Þjóðviljinn - 17.10.1952, Blaðsíða 6

6)
ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 17. október 1952
Ritstjórnarsknfstof-
an í Sólrisi
Framhald af 5. síðu
EF ÞEIR AÐEINS FÁ AÐ
SENDA FEITA KERLINGU
Á SKRAFSKJÓÐUÞING
Vegurinn austur norður-
ströndina til Raufarhafnar er
slæmur, og svo er víðar um
sveitir landsins. Hafið þið
nokkurntíma hugsað útí hvað
mætti leggja mikið af vegum
fyrir það fé sem sólundað er
í meira og minna duibúið !úx-
usflakk allskonar „verzlunar“-
erindreka og stjórnarflokka-
gæðinga út um allan heim?
Stjórnarvöldunum virðist liggja
í léttu rúmi að síldarfólk og
búandkarlar skakist til á hrak-
smánarlegum vegum og gjald-
eyri sé sóað í óeðlilegt bíla-
slit og benzíncyðslu á allskon-
ar ruðningum. — Forkólfar
„bænda“-flokksins steinþega
um al't slíkt, aðeins ef þeir
fá „að vera með“ og senda
feita kellingu úr Reykjavík á
skrafskjóðuþing súður í lönd-
um.
HVAÐ UM REKA OG
ÆÐAVARP?
Það er fremur langt milli
bæjanna á Sléttunni. — Þeir
standa flestir á rimum milli
sjávar og vatna eða lóna. Tún
lítil og jarðvegur virðist mjög
erfiður til ræktunar: grunnt
á ísnúnar klappir, b’autar mýra-
kvosir á milli. Al'staðar eru
vötn og lón er virðast bjóða
æðarfugli heim. En hvergi fékk
ég spurnir af arðvænlegu æð-
arvarpi — hvað sem ve'.dur. Og
hvarvetna á fjörunum liggur
rekaviður, víða allvænir bolir.
Þritt fyrir alla erfiðleika hér
úti við nyrzta haf hefur nátt-
úran ýmsa kosti að bjóða.
RITSTJÓRNARSKRIFSTOF-
AN í SÓLRISI
Við komum í myrkri til
Raufarhafnar. Ungi ötuli mað-
urinn er bílnum ók, virtist sér-
stakur trúnaðarmaður allra
austan Reykjaheiðar til R.auf-
arhafnar. Við óteljandi vega-
mót þurfti hann að skilja eftir
hina marsrvíslegustu h’uti er
hann hafði verið beðinn fyrir
að flytia^cbeðinn að kaupa. Síö-
ast sk’laði hann mér vesölum á
ákvörðunarstað. Og eigi leið á
löngu þar til góðvinur mmn
hafði leitt mig upp á loft í
síldarbragga einum er Sólris
nefnist. Þar voru ungir náms-
menn önmim kafnir við að
ganga frá blaði e- var í þann
veginn að koma út. Og b'ess-
aðir strákarnir báffust afsökun-
ar á því n.ð innan sömu veggj-
anna skvldu geymd vinnuföt
og sDariklæðnaður — rétt eins
og beir ættu sök á því hvernig
búið er að sí'darfólki á íslandi!
En þarna inni voni einnig
nokkvfir bækur á 3—4 málum.
Og það var spjallað og hamr-
að af kappi á ritvélina. Hér
var ég komínn inn í ritstjórn
Verbsmiðjukarlsins, hann hefur
löngum verií kjarngott og
krassandi blað, — veggblað,
verksm'ði’ib'að, líklega það
eina á landinu. Upnlýs’ngar
þescí’ vólrHaða veggb’aðs. Verk-
smhðjuk''rlsins, mvndu þykja
mikii tíðindi á síðum stærsta
blað^ landsins — mættu bær
birtast í því „frjálsa" frétta-
blaði.
V:ð kvnnumst. innihaldi Vcrk-
smiðjukarlsins betu-r seir.n«
J. B.
282. DAGUR
Aðalfundur Fram
Framhald af 3. síðu.
formaður Skíðanefndar Gísli
KH<?t iánBson. Vara m eðstiórn-
endur von> bncín; pð.lrni FHð-
riksson, Guðbiörg Gestsdóttir
og Ólína Jónsdóttir.
því fram, að liann hefði viljað bjarga henni, en þetta hefði
gerzt svo fljótt og hann hefði verið svo rmglaður og óttazt
hróp hennar og handaslátt, að liann hefði ekki getað gert
neitt áður en hún sökk.
„Ég .... ég vildi bjarga henni“, tautaði hann og andlit hans
var gráfölt. „En — eins og ég sagði, þá var ég alveg ringl-
aður .... og .... og....“
„Vitið þér ekki að þér eruð að ljúga?“ hrópaði Mason og
hallaði sér enn nær, lyfti þreklegum handleggjunum og af-
myndað andlit hans var grátt og óhugnanlegt eins og andlit
einhveirar óheillanornar — „Vitið ‘þér ekki að þér létuð veslings
stúlkuna drukkna þama vitandi vits og af ráðnum hug, þótt
þér hexðuð auðveldlega getað bjargað henni, alveg eins og þér
gátuð synt í laud til þess að bjarga sjálfum jrður?“ Því að
r>ú þóttist hann vita til fulls, hvemig Clyde hefði grandað
Róbertu, eitthvað í fasi hans og framkomu sannfærði hann
um það, og hann var staðráðinn í að hafa upp úr honum
játningu ef hann gæti. Og þótt Belknap risi á fætur og bæri
fram mótmæli gegn þessari framkomu við skjólstæðing sinn —
krefðitt réttarhlés, sem Oberwaltzer synjaði honum um — þá
liafði Clyde tíma til að svara lágt og þvoglulega: „Nei! Það
er ekki satt. Mig langaði til að bjarga henni ef ég hefði
getað“. En allir kviðdómendur tóku eftir því, að framkoma
hans bar með sér að hann var ekki að segja sannleikann —
hann var ekki aðeins andleg og siðferðileg raggeit eins og Bel-
knap hafði haldið fram, heldur einnig sekur um dauða Róbertu.
Og nú spurðu kviðdómendumir sjálfa sig, hvers vegna hami
hefði ekki getað bjargað henni, fyrst hann gat sjmt í land
á eftir — eða að minnsta kosti sjmt að bátnum og hjálpað
henni að ná tökum á honum?
„Var hún nema á að gizka hundrað pund á þjmgd?" hélt
Mason áfram.
„Ekk' held ég það“.
„Og þér — hver var þymgd yðar?“
„Um það bil hundrað og fjörutiu pund“, svaraði Clyde.
„Og maður sem vegur hundrað og f jömtíu pund“, hrej'tti Mason
út úr sér og sneri sér að kviðdómendunum, „þorir ekki að koma
rálægt veikburða og máttvana stúlku sem er að dmkkna og er
aðeins Lundrað pund að þjmgd, af ótta við að hún dragi hann
með sér niður í vatnið1 Og í fimmtán eða tuttugu feta fjarlægð
er stérirur og traustor bátur, sem gæti haldið þrem eða fjórum
manneskjum á floti! Hvernig lízt ykkur á það?“
Og ti? þess að styrkja áhrif orða sinna þagnaði hann, tók
fatóran livítan vasaklút upp úr vasa sínum og þurkkaði háls
&inn og andiit og handleggi sem vom vot af svita eftir alla
þessa andlegu og líkamlegu árejmslu. Síðan sneri hann sér að
Burton. Burleigh og kallaði: „Viijið þér ekfki fjarlægja l>ennan
bát, Burton. Við þurfum ekki á honum að halda fyrst um sinn“.
Og fjórir aðstoðarmenn báru bátinn út.
Þega” hann var búinn að jafna sig, sneri liann sér aftur að
Clyde og tók til máls: ,,Griffiths, þér hljótið að vita hveraig
hár Rjbcrtu Alden var á litinn og hvemig það var viðkomu?
Þér hafið þekkt hana nógu vel til þess?“
„Ég veit, hvemig það var á litinn“, svaraði Clyde — og
angistir. gagntók hann við tilhugsunina um það.
„Og þér munið líka hvernig það var við'komu ?“ endurtók
Mason. „Þegar ástarsæla ykkar stóð sem hæst, áður en ungfrú
X kom til skjalanna — þá hljótið þér oft að hafa strokið það".
„Ég veit það ekki“, svaraði Clyde og mætti augnaráði Jeplisons.
„Svona nokkum veginn. Þér hljótið að vita, hvort það var
gróft eða fíngert — hart eða silkimjúkt. Vitið þér það e'kki?“
„Jú, það var silkiir.júkt“.
„Jæja, héma er lokkur úr því“, bætti hann við, einkum til
nð kvelja Clyde — brjóta niður mótstöðu hans — og tók um
leið la/'gan lokk af ijósbrúnu hári upp úr umslagí á borðinu.
„Er þeíta efcki líkt hári hennar?“ Hann otaði þessu framan í
Clyde, sem hörfaði undan í skelfingu og andstj'ggð — en tókst
þó að jafna sig eftir litla stund, en ekki fyrr en kviðdómendur
höfðu tekið eftir viðbrögðum hans. „Verið ekki hræddur", sagoi
Mason hæðnislega. „Þetta er bara hár af elskunni yðar sálugu".
Clyds brá illa við þessi orð. en hann tók eftir svip kviðdómenda
og tófc við hárlokkunum. „Er þetta ekki að sjá og finna eins
og hárið af lienni?“ hélt Mason áfram.
„Það li'ktist því að minnsta kosti“, svaraði Clj'de titrandi röddu.
„Jæyi þá“, sagði Mason, gekk að borðinu og kom aítur með
mj'ndavélina, sem Burleigli hafði fest tvö hár af höfði hennar í,
og rétti Clyde hana- „Takið við þessari myndavél. Þér eigið
hana, þótt þér fullyrtuð að svo væri ekki — og lítið á þessi
Ivö hár. Sjáið þér þau?“ Og hann otaði myndavcilinni framan í
Clj'de eins og hann ætlaði að berja hann með 'henni. „Þau festust
þama — semúlega — þegar þér slóguð liana svo laust að hún
fékk alla þessa áverka á andlitið. Getið þér sagt fcviðdómendum,
i.vort þessi hár eru a.f henni eða ekki?“
„Ég get ekkert um það sagt“, svaraði Clj'de veikri röddu.
„Hvað segið þér? Talið hærra. VeríB ekki svona mikil andleg
og siðferðileg raggeit. Eru þau af henni eða ekki?“
„Ég get ekkert um það sagt“, endurtók Clj'de — en liann
leit ekki á þau.
„Lítið á þau. Lítið á þau. Berið þau saman við hin hárin. Við
vitum r.ð þau eru af henrd. Og þér vitið líka að hárin í mynda-
vélinni em ef henni, er það ekld ? Verið ekki svona kindarlegur.
Þér hafið oft komið við hárið á 'henni í lifanda lífi. Nú er hún
dáin. Þau bíta j'ður ekki. Eru þessi tvö hár — eða ekki —
eins og hin hárin, se.n við vitum að eru a.f henni — eru þau
eins á litinn — eins viðkomu? Látið á þau. Svarið því! Eru þau
það eða ekfci?“
Og þrátt fyrir móf.mæli Belknaps komst Clyde ekki hjá því
að líta á þau og snerta á þeim. En hann svaraði varfæmislega:
,.Ég get ekki sagt um það. Þau eru svipuð að sjá og finna, en
ég get ekkert fullj'rt um það“.
„Ekki það? Og samt vitið þér, að þessi tvö hár festust í
mjTidavélinni þegar þér slóguð hana rothöggið".
„En ég sló hana aldrei neitt rothögg", sagði Clyde og mætti
augnaráði Jephsons, „og ég get ekkert um þetta sagt“. Hann,
rejTidi að telja sjálfum sér trú um að hann vildi ekki láta
þennan mann kúga sig — en þó var hann mjög óstyrkur og
veikburða. Og Mason var sigrihrósandi j’fir þessum sálrænu
áhrifum, og nú tók hann við myndavélinni og hárlokkunum
og lagði hvort tveggja á borðið. „Jæja, það er fullsannað að
þessi tvö hár voru í mj-ndavélinni þegar hún fannst í vatninu. Og
Þér sverjið sjálfur að þér hafið haldið á henni í hendinni þegar
þér félluð útbjrrðis".
——oOo- - —oOo —oOo— -—oOO“ —oOo— ■" oOo—■ —o(^«*
BARNASAGAN
4bú Hassan hinn skrýtni e?Sa
sofandi vakinn
60. DAGUR
sig vera vitskerta. Skyldi hún einnig segja það ó-
hræsis svertingjanum, sem verið hafði svo ósvíí-
inn að staðhæfa ]ygi upp í opið geðið á henni. Sárn-
cði Mesrúr mjög, er hann sá að allur annar árang-„
ur varð aí sendifcrð fóstrunnar, en hann hafði .von- ,
óizt eitir, því Sobeide var honum síreið, og þóttist
hann þó vita allf með sannindum. Sá hann sig því
ekki úr færi, að segja það, sem honum bjó í brjósti
við kerlinguna, því hann þorði ekki til við Sobeide.
„Þú lýgur, þín tannlausa kerling", mælti hann. „Þú
getur ekki talað eitt satt orð; ég sá lík Núshatúla-
vadaí með mínum eigin augum, þar sem það lá á
miðju gólíinu"’
Fósíran kallaði hann afíur lygara og stóð fast á
fcví, að hún heíði séð lík Abú Hassans og talað við
Núshatúlavadat. Mesrúr varoi aftur sitt mál með mikl
um ákafa og jókst þannig orð af orði. Loksins gat
Sobeide ekki lengur þolað, að Mesrúr byði fóstru
sinni slíkt, og krafoist hún þess af kalífanum, að
höíuðsmanni geldinganna yrði refsað; var hún þá
svo aröm og heiítarfull, að hún mátti varla mæla.
En kalífinn vissi ekki, hverju hann ætti að trúa
um mótsaqnir þessar, og með því ekki heldur neinn
af þeim, sem við voru. vissi upp né niður, þá bögðu
allir sem steinar. Loksins veik hann sér að Sobeicle
og sagði, að þau fösru öll með lygi, hann og Mesrúr
og fóstran; því sér þætti ekki eitt öðru trúlegra.
„Förum því sjálf , mælti hann ennfremur, „og sjá-
um, hver satt segir. Éa sé ekki að við getum tekið
af tvímælin með öðru móti en þessu". Því næst
stóð hann upp og svo crerði Sobeide, gekk Mesrúr
á undan þeim, því hann átti iaínan að lyfta upp dyra-
tjaldinu fyrir þeim; lofaði hann ráð kalífans og
kvaðst nú mundu geta sannað fóstrunni, að hún
hefði sagt ósatt frá.