-
um manna eins og Sing Man
Ryes og Sjang Kai Sjeks,
ekki fegri lýsingar en gefn-
ar væru á þeim af sömu
mönnum og heyja fyrir þá
hlóðuga styrjöld. Þá vítti
hann harðlega að þau ódæmi
skyldu hafa gerzt að taka
upp aðferðir sem sýklahern-
að.
JþÁ vék hann aftur að
starfsemi heimsfriðar-
hreyfingarinnar og tilraun-
um hennar til að lægja ó-
friðaröldumar og fá stór-
veldin til að jafna deilur
sínar með samningum. Lagði
hann áherzlu á að draga
mætti úr öllum átökum í al-
þjóðamálum, um allar þess-

HANNES Á HORNINU var
með einhvern vindgang í
fyrradag út af hernum, en sú
Emírinn brosti náðarsamlega og gerðist
sjálfur skáldlegur: Er vér um kvöldið
gengum út í garðinn blygðaðist máninn
sín og fól sig bak við ský, fuglarnir
þögnuðu, vindurinn nam staðar — og
þar stóðum vér, stórkostlegur, ósigrandi
og sóiu líkur.
Skáidin féllu á kné og hrópuðu: Ó, þú
mikli! Sjálfur máninn bliknar frammi
fyrir honum. Hann er ekki aðeins hinn
mesti konungur, heldur einnig hið mesta
skáid, vor stórkostlegi,- ósigrandi og sólu
jafni emír!
Og nú sendi kvennabústjórinn flokk dans-
meyja inn í salinn. Síðan komu hirðfíflin,
töframennirnir og fakírarnir — emírinn
varð æ kátari, brosti við þeim öllum og
iaunaði þeim ríkulega listir sínar.
Ha ha, sagði emírinn. Hið eina sem mig
skortir á er það að ég get ekki sagt sól-
inni fyrir verkum. Annars mundi ég skipa
henni að setjast með fyrra móti í kvöid,
ha ha. Og hirðmennirnir tóku undir hiát-
urinn af djúpri auðmýkt.
ar deilur mætti ná samkomu
lagi og benti á að undir-
skriftasöfnunin undir áskor-
un til stórveldanna um að
setjast að samningaborði
sýndi að allar þjóðir vildu
friðsamlega lausn mála, og
tilgangur og markmið heims-
friðarhreyfingarinnar væri
að skapa það almennings-
álit og það samkomuiags-
andrúmsloft sem kæmi í veg
fyrir að deilumálin yrðu
leyst með valdi, þ. e. með
styrjöld. — Hann sagði að
ekki væri unnt að loka aug-
um fyrir að til væru menn
sem vildu styrjöld og ynnu
að undirbúningi hennar og
létu það sjálfir uppi, benti
t.d. á hverju Truman, forseti
Bandaríkjanna, hefði í ræðu
lofað rúmenskum flótta-
mönnum 28. marz sl. „Þér
fáið aftur að lifa sem frjáls
þjóð. Þér fáið til þess full-
an stuðning vorn. Og ef mér
tekst að koma áætlun minni
í framkvæmd, munuð þér
lifa það að sjá land yðar
aftur frjálst“. Þessi yfirlýs-
ing, sagði Joliot-Curie, getur
ekki þýtt annað en játningu
Trumans á því að áætlun
hans sé hernaðaráætlun.
Þannig séu 'til þjóðarleið-
togar sem ekkert samkomu-
lag vilji heldur styrjöld. — 1
þessu sambandi minnti hann
á rétt hverrar þjóðar til að
halda þeim lífsvenjum sem
hún teldi beztar og finna
sér það stjórnarfar sem
hún teldi hagkvæmast.
Gegn krossferðarstefnunni
yrði að setja fram kjörorð-
ið um friðsamlega sambúð
þjóða með ólík hagstjórnar-
kerfi, og væri það eitt af
grundvallaratriðum friðar-
hreyfingarinnar. Þegar menn
hefðu viðurkennt þetta
grundvallaratriði mætti jafna
allan skoðanaágreining milli
þjóða með samningum og
gagnkvæmu samkomulagi og
finna leið friðsamlegrar
lausnar öllum til farsælaar.
JJJ'ANN beindi viðvörunar-
" orðum til amerisku þjóð-
arinnar: „Hún er látin trúa
því að öryggi hennar og lífs-
venjur sem hún elskar sé í
hættu og hin sama sé raun-
in um margar vinaþjóðir
hennar. Og undir því yfir-
slcini að koma upp nauðsvn-
legri gagnkvæmri vernd eða
til að verja frelsi, mann-
rértindi og þjóðfélags’.egar
framfarir eru heimtaðar af
þessari þjóð mjög þungar
fórnir í fjárframlögum og
vinnu og jafnvel líf margra
sona hennar. — Án íhug-
unar og í trausti á orð
stjómmálaleiðtoga sinna og
hershöfðingja er hún albú-
in að steypa sér og öðrum
jarðarbúum út í glæfraleg-
asta ævintýri. — Hvernig
getur bandaríska þjóðin
komið heim kjörorðum ura
frelsi, mannréttindi og hjóð-
félagslegar framfarir við þá
staðreynd áð hvar sem hin
svonefnda bandaríska aðstoð
kemur til framkvæmda eru
settar ríkisstjórnir að völd-
Framhald á 7. síðu.
Freysfeinn sextugur
Fyrir utan fyrstu bernsku
eru skólaárin yndisiegasta
tímabil ævinnar. Þau munu
einnig lifa lengst í endurminn-
ingimni. Þetta er svo, eins þó
að ekki viljum við við það
kannast meðan þau ár standa
yfir. Sá æskulýðsleiðtogi, sem
nýtur trausts og vináttu fólks
á skólaaldri, gleymist því aldr-
ei. Freysteinn Gunnarsson er
einn þeirra manna. Væri ég
spurður: — Hvað er það, sem
FREYSTEINN GUNNARSSON
gerir Freystein Gunnarsson
ástsælan hjá nemöndum hans?
þá mundi mér sennilega vefj-
ast tunga um tönn. Vel gæti
svo farið, að fleirum en mér
þætti erfitt aá svara. Við e”
um ekki nema sjaldan að gera
hvem annan upp á þennan
hátt. En hvemig væri að láta
minningarnar hjálpa sér?
Þó að ég væri kominn af
bernskuskeiði sem kailað er,
þegar ég kom í kennaraskól-
ann, var ég auðvitað barn míns
tíma. Skelfing var ég mikið
ósammála við kennarana
stundum. Ég get ekki þagað,
þegar mér fannst þeir ekki
eins vitrir og ég. Ég hafði
verið í ungmennafélagi og hald-
ið ræður. Ég hafði lesið Tím-
ann árum saman. Ég vissi
fjarskaJega mikið. Langskóla-
gengnir menn voru mér ekki
mjög að skapi. Þjóðin hafðl
borgað ofmikið fyrir að mennta
þá. Gaman væri að reyna þol-
rifin í þeim stundum. Mér
fannst byltingin vera á næstu
grösum og ég gerðist óþjáll í
kristnum fræðum. Um alla
þessa afstöðu mína átti skóla-
stjórinn tal við mig. Ég minn-
ist þess sérstaldega vel. Það
getur ekki gleymzt. Það getur
ekki glej'mzt, hve prúðmann-
lega var að þessu vikið, hve
mikil nærgætni var sýnd. Og
þó var glópska mín stór í
sumuin þessara mála, kannski
öllum. Eitt dæmi segir ekki
mikið, en dæmin gætu orðið
mörg, því að bæíi eldri og
yngri nemendur Freysteins
Gunnarssonar mýTidu vitna um
hina sömu eiginleika hans:
prúðmennsku, nærgætni og
drengJund, Þess vegna þarf
ekki að spyrja, livað það sé,
sem gerir Freystcin ástsælan
hjá nemöndum hans. Víst er
það, að stór er sá hópur orð-
inn ,sem mun hugsa til hans
í dag, biðja honum allrar bless-
unar, minnast hans eins og
hann var meðan leiðir iágu
saman og þakka honum þær
minningar.
Stefán Jónsson