Þjóðviljinn - 17.10.1952, Blaðsíða 1

Föstudagur 17. olitóber 1952 — 17. árgang'ur — 234. tölublað
»tíi sy Siiftwi 1-i.si iLijfl
Félagar! Gætiö þess að glata
etíki ílokksréttindum vegna
vanskíla. Greiðið því flolcks-
gjöldln skllvíslega i byrjun
livers mánaðar. Skrifstofun er
opin dagiega kl. 10—12 f. h.
ans
Mossadegh ráðleggur Bretum að gefa
meiri gaum að heimsástandinu
Mossádegh tilkynnti í gær í útvarpsræðu, að íransstjórn
nefði ákveöiö að slíta stjórnmálasambandi við Bretland.
Hann hafði ætlað að halda
ræðuna í neðri deilld íranska
þingsins, en úr því varð ekki,
\egna þess að of fáir þingmenn
mættu til þess að fundur vseri
lögmætur.
í útvarpsræðunni, sem tc:k
ihálfan annan tíma, sagði
Mossadegh, að hann vildi „ráð-
leggja brezku stjórninni að
gefa meiri gaum að staðreynd-
um heimsástandsins", ef hún
gerði það, væri von til „að
síjórnmálasamband yrði aftur
tekið upp milii landanna“. Hann
sagði írönsku þjóðina bera virð-
ingu fyrir brezku þjóðinni, og
þessi ráðstöfun stjórnar lians
breytti engu þar um.
Áður en Mossadegh flutti
ræðu sína, hafði hann setið á
þriggja tíma fundi með keisar-
anum.
250 brezkir borgarar, sem
enn eru í tran, flestir þeirra
starfsmenn sendiráðsins, eru
farnir að undirbúa brottflutning
sinn, og sendiráðið hefur feng-
ið tíu daga frest til að ganga
frá málum sínum. Skrifstofum
Brezk-írönsku stofnunarinnar í
Téheran hefur verið lokað.
Mossadeq
Búizt er við, að Svíþjcð verði
falið að gæta liagsmujba Irans í
Bretlandi, en ekki vitað, hvaða
ríki brezka stjórnin felur að
gæta sinna hagsmuna í Iran.
Guðmundur Vigfússon leggur til: j
Bærinn byggi 300 íbúðir
Liigin um útrýniingn heilsuspillandi liús-
nseðis verði loks framkvæind ■,
Á bæjarstjórnarfundi í gær flutti Guðmimdur Vigfússon eft-
irfarandi tiilögu:
„Þar sem bæjarstjórninni er ljóst að ekki verður
bætt a viðunandi hátt úr húsnæðisskortinum í bæn-
um og bragggaíbúðum og öðru heilsuspillandi hús-
næði útrýmt nema skipulega og markvisst sé að því
unnið íyrir íorgöngu bæjarfélagsins, ákveður bæjar-
stjórnin að leita nú þegar eftir leyfum til að hefja
smíði eigi færri en 300 íbúða árið 1953. Fáist leyfi
til þessara byggingaíramkvæmda ákveður bæjar-
stjórn að gera allt sem auðið er til að íbúðirnar kom-
ist sem allra fyrst upp og verði síðan leigðar þeim
sem eru húsnæðislausir, búa í bröggum eða öðru
heilsuspillandi húsnæði. Bæjarstjórnin heimilar
borgarstjóra nauðsynleqa láiitöku í þessu skyni.
Jafnframt skorar bæjarstjórnin á Alþingi að
gera án tafar ráðstafanir til þess að lög írá 1946,
um aðstoð ríkisins við bæjar- oq sveitarfélög til að
útrýma heilsuspillandi íbúðum, komi þegar til fram-
kvæmda."
I framsöguræðu fyrir tillög- bæjarstjórn allt frá þeim tíma
unni rakti Guðmundur í ýtarlegu að það var stefna íiiaklsins að
máli gang liúsnæðismálanna í húsnæðismálin væru bæjar-
stjórninni óviðkomandi.
Bandaríska herstjórnin sagði
í gær, að hersveitir hennar
hefðu gert hörð áhlaup á mið-
vígstöðvunum, og náð nokkrum
hæðadrögum á sitt vald.
Fjárhagsráð heykisí á slettirekuskap sínum:
ia séssalisfa fram-
ðour en nisi kemsf fsl umræiu
í gær birtist í blöðunum auglýsing frá Fjárhagsráði þar sem
ákveðið er að stærð smáibúðahúsa megi vera 340 rúmmetrar í
stað 260 rúmmetra. Er þar með komin til framkvæmda þings-
ályktunartillaga Finnboga Rúts Valdimarssonar og Jónasar
Árnasonar sem sagt hefur verið frá hér í blaðinu áður — en
hún er ekki enn komin til umræðu á þingi! Mun þetta vera
skjótasta afgreiðsla sem nokkurt þingmál hefur fengið.
Með þessari ákvörðun er lok-
ið ljótum þætti í hinni ömur-
legu sögu fjárhagsráðs. Sletti-
rekur þeirrar stofnunar liafa
Af mannfjöldaskýrslunum
1941—1950 er ljóst, að hér á
landi koma flest börn undir á
haustin og franian af vetri. í
skýrslunum er tafla er sýnir
hvérnig fæðingar skiptast á
mánuðina. Tíðastar eru þær
mánuðina júní til september og
þýðir það að flest börn koma
undir mánuðina september til
desember. Fæstar eru fæðing-
arnar hinsvegar í janúar, svo
að 'barngetnaðir eru fátíðastir
í apríl. Fólk er því frjósamast
eftir siunarið en veturinn dreg-
ur úr frjóseminni.
litið á það sem eitt helzta hlut-
verk sitt í sambandi við bygg-
ingu smáíbúðahúsa að eyði-
leggja og tefja fyrir fóllci sem
lagt hefur á sig mikið erfiði í
frístundum sínum til að koma
sér upp þaki yfir höfuðið. Sletti-
rekurnar hafa fyrirskipað mönn-
um að eyðileggja byggingarefni
sitt, þær hafa bannað ínönnum
að nota sem skynsamlegast það
rúm sem hægt var að hagnýta
í litlu liúsi, og þær hafa reynt
áð koma fjöida manns í tugt-
húsið fyrir að neita að hiýða
fífislegum fyrirmælum. Þetta
endemisráð hefur nú lieykzt á
þessum firrum sínum, og það er
aðeins óttinn við dóm kjósenda
sem því veldur.
En þar með er þessu niáli
alls ekki lokxð. Fjölmargar fjöl-
skyldur hafa neyðkt til að eyði-
leggja risin á húsum sínuni
vegna afskiptascmi þessara
skriffinnskubjálfa. Allt Jætta
fólk á nú skýlaasa hexmtingu
hagsí áði fyrir skemmdir og taf-
ir sem orðið hai'a af asnakjálka
fyrirmælum Jiess. Þá upphæð
ættu hátekjumennirnir sem hafa
það eitt verkefni að eyðileggja
sjálfsbjai'garmöguleika annarra
að greiða úr eigin vasa.
Bannstefna stjórnar-
flokkanna.
Sósíalistar neyddu íhaldið til
undanhalds og fráhvarfs frá
þeiri-i stefixu, en allt sem Ihald-
ið hefur verið neytt til að gei'a
til úxbóta í liúsnæðismálunum
hefur verið fi'amlkvæmt of seint
og í of smáum stíl.
Nú er ástandið svo að meira
húsnæðisleysi hofur aldi’ei ver-
ið í bænum, enda ekki undarlegt
begar þess er gætt að allt frá
1947 hefur það verið stefna rík-
isstjórnanflokkarma að hindra
menn í allskonar framkvæmdum
og þá einnig bannað þeim að’
byggja yfir sig. Ríkisstjórnin
og bankarnir hafa skipulagt
lánsfjárbann og íhald og Fram-
sókn afnumið bindingarákvæði
húsaleigulagauna — og afleið-
ingarnar eðlilega meira hús-
næðisleysi en nokkru sinni fyrr.
Fólki í bröggum fækkax*
ekki.
Sarnkvæmt rannsókn er hag-
fræðingur bæjarins fram-
kvæmdi 1948 voru þá 2114
manns í bröggum, þaraf 836
börn. Árið eftir voru 2170
manns í bröggum, þaraf 924
börn.
1950 voru 2210 manns í biögg
um, þaraf 976 börn.
Huiidruð manna í álíka
húsuæði.
Auk fólksins í gömiu her-
mannabröggunum eru hundruð
manna er búa í allskonar skúr-
um og hreysum, saggakjöllurum
og háaloftum sem eru álíka eða
sízt betri en braggarnir.
I hvert sinn er losnar íbúð er
bæi'inn ræður yfir skipta um-
sóknir tugum eða hundruðum.
Uir.sóknir um lóðir undir smá-
íbúðai'hús bárust þrisvar sinn-
um fleiri en liægt var að veita.
' Vaxandi húsnæðisjiörf —
Sífellt minni byggingar-
framkvæmdir.
Samkvæmt útreifkningi hag-
Framhald á 7. síðu.
Sjálfsagt
réttlætismái
í gær kom til 1. umr. í neðri
déild frumvarp Jónasar Árna-
sonar og Áka Jakobssonar um
að kostnaður verkafólks vegna
vinnufataslits vcrði di'eginn frá
við skattaframtal. — Jónas
talaði fyrir frumvarpinu og
sýndí fram á hvílikt réttlætis-
nxál þetta væri, ekki sízt fyrir
sjómenn sem oft þyrftu að
kosta 6—7 þús. ki\ til vinnu-
fata á ári, eins og verðlag væri
nú orðið. Á þennan kostnað
bæri að sjálfsögðu að líta eins
og hvei'n annan kostnað við
öflxm tekna, og mætti teljast
liið mest.a ranglæti gagnvart
vinnandi stcttum, að ekki skyldi
þegar vera tclciö tillit til hans
sem slíks í lögum. Með frum-
varpinu væri lagt til, að nú yr'ði
úr því ranglæti bætt.
Frumvarpixiu var vísað til 2.
á því að f'á skaðabætnr fráfjár. umr. og fjárhagsnefndar.
Tillaga Jónasar Árnasonar og Magnúsar
Kjartanssonar á þingi
Hermöiiniim sé óheimil öll ferðalö?
og vist uian sauiRÍngssvæðanna
/
i
Eins og Þjóðviljinn skýrði frá í gær iýsti Bjarni
Benediktsson dómsmálaráðherra. yfir því á Alþingi í
fyrradag, að ríkisstjómln lxefði ekkj haft nein afskipti
af ferðum og vist lxernámsliðsns í nágrenni herstöðv-
anna, allar regli’r um þau efni væru verk liernámsliðsins
sjálfs.
I gær var útbýtt á þingi tillögu frá Jónasi Árnasyni
og Magnúsi Iíjartanssyni að fyrirsiiipa ríkisstjórninni
að taka í táumana. Tillögugreinin er svoliljóðaiuli:
„Alþingi ályktar, að meðan erlendur her
dvelst í landinu, skuli hermönnum óheimil
öl] íerðalcg og vist í írítímum sínum utan
ylirlýstra „samningssvæða", og íelur ríkis-
stjórninni að sjá um, að þessari ályktun sé
framfylgt."
Tiliögunni fylgir ýtarleg greinargerð uni framferði
hernánxsliðsuis undanfarið, og verður hi'ui birt i blaðinu
cinlivern næstu daga.