Þjóðviljinn - 17.10.1952, Blaðsíða 8

Verlisr íbaláið neyii til mjólkargjafa í barnaskólum
Á bæjarstjórnarfuiuliiium í gær flutti Eiiiar Ögmundssou eft-
faraiuTi tiliiigu:
„Btejarstjórn samþylclvir að talia upp mjólkúrgjjafir í barna-
skóTnm bæjarins í vetur og felur borgarstjóra og ibæjarráði að
aniiast undirbúning og fratnkvæm(lir.“
Einar minnti á að Katrín
Thoroddsen hefði fyrr á þessu
haust flutt slíka till., en má!-
inu hefði þá verið vísað til bæj-
arráðs og ekki bólaði á nein-
um aðgerðum hjá því.
Síðan hefðu hinsvegar kvenna
samtök: Kvenfélag sósíalista,
Fulltrúaráð Bandalags kvenna
og Verkakvcnnafólagið Fram-
sókn skorað á bæjarstjórnina
að gefa börnunum pela af mjólic
á dag. Svo brá borgarstjórinn
að samþykkja tillögu Katrínar.
Borgarstjóri kvaðst hafa tal-
að við skólalæknana er teldu
einhvern hluta barnanna þurfa
á mjólkurgjöfum að halda, en
það kostar 1 millj. kr. Svo brá
iborgarstjórinn sór i englalíki og
kvaðst vera á móti að gefa börn
um mjólk sem ekki þyrftu þess
með, en gera ekkert fyrir börn
undir skólaaldri sem þyrftu að
fá mjólk.
Sigurður Guðgeirsson, Guð-
mundur Vigfússon og Jóhanna
Egilsdóttir töluðii öll með því
að taka upp mjólkurgjafir. — í-
haldið vísaði tillögunni til bæj-
arráðs með 8 atkv. gegn 7.
IVýir ésigrar
Franska lierstjórnin viður-
kenndi i gær, að hersveitir henn
ar í Vietnam hefðu enn orðið
að hörfa fyrir sókn þjóðfrelsis-
hersins í Tonkinhéraði skammt
frá kinversku landamærunum.
Nýlenduherinn hefur hörfað
frá ýmsum mikilvægum varð-
stöðvum norðvestur af borginni
Hauoi. Herstjórnin bætti þvi
við, að orsökin til undanhalds-
ins væri sú, a'ð flugveður hefði
verið aftakavont undanfarnar
'vikur og hefðu flugvélar því
ekki getað fært hersveitunum
vopn og vistir. Er þetta at-
hyglisverð viðurkenning, þar
sem herstjórnin hafði áður hald
ið fram, að undanhald á þess-
um vigstöðvum væri „sam-
kvæmt áætlun“.
Féll íar siiga
Það slys vildi til síðdegis i
gær að Bjargastöðum í Mos-
fellssveit, að Páll Jakobsson,
Skipasundi 48, féll niður úr
stiga sem hann var að vinna
í og niður á steingólf. Hann
var þegar fluttur í Landspítal-
ann. Hafði annar fóturinn togn-
að illá um öklann, en líklegt
þótti, að um beinbrot hafi ekki
verið að ræða. Að lokinni að-
gerð var Páll fluttur heim til
sín.
11 hjúkrunarkonur
Eftirtaldar hjúkrunarkonur
hafa verið brautskráðar frá
Hjúkrunarkvcnnaskóla Islands
nýlega.
Guðrún Marteinsdóttir frá
Reykjavik. Jóna Ingibjörg Hall
frá Rvik. Kristjana Edda Ól-
afsdóttir, frá Rvík. María Finns
dóttir frá Hvilft í Önundai'f.
R-agna Haraldsdóttir frá Búð-
tun Fáskrúðsfirði. Ragnheiður
Þórey Frímannsd. frá Rvík,
Sigríður Jakobsdóttir frá RvíJc.
Stefanía Ásbjarnardóttir frá
Guðmundarstöðum í Vopnafirði.
Þóra Magnúsdóttir, frá Vest-
mannaeyjum. Þórdís Todda
Valdimarsdóttir, frá Ægissíðu
V.-Hún. Þórey Ósk Ingvars-
dóttir, frá Rcykjavik.
Samningar hefiísf
Fulltrúar Kínverja og Norð-
ur-Kóreumanna sendu í gær
sairmingamönnum Bandaríkj-
anna bréf, þar sem kvartað er
yfir því, að Bandaríkjamenn
slitu samningum urn vopnahlé,
og þess krafizt að þeir verði
teknir upp aftur.
Bandariska samninganefndin
svaraði bréfinu á þann hátt, að
samningar gætu liafizt aftur.
ef norðanrnemi vildu ganga
inná siðustu tillögur Bandarílcj-
anna um heimsendingu stríðs-
fanganna.
Hæringur kostaði
18 fflillj. - 9 fást
fyrir hann
Hvað verffur gert við Hær-
ing? Hve lengi á hann að
safna liafnargjaldaskuldum
og talca upp bryggju og at-
hafnapláss sem nota þyrfti
til annars?
Eitthvað á Jiessa leið var
fyrirspurn Hannesar Step-
liensen á bæjarstjórnarfundi
í gær. Pétur Sigurðsson, forni
Hæringsstjórnarinnar svar-
aði því að eríitt væri að kom-
ast að niðurstöðu um hvað
yrði við slcipið gert, því í það
myndu hafa verið lagðar 18
millj. ‘kr. ,en væri |iaff gert
upp myndu elcki fást fyrir
}>að nema 9 nillj.
Tillaga Hæringsstjómar
um að gera skipið upp hefðu
nú lcgið í ár lsjá ríkisstjórn-
inni, cn elckert fengizt í niál-
inu gert, ])ví alian tímann
hefði verið beðið eftir að síid-
in kæmi. En úr þessu m.vndi
sennilega fást slcorið á næsta
hálftim mánuði.
Fundur var haldinn á alls-
herjarþingi SÞ í gær. Undén
utanríkisráðherra Svíþjóðar bar
fram kvörtun sænsku stjórnar-
innar vegna þess að tvær
sænskar flugvélar voru skotn-
ar niður af orustuflugvélum úr
flugher Sovétríkjanna yfir
Eystrasalti um miðjan júní s.l.
Taflmót Rvíkur
hefst 19. oktéber
Ilaustmót Taflfélags Reykja-
víkur hefst sunnudaginn 19.
október kl. 1.30. Verður þá
dregið í öllum flokkum, meist-
araflokki, 1. og 2. flokki, og
eru siðustu forvöð að tilkynna
þátttöku í fyrstu umferð þriðju
dag kl. 8.
Úr þvi verða tefldar tvær
umferðir í viku, á sunnudögum
og mánudögum, en biðskákir á
föstudögum. Þátttaka heimil
öllum skuldlausum félögum.
JÓÐVILIINN
Föstudagur 17. olctóber 1952 — 17. árgangur — 234. tölublað
Áfengislagabrot flest árið
sem minnst éfengi var selt
Aldrei siðan 1935, er banniö viö innflutningi sterkra
drykkja var afnumiö, hefur áfengisneyzla íslendinga
verið minni en 1941, en svo kynlega vill til aö áfengis-
iagabrot á hvert búsund Reykvíkinga hafa aldrei veriö
íieiri en einmitt það' ár.
Áfengisneyzlan á hvern ís-
lending, reiknuð í lítrum af
hreinum vinanda, var 0.903 lítr-
ar 1935, hækkaði tvö næstu ár,
tók síðan að lækka og komst
niður i 0.562 lítra 1941. þá tók
neyzlan aftur að aukast og var
hæst 1946, þá var drulckinn
1.991 lítri af hreinum vínanda
á mann. Síðan hefur neyzlan
farið minnlkandi og var 1.403
lítrar síðasta ár.
Áfengislagabrot (ölvun, ölv-
un með meiru og ölvun við bif-
reiðaalcstur) voru fleiri árið
Preni&iaféiagið skoraði á Alþýðusambandsþingið að
beita sér iyrir
atvinnuleysistryggingum,
40 st. vinnuviku, mánaðar-
legri vísitölu á kaup
Á síðasta fundi í Prentarafélaginu voru að afstöðnu lcjöri
fulltrúa á Alþýðusambandsþing, rædd nokkuð þau verkefni, sem
fyrir þinginu liggja. Að umræðum loknum báru þeir Helgi Hós-
easson og Guðmundur Halldórsson frarn tillögur um að fela
fulltrúum H.Í.P. á Alþýðusambandsþingi, að beita sér fyrir því
að fá gerðar samþykktir á þinginu í eftinfarandi málum. Voru
tillögur þeirra Helga samþyldlctar einróma sem viljayfirlýsing
fundarins.
1932, áður en bannið við inn-
flutningi sterkra drykkja var
afnumið, en fyrstu árin eftir af-
nám þess. Árið 1932 voi'u á-
fengislagabrot 21.7 á hvert þús-
und Reykvíkinga, urðu ekki svo
mörg á ný fyrr en 1937 og fóru
aftur niður fyrir töluna frá 1932
til 1938. En 1940 fjölgaði
áfengislagabrotunum skyndi-
lega. Árið 1939 voru þau 23.9
á hvert þúsund íbúa en 1940
44.2 á þúsund. Og næsta ár,
þegar áfengissalan varð minnst
sem hún hefur verið síðan 1935,
urðu áfengislagabiotin 59.9 á
hvert þúsund Reykvíkinga og er
það hæsta hlutfallstala á þessu
Framhald é. 7. síðu-
1. „Að Alþýðusamhandsjnng
slcori á Aljiingi það, sem
nú situr að iöalejða at-
Músin &4>m íhahiM viíí með
engu móti tala um
Reyhjavíkurbipr á íbúðarhiis sem íhaldsmeirihlutiim í bæjar-
stjórn vill með engu móti þurfa að tala um — en Jiað getur eklci
koinið í veg fyrir að aðrir bæjarbúar ræði máfið.
Snemma í haust flutti Einar
Ögmundsson tillögu um að bær-
inn legði hitaveitu í hús sín við
Bergþórugötuna og í Bjarna-
borg. íhaldið svaraði því að enn
stæði á því að gera kostnaðará-
ætlun um þetta og vísaði tillög-
unni frá á þeim grundvelli.
Einar Ögmundsson spurðist
svo fyrir á bæjarstjórnarfundi
síðar hvað liði þessari áætlun,
en borgarstjóri svaraði því engu
í gær spurði hann borgarstjóra
enn þess sama. Börgarstjóri
svaraoi ekki. Noklcru síðar á
fundinum kvaddj Sigurður Guð-
geirsson sér liljóðg og kvaðst
ítrcka fyrirspurn Einars, Jcvaðst
ekki kunna þvi að borgarstjóri
skyti sér undan því tvo bæjar-
stjórnarfundi í röð að gefa upp-
lýsingar um þetta mál. Borgar-
stjóri stóð þá loks upp og kvað.
kostnaðaráætlun vera í smíð-
um. Hún myndi koma!
Bæjarbúar muna hvenærliita-
veitan var tekin i notkun. Skyldi
bæjarstjórnaríhaldið virkilega
vera svo seint að gera kostnað-
aráætlanir að það hafi ekki emi
lagt hitaveitu í þessi hús fyrir
þá sök eina að það sé svo mikið
verk að gera kostnaðaráætlun
um miðstöðvakerfið ?! — Eða
skyldi ástæðan vera einliver.
íslenzk tónlist í
Höfn
í kvöld er flutt íslenzk tón-
list eftir Hallgrím Helgason í
hljúmleilcasal Hornung & Möll-
ers í Iíaupmannahöfn.
'Einar Kristjánsson syngur
þrjú lög; Karen Ileerup synguv
þrjú lög; Börge Hilfrod leikur
þrjú lög á fiðlu: Eskild Raslc
Nielsen syngur fjögur lög.
Strengjahljómsveit leikur Gunn-
arsslag og Guðrúnarbrögð,
einnig partítu um sex íslenzka
þjóðdansa.
Hallgi'ímur Helgason annast
sjálfur stjórn og undirleik.
27 dóu af
mn
oimur
91
Mannfjöldaskýrslurnar 1941-
1951 leiða i ljós að J)ann ára-
tug Tétust 27 menn á íslandi
úr áfengiseitrun. Fyrri 5 ár-
in voru þeir fjórir en 1946—
1950 tuttugu og þrír.
Af deyfilyf janautn létust þrír
1941—1915 en einn 1946-1950.
vinnuleysistryggingar og
„fá svör formanna þing-
flolckanna um afstöðu
Jieirra til málsins. Fáist
ekki jálcvæð svör, svo
tryggt megi tclja um
framgang málsjns á Jies.su
Jungi, ákveður Alþýðu-
sambaiuTsJiingið að fresta
Jungi sínu, efna til al-
meimra verkalýðsi'uiKla,
Já sem víðtækastar sam-
Jiykktir um atvinnuleys-
isteyggingafrumvarpið og
bera Jiær síðan fram við
Aljiingi með öllum þeim
Jmnga, sem heildarsam-
tölcin liafa yfir að ráða“.
„23. Jting Alþýðusambands
Islaiuls felur sambands-
st.jórn að beita sér fyrir
J>ví við mestu samninga
verkalýðsféiaganna að
Framhald á 2. síðu.
ÚrslH presls-
kosninganna
I gærmorgun voru talin at-
kvæði í prestkosningunum á
sunnudaginn:
Fyrst var talið í Bústaða-
sólcn, en J)ar kusu 1582 af 2026
sem á kjörskrá voru, og féllu
atkvæði Joannig:
Séra Gunnar Árnason 590 at-
kvæði.
Séra Magnús Guðmundsson
432 atkvæði.
Séra Helgi Sveinsson 314 atkv.
Cand. theol. Magn. Guðjóns-
son 168 atkvæði.
Séra Lárus Halldórsson 62
atkvæði.
Au'ðir seðlar voru fjórir, en
tólf voru ógildir.
I Háteigsprestakalli voru 3S97
á kjörskrá. en 2637 kusu.
Var séra Jón Þorvarðsson
kjörinn lögmætri kosningu og
hlaut 1445 atkvæði.
Cand theol. Jónas Gíslason
hlaut 1073 atkvæði.
Séra Björn O. Björnss. hlaut
101 atkvæði
Auðir seðlar voru 17 og ó-
gildur 1.
í Langholtspestakalli voru
2654 á kjörskrá, 1906 neyttu at
kvæðisréttar síns.
Kjörinn var séra Árelíus Ní-
elsson, þar sem hann fékk
hreinan meirihluta greiddra at-
kvæða.
Séra Árelíus Níelsson 978
atkvæði. Séra Jóhann Hlíðar
748 atkvæði. Séra Páll Þorleifs-
son 171 atkvæði. — Auðir seðl-
ar og ógildir 9.
BókmeriiitaviShurðaz:
Sýnisbók ísleiizkra rímna komin út
Komin er út Sýnisbók íslenzkra rímna í þremur stórum
bindum, í útgáfu Sir VVilliam Craigie. Nær verkið yfir tímabiiið
frá 1360 fram um síðustu aldamót.
Hér er um að ræða einskonar
úrval frá öllu þessu tímabili,
og eru þrentaðar bæði heilar
rímur og brot úr þeim. Er hér
um mjög auðugan garð að
gresja, og lifir íslenzlc tunga
sterku lífi í þessum bókum.
Sir William hefur unnið að
undirbúningi verksins um tíu
ára skeið, og skrifar hann lang-
an formála fyrir hverju bindi;
þar sem greind er. saga rímna-
kveðskaparins eftir föngum,
lýst rímnabragfræðinni, efnis-
vali og ýmsri meðferð skáld-
anna. Eru það merkar ritgerðir.
Tvö fyrri bindin eru gcfin
út af Thomas Nelson & Sons i
Edmborg, en hið þriðja og síð-
asta gefur Leiftur út. Sá galli
er á fyrirkomulagi útgáfunnar
að aðeins lítill hluti upplagsins
verður seldur hér á landi, en
allt þetta stóra verlc kostar
ekki nema röskar 200 krónur í
sterku og snotru bandi. Hér er
á ferðinni verk seni íslenzk
meiming þarf á að lialda.