Þjóðviljinn - 29.10.1952, Blaðsíða 5

-i) Í>JÓÐVI:_JINN — Miðvikudagur 29. október 1952
Miðvikudagur 29. október 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
þlÓOVILJINN
Útgefandl: Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokurinn.
Kitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. U
annarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
„Beildu og drotinaðu"
Svo viröist sem ýmsum leiötogum stjórnarsamstarfsins
á íslandi þyki nú allmikils við þurfa að vekja úlfúð á
rnilli hinna vinnandi stétta er búa við sjávarsíðuna ann-
arsvegar og í sveitunum hins vegar. Þetta er skiljanlegt
þegar þess er gætt að á þeim tíma sem þessir stjórn-
málalciðtogar hafa farið með völd, hefur hagur alls al-
rnennings versnað svo, að almennt kaupgjald og venju-
leg fastalaun opinberra starfsmanna í lægri launaflokk-
um hrökkta nú ekki fyrir brýnustu lífsnauðsynjum.
Þetta hefur m. a. komið fram í því að sala á landbúnað-
arvörum hefur farið minnkandi, einkum dýrustu teg-
undunum.
Auðvitað hlýtur þetta þegar í stað að koma riiður á
afkomu bændanna enda farið að sýna sig í mörgum atrið-
um.
Hinn 23. okt. s. 1. genr annað aðalblað Sjálfstæöis-
flokksins, Vísir, þetta að umtalsefni í leiðara. Fjallar
hann allur um að það sé vegna sexmannanefndarálits-
ins, sem sósíalistar hafi átt svo mikinn þátt í, að fjár-
hagsafkoma verkamanna sé svo bágborin sem raun er á.
Það er þarflaust að eyða pappír og prentsvertu til að
hr'ekja þessa fjarstæðu Svo augljós er hún. Hitt skal
þeim bent á, sem vilja nöta núverándi eymdarástand
til að skapa fjandskap milli bænda og verkamanna, að
i verðlagsnefndinni eru þrír fulltrúar frá neytendasam-
tökum og munu allir meú tölu vera áhrifamenn í Sjálf-
stæðisflokknum eða Alþýðuflokknum. Samkvæmt lögum
geta þessir fulltrúar kraíizt uppsagnar og endurskoðun-
ar á verðlagsgrundvellirium, hvenær sem þeir vilja, og
er þá ekki hægt að neita slíkri endurskoðun. Séu þessir
fulltrúar þeirrar skoðúnar að grundvöllurinn sé orðinri
rangur, þá eru þeir að bregðast umbjóðendum sínum
með því að nota ekki uppságnarréttinn.
★
Tilgangurinn með skrifum sem fyrrnefndum leiðara
þéssa áðalmálgagns Sjálfstæðisflokksins er allt annar en
sá að vinna að bættum hag verkamanna. Hver man líka
eftir siíkri umhyggju úr þeirri átt?
★
Tilgangurinn er sá aö draga athyglina frá hinum
j-aunverulegu orsökum þess ástands serri nú er ríkjándi
í efnahag.smálum almerinings. Hvers vegna er ekki
Rsinnzt á óbeinu skattana og tollana, sem nema nú
oröið allt. að 10 000.00 kr. að meðaltalí á hverja fimm
mánna fjölskyldu? Hvers vegna er ekki minnzt á atvinnu-
ieysið, sem veldur orðið beinum skorti á fjölda verka-
Mannaheimila? Hvers vegna er ekki minnzt á okurálagn-
ingrma í verzluninni serr., sönnuð er á mörgum vöruteg-
undum, svo að þess eru allmörg dæmi að erlent inn-
kaupsverð hefur verið fjórfaldað með álagningu, tollum
og sköttum?
* ★
Ástæðan til þess áð þetta gleymist er sú að hér er
um að ræða afleiðingu af stjórriarstefnu þeirra vald-
hafa, sem ráðið hafa, en eru nú farnir að óttast afleið-
ingar verka sinna. Þeir eru farnir að óttast að það’ ástand
tem þeir hafa skapað sjáifir muni kenna vinnandi stétt-
nnum þann sannleika að þær eiga sameiginlegra hags-
muna að gæta og verða að taka höndum saman í póli-
tískri baráctu, þjóðféiagsins vegna.
Þess vegna fara skemmdarverkamennirnir á stúfana
fil að eyðileggja vakandi skilning á þessu samstarfi í
því trausti að sú starfssmi rriuni enn um sinn gera þeim
fært aö ráðá undir kjörorðinu: „Dcúídu og dróttnaðu“.
Bæknavarðstofan
í Austurbæjarbarnaskólanum. —•
Sími 5030. — Kvöldvörður, nætur-
vörður.
Næturvarzla í
apóteki. Sími 1618.
Laug’avegæi
Akademiskir borqarar
Á ÖLDINNI sem leið og fram óg kaupa sér nóg af auka-
á þessa öld vár forystan að tímum fyrir próf. Stétt
flestu því ér að þjóðmálum
laut í höndum hinna svoköll-
Júnó og páfuglinn.
Sýning í kvöld í Þjóðleikhúsinu
kl. 8. Ýmsir sem hafa séð leikinn
telja. sig sjaldan hafa séð annað
eins listaverk á leiksviði. Minnizt
þess um leið og þið ráðstafið
menntamanna kann að draga kvöldinu.
dám af því á næstu árum.
uðu akademísku borgara. Þeir Samt er það engin synd áð Tómstundákvöld kvénna.
stóðu fremstir í flo'kki í sjálf-
stæðisbaráttúnni, gengu fram
fyrir skjöldu ef haliað Var á
rétt okkár, og þá vóru órðin
ákademískur horgari gjárnan
vera bjartsýnn og vona að Nú hefJa£1t tómstundakvöidin 4
það komi að því að Stúd- “£ ,Nr an,na3kvöld þ
entafelagið verði aftur feíag komnar Kafið með ykkur handa,
og háldi a malum þjoðarinnar vinnuverkefni.
af hinum gamla baráttuhug.
tignarheiti og menn af þeirri Oft et þörf en nú er nauðsyn. Háskólafyrtrlestur.
stétt sjálfkjörnir foringjar.
Er líða tók á öldina fór að
draga lítið eitt úr baráttu-
þreki þessarar stéttar, að
minnsta kosti fór að bera
minna á því að alþýðan sam-
einaðist undir forystu hennar
sem heildar. Meira fór að bera
á að einstaklingar úr akadem-
ískri borgarastétt sameinuð-
Ust í baráttunni forystumönn-
um af öðrum stéttum, einkum
í verkalýðsmálum eftir að
hinni raunverulegu sjálfstæð-
isbaráttu var lokið með ein-
hverjum glæsilégasta sigri er
íslendingar hafa unnið.
★
MEÐ SIGRINUM í sjálfstæðis-
baráttunni má segja að hrörn-
un hinnar akademísku börg-
arastéttar hefjist. Eftir því
sem timar liðu lætur hún
minna að sér kveða. Stúdenta-
félagið, sem alþjóð tók áður
mark á og virti, hætti að
lokum að halda fundi. 1. des-
ember ár hvert gengu stúd-
entar samt í skrúðgöngu og
sungu ættjarðarsöngva og.
voru taldir meinhægt fólk.
Norski lektórinn við Háskólann,
, , Ivar Örgland, flytur fyrirlestur
HRINGT HEFUR verið fra ; j kennslustofu háskólans n/ k.
mjólkurbúð í Fossvogi Óg fimmtudag 30. þ. m. kl. 8.15 e. h.
kvartað yfir að ekki hafi kom efni: „Miime og lengsel i Wel-
ið nógu skýrt fram í sam- havens Iyrlkk". — Öilum er heim-
bandi við ólöglegt nýmjólkur- hl aðgangur.
verð, að um mjólk frá smá-
framleiðendum eingöngu hafi
verið að ræða. Er það gert
hérmeð ef ske kynni að ein-
hver misskilningur hafi orðið.
★
Bláa ritið hefur
borizt í ljósrauðri
kápu. Þar eru sög-
urnar: Stúlkan á
brúnni, Fr. Fowler
var kjáni, Skálda-
frægð, og fleiri, auk framhalds-
, sögunnar Á valdi þrælasalans.
mannkynssögu í gær, eignaði Ennfremur ferðasagan Á hjóii
Bruno það sem Galilei atti. kringum hnöttinn. — I nýju hefti
„Og sarnt snýst hún“. Og Verzlunartíðinda birtast greinarn-
vonandi 'heldur hún áfram að ar Hröð umsetning og Iðnsýningin.
Bæjarpósturinn fékk núll í
snúast.
4lj M
--
Þá er Skýrsla verðgæzlustjóra,
Orð í tíma töluð, Niðurgreiðslur,
— óg ýmislegt smávegis.
Kvöldvaka IOGT í G.T.-húslnu
í kvöld kl. 8.30.
Ávarp: Halldór Kristjánsson.
Leikþáttur: st. Sóley. Ræða: séra
Óskar Þorláksson dómkirkjuprest-
ur. Gamanvísur: Hjálmar Gísla-
Son. Upplestur: Ingimar Jóhanes-
son. Leikþáttur: st. Einingin.
Lokaorð: Jón Böðvarsson.
'uinSuisAiSnu atlja
Miðvikudágur 29. október (Nar-
cissus). 302. dágur ársins. — Sól-
Svo 'kom hernám hið fyrra árupprás kl. 8.01 — Sólarlag kl. -unCjXqjaquiaAOU ! jsjaq ei3ii'
0g þótt allir vonuðu að sjálf- 16-21 — Tunri næst j°rðu; í há- -m-euuumus HnuoúsaetojeaeæW
stæðið væri ekki glátað, var
suðri kl. 21.37
Háflæði kl. 2.15
og 14.42 — Lágfiri kl. 8.27 og
22.54.
Ólafur liljurós og Miðillinn efu
flutt í Iðnó í kvöld. Bléssuð látið
þau ekki fará framhjá ykkur.
15.30—16.30 Miðdeg
isútvarp. — (15.55
Fréttir). 17.30 Is-
lenzkukennsla; II.
fl. — 18.00 Þýzku-
kennsla; I. fl. 18.30
fór frá Leith í gær til Khafriar. Barnatími: a) Útvarpssaga bárn-
, . . Lagarfoss er í Rvík. Reykjafoss anna: „Dísa frænka"; I. (Stefán
það var eins Og Ilfskraltmn er J Rvík Selfoss fór frá Leith Jónsson rithöfundur). b) Tóm-
vantaði Og eitthvað minnti 28.10. til Gautaborgar, Álaborgár stundaþáttur (J. Pálsson). 19.15
þetta allt a skrafskjóðuþing. Qg- Bergen. Tröllafoss er í N.Ý. Þingfréttir. — 19.25 Óperulög pl.
Svo lauk stríðinu og í nókkra 20.30 Útvarpssagan: Mánnraun
mánuði rikti bjartsýni um Skipadelld SIS. éíttir Slnclair Lewis; IX. (Ragnar
heirn allan, SVO að enginn Hvassafell er væntanlegt til Jóhannesson skólastj.). 21.00 Ein-
láð «?túflpnfnfélfie'inu Aabo í dag, frá Stokkhólmi. Arn- leikur á píanó Hans Grisch próf.
" m TtSid —I ». « «-»—• * Þ- « -p- ..
En áður en varði dundi upp-
þó augsýnt að hættutímar
fóru í hönd. Full ástæða var
fyrir saiintök stúdenta að ErMSKiP.
vakna aftur til lífsins og Brúarfoss kom tii Sig'.ufj. 27.10.
ötanda vel á verði, aðrá eins frá Kristiansárid. Dettifoss fór
fortíð og þau samtök áttu. frá Antverpen í gær til Rotter-
Það var að vísu gerð tilraun dam og London. Goðafoss fer frá
til þess að endurvekja Stúd- Siglufirði í kvöld til Akureyrar,
entaféiagið. Það vorn gerðar ÍTS “í™
nokkrar fundarsamþykktir, en
hafið að hernámi hinu síðára
.„r>
SKALKURINN FRA BUKHARA
m„ áleiðis til Grikklands. Jökúl- eftir Hándél-Maftúcci. b) Pastor-
fell lestar freðfisk og mjöl á Aúst- ale í e-moll eftir Scarlátti. c)
fjörðum. Cappriccio í E-dúr eftir Scarlatti'.
yfir okkur eins og reiðarslag d) Gavotta í h-moii eftir Bach-
Og við öáum að jafnvel fárra Skipaútgerð ríkísins. Saint-Saens. 21.20 Erindi: Starfs-
rnánaða bjartsýni hafði verið Esja fer frá Rvík kl. 13 í dag íþróttirnar og Éiðamótið (Daníel
argasta sjálfsbl'ekking. austuf um land í hringferð. Herðu Ágústínusson kennari). 21.45 Ein-
breið er á Austfj. á norðurleið. sönglir: Oscar Natzke syngur. pl-
Skjaldbreið er væntanleg til R.- 22.10 Désiréé, saga eftir Ánnémár-
OG ENN ERU haldnir fundir vikur í dag frá Breiðafirði og ie Selinko (Ragnhéiður Hafstéin)
í Stiídentafélaginu og ein- Vestfjörðum. Þyrill er norðán- — XII. 22.35 Dans- og dægúrlög:
hvernvéginn minnir þetta allt lands. Skaftfellingur fór frá Rvik Deltan Rhytm Boys leika og
á skrafskjóður. Það er eins Og * gærkvöld til Vestmannaeyja. syngja. pl. 23.00 Dagskrárlok.
þau mál sem raunverulega eru
á oddínum séu feimnismál.
Akademís'kir borgarar fá æ
meir keim af þeim sem kall-
ast taara borgarar. Háskólinn
er orðinn áþekkur banka sem
menn sækja sinn daglega
skammt af þekkingu en ékki
vizku, unz þeir geta öðlazt
hið langþráða embætti og það
sem er toppurinn á öllu: hús
og bíl, og framar öilu éngin
umbrot. Og köma svo saman
á hátíðum éins og 1. desember
sem kenndur er við fullveldi.
og syngja gaudeamus og
studiosi perpetui, piltar.
★
Á KREPPUTÍMUM fækkar
mönnum úr hópi alþýðunnar.
sem eiga þess kost að ganga
menntav. en þeim fjölgar að
sama skapi sem ’koma í skól-
ann „í bílnum hans pabbá“,
300 vistmenn dveljast á Elli- og hjúkr-
unarlieimilinii Grund
Þrjáflu ára afmœli sfofnunarinnar
Elli og hjukrunarhéimilið Grund er þrjátíu ára í dag. Það
hefur á þessum þrjátíu árum vaxið úr litlum visi í stóra s-tofnun.
Nú eru þar 300 vistmenn: 224 konur og 76 karlmenn, og hefur
Aldrei verið svo margt þar áður, enda er nýja austurálman full-
setin.
Grund er jafnframt eitt stærSta sjúkrahús á landinu, um tveir
þriðju af vistmönnunum, eða um 200 manns, eru rúmliggjandi
eða við rúm;ð.
I viðtali við tíðindamann
Þjóðviljans skýrir Gísli Sigur-
björnsson forstjóri Elliheimilis-
iiis svo frá, áð víðtæk heilsu-
gæzla sé einmitt einn merkasti
þátturinn í starfi því sem unn-
ið er á Elliheimilinu, og hefur
Alfreð Gíslason annazt hana
árum saman ásamt mörgum
öðrúm laeknum. Ér fylgzt méð
heilsu vistmanna eins og kost-
ur er ’á, og hefur stofnunin
komið sér upp í því skyni klin-
ik með fjölda nýjustu rann-
sóknartækja og hafa raunar
' tnargir fleiH nötið þar af en
vistmennirnir.
Meginatriði varðandi góða
líðan gamals fólks er að það
finni áð því er ekki ofaukið í
heiminum, segir forstjórinn. —
Tekin hefur verið upp vinnu-
kennsla fyrir vistmenn og sett
upp vinnustofa þar sem þeir
geta unnið ýmsa smáhluti sér
til dundurs. Þar er nú líka
verkstæði til netahnýtingar og
fleiri starfa. Reynt er einnig
með öllu móti að sjá fyrir
daglegum þörfum fólksins, hár-
greiðslukona kemur að stað-
aldri til að hugsa um konum-
ar, fótaaúgerðir eru. gerðar á
staðnum og fleira slíkt.
Eitt helzta áhugamál Elíi-
heimilisstjórnarinnar er að
koma upp deild fyrir giktveikt
og lamað fólk. 1 því skyni fékk
hún hingað þýzkan sérfræðing
í notkun hveravatns og leir-
báðá til giktár- og lömunar-
lækninga, prófessor Lampert,
og hefur hánn skilað þeirri á-
litsgerð til íslenzku ríkisstjóm-
arinnar að í Hveragerði mætti
gérá fyrstá flokks baðstað til
sííkra lækninga, og væru þar
allar aðstæður ákjósanlegar. 1
Hveragerði er elli- og dvalar-
heimili sem Árnessýsla á, en
forstjóra Grundar hefur verið
faiinn rekstur þess.
Tvö lömuð börn eru nú í
meðhöndlun á Ellihéimilinu
saihkvæmt fyrirmælum pró-
fessors Lampert, en íslenzkir
læknar stofnunarinnar sjá að
sjálfsögðu um framkvæmdina,
ásamt þýzkri stúlku. Er það
áthyglisverð tilraun, en ekki
hægt að segja enn urri árang-
ur.
— Hvemig er fólki skipað í
herbergi?
— Það eru nokkur eins-
mannsherbergi, en alltof fá. Ef
ég ætti að ráða byggingu elli-
heimilis nú, hefði ég miklú
fleiri einbýlishérbergi. Svo eru
mörg tvíbýlisherbergi og þö
nokkur þriggja manna, auk
nokkurra sjúkrastofa með fleiri
mönnum.
— Hvað er fólkið gamalt og
hvernig er vistin borguð?
— Reglan er að fólk sé 65
ára eða eldra þégar það fær
vist, en þó eru gerðar undan-
tekhingar ef um sjúklinga er
að ræða. Um borgunina er það
að segja að fólki er mikil hjálp
í tryggingunum, en greiðslur
koma ýmist frá fólkinu sjálfu,
vandamönnum þess eða hinu
opinbera. — Vistgjáldið er 35
kr. á dag, og fimm krónum
hærra í nýju álmunni. Það er
lágt miðað við sambærilegar
stöfnanir og fær Elliheimilið
þó ekki nema 18 þúsund kr.
styrk árlega samanlagt frá
riki og bæ. Bærinn hefur veitt
heimilinu byggingarstyrki og
stofnunin hefur undanfarið
mætt sívaxandi skilningi banka-
stjóra og ánnarra fjármála-
manna og ér það þakkarvert.
— Er ekki þörfin fyrir vist
miklu meiri en getan til að
taka fólk?
—Jú, það er óhætt að full-
yrða. Alltof lítill skriður hefur
verið á byggingarmálum slíkra
stofnana, svo sem elliheimil-
anna í Hafnarfirði, Kéflávík og
víðar. Nú er þess að vænta að
dvalarheimili aldraðra sjó-
manna fari að komast upp og
bætir það úr brýnni þörf. Mér
hefur stundum fundizt að í því
máli hefði jafnframt átt að
hugsa um gömlu sjómanna-
ekkjúmar. Hér á Ellitréimilinu
Grúnd hugsum við til þess að
byggja álmu í vestur eins og
nýju austurálmuna og yrði þar
rúm fyrir um 50 manns í við-
bót.
— Hvað er Stárfsfólkð
margt ?
— Um 80 manns. Þess má
geta að stjórn Elliheimilisins
hefur samþykkt að fólk sem
vinnur hér 10 ár eða lengur á
kost á dvöl hér ef það óskar
og greiði þá ekki hærra gjald
en ellilífeyrinn.
— Hvernig er viðkynning-
in við gaihla fólkið ?
—■ Hún er góð og árekstra-
lítil, ég held mér sé óhætt að
ségja að reynt sé eftir megni
að taka tillit til óska manna
og réttmætra umkvartana. —
Gamia fólkið er dagfarsgott og
mjög margt hægt af því að
læra, starfið með því er oft-
ast ánægjulegt og lærdómsríkt.
Það ér stundum erfiðara að
lynda við vandamenn þess!
Elliheimilið Gmnd var stofn-
að fyrir frjáls samskot árið
1922 og hóf starfsemi í húsi
við Bræðraborgarstíg sem nú
er barnaheimilið Vesturborg. —
27. október fluttust fyrstu sex
vistmennirnir þangað, en 29.
okt. 1922 var húsið vígt að
viðstöddum Imannfjölda. Gat
húsið tekið 24 vistménn og
var brátt fullskipað. Ekkert
framtak úr öðrum áttafm var
gert um stofnun elliheimilis í
Reykjavík og vann stjóm Elli-
heimilisins Grundar að fram-
haldi þeirra mála með því að
gangast fyrir byggingu hins
mikla húss við Hringbraut seih
allir Reykvíkingar kannast við.
Lágði bærinn 620 m! lóð til
hússins og veitti byggingar-
styrk til þess. Vinna við húsið
hófst í ágúst 1928 og var hra<5-
að vegna Alþingish'átíðarinn-
ar, en þá fengu erlendir gestir
þar gistingu. Var nýja húsið
vigt 28. september 1930. Vom
vistmenn þá 56 en húsið gat
tekið 120 auk starfsfólks. Síð-
an hefur verið reist stórhýsi
fyrir starfsfólkið, 1947—1948
var reist viðbygging norðánvert
við húsið, árið 1949 þvottahús,
og nú síðustu árin nýja aust-
urálman sem nýkomin er í
ndtkun.. Hefrir með þessum
byggingarframkvæmdum tekizt
aö auka svo rúm elliheimilis-
ins að það tekur nú 300 vist-
menn sem áður ségir.
Forstjóri Elliheimilisins 1930
til 1934 var Haraldur Sigurðs-
son, en þá tók við núverandi
forstjóri þess, Gísli Sigur-
bjömsson.
Myudir Ásgríms, Jóns og Kjamls
vöktu áfauga á íslenzkrí málaralist
t»o?valdur Skútason skýrir írá íslenzku
sýmngunni í Siokkhólmi.
1 gær lauk í Stokkhólmi
sýningu á úrvali úr verkum
þriggja islenzkra málara, þeirrá
Ásgríms Jónssonar, Jóhannes-
ar Kjarvals og Jóns Stefáns-
sonar. Sýningin var haldin á
vegum Norræna listasambands-
ins í sýningarsölum sænsku
Listaakadémíunnar.
Þorvaldur Skúlason listmál-
ari, sem sá um fyrirkomulag
sýningarinnar, er koininn
heim fyrir nokkru. Aðspurður
skýrði hann Þjóðviljanum frá
því, að sýningunni hefði verið
ágætlega tekið. Dómar um
hana voru lofsamlegir og að-
sókn gcjð. Samt hafði hún
skæðan keppinaut þar sem var
hin mikla sýning á list Mexikó
frá fyrstu tímum til vorra
daga, sem kom frá París til
Stokkhólms. og þótt hefúir-
mestur listviðburður á megin-
Iandi Evrópu á þessu ári.
— Það fannst á að sýning-
argeátir voru hrifnir af verk-
um hinna íslenzku málara,
segir Þorvaldur.
— Hafði íslenzk myndlist
áður veriff sýnd í Stokkhólmi?
—1 Það mun hafa verið sýn-
ing í sambandi við íslenzku vik-
una þar 1932, en um það er
mér ekki fullkunnugt. Annars
hafði ekki annað verið sýnt þar
af verkum íslenzkra málara en
nokkrar myndir eftir hvern á
norrænum samsýiiingum.

Emírinr. vísaði sjálfur Hodsja Nasreddin
til kvennabúrsins.
Gæzlumaður
hurðina.
opnaði útskorna
hnotutrés- Hodsja. Nasreddín festi sér í minni hvern
krók og kima.
Að lokum stanzaði gæZlumaðurinn: Húh
er hér inni, herra.
— Og hvemig leizt Svíunum
á verk þremenninganna ?
— Sýningin fékk ágætar við-
tökur. Mér var sagt að dómar
um hana' væru með því lóf-
samlegasta, sem sænskir list-
gagnrýnendur láta frá sér fara.
Safnarar fölúðust eftir að fá
mýndir kéyptar en af því gat
ekki orðið, aðeins þrjár myndir
á sýningunni vöru falar. I list-
dómunum var sérstaklega bent
á þungann, pondusinn, I Verk-
um íslenzku málaranna. Það er
eiginleiki sem Svíar eiga ekki
í sinni list. Annars varð þess
vart að sumum köm það þægi-
Iega á óvart að sjá að það
sem þessir íslénzku málarar
hafa fram að færa er fýrst og
fremst myndlist. Menn virtust
í ókunnugleik sínum hafa verið
smeykir um að verk þeirra
væru landfræðileg náttúrustæl-
ing. __
— Þessi sýning héfur tví-
mælalaust vakið áhuga á Í3-
lenzkri rúálaralist í Svíþjóð,
ségir Þorvaldur. Hún hefur vér-
ið þýðingarmikil kynning fyrir
okkur Islendinga. Áhuga varð
vart á því að fá einnig til
Stokkhólms sýningu á verkum
yngri íslenzkra málara. Það
verður þó ekki Norræna lista-
bandalagið, sem gengst fyrir
slikri sýningu, ef af verður.
Það er bundið við það að kynna
verk hinna eldri, viðurkenndu
málara á öðrum Norðurlanda
en í heimalandi þeirra. M.T.Ó.
Nokkur ininningarorð um
Tryggva Gnðnastíu
mmaranema
I dag fer fram bálför
Tryggva Guðnasonar, sem lézt
þann 19. október sl. aðeins
tæpra 22 ára gamall. Tryggvi
var fæddur 17. nóvember 1930
og voru foreldrar hans þau
Þórunn Tómasdóttir, nú búsett
á Stokkseyri, og Guðni Guð-
mundsson verkamaður, sem lát-
inn er fyrir fáum árum.
Enn kemur það fyrir að
læknavísindin standa uppi ráð-
þrota gagnvart einstaka sjúk-
dómum, gera sér ekki ljóst
hver sjúkdómurinn er. Þannig
var það með sjúkdóm þann er
leiddi til dauða þessa ungá
manns. Á sl. vori kenndi hann
fyrst hins válega sjúkdóms, en
virtist 'kominn á bataveg er
sjúkdómurinn sótti á hann á
ný og þá með svo skjótum
hætti, að hann lamaðist svo til
á einni svipstundu. I nær f jóra
mánuði háði Tryggvi harða bar-
áttu gegn dauðanum og gafst
ekki upp fyrr en í fulla hnefa.
Hjúkrvmarlið sjúkrahússins
gerði vitaskuld allt sem í þess
valdi stóð, en allt kom fyrir
ekki, læknarnir vissu ekki um
orsök hinna þungu veikinda.
Það er vissulega erfitt að
sætta sig við slíka atburði, að
ungur maður fellur frá löngu
fyrir aldur fram, Það er hörmu-
legt að sjá á bak ungum
málini, sem hefur litið björtum
augum á framtíðina, hefur val-
ið sér ævistarf og á yfir mikl-
um mannkostum að ráða, serr.
Tryggvi heitinn.
Ég sem þessi fáu kveðjuorc
rita átti aðeing stutta viðkvnn-
ingu við Tryggva heitinn og
get því ekki rakið hér neitt
æviágrip. En hin stutta við-
kynning okkar var hin ánægju-
legásta, enda var hann hvers
manns hugljúfi. Og svo mikið
kynntist ég Tryggva að ég
vissi að hann var í hópi hinna
beztu meðal æskulýðsins, hann
var einn af þeim mörgu æsku-
mönnum er sýna og sanna að
æska Islands er starfsöm óg
reglusöm, hann var einn af
þeim mörgu sem afsánna ó-
hróður um æskulýðinn, óhróð-
ur sem segir áð æska þessa
lands sé óstarfsöm og löt.
Tryggvi var því fyrirmynd
ungra manna og sannur full-
trúi þeirrar æsku sem trúir á
1-ífið og batnandi heim. Um
skyldurækni Tryggva veit ég
að allir sem hafa kynnzt hon-
um geta borið um, og ekki sízt
kennarar hans við Iðnskólann í
Reykjavík og hinn ágæti iðn-
meistari hans, sem ávallt reynd-
ist Tryggva hinn bezti og ékki
hvað sízt með hinum mörgu
heimsóknum sínum að sjúkra-
beði hans.
Ekki er að undra þótt sár
harmur sé kveðinn að nánustu
skyldmennum, en þótt harmur-
inn sé sár vega þó hinar mörgu
og góðu endurminningar þar
mikið á móti, því það 'vita
skvldménni Tryggva heitins
ekki síður en ég, að þar sein
hann var, þar var góður dreng-
ur, sem gerði hverjum a!It það
bezta sem hann gat. Úg • er
þakklátur fyrir að hafa orðið
áðnjótandi hinnar ágæúi við-
kynningar okkar Tryggva og
finn að hún var alltof stutt.
Móður hans og öðruxn skyid-
mennurh sendi ég samúðar-
kveðjur.
Sig. Guðgeirssotr. j