Þjóðviljinn - 28.10.1952, Blaðsíða 5

4) í>JÓÐVILJINN — Þriðiudagur 28. október 1952
Iuóoviuinn
Otgefandi: Sameiníngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokurinn.
Kitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson,
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Magnús Torfl Ólafsson.
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstiórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
lft. — Sími 7500 C3 línur).
Áakrjftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 15
ancarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Er hyggilegt að tvístra liði
fyrir orustu?
Hvert af ööru fjp.lla nú íslenzk verkalýösfélög um upp-
sögn samninga sinna viö atvinnurekendur og undirbúa
á eins hyggilegan hátt og unnt er þau átök sem fram-
undan eru við atvinnurekendur um bætt kjör meölima
sinna til þess að mæta aö nokkru þeirrií margþættu
rýrnun lífskjaranna. sem átt hefur sér staö síðan síöast
var gengiö frá kaupgjalássamningum.
Allar horfur eru á aö flest þau verkalýösfélög sem
úrslitaþýöingu hafa. i sameiginlegum átökum verka-
lýðsstéttarinnar taki þá ákvörðun aó segja upp samning-
um sínum og bindist samtökum um undirbúning sam-
eiginlegra krafna og meöferð samninga þegar þar að
kemur. Verkalýöurinn er í annað sinn á skömmum tíma
að taka höndum .saman og .smíða sér þaö vopn í kaup-
gjaldsbaráttunni sem bezt bítur og full vissa er fyrir aö
færir honum tiltölulega auðunninn sigur, svo framarlega
sem . ekki er aö honum vegið úr eigin herbúóum. En
höfuðerfiðleikarnir í sambandi viö samningana í fyrra-
vor, voru. eins og allir vita þeiír, aö sjálf forusta heildar-
samtakanna gekk á mála hjá atvinnurekendum og ríkis-
stjórninni. Forseti Alþýöusambandsins var þá skipaöur í
leyninefndina fi’æg-u ásamt formanni Vinnuveitendasam-
bandsins og erindveka bandarfsku ríkisstjórnarinnar á
íslandi, Benjamín Eiríkssyni. En nefnd þessari var ætlaö
þaö hlutverk af ríkisstjórninn aö sundra samtökum verka-
lýösins og neyöa þau til að ganga aö afarkostum.
Það verk, sem Helga Hannessyni reyndist um megn aö
vinna meö þátttöku sinni í leymnefndinni var fram-
kvæmdastjóra Alþýöusambandsins faliö aö inna af hendi
í sjálfri samninganefnd verkalýösfélaganna. Þaö mistókst
einnig. Skilningur og árvekni verkalýösins og forystu-
manna hans í samninganefndinni kom í veg fyrir þann
ósigur sem andstæöingarnir skipulögöu meö aöstoö verk-
færa sinna í stjórn AlþýGusambandsins.
Enn eru sörnu öfiin aö verki 1 sambandi viö þá baráttu
sem verkalyðurinn er nú aö undirbúa. Málgögn atvinnu-
rekenda og' ríkisstjórnarinnar heita á þjóna sína í rööum
verkalýðssamtakanna að duga sér ekki ver aö þessu sinni
en vorið 1951. Dag eftir dag hvetja blöö stéttarandstæö-
ingsins til sundrungar og klofnings í verkalýöshreyfing-
umri. Vísir og Morgunblaöiú hafa aldrei lagt verkalýðnum
minnsta liö í hagsmunabaráttunni, þvert á móti hafa þau
variö rúmi sínu 1 hyerri vinnudeilu til aö ófrægja málstaö
vinnandi fólks. Og skyldu þaö þá hollráö nú, þegar þessi
málgögn heildsalastéttar og braskaralýös krefjast þess af
vaxandi áfergju aö kaupgjaldsbaráttan sem framundan er
veröi undirbúin mcö því aö svifta íjölmennasta og þrótt-
mesta verkalýösfélag landsins einum fimmta hluta full-
t rúa. sinna. á. sambandsþingi, samtímis því aö Iöju, félagi
verksmiöjuíólks er meö yfjrtroöslum og ofbeldi haldið ut-
an Alþýðusambandsins?
Myndi nokkmm íeyndum og* vitibornum herstjórnanda
þykja þaö hyggilegt eða vænlegt til sigurs aö tvístra liöi
sínu fyrir öriagaríka orúscu? Áreiöanlega ekki. Nákvæm-
iega sama máli gegnir um undirbúning þeirrar baráttu
sem íslenzkur verkalýöur á nú fyrir höndum. Þaö sem allt
getur oltiö á er aö þétta fylkingarnar og sameina kraft-
ana. Þessvegna þarf verkaiyðurinn aö vera á veröi og vísa
einarölega á bug hverri sundrungarrödd sem lætur til sin
heyra. Kröfurnar um að tvístra liöi verkalýðsins meö
brottrekstrum fulltrúa Dagsbrúnar af sambandsþingi eru
komnar frá þeim andstæómgi sem verkalýöm'inn á fyrir
höndum aö þreyta fangbrögöin viö um launin og lífskjörin.
Engar bkkkingar eöa oröalengingar þrífylkingarblaöanna
um óskyld efni geta dulió þessa óhrekjanlegu staörejmd.
Kraían rcm verkalýðurínn hlýtur aö gera í sambandi
viö undirbúning kaupgjaldsbaráttunnar í vetur er aö allir
kraftar hans veröi sameinaöir. Sambandsþingiö í næsta
mánuöi á aö leggja grundvöllinn aö sigri verkalýösins meó
því aö taka Iöju taíarlaust aö nýju jnn í Alþýöusamúancl'ö
fOg' vera á veröi gsgn hverri tilraun til nýrrar sundrungar.
"•"Tif-
tupinn
LæknavarSstofan
í Austurbæjarbarnaskólanum. —
Sími 5030. — Kvöldvörður, nætur-
vörður.
Næturvarzla í
apóteki. Sími 1618.
Laugavegs-
„0g samt snýst hún" — Háskólinn og sjoppurnar
Sjónarvottur segir írá
„OG SAMT snýst hún“, taut-
aði Bruno í barm sér, er hann
var neyddur til fyrir kaþólsk-
um rétti að lýsa því yfir, að
kenningar sínar um jörðina
og alheiminn yæru villa.
Hlutaveita K.R. — Vinnlngar í
happdrættinu í'éilu þaimig:
25438 þvottavél með strauvél.
36123 Matarforði. 10090 Strauvél.
33097 Bókasafn. 1248 Farmiði til
stóran pakka, sem hann hafði Færeyja. 43864 Vi tonn koi. — Af-
meðferðis, Og tók Úr honum hending munanna fer fram í fé-
svarblá jakkaföt og íklædd- 'agsheimili K.H. við Kaplaskjóls-
ist þaim fyrir augunum á veg’ simi 5583'
hinum undrandi íslendingum, Happdrætti Kvennadeildar Slysa-
sem gláptu á hann, eins og varnafélags lslands. 1. OHutunna
Bærilega tókst þeim að þvo hann væri hið langþráða átt- 7887. 2. % tonn kol 32087. 3
hernámsliðið af öllum ósóma, unda undur veraldar. I álit- Saumamaskína 3000. 4. Fatahengi
en þrátt fyrir niðurstöður legum forarpolli á gólfinu við 15782■ 5■ Permáteent 29830. 6. B’á-
„rannsókna" veit alþjóð, Og Framhnld á 7. síðu. skógar 33675. 7. Tóbaksbaukur
líka þeir sem rannsaka, ,,aS
samt snýst hún“. Ólifnaður
hernámsliðsins er staðreynd
sem við höfum fyrir augunum
daglega. Æ fleii'i stúlkubörn
falla í gildruna sem þeim hef-
ur verið búin af þeim sem
fyrirskipa rannsókn til þess
að klóra yfir afleiðingarnar af
svikum sínum, Þeir sem reyna
sjoppumar, sjá þegar drukk-
Framhaid á 7. síðu.
26748. 8. Tebakki silfurbakki 2285.
9. Kjötskrokkur 2947. 10, Poki af
rúgmjöli 6321. 11. Poki af rúg-
mjöli 18547. 12. Hveitisekkur 8397.
13. Ferð með ríkisskip til Akur-
-eyrar og baka 19528. 14. Ví> tonn
kol 26166. 15. Kartöflupoki 10980.
16. Útprj. peysa 4345. 17. do. 35338
18. Dömudragt 3721. 19. Málverk
eftir Mafchías 19552. 20. Teborð
18817. 21. Dömuskór 9494. 22. Kjöt
Þrlðjudagur 28. okt. (Tveggja skrokkur 29818. 23. Bókaskápur
að ljúga því að sjálfum sér Og postula messa). 301. dagur ársins 12414. 24. Regnhlíf 7808. 25. 100
Öðrum, að allt sé í lagi í — Tungl í hásuðri kl. 20.48 — Há- krónur 13900. 26. Silfurmen og
Reykjavík, ættu að vera á flœði kl. 1.00 og 13.37 — Lágfiri hnappar 18363. 27. Fiskur 25 libs.
ferli á kvöldin Og Sjá, hvað k1, ®*t2 Og 19.49. 26204. 28. Fiskur 23 libs. 21362.
þeir hafa gert. Þeir ættu áð 29- Hraðsuðupottur 2150. 30. Dömu
ganga inná Hótel Borg. inná _ . , , x veskl 12077-
° b b’ Bruarfoss kom til Siglufjarðar (Birt án ábyrgðar).
í gær. Dettifoss kom til Antverp-
en, 26.10. fer þaðan til Rotter- Hlutaveita kveimadeildar Slysa-
dam og London. Goðafoss fór varnaféiagsins í Reykjavík,-------------
frá Húsavík í gær til Akureyrar, Ósótt númer: 7887, 32087, 15782,
Siglufjarðar og Austfj. Gullfoss 29830, 33675, 26748, 2285, 6321,
fór frá Rvík 25.10. til Leith og 18547, 8397,19528, 26166, 4345. 3721,
Khafnar. Lagarfoss kom tii Rvik- 12414, 18363, 21362, 2150, 12077. —
ur 24.10., frá Hull. Reykjafoss er Vinninganna sé vitjað strax í
í Rvík. Se'.foss fór frá Hafnar- Verzl. Gunnþ. Halidórsdóttur, Eim
firði 20.10. til Gautaborgar, Ála- skipafélagshúsinu.
in böm eru að kveðja mála- hoigar og Bergen. Tröllafoss kom . , . _
liðið við bílana sem beim er tu N-Y. 26.10. frá Rvík Bolv.klngafelaglð hefur skemmt.-
noið við buana, sem þeim er fund með félagsvist og dansi að
sagt að seu vemdarar þeirra, Þórskam í kvöid.
og svo skulu þeir segja að» *“K1SSK1P , ,
ekkert „ovenjulegt se a austui. um ]and ; hrinffferð. Dónskukenmla i haskolanum.
seyði. En hver veit nema þeir Herðubreið fór frá .Rvík í gærkv. ole Widding, sendikennari, byrj-
yrðu svolítið lofthrasddir méð _UKtur nm lan(1 tiI Bakkafi ar kennslu x dönsku fyrir almenn-
Sjálfum sér ef þeir eiga þá Skjire'ð er á-Vestfj. f suðS: ing þriðjudaginn 28. október kl.
nokkuð eftir sem kalla má leið. Þyrill er norðanlands. Skaft- 8 slðdeSIS 1 haskolanum. Lesmr
fellingur á að fara frá Rvik í verða kafífr ur nut.mabokmennt-
um og talæfingar hafðar í sam-
bandi við textana. Ivennslan er
ókeypis.
samyizku.
dag til Vestmannaeyja.
__ _XTXT , Loftlelðir h.f.
OG ENN er ekki nog að gert, Hekla millilandaflugvél Loft-
Æðsta menntasetur þjóðarinn- ieiða h.f. kom, samkvæmt nýju Kvöldváka IOGT í G.T.-húslnu í
ar skal nú gegna hlutverki vetraráætluninni, í morgun frá kvöld. Hljómsveit leikur. Ávarp:
sjoppu Og vera til eflillgar N.Y. með farþega, póst og vörur.' Róbert Þor.bjömsson. Ræða: P.
kynna milli hernámsliðsins og — VéUn fór héðan eftir stutta við °ttcsen alþm. Einsöngur: séra
íslenzkrar æsku. Einasta virki dvö> ti! Kaupmannahafnar og Manno Knstmsson Samtalsþatt,.
, , . iStava^nerer. Munnhorpuleikur. In.gfjioL
smaþjoðar cr monning henn- Haraldsson. Þjóðdansar. Lokaprö:
ar og nú skaf opna þami KafniagnstAkjuörkunin Þorst. J. Sigurðsson.
as ala uppa í?att lika svo Austurbærinn og Norðurmýri,
auðiveldara verði áð finna á miiii Snorrabrautar og Aðaistræt-
okkur lagið, og það ætlar að is, Tjarnargötu. og Bjaj'kargötu
reynast ótrúlega auðvelt. Það að vostan °s Hringbraut að sunn-
er ekki annað en að bjóða
stórmennum utan og þá eru Til Sigríðar í Brattholtl hafa
allar gáttir opnar, því að Stór- Þjóðviljanum liorizt kr. 125,00 frá Dönskukennsla; I. fl. (Kennari,
mennin eru þakklát fyrir slík sveitaheimili i Árnessýslu. Kristinn Ármannsson). 18.30
heimboð, Og vilja gjarnan __ Framburðarkennsla i ensku,
sýna það í verki. í IP Söngæfing i kvöld dönsku og esperantó. 19.00 Þing-
.jL. ^ ® í Þingholtsstr. 27. fréttir — 19.25 Óperettulög pl.
Bassi og alt mæti kl. 8. Aðrir 20.30 Erindi: Neytendasamtök;
Á SUNNUDAG skýrði Þjóð- kI' 8'30' StundvisIe&a' Framh' á 2. síðu
viljinn frá undarlegu athæfi
hermanns í saleminu við
Bankastræti. Hér er frásögn
sjónarvotts' að atburði þess-
um:
Kæri Bæjarpóstur! Klukkan
10 mínútur fyrir fímm e.h. í
dag (laugard. 25. okt.), har
stórmerkilega sjón fyrir augu
þeirra mörgu karlmanna, sem
áttu leið niður í salemið í
Bankastræti. Að venju var
þar margt um manninn, í
'þessum vepjul.egu erindum,
sem stundum eru kölluð þykkt
og þunnt, eftir því sem nauð-
syn krefur í það og það sinn.
Þó var þarna einn maður í
allt öðrum erindum, en menn
eiga þar venjulega, og ég
hélt í einfeldni minni, að
ein væru leyfileg þarna. A
míuju gólfi í þrönginni stóð
nefnilega einn „blessaðni
drengjanna“ úr „varnarlið-
inu“ á brókinni og í hvítri
skyrtu, sem hann. var að
Fastir liðir eins
og venjulega. KI.
17.30 Ensku-
kennsla; II. fl.
(Kennari: Björn
Bjarnason). 18.00
Fyrir nokkru lýsti IBjarni
Benediktsson dómsmálaráð-
herra yfir því að 100 stúikur
væru nú komnar á svartan lista
hjá lögregluliði því sem gæta
á almenns velsæmis á samnings-
svæði bandaríska hersins á
Keflavíkurflugvelli. Ráðherrann
skýrði ekki nánar frá málum
þessara stúlkna, en það leiðir af
líkúm að þær hafa verið skráðar
fyrir misferli það sem á sér-
stakt friðland á Keflavíkurflug-
velli, saurlifnað, drykkjuskap og
annað hliðstætt athæfi. Það gef-
ur einnig auga leið að lögreglan
hefur aðeins náð hluta þeirra
stúlkna, sem brotlegar hafa
gerzt, á lista sinn, og þegar
maður þekkir röggsemi ís-
lenzkra yfirvalda í viðskiptum
við hernámsliðið efast maður
ekki um að þetta muni vera
minni hluti. Samt voru stúlk-
urnar 100. Og þetta voru sem
sagt aðeins þær stúlkur sem
lögregian hefm' staðið að verki
á Keflavíkurflugvelli, um hitt
gat ráðherrann ekki hvort lög-
reglan í Revikjavík hefði samið
sérstakan lista yfir þær stúlkur
sem lotið hafa í lægra haldi
fyrir skipulögðum árásum her-
námsliðsins á Reykjavík.
Það vakti alveg sérstaklega
athygii mína að ráðherrann
virtist birta þessa tölu sem
sönnun þess að það væri á-
stæðulaust að hafa hátt út af
siðferðislegum afleiðingum her-
námsins. enda kom hún sem
lokaatriði í langri afsökunar-
ræðu fyrir hönd hinna erlendu
gesta ríkisstjórnarinnar og
stuðningsmanna liennar í þing-
flökki Alþýðuflokksins. 100
ungar stúlkur á svörtum lista
fyrir ýmis háttar siðferðisaf-
brot; það finnst Bjarna Bene-
diktssyni ekki mikið. En mér
finnst það mildð, geigvænlega
mikið, og ég veit að svo er um
meginhluta íslenzku þjóðarinn-
ar. Þessar 100 stúlkur munu
flestar vera á aldrinum 15—25
ára og búsettar í Reykjaví'k og
á suðurnesjum, og ég hygg að
ef reiknað væri útfrá þvi yrði
hlutfallstalan uggvænlega há.
100
STtíLKUR
Iíaflar úr ræðu \
Magnúsar Kjart-|
lianssonar á þingi||
í síðustuvikuum]
afleiðingar her-
namsms
l
A SVÖRTUM LISTA
menn þessara þjóða myndu ekki
birta þær þingum sínum með
stakasta jafnaðargeði og sem
sönnun þess að allt væri með
felldu og vel þaði
En hverjar eru þá ástæðurn-
ar til þessara miklu og alvar-
legu afleiðinga ? Að minu viti
eru þær fyrst og fremst tvenn-
ar, fyrir utan sjálft upphafið,
þegár þingmenn þríflokkanna
settust á leynifundi í Reykja-
vík og buðu innrásarhernum
heim, þvert ofan í'ákvæði stjórn-
arskrárinnar og þvert. ofan í
heit sín við íslenzku þjóðina.
Að þeim verknaði frömdum
hygg ég að ástæðurnar séu
annarsvegar furðulega siðlaust
framferði hins erlenda liðs og
augljós fyrirlitning þess á ís-
lenzíku þjóðinni annarsvegar,
og hins vegar einstæð þjónustu-
semi stjórnarvaldanna og blaða.
þeirra sem stóðu að hinu lög-
lausa hemámi.
Það eru fleiri þjóðir en við,
sem búa við bandarískt hernám,
og ttienn eru víðar áhyggjufull-
ir út af siðferðilegum afleiðing-
um þess. Til dæmis er nú þegar
fjöldi bandarískra herstöðva i
Bretlandi og Frakklandi.
Hundrað stúlkur á svörtum lista
hér samsvara því að nærri
40.000 væru skráðar á svarta
lista þaiy aðeins fyrir misferli
innan sjálfra herstöðvanna. Ég
'býst við að slíkar tölur þættu
fréttir þar í löndum, og raunar
•heimsfréttir lika, og að ráða-
Ég skal ekki draga það í efa
að í hernámsliði Bandaríkjanna
séu yfirleitt sómasamlega inn-
rættir menn að eðlisfari, og að
mæðrum þeirra þyki vænt um
þá, eins og komizt hefur verið
að orði. En því. miður hafa þeir
ekki flíkað sóma. innrætis síns
mikið hér á landi, heldur þvert
á móti lagt sérstaka rækt við
þá þætti sem lakastir mega telj-
ast. Að sumu leyti er þctta al-
kimnugt fyrirbæri samkvæmt
kennisetningu vísunnar; „þar
sem enginn þekkir mann, þar
er gott að vera“. En að mun
meira leyti mun þetta stafa af
því. að það er einn þáttur í sál-
fræðilegri hei’væðingu 'Bandaríkj
anna að innræta íbúum og sér-
staklega æskulýð landsins að
. Bandaríkjam. sóu herraþjóð og
allar aðrar þjóðir standi á lægra
stigi og séu til þess ætlaðar
að þjóna undir þá. Þegar við
þetta bætist að ruddamennska
og siðferðileg upplausn eru að
verða megineinkenni banda-
rískra kvikmynda og þeirra sér-
stæðu bókmennta sem mest eru
lesnar af almenningi þar vestra
er ekki von að vel fari. Afleið-
ingarnar þekkja allir. Þær birt-
ast í liinum geigvænlegu tölum
svarta Iistans sem vikið var að
áðan, og þær birtast í fjölmörg-
um atvikum sem allir þekkja,
þótt stjórnarvöldin og málgögn
þeirra hafi reynt að þagga þau
niður. Og það er sérstaklega í-
skyggilegt að hinn erlendi her
leggur á það einstakt kapp að
hafa áhrif á ungar stúl'kur og
raunar telpur, kenna þeim
drykkjuskap, gera fyrstu kynni
þeirra af sambúð karla og
kvenna óhrein og ruddaleg,
halda að þeim hverskyns spill-
ingu og brjóta að sjálfsögðu
jafnfram niður allar heilbrigðar
siðgæðishugmyndir, stolt og
eðlileg lífsviðhorf æskunnar.
=5SS=~
Þetta hefur tekizt vel, allt of
vel, og það hvílir þung ábyrgð
á íslenzkum stjórnarvöldum.
Með stefnu sinni í atvinnumál-
um hafa þau búið vel í haginn
fyrir árásir herliðsins á íslenzk-
an æskulýð. I stað þesg að hér
risi upp æska, sem sér mögu-
leika opnast á hverju leiti og
finnur að dugnaður og atorka
eru þeir roöguleikar sem duga
henni bezt, eru stjórnarvöldin
nú að loka flestum brautum
fyrir ungu fólki. Það er að
Þriðjudagur 28. október 1952 — ÞJÓÐVILJINN —(5
engan vegin of dökk, skyldi eng-
inn ætla að þessi orð séu mælt
af svartsýni eða ótrú á þrelc
íslenzkrar æsku og þjóðarinnar
ailrar; því fer víðs fjarri. Það
er nú að vakna með þjóðinni —
og ekki sízt með íslenz'kri æsku
— sú andstöðualda gegn her-
náminu og afleiðingum þess sem
á eftir að valda úrslitum í ís-
lenzkum þjóðmálum. Fleiri og
fleiri skilja það að það veltur
á öllu að öll heilbrigð öfl þjóð-
arinnar sameinist gegn spill-
ingunni og niðurlægingunni
sem ráðamennirnir eru að leiða
Islendinga. dýpra og dýpra út í.
Og það er einmitt þessi harðn-
andi andstaða, þessi heilbrigðu
viðbrögð íslenzkrar æsku og
þjóðarinnar allrar, sem valda
því að hernámsmálin eru nú
tekin til umræðu á alþingi af
þeim sem buðu herliðinu heim.
verða mjög torvelt fyrir alþýðu-
æskuna að sækja skóla, á henni
bitnar atvinnuleysið sárast, og
hvarvetna. sér hún blasa við
niðurlæ’ginugu, afturför og lok-
uð sund. Það er verið að bjóða
þassari æsku upp á örvæntingu
og þau viðbrögð sem henni eru
samfara. Um leið er svo lagt á
.það ofurkapp að benda á banda-
ríska. hernámsliðið sem liina
glæstu fyrirmynd, sem . boði
framtíðina. Á Keflavíkurflug-
velli eru staddar hetjur nú-
tímans, ungir menn sem hafa
tekið sig upp um langan veg,
ekki aðeins til að vernda frelsi
og sjálfstæði íslendinga, heldur
til að vernda lýðræðið í heim-
inum og aðrar fagrar dyggðir.
Þessi ósköp hafa hljómað yfir
íslenzkri æsku i ræðum ráða-
manna. þjóðarinnar og birtast
daglega í blöðum þeirra flokka
sem að hernáminu stóðu. Dráp
og tortímingar eru allt í einu
orðin öndvegisafrck í þessum
blöðum, og ólánsamir ungling-
ar, sem fengið hafa glýju í
augun og látið hafa sig til að
taka þátt í miskunnarlausustu
drápsstyrjöld veraldarsögunnar,
eru allt í einu orðnar hetjur og
látnir birta hinar fáránlegustu
afrekasögur yfir almenningi.
Þjónustusemi þriflokkablaðanna
er svo alkunnug að óþarft er
að rekja það í einstökum atrið-
um, og því miður hefur mál-
gagn. þeirra Framsóknarþing-
manna, sem að þingsályktunar-
tili. þeirri standa, sem hér er
til umræðu, tekið þar forustuna
margsinnis á einstaklega • ó-
smekklegan hátt. Og seinast í
gær las ég í öðru blaði, Alþýðu-
blaðinu, að .það væri „kennsla
í dónaskap" að ungar stúlkur
ættu ekki að umgangast her-
námsliðið og ekki að dansa við
það á skemmtunum. Ég endur-
tek: þetta var „kennsla í dóna-
skap“. Á næstu síðu lýsti svo
einn af þingmönnum Alþýðu-
flokksins Gýlfi Þ. Gíslason á-
liuga sínum á „þjóðemisbaráttu
lslendinga“.
Á liennan hátt hafa íslenzkir
ráðamenn og íslenzk blöð reynt
að laða íslenzka æsku að her-
námsliðinu, og kenningin um
það að á Keflavíkurflugvelli
væri að finna framtíðina hefur
einnig verið studd öðrum atrið-
um. Á Keflavíkurflugvelli eru
að rísa upp þau hús sem ís-
lenzkii. æsku er bannað að
byggja, þar eru stofnuð þau
heimili sem íslenzkt æskufólk
hefur engin tök á að stofna, þar
er herraþjóðinni borgað marg-
falt hærra kaup en íslendingar
fá — þegar þeim er leyft að
vinna, og þangað eru atvinnu-
leysingjarnir látnir mæna í von
um handtak, þegar skorturinn
býst til að verða heimilisfastur
hjá þeim.
Þarna hníga margar ár að
einum ósi, og það er ó-
skemmtilegt að sjá þá sömu
aðila sem forsendunum valda
setja upp tilbúinn vandlætingar-
svip á eftir.
Parðu. I-Iússein Húslía, og- settu saman
Ivfiti handu. bcnni. — Mik-H herra, égr
ver3 fyrst að greina sjúkdóm hennar .og
verð þvi að sjá hana. —- Sjá hana! hróp-
aði emírinn. Þegar þú ert orðinn kvenna-
hnýta svart hálsbindi við. Síð- búrsstjóri. jfærðu að borfa á hana eins
an. opnaði hann. í rólcgheitam og þig lystir.
O. herra! Hodsia Nasreddín laut emírnum
djúpt. t Armi .þræll! æpti cmírinn. Veiztu
ekki að engum leyfist. að. litá a.ndlit með-
lcvenna vorra, nema að' viðlagðri dauða-
refsingu? --- Jú, hái herra, svaraði fiodsja
Nasreddín,
En ég cr ekki .að tala uin andlitið. Eg
mundi aldrei dirfast að horfa í andlit
hennar. Mér er nóig að sjá höncl lientuu’,
ég greini hvern sjúkdóm eftir litnum á
nöglunum. — Höndipa?, Hversvegna sagð-
irðu það' ekki strax?
Vér fylgjum þér sjálfir í eigin persónu inn
i kvennataúrið. Oss er þó ekki hættulegt
að ,gjá.. konUhönd? —Nei, alls ek.ki, svur-
aði Hodsja Nasreddin. Úr þvi hann gat
ekki fa.rið einn vnr bezt að emírinn sjálf-
ur kæmi með til að vekja ekki grun.
Öll þau varnaðarorð sem sögð
ha'fa verið í baráttunni gegn
því að ísland yrði ofurselt
bahdarísku hernámi eru nú að
ásannast, illu heilli. Jafnvel þeir
sem á sinum tíma féllust á
nauðsyn hernámsins í athugun-
arleysi eru nú að öðlast nýjan
skilning. Þegar þetta mál var
rætt á þingi fj'rir nokkrum ár-
um komst einn þingmaður
Gylfi Þ. Gíslason þannig að orði
um hérnámið að „hið aukna
öryggi sém af því leiddi, myndi
og hvergi nærri vega gegn þeirri
gífurlegu hættu, sem slíkt hefði
í för nateð sér fyrir sjálfstæði
og þjóðerni ísiendinga, tungu
þeirra og menningu“, og það
' eru hú langtum fieiri sem skilja
þessa röksemd, sem finna að
jafnvel það „aukna. örj-g'gi"
sem þeir trúa ena .á. er of dýru
verði l:ej-pt.
Þótt cg liafi dregið upp dökka
mynd af ástandinu, og hún sé
=5^5==
En því miður ber sú tillaga
sem hér liggur fyrir ekki með
sér að í þeim hópi sé um nokk-
ur sinnaskipti að ræða, hún.
hefur að visu á sér fagurt yfir-
skin, en það er aðeins jTir-
skin. Upphaf hennar er á þessa,
leið: „Alþingi ályktar að fela.
ríkisstjórninni að koma því til
leiðar að dvöl hermanna vam-
arliðsins verði framvegis tak-
mörkuð við þá staði sem liðið
■hefur til afnota o. s. frv.“ Rík-
isstjórnin á sem sagt að koma
því til leiðar. 1 þessu orðalagi
virðist felast viðurkenning
flutningsmanna á þeirri kenn-
ingu Bjarna Benedi'ktssonar,
sem hann flutti á síðasta fundi
sameinaðs þings, að ferðir og
vist hernámsliðsins væri ekki
mái íslenzkra stjórnarvalda,
heldur einvörðungu hernáms-
liðsins sjálfs. Bjarni Benedikts-
son lýsti yfir því að allar regl-
ur um þau efni hefðu verið
settar af herstjórninni og j-fir-
leitt án samráðs við íslenzk
stjórnai'völd, og hann virtist
telja þetta hið eðlilegasta á-
stand. En þessi túlkun er í ó-
samræmi við allar yfirlýsingar
innlendra og erlendra valda-
manna í sambandi við hernámið
og við ákvæði hernámssamn.-
ingsins sjálfs, og það væri á-
kaflega alvarlegt ef Alþingi
samþj’kkti álj’ktun sem felur í ■
sér viðui'kenningu á þessum
h'áskalega skilningL Alþingi ís-
lendinga á .sannarlega. ekki að
fela í'ikisstjórn sinni að fara
neinn bónarveg að hernámslið-
inu og mælast til þess ,að þa.ð
hagi sér á siðaðan hátt. Alþingi
á þvert á móti að lýsa j'fir af-
dráttarlausum skilningi sínum
og fela ríkisstjórninni a3 fram-
kvæma hann. Alþingi Islendinga
á ekki að biðja um neitt, það á
að fyrirskipa.
Og hvað felst í orðinu dvöl?
Er hægt að segja að hernáms-
liðið liafi dvaUzt hér í Rej'kja-
vík, þótt það hafi gert árásir
á höfuðborgina nærfelt hvert
kvöld og haldið þeim áfram
fram á nætur. Varla er hægt
að kalla slíkt dvöl> samkvæmt
almennri málvenju, og hvað felst
þá efnislega í tillögu flutnings-
manna ?
Enn segir í tillögunni að það
eigi að takma.rka ónauðsynlegar
ferðir hcrnámsliðsins frá samn-
ingssvæðunum. Samkvæmt
s'.rilningi Bjarna Benediktssonar
er það hernámsstjórnin ein sem
ákveður hvað eru ónauðsynleg
ferðalög, og liún mun telja á-
rásírnar á Rej'kjávík mjög
nauðsynJegar. Flutningsmenn-
ifnir. Rannveig Þorsteinsdóttii
og Gísli Guðmundsson. cvjrðast
samkvæmt upphafi tilÍQTuiinar
fálTast k þann skilning' ráfthen--
ans, og hvað e'r þá þetta annað
en meinlaus orð ? ’
Framliald á 7» síStL. -