Þjóðviljinn - 09.11.1952, Page 6

Þjóðviljinn - 09.11.1952, Page 6
6) —ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 9. nóvember 1952 iiHEIMILISÞÁTTUR Það býr liklega söfnunarnáttúra í okkur öllum — og ætli okkur vanti ekki hœfileikann til að á- kveða hvað við viljum eifra eftir nokkur ár. Af þessu leiðir að skúffur og skápar fyl'ast af dóti, sem taka verður til í a. m. k. einu sinni á ári og yfirlíta með gagnrýni, hverju hefur verið hald- ið saman. — Það er sjálfsagt heil- mikið af bréfum sem maður tímdi okki að fleygja, af því að mað- ur œtlaði að iesa þau betur seinna. Nú er bezt að gera það og vita hvort i þeim er nokkuð sem gerir þau þess virði að geymast. Ef maður er i nokkrum vafa, þá er bezt að fleygja þeim. I>au bréf, sem haldið er upp á er égætt að festa inn í bréfa- möppu, sem síðan getur staðiö í bókahi’lu eða láta þau í kassa og merkja kassann. 1 skúffunum eru eflaust ýmsir smáhlutir, sem brotnuðu eða gengu úr skorðum á annan hátt. Þá átti alltaf að gera við og nú er bezt að gera það eða fleygja þeim samstundis. Og ijósmyndirnar. Er ekki tii- valið að útbúa sig svo að allir í fjölsky’dunni geti fengið sunnu- dagsvinnu við að líma inn mynd- ir, líma öskubakka eða annað og taka til í skúffum og skápum. Það getur verið býsna skemmti- legt, en tryggara er að smelia í lás, svo að húsið fyllist ekki af gestum. Lofið eldhúsinu að njóta af. Þar eru a'ltaf 1—2 skúffur og hillur með tuskum og tómum glösum o. fl. Látið saftflöskur og niðursuðuglösin í góða geymslu, en seljið hinar strax á mánudag og sumu er sjálfsagt alveg óhætt að fieygja. Þér verðið alveg hissa, hvað hirzlurnar eru rúmgóðar eft- ir sunnudagstiltekt fjölskyldunn- a.r. T i z k a n Þverteinóttur kjóll með gráum og svörtum teinum. s-----------------------ý Maturinn r a morgun A Flskur soðlnu í ofni — Ávaxta- súpa með tvíbökum. □ Nýr fiskur er hreinsaður og skorinn í þumlungs þykkar sneiðar. Raðað í e’dtraust mót, sem hægt er að hafa lok á. Sé ofnskúffan notuð má hafa ofnpiötu yfir. Örlitlu íinu salti stráð yfir og þunn lauksneið látin á hvert stykki. Þykkum sneiðum af hráum kartöflum er raðað á milli stykkjanna og gulrótum iskornum langsum. 50 g af smjörlíki skipt á fisk- stykkin, ef fiskurinn er magur. Soðið neðst í ofninum í 20— 30 mín. við meðalhita (má gjarnan hitna með ofninum). Bezt er að geta borið fiskinn fram í sama íláti og soðið er i. Borðað með soðinu, sem myndazt hefur á fiskinum, hrærðu smjörlíki bragðbættu með sítrónusafa og sinnepi; og þurru rúgbrauði. Ef græn- metið með fiskinum er ekki nóg má bera fram kartöflur soðnar sér. >-----------------------s MEINLEG prentvilla varð f þessum dálki í gær. Tveim bollum af vatni var ofaukið í uppskrift af rabarbaraábætl. Þar átti ekkert vatn að vera, en um 2 bollar af kökumolum o. a., sem talið var upp. S KÁ Ritstjóri: Guðmundur Arnlauesson THEODORE DREISER: BAMDARÍSIC 301. DAGUIl ar hennar að lokum — ný réttarhöld — réttlát athugun á öllu þvl sem var honum í hag. Og þannig stóðu þau drykk- langa stund. Svo komu fréfttimar að heiman, ástæðan til komu hennar, staða hennar sem fréttaritari, sem átti að hafa tal af hon- um —- og ráðagerð hennar rnn að vera viðstödd þegar dómur- inn yrði kveðinn upp — en við það varð Clyde ekki um sel. En síðan varð honum Ijóst, að öll framtíð hans var undir henni einni komiu. Griffithsfjölkkyldan í Lycurgus liafði af einhverjum gildum ástæðum ákveðið að veita honum ekki frekari aðstoð. En ef hún gæti komið fram fj’rir aimenning með réttlátar kröfur, gæti hún ef til vill hjálpað honum. Hafði guð ekki hjálpað henni hingað til? En til þess að hún gæti borið fram bænir sínar við guð og menn, varð hún fyrst af öllu — nú á þessari stundu — að heyra sannleikann, hvort hann hefði slegið Róbertu óviljandi eða að yfirlögðu ráði — eða hvort hann hefði óviljandi eða að yfirlögðu ráði látið hana drukkna. Hún hafði lesið um sannanimar og lesið bréf hans, en hún hafði einnig tekið eftir gloppunum í vitnisburði hans. Voru staðhæfingar Masons sannar eða ekki? Og eins og ævinlega kom hin afdráttarlausa hreinskilni hennar og heiðarleiki illa við Clyde, sem hafði aldrei skilið þá hlið hennar, og liann lýsti því yfir með þeirri festu sem hann átti til — en skalf þó innst inni — að hann hefði sagt sann- leikann. Hann hefði ekki gert það sem harm var ásakaður um. Nei, hann hafði ekki gert það. En, æ, hvað var það sem hún sá í augum hans — vom þau flöktandi? Hann var ekki einsi öruggur, ekki eins einbeittur og sannfærandi og hún hafði gert sér vonir um — eins og liún hafði beðið guð um að hann yrði. Nei, nei, það var eitthvað í framkomu lians, orðum hans, meðan hann talaði — einhver hikandi, ótraustur, órólegur undirtónn, og henni rann kalt vatn milli skinns og hörunds. Hann var ekki nógu sannfærandi. Og ef til vill hafði hann gert einhvers konar áætlun, eins og hún hafði óttazt þegar hún heyrði þetta fyi’st r— ef til vill hafði hann slegið hana úti á þessu afskekkta, leyndardómsfulla vatni! Hver gat vitað það ? (En hvað þetta var skelfileg hugsun!) Þrátt fyrir vitn- isburð hans. En „Drottinn, almáttugi faðir, þú mátt ekki krefjast þess af móður, að hún vantreysti syni sinum á myrkustu stundu *..hans _r~i sendi hann í dauðann fyrir sakir vantrúar sinnar? Æ, nei — það máttú Úlcki. 'Ó, þú guðs lamb — það máttu ekki!“ Hún sneri sér við; undir hæl sínum marði hún nöðru efa- semdanna — og hún var eins skelkuð yfir því og hann var yfir sektartilfinningu sinni. ,,Ó, Absalon, Absalon! Nei, nei, við vei-ðum að fordæma þessar hugsanir. Guð sjálfur getur ekki neytt móður til að hugsa þannig.“ Stóð hann ekki þarna — dréngúrinn hennár — fyrir framan háha ög hélUþví' fram, að hann héíði élcki’ gert þetta. Hún varð að trúa — liún’Mlaði að trúa honum. Hún ætlaði að gera það — og hún gerði það — þótt djöfull efans leyndist í inasta skoti hins ólánsama lijarta hennar. Heimurinn skyldi fá að vita, hvað liún hugs- aði. Hún og sonur hennar urðu að finna, einhver ráð. Haim varð að trúa og biðja. Hafði liann biblíu ? Las1 hann í henni ? Og Clyde, sem hafði fyrir löngu fengið biblíu í hendur, full- vissaði hana um að hami hefði biblíu og læsi hana. En nú þurfti liún að hafa tal af lögfræðingum hans, skrifa síðan grein fyrir blaðið og senda hana af stað og síðan kæmi hún aftur. En þegar hún kom út á götuna gekk liún beint í flasið á nokkrum blaðamönnum, sem spurðu hana spjörunum úr um erindi hennar. Trúði hún á sakleysi sonar síns?Á- leit hún, að hann hefði notið sanngimi og réttlætis? Hvers Jens Enevoldsen: Tredlve aar ved skaJkbrættet. — Jespersen og Fio, 1952. Af öllu þvi sem um skák hefur veiið ritað fjallar ekki nema ör- lítill hluti um skákmennina sjálfa. Það er leikurinn sem allri athygl- inni er venjulega beint að, leik- endurnir hverfa gersamlega í skngganh.' •'*•<>• • -rw*.. - • Afstaða skákvinar til góðs tafl- meistara er ekki ósvipuð afstöðu lesanda til höfundar. Hann þekk- ir verk þeirra, bækurnar eða skákirnar, og þá grípur hann oft löngun til þess að kynnast per- sónunni sjálfri, þeirri er bak við verkið stendur. En sjaldan gefst færi á sliku í skákinni. Hið eina sem ég man eftir af bókum af því tagi er lítil bók eftir Spiel- mann: Rundflug durch die Schachwelt — hringflug um skák- heim — er ég hefi alltaf haldið upp á, önnur eftir Edward Lask- er: Chess for fun and chess for blood, ágæt bók líka, og svo nokkrar timaritsgreinar eftir Tartakower. Nú hefur danski taflmeistarinn Jens Enevoldsen sent frá sér stóra bók (um 350 siður) minn- inga, er ná frá 1923, þegar hann vinnur fyrsta minnisstæða sigur sinn á skákborðinu, þá fimmtán ára gamall. Bóklnni lýkur 1940 þegar Enevoldsen verður skák- meistari Danmerkur í fyrsta sinn. Því fer fjarri að bókin fjalli öll um höfundinn sjálfan, hann lýsir öllum helztu skákmönnum Dana á þessu timabili eins og þeir hafa komið honum fyrir .sjónir, og mestu skákviðburðum. Hann bregður upp myndum af daglegu skáklífi í Kaupmanna- höfn, skákþingum í erlendum horgum: Folkestone, Hastings, Varsjá, Barcelona, Buenos Aires. Auk norrænna skákmanna þefur hann þekkt og teflt við marga af lcunnustu meist- urum nútímans: Nimzowitsoh, Capablanca, Aljechín, Euwe, Ker- es, Finc, Reshevsky, Najdorf. Frá- sögnin er fjörug og 6kemmtileg. Enevoldsen er opinskár og hrein- skilinn, hann vlll segja jafnt kost sem löst á því er hann kynnist, hreyfir stundum við hlutum, sem eins vel hefðu legið kyrrir, og má því búast við að bókin veki umtal og deiiur í heimalandi sínu, en hann er aldrei leiðinlegur. 1 bókinni úir og grúir af skák- um og skákbrotum, Enevoldsen birtir ekki siður tapskákir sinar en vinningsskákir, og svo eru þarna að auki .XÍQlniargar skákir, sem hann hefur ekki teflt sjálfur, en verið áhorfandi að. Freistandi er að taka dæmi úr bókinni. Faliegasta skák Enevold- sen verður að bíða, en hún kem- ur seinna. Hér koma í staðinn lokin á fyrstu skákinni sem hann vann af Erik Andersen, en úiann har höfuð og herðar yfir aðra skákmenn Dana um langt skeið. Skákin er tefld í Odense 1937. Erik Andersen hefur svart og eftir 22 leiki er sú staða komin fram, sem sýnd er hér á mynd- inni. A-BCDEFGH Érik Andersen á sýnilega afar þrönga stöðu. Hann lék síðast 22.-DÍ8 til þess að valda h6, svo að nú er ekkert gagn í manna- kaupum á f6. En hvítur á aðra leið: 23. Rh5—-f4!! Df8—e8 24. Rf4—e6! Þcnnan riddara má svartur ekkf drepa vegna (24. fxe6) 25. fxe6t Iíh8 26. Bxf6 og vinnur i fáum leikjum. En hvítur hótar 25. Rc7. Svartur er í tíma- hraki og verst henni en honum sést alveg yfir aðalhútun hvits eins og eðlilegt er. 24. Ha8—-c8 25. Re6xg7! Kh7xg7. 26. Dd2xh6t! og mát í næsta leik. Lokin eru fa’leg, enda fékk Enevoidsen feg- urðarverðlaun fyrir þau. Enevoldsen hefur fengizt tals- vert við að tefla samtimaskákir blindandi og hefur komizt upp í 24 skákir í einu, en það er Norð- urlandamet. Blindskákir þykja alltaf skemmtilegar, áhorfendum finnst ótrúlegt að unnt skuli vera að tefla heiiar skákir án þess að sjá taflborðið og mennina. Hér kemur ein af blindskákum Enevoldsen, tefld samtímis 19 öðr- um. —^Hvítur: svartur': N. N. Tens Enevoldsen 1. d‘>—di d7—d5 2. c2—c4 c7—c6 3. Rgl—f3 Rg8—f6 4. e2—e3 RbS—d7 5. c4xd5 Rf6xd5 6. e3—e4 Rd5—f6 7. Rbl—c3 e7—cö 8. e4—e5 Rl'6—d5 9. Rc3xd5 c6xd5 10. Bcl—d2 Bf8—e7 11. Bfl—d3 12. Ii2—h4 0—0 Þessi framrás er vel kunn. Svartur hefur ekki teflt byrjun- ina vel, enda sja’dgæft að sterk- ir taflmenn taki þátt x samtíma- skákum af þessu tagi. 12...... n—fe Nú kemur tvifórnin gamaikunna. 13. Bd3xh7t! Kg8xh7 14. Rf3—g5f I6xg5 15. Ddl—h5t Kh7—g8 16. h4xg5 Hf8—f5! Bezta vonin. Til greina kemur lika 16. Bxg5 17. Bxg5 Da5t, en hvitur heidur þá sókninni áfram. 17. Dli5—li7t Kg8—f7 Ef Kf8 þá vinnur hvítur með 18. Dg6. 18v g5—g6t Kf7—e8 19. Dh7xg7 Be7—18 Vítaskuld á svartur aðrar leið- ir: 19. Hf8, 20. IIh8 Db6- 21. Df7t KdS 22. g7 o. s. frv. Eða 19. Rf8 20. Dg8 og hótar g7. 20. Dg7—g8 I)d8—e7 ? 21. Hhl—h7 De7—d8 22. Dg8xe6t Bf8—e7 23. DeÖ—f7f! Ilf5xí7 24. g6xf7t Ke8—f8 25. Bd2—h6 mát. ' ilæjarWnii* Fi’amhaid af 2. siðu. ai'sdóttir kennari. Sr. Þorsteinn Björnsson syngur einsöng. Lárus Pálsson leikari les upp. Að lok- um verður sýndur gamanleikur Haralds Á. Sigurðssonar Karó’ína snýr pér að leiklistinni, en það er í fyrsta skipti sem hann er sýnd- ur hér í bænum. Leikstjóri er Emilia Jónasdóttir leikkona. — Skemmtunin hefst kl. 8:30. 11:00 Messa. 13:00 Erindi: Hafið og huldar lendur, eft- h' Raehel Carson; III. Uppruni og ævi úthafseyja. (HjÖrtur Halldórsson menntaskóla kennari). 15:30 Miðdegistónleikar. 18:30 Barnatími. 19:30 Tónieikar. 20:30 Tónleikar (pl.): „Fug’arnir”, hljómsveitarverlc eftir Respighl. 20:35 Erindi: Á framandi slóðum (Ragnheiður Jónsdóttir rithöfund- ur). 21:00 Óskastund (Benedikt Gröndal ritstjóri). 22:05 Danslög- Útvarpið á morgun 17:30 lslenzku kennsla II. fl. 18:00 Þýzkukennsla I. f'- 20:20 Útvarps- h'jómsveitin. 20:40 Um daginn og veginn (Sig. Magnússon kenn- ari). 21:00 Einsöngur: Guðmunda Eliasdóttir syngui’. 21:20 Dagskró, Heimilisiðnaðarféiags Islands. Frú Ai’hheiður Jónsdóttir og frú Sig- rún Stefánsdóttir tala um heimil- isiðnaðarmál. 21:45 Hæstaréttar- mál. 22:10 Désirée. 22:40 Dans- og dægui’lög: Svend Asmussen og hijómsv. leika. SVEITARFÉLÖG Framhald aí 8. síOu. an fundur bæjarstjóra eins og; á síðasta ári. Á þeim fundi munu koma til meðferðar ýmis áþekk viðfangsefni og á full- trúaráðsfundinum, en þó eink- um þau, sem íýTst og fremst varða kaupstaði landsins.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.