Þjóðviljinn - 28.10.1952, Blaðsíða 3

ÍÞRÓTTIR
RITSTJÓRl: FRlMANN HELGASON
ASalfundur HKRR
Jón Erlendsson kosinn formaður ráðsins
Aðalfundur Handknattleiks-
ráðs Reykjavikur var haldinn
sl. föstudag. Formaður ráðsins
flutti skýrslu stjómarinnar sem
haldið hafði 23 fundi á árinu.
Var skýrslan glögg og greindi
frá margþættu starfi í þessari
grein. Má þar nefna m.a. að
rætt hefur verið um stofnun
sérsambands í handknattleik og
ekki ólíklegt að það verði stofn-
að áður en langur tími ]íður.
Þá hefur stjóm ráðsins lát;ð
sér detta í hug keppni Reykja-
víkurliðs við aðra höfuðborg
Norðurlanda.
Þá hefur verið unnið að
stofnun dómarafélags.
Með skýrslunni fylgir skrá
yfir aha leiki sem farið hafa
fram á vegum ráðsins og eni
þeir rösklega 150.
Er skrá þessi hin merkileg-
asta og mjög góð heimild fyr-
ir framtíðina.
Á fundimun var samþykkt
tillaga til breytingar á regl-
um um handknattleiksmót varð-
andi rétt II. flokks manna að
leika með meistaraflokki án
þess að missa við það réttindi
til að leika með n. flokki. Þá
Zatcpek setur 3
ný beimsmet
Emil Zatopek gerði sér lít-
ið fyrir á sunnudaginn og
setti ný heimsmet á þrem
vegalengdum. Hann hljóp 15
enskar mílur á 1 Idst. 16 mín.
26.4 sek. 25 kílómetra hijóp
hann á 1.19.29,8 og 30
kílómetrana á 1.35.23,8. Það
var eklti fyrr en á sunnu
dagsmorgun sem Zatopek
ákvað að reyna við heims
metin á þessum vegalengdum.
Dumbðdse setur
kriugSukasti

var rætt um stofnun sérsamb.
og stofnun dómarafélags. Þá
var kjörinn sérstakur sérrláðs-
dómstóll fyrir HKRR og skipa
hann þessir menn: Hannes Sig-
urðsson, Sigurður Magnússon
og Þórðúr Sigurðsson. Hannes
Sigurðsson, sem verið hefur
formaður ráðsins sl. ár, baðst
eindregið undan að starfa í
því áfram. Fulltrúar félag-
anna í stjóm HKRR eru: Jón
Erlendsson (Á), Jón Einarsson
(Fram). Þorleifur Gunnarsson
(ÍR), Guðmundur Georgsson
(Kr), Valgeir Ársæ^sson (Val-
ur), Þórir Tryggvason (Vík.)
og Bjöm Ámason (Þróttur).
Or þessum fulltrúahópi var
Jens Erlendsson kosinn for-
maður.
Stalía — Sví-
þjóð 1:1
Svíþjóð og ítalia kepptu í
knattspjrmu sl. sunnudag og
fóru leikar svo að jafntefli
varð 1:1. Var ítalska liðið
mun betra, fljótara og leiknara
og hefði 3:1 gefið réttari mynd
af leiknum, sem fór fram á
Rásunda leikvellinum í Stokk-
hó'mi. Aðsókn var svo mikil
að leiknum að aðgöngumiðar
seldust á örskömmum tíma, eðá
svo að þeir hafa aldrei selzt á
svo stuttum tíma. Italska lið-
ið hafði legið í þjálfun marga
daga fyrir viðureignina.
Bezti árangur 474
kr. f yrir 9 rétta
Enn á ný urðu óvænt úrslit í
ensku deildakeppninni á laugar-
dag til þess, að bezti árangur-
inn í getraun síðustu viku varð
ekki nema 9 réttir leikir. B'ezti
vinningurinn var kr. 474, og
koma 242 kr. á röð fyrir 9 rétta
og 58 kr. á röð fyrir 8 rétta.
Mót UMS
Úlfljóts
hjóðviljanum hefur borizt frá-
sög-n af íþróttamóti UMS Úlfljóts,
í Austur-Slcaftafellssýslu, sem fór
fram í sumar að Höfn í Horna-
firði. — Hér 'fara á eftir úrsiit
í nokkrum gréinum, frá öðrum
verður skýrt síðar. 4 félög tóku
þátt í íþróttakeppninni: Umf. Val-
ur, Mýrum; Umf. Hvöt, í Lóni;
Umf. Máni, Nesjum; Umf. Sindri,
Mýrum. — Umf. Máni sigrraði í
keppninni og hlaut 74 stig; Umf.
Sindri hiaut 26 stig, Hvöt 8 stig
og Valur 7 stig.
100 m lUaup
1 Sigurjón Bjarnason M 11,8
2 hórhallur Kristjánsson S 12,2
1500 m hlaup
1 Þorsteinn Geirsson H 4:45,7
2 Jón Arason V 4:52,2
800 m lUaup kvenna
1 Guðrún Rafnkelsdóttir M 11,3
2 Nanna Lára Karlsdóttir S 11,5
Hástökk kvenna
1 Nanna Lára S 1,30
2 Guðrún Rafnkelsdóttir M 1,10
Þriðjudagur 28. oklóber 1952 — ÞJÖÐVHJINN —(3
Fróðlegt ferðalag
<v / » i b i # *•
feeng/ö meo husmoöur / buoir
Flestar húsmæður munu vera
sammála um það, að aldrei hafi
verið eins erfitt og nú að láta
tekjur heimilisföðurins hrökkva
fyrir nauðsynjum heimilanna.
Þegar þannig er ástatt þurfum
við konurnar að fylgjast vel
með verðlagi á þeim vörum sem
við kaupum. Sícan verðlags-
ákvæðin vom afnumin er verð
á nauðsynjavörum töluvert
mismunandi í hinum ýmsu búð-
um í Reykjavík. Til að færa
orðum mínum stað ætla ég að
segja ykkur frá eftirfarandi
ferðalagi.
Fyrir nokkrum dögum kom
drengtirinn minn inn í e’dhús
með miklum bægslagangi. Hann
biður mig að koma með sér
niður í bæ að kaupa. Hann á
enn eftir dálítið af sumar-
kaupinu og segist þurfa að
kaupa skólavörur, sportbelti
og blússu.
Honum er mikið niðri fyrir.
Siggi er nýbúinn að fá blússu.
Þær fást í öllum litum, brúnar,
grænar og bláar með allavega
loðkrögum og rauðu silkifóðri.
Ég sá mér ekki annað fært
en verða við þessum tilmælum
drengsins og eftir litla stund
vorum við lögð af stað í bæ-
inn. Við gengum nú sem leið
lá niður Laugaveg, fórum þar
inn í bókabúð og keyptum
Pelikan liti á 14.00 kr. kass-
ann. Blýant sem okkur var
^ýndur og kostaði krónu keypt-
um við ekki, höfðum hugmynd
um að fá hann ódýrari annars
otaða”.
Næst fórum við inn í vefnað-
arvöruverzlun vi5 Skólavörðu-
stíginn og spurðum um sport-
belti. Jú, okkur var sýnt ljóm-
andi fallegt teygjube'.ti, en það
kostaði 30 krónur. „Voða er
það dýrt“, sagði drengurinn og
við gengum út án þess að
kaupa.
Siðan héldum við niíur göt-
una og fórum inn í vefnaðar-
vörubúð KRON. Þar skoðuðum
við hina áður umtöluðu blúss-
ur. Þær kostúðu 525,00 kr. en
voru því miður allar of stórar
svo ekki gat orðið úr kaupum.
en þarna fengum við sport-
belti á 15.00 kr. nákvæmlega
sömu tegundar og kostaði 30.00
kr. nókkriun föðmum ofar við
sömu götu.
Framhald á 7. siðna.
57 ríki
Af f jörrum
löndum
Borg vonleysis og eymdar
Nina Dunibadse
Hinn fræíra. frjálsíþróttakona,
Nina. Dumbadse frá Sovétrikjun-
um, stítti heimsmct í kringhikasti
á borgarmeistara.móti í Tbilisi. —
Kastaði húh 67,04 m eða 3,43' m
lengTa en met löndu hénnar og
ólympíusigurvegarans Nínu Rom-
ashkova scm sett var í sumar.
Fusan á suðausturodda Kóreu-
akagana, hefur undanfarin
tvö ár verið höfuðborg Suður-
Kóreu. Þar situr stjórn S. Rhee,
fulltrúar bandaríslta. utanríkis-
ráðuneytisins og bandaríska her-
stjórnin. Um Fusan fara ahir her-
og vöruflutningar til og frá Suð-
ur-Kóreu á sjó og mikið af flug-
flutningum. Borgin er því eins og
brennidephl., þar sést innsta eðli
þeirrar styrjaldar, sem Bandarík-
in hej'ja í Kórcu í naíni Sam-
einuðu þjóðanna. Hér fara á eftir
nokkrir kaflar úr grein, sem
fréttaritari brezka sósia'demo-
kratablaðsins New Statesman and
Natlon skrifaði eftir ferð til Suð-
ur-Kóreu.
Borgin er full af hatri. Kóre-
arnir hata Kínverja,. Japani,
Norður-Kórea og Bandaríkjamenn.
Bandarikjamennirnir hata skítinn,
rykið og Kóreana. AHir hata
! stríðið. Samt er 'til fólk, sem legg-
j ur mikið á sig til að komast til
þessar liörmunagaborgar. Því að
hér er hægt að græða fé, ef menn
komast hingað. Þetta er banda-
r’skt yfirráðasvæði og ef menn
hafa ekki bandariskt vegabréf og
eru frá fyrirtæki, sem tekið er
tillit til í Washington, er eins
gott að spara sér blekið, sem fer
i að fylla út landvistarleyfisum-
sókn í sexriti. En sá sem þekk-
ir hershöfðingja eða aðmirál getur
vonazt eftir að fá tíu daga land-
vistarle.yfi hjá yfirforingja Banda-
ríkjahers í Japan,...
■JTvar sem bandarískur her á i
striði er bandariskum her-
mönnum greiddur máli í M.P.C.,
Millitary Payment Certificate, og
ekki lejrft að borga fyrir neitt sem
þeir kaúpa í búðum hersins,
klúbbum eða vcitingahúsum í
neinni annarri mynt. Svo á að j
héita að þeil1' hafi ekki neina
bandariska-dollara undir Itöndum.
Þetta „kemur i veg fyrir" svarta-
markaðsverzlun með doilara- Það
gerir það á þann hátt að skapa
svartamarkaðsverzlun með M.P.C.,
eins dollars M.P.C. er hægt að
kaupa í Kóreu á 55 bandarísk
sent. Ef maður er í bandaríska
hernum getur maður svo fengið
M.P.C.-unum skipt í bandaríska
dollara í Japan á nafnverði en ef
maður er bara óbreyttur boi-gari
er hægt að selja þau á svarta
markaðnum í Japan á 85 banda-
rísk sent hvern M.P.C.-do’lar.
Máske er það þetta, sem veldur
því hve Fusan dregur til sín
ýmsa. landshornamenn, sem enn
muna hina gömlu, góðu daga í
Kína árið 1945....
jH' Fusan ríkir smitandi hugsýki.
Allir, sem ég átti tal við í
Kóreu, voru að einhverju lejrti
haidnir af henni. Sjúkdómsein-
kennið er setningin „En hvað getur
maðui' gert?" Hver einn einasti
embættismaður í bandaríska ut-
ani'íkisráðunej'tinu, sem aðsetur
hefur í Fusan, álítur ríkisstjórn
Sj'ngman Rhee gegnrotna. „En
hvað getur maður gert? Er völ á
nokki'um öðrum?" Allir vita af
núitugreiðslunum, sem háttsettir
embættismenn krefjast en „hvað
getur maður gert?“ Allir vita, að
striðið er háð á röngum tíma á
röngum stað en — „hvað getur
maður gert?" Eða öllu heldui',
hvað ætti að taka til bragðs cf
það væri ekki? Því að ef stríðið
væri ekki mj'ndi vera regluleg
kreppa hjá okkur og að minnsta
kosti Japan væri komið á haus-
inn. Þessi síðasta játning er á
allra vörum og fuÚkomnar eymd-
ina. Það er ekki hægt að stöðva
stríðið, það myndi fara með at-
vinnulífið, og það' er "’ekki hægt
að byrja stríðið, .það..myndi alveg
fara með mann sjálfan. Svo —
„Hvað getur maður gert?“
En meðan þessu fer fram liggja
menn í andarslitrunum á göt-
unum í Fusan og tötra’eg börn
með framstandandi hungurmaga
læra ekkert nema að stela og
dcj'ja. Jánbrautarstöðin 5 Fusan
er eitt bezta veiðiland þeirra og
á leiðinni til Seoul skríða börn
inn í lestina á hverri stöð og
stela öllu, sem hönd á festir.
1 Fusan bíða fjögur eða fimm
börn bana á viku hverri, þegar
þau eru að skríða undir lestum
á ferð og öðru hvoru rejmir
herlögreglan að smala þeim saman.
Ég varð þeirrar ógæfu aðnjótandi
að horfa á eina'af þessum „smöl-
unxxrn". Herlögreglumenn vopnað-
ir reiðpískum eiga fullt í fangi
með að gripa og halda föstum
sparkandi og bítandi krökkum.
Þeir hrinda þeim inn í gi'ipa-
vagna og eftir hálftíma eru þar
komin 70 æpandi, stynjandi og'
grátandi börn ásamt nokkrum
fulloi-ðnum, sem eru of aðfram-
komnir til að hafa á móti því
að vei'a lokaðir inni í loftlausum
gripavagni....
vorki flugsprengja né fall-
** bj'ssukúla hefur nokki-u sinni
lent á Fusan, en samt er hún
tvíiiiælalaust stríðshrjáðasta boi'g
sem ; ég hef nokkru sinni séð.
Seoul, sem hefur fengið að kenna
á striðinu, ber næstum friðsam-
legan svip í samanburði við haná.
Ef einhver skyldi enn vera til
í heiminum sem heldur að hægt
sé að leysa pólitísk vandamál
með styrjöld, ætti hann að fara
til Fusan og hafa samvizku, sína
með í ferðinni.
hafa veiit honum kosn-
ingarétt til jaíns við karla
Nýlega hefur 57. rikið bætzt í
hóp þeirra rikja, sem veitt hafa
konum stjórnmálalegan i-étt til
jafns við karla. Það er Grikk-
land.
1 Pakistan hafa konur nú hlotið
rétt til þátttöku í bæjar- og sveit-
arstjórnarkosningum, þótt þær
hafi enn ekki hlotið lagaheimild
til þátttöku í almennum kosning-
n.
Aftur á móti hefur eitt ríki
bætzt í hóp þeirra ríkja, sem
ekki veita konum stjórnmálarétt-
indi, hvorki i smá né stóru. Það
er Lybía, sem er nýstofnað sjálf-
stætt ríki. 1 þessu efnir fyllir
Lybía flokk með Afghanistan,
Columbiu, Egj-ptalandi, Etiopíu,
Honduras, Iran, Iraq, Jórdaníu,
Líbanon, Lichténstein, Nicara-
gua, Paiaguay, Saudi Arabiu, Ye-
men og Sviss. Raunar er þannig
ástatt með tvö þessara landá:
Eriopiu og Saudi Arabíu, að karl-
ar hafa þar ekki heldur kosninga-
rétt.
Senn eru liðin sextíu ár siðan
fj’rsta ríki veraldarinnar veitti
konum stjórnmálajafnrétti á við
karla. Það var Nýja Sjáland er
það gerði árið 1893. Þax- næs.t
kom Ástralía 1902, Finnland 1906,
Noregur 1913, Island og Danmörk
1915. Fyrir 1920 höfðu konur einn-
ig hlotið kosningarétt í þessum
löndum: — Ráðstjórnarríkjunum,
Hvita-Rúsjaijd, Tjþj-ajnu og Hol-
landi (1917), Kanada, Irlandi, Lux-
emburg og Stóra-Bretlandi (1918),
og í Bandaríkjunum og Ungverja-
landi (1920). 1 Svíþjóð fengu kon-
ur kosningarétt árið 1921. Á ár-
unum til 1930 bættust 4 lönd við i
hópinn, þar á meða.1 Ecuador, sem
hafði forystu um það mál í Suð-
ur-Ameríku. Á tímabilinu 1930-1940
komu 10 ríki og frá 1940-1950
bættust við 22 lönd.
1 Morgunhlaðinu fyrir nokkr-
um dögum er birt bréf fré Fjólu
og mynd af henni þar sem hún
situr stúrin á svip með tóman
blómavasann sinn. Fjóla getur nú
orðið ekki keypt sér blóm í vas-
ann sökum hinnar skelfilegu dýr-
tíðar, en b'óm fyrir tíu krónur
á viku hefur undanfarið verið
hennari einasti munaður.
Fjóla segir meðal annars í
bréfi sínu: „Ó, þú íslenzka króna,
ósköp ertu litil og vanmáttug".
Ætli þær séu ekki nokkuð marg-
ar reykvísku konurnar sem geta
tekið undir þessa setningu með
Fjólu og sitja sorgmæddar eins
og hún yfir tómum ílátum, en þvi
miður eru þessi ílát i fæstum til-
fe’lum blómavasar, heldur blétt
áfram mjólkurflöskur og önnui'
matarílát.
Þa.nnig eru flokksbi'æður Fjólu,:
og aðrir ráðamenn islenzku þjóð-
arinnai' búnir að gjöreyðileggja
íslenzku krónuna og skapa þá'
dýrtið, sem gerir jafnvel mönnum
í fastri atvinnu ókleyft að veita
sér og sinum nægilegt fæði ef
þeir ætla að standa í skilum með
skatta og húsaleigu. — Löa.